Fréttablaðið - 27.01.2004, Blaðsíða 14

14 27. janúar 2004 ÞRIÐJUDAGUR
■ Afmæli
■ Jarðarfarir
Uppfinningamaðurinn ThomasAlva Edison fékk skráð einka-
leyfi á ljósaperunni sinni á þessum
degi árið 1880. Edison er alla jafna
talinn faðir ljósaperunnar eins og
við þekkjum hana en hún átti sér
vitaskuld langan aðdraganda þar
sem ýmsir menn komu við sögu.
Breski efnafræðingurinn Sir
Humphry Davy gerði fyrstur
manna tilraunir með svokallaða
ljósboga þar sem rafstraumur er
látinn hlaupa milli skauta. Davy
tókst líka að fá mjóan platínuvír til
að glóa með því að senda rafstraum
um hann. Fjöldi einkaleyfa var
gefinn út á glóðarlömpum af þessu
tagi upp úr 1840 en enginn þeirra
náði merkjanlegri útbreiðslu fyrr
en Edison kom fram á sjónarsviðið
árið 1879 með ljósaperuna sína, með
glóandi kolefnisþræði.
Tíminn og reynslan leiddu það
síðan í ljós að málmurinn wolfram
eða þungsteinn hentaði betur í ljósa-
perur en kolefnið sem Edison not-
aði. Notkun wolframs í perur hófst
árið 1913 og flúrljós komu síðan á
markað árið 1938.
Edison er einn þekktasti upp-
finningamaður seinni tíma en hann
á ekki aðeins heiðurinn af ljósaper-
unni heldur fann hann einnig upp
rafala, hljóðrita, rafhlöðu og kvik-
myndatökuvél. ■
Geir Sveinsson handboltakappi er 40
ára.
Jón Ásgeir Jóhannesson kaupahéðinn
er 36 ára.
13.30 Kári Borgfjörð Helgason, Skúla-
götu 40, Reykjavík, verður jarð-
sunginn frá Hvítasunnukirkjunni
Fíladelfíu.
13.30 Unnsteinn Stefánsson verður
jarðsunginn frá Fossvogskirkju.
15.00 Rebekka Lóa Lúthersdóttir, áður
til heimilis í Sörlaskjóli 90, Reykja-
vík, verður jarðsungin frá Nes-
kirkju.
15.00 Bergljót Ólafsdóttir, kjólameist-
ari, Norðurbrún 1, Reykjavík, verð-
ur jarðsungin frá Fossvogskirkju.
13.30 Kveðjuathöfn um Svein Björns-
son, rafvélavirkja, Teigaseli 1,
Reykjavík, verður haldin í Lang-
holtskirkju.
Mestu tímamótin voru þegarBarnaspítali Hringsins var
tekinn í notkun 26. janúar 2003,“
segir Áslaug Viggósdóttir, for-
maður líknar- og mannúðarfélags-
ins Hringsins sem fagnaði aldar-
afmæli í gær. „Stuttu eftir að fé-
lagið var stofnað 1904 var mark-
miðið að vinna gegn útbreiðslu
berkla og var það forgangsatriði
allt til 1942 þegar ákveðið var að
hér skyldi rísa barnaspítali.“
Áfram verður lögð áhersla á að
styrkja barnaspítalann með starfi
Hringsins og segir Áslaug að það
verði að vera vel að honum búið í
framtíðinni. „Þetta er hátæknispít-
ali og það þarf að endurnýja reglu-
lega tæki og búnað. Það er talið að
það þurfi 20-30 milljónir árlega til
endurnýjunar og eins og samdrátt-
urinn er hjá Landspítalanum í dag
sjáum við að þar er helst sparnað-
ur í endurnýjun tækja. Því munum
við starfa áfram af krafti til að búa
vel að tækjakosti Barnaspítala
Hringsins.“
Eins og kom fram í fréttum í
gær líta Hringskonur í fleiri áttir
en þær gáfu Barna- og unglinga-
geðdeild Landspítalans 50 millj-
ónir á afmælisdeginum og Barna-
spítalanum 15 milljónir.
„Þegar barnageðdeildin var
stofnuð 1971 var það með liðstyrk
Hringskvenna en við gáfum allan
innbúnað þar. Það er afskaplega
áríðandi og brýnt að styðja við
BUGL, því þarna eiga börn líka í
hlut.“
Tæplega 330 konur eru nú í
Hringnum og er félagsstarf
mjög öflugt og miðar að fjáröfl-
un fyrir þau verkefni sem Hring-
urinn styður, til dæmis með sölu
á minningarkortum og jólakort-
um og með jólabasar í nóvem-
bermánuði. „Síðasta árið höfum
við prófað nýja fjáröflun með
veitingastofu Hringsins á jarð-
hæð Barnaspítalans. Við erum
með opið frá 8 til 16 á hverjum
degi. Hún er aðallega notuð af
aðstandendum barna, gestum og
starfsfólki spítalans. Með þessu
erum við í daglegum tengslum
við spítalann og heyrum hvað er
ánægja með og hvar er hægt að
grípa inn í.“ ■
Afmæli
HRINGURINN
■ Líknar- og mannúðarfélagið Hringur-
inn fagnaði aldarafmæli í gær. Hrings-
konur hafa unnið ötullega að uppbygg-
ingu Barnaspítala Hringsins auk annars
stuðnings við börn.
WOLFGANG AMADEUS MOZART
Tónskáldið sígilda fæddist á þessum degi
árið 1756, fyrir 248 árum síðan.
27. janúar
■ Þetta gerðist
1910 Thomas Crapper, breski pípulagninga-
maðurinn sem margir vilja eigna það
að hafa fundið upp vatnssalernið, deyr.
1945 Rússneskir hermenn frelsa fanga í út-
rýmingarbúðum nasista í Birkenau og
Auschwitz.
1951 Bandaríski flugherinn sprengir kjarn-
orkusprengju í tilraunaskyni í Nevada-
eyðimörkinni.
1967 Fulltrúar yfir 60 þjóðríkja undirrita
samkomulag sem bannar flutning á
kjarnorkuvopnum.
1967 Þrír geimfarar láta lífið þegar eldur
kemur upp við prufu á Apollo I geim-
farinu.
1984 Michael Jackson er lagður inn á spítala
eftir að það kviknar í hári hans viðtök-
ur á Pepsi-auglýsingu.
1990 Fjórir nánir samstarfsmenn einræðis-
herrans Nicolae Ceausescu eru dregnir
fyrir dómstóla vegna ásakana um
þjóðarmorð.
1995 Fimm þúsund syrgjendur koma sam-
an við útrýmingarbúðirnar í Auschwitz
til að minnast þess að 50 ár eru liðin
frá frelsun fanga þar.
THOMAS EDISON
Uppfinningamaðurinn nafntogaði fékk
einkaleyfi fyrir ljósaperunni sinni fyrir 124
árum.
Edison kveikir á perunni
LJÓSAPERAN
■ Edison fær einkaleyfi á þessari mögn-
uðu uppfinningu.
27. janúar
1880
Með stuðningi þjóðarinnar
Engjateigi 5, sími 581 2141
Opið virka daga frá kl. 10.00-18.00, laugardaga frá kl. 10.00-16.00.
15% aukaafsláttur
glæsilegur fatnaður
á ótrúlegu verði Finnskt rokk á Gauknum
Finnska rokksveitin The Rasm-us hefur um árabil verið vin-
sæl í heimalandi sínu en hóf á síð-
asta ári almennilega útrás. Í dag
er hún á meðal vinsælli rokk-
sveita Evrópu með stöðuga spilun
á MTV og hefur selt tugþúsundir
platna. Hún kom Íslendingum
fyrst fyrir sjónir á síðasta ári þeg-
ar slagararnir In the Shadows og
First Day of My Life skutust hátt
upp á vinsældalista FM957 og á
vinsældalistum PoppTívi.
Sveitin er rokksveit en virðist
þó höfða til breiðari hóps en
rokksveitir gera oft hér á landi.
The Rasmus heldur tónleika á
Gauki á Stöng föstudaginn 6. febr-
úar en miðasala á herlegheitin
hefst í dag. Miðarnir verða seldir
í Japis, Laugavegi 13, og kostar
miðinn 2.000 krónur.
Maus sér um upphitun fyrir
Finnana en óhætt er að fullyrða að
síðasta ár hafi verið með betri
árum sveitarinnar. Fimmta breið-
skífa Maus, Musick, var meðal
annars tilnefnd til Íslensku tón-
listarverðlaunanna sem besta
platan og nú þegar hafa fjögur lög
af henni ómað í útvarpi og sjón-
varpi. Maus hefur verið að þreifa
fyrir sér á erlendri grundu og er
aldrei að vita nema sú vinna fari
að skila áþreifanlegum árangri.
Húsið opnar kl. 20. Maus stígur
á svið klukkan 21 og The Rasmus
klukkustund síðar. ■
Icelandic Hotel Selfoss  . Eyrarvegi 2 . 800 Selfoss . selfoss@icelandichotels. is . www.icelandichotels. is
l á t t u o k k u r u m
skipulagið
við gerum tilboð í
aðrar
árshátíðir, ráðstefnur,
fundi &
uppákomur
HOTELSELFOSS
SÍMI 480 2500
Tónlist
ROKK
■ Finnska rokksveitin The Rasmus spilar
á Gauki á Stöng í byrjun febrúar. Miða-
salan hefst í dag.
THE RASMUS
Stækka bara og stækka. Eru að koma sér í hóp stærstu rokksveita Skandinavíu.
ÓLAFUR GUÐMUNDSSON, YFIRLÆKNIR HJÁ BUGL, ÁSGEIR HARALDSSON, FORSTÖÐULÆKNIR BARNASPÍTALA HRINGS-
INS, OG ÁSLAUG BJÖRG VIGGÓSDÓTTIR, FORMAÐUR HRINGSINS
Á aldarafmæli Hringsins var ákveðið að styrkja Barna- og unglingageðdeild Landspítalans um 50 milljónir og Barnaspítala Hringsins um
15 milljónir.
■ Kveðjuathöfn