Fréttablaðið - 07.02.2004, Blaðsíða 29

LAUGARDAGUR 7. febrúar 2004
■ Sagt og skrifað
Ríkissjónvarpið hefur lokið viðað sýna þáttaröð um hina
merku Medici-ætt í Flórens. Ný-
lega kom út ævisaga Katrínar
Medici en ættfaðir Mediciana,
Lorenzo hinn mikilhæfi, var lang-
afi hennar. Katrín var 15 ára göm-
ul þegar hún var gift Frakk-
landsprinsi sem seinna varð Hin-
rik II. Katrín fæddi 9 börn á tólf
árum og þrír synir hennar urðu
konungar Frakklands. Sjálf var
Katrín drottning í 12 ár en eftir að
eiginmaður hennar lést gekk hún
inn í hlutverk drottningarmóður
og gekk ætíð í svörtu. Hún var
kölluð „svarta drottningin“.
Katrín hefur fengið heldur
slæma einkunn í sögunni en hún
er talin ábyrg fyrir því þegar
30.000 húgenottum var slátrað
árið 1572 í ofsafengnum trúar-
ofsóknum. Leikritaskáldið
Christopher Marlowe dró upp
dökka mynd af henni í leikriti sínu
The Massacre at Paris og hún
fékk litlu skárri meðferð í skáld-
sögu Alexander Dumas, La Reine
Margot, sem byggði á ævi dóttur
Katrínar, Margrétar frá Navarre.
Hinn nýi ævisagnahöf-
undur Katrínar, Leonie
Frieda, leitast við að
rétta hlut hennar
og segir hana
hafa verið eina
m e r k u s t u
konu 16. aldar.
Saga Katrínar
er samtvinnuð
ævi þriggja
k v e n n a :
Díönu, fagurr-
ar ástkonu
e i g i n m a n n s
hennar, sem
n i ð u r l æ g ð i
Katrínu við
hirðina; dóttur-
innar Margrétar
og tengdadótturinn-
ar Maríu Stúart en
Katrín gerði örvænting-
arfullar tilraunir til að
koma í veg fyrir aftöku
hennar. Katrín lést sjö-
tug að aldri og tengda-
sonur hennar, Hinrik frá
Navarre, sem átti stormasamt
samband við hana, sagði eftir lát
hennar að miðað við all-
ar aðstæður og póli-
tískar hræringar
hefði verið mesta
furða hversu
vel hún hefði
staðið sig.
Í bók
sinni tekst
L e o n i e
Frieda að
draga upp
sterka og
m i n n i s -
stæða mynd
af Katrínu
og því mis-
kunnarlausa
pólitíska um-
hverfi sem hún
hrærðist í. Einn
gagnrýnandi segir að
höfundi takist ekki að fá
lesandann til að kunna
vel við Katrínu en eftir
lestur bókarinnar sé
lesandanum þó ljóst að
þótt Katrín hafi ekki
verið góð kona hefði hún vissu-
lega getað verið miklu verri. ■
Breska skáldkonan og met-söluhöfundurinn Nina
Bawden er að skrifa bók sem
fjallar um lestarslys árið 2002
þar sem eiginmaður hennar lést
ásamt sex öðrum og sjötíu far-
þegar slösuðust. Bawden segir
bókina eiga að vera eins konar
minningarbók um eiginmann
hennar Austen Kark, sem var út-
varpsstjóri BBC World Service.
Bókin verður sambland af skáld-
skap og staðreyndum. Meginefn-
ið verður græðgi stórfyrirtækja
og búist er við að þar verði
einnig að finna harða gagnrýni á
stjórn Verkamannaflokksins
vegna einkavæðingar lestarkerf-
anna og lélegs eftirlitskerfis.
Bawden var í lestarferð með
manni sínum þegar lestin fór
skyndilega út af sporinu vegna
ólags á lestarteinum. Bawden
slasaðist illa og lá í tvo mánuði á
sjúkrahúsi. Fyrir slysið var hún
vön að eyða um 5 tímum á dag
fyrir framan tölvuna en nú hefur
hún einungis úthald í tvo tíma.
Bawden er 77 ára og var félagi í
Verkamannaflokknum í næstum
60 ár en hefur nú sagt sig úr
flokknum vegna stefnu stjórnar-
innar í Íraksmálinu og lestar-
málum. Bawden hefur skrifað
rúmlega 40 bækur, 23 fyrir full-
orðna og 19 fyrir börn. ■
Alvöru krimmar
Ég var að klára að lesa Allt í lagií Reykjavík eftir Ólaf við
Faxafen, sem er dulnefni hins
þekkta stjórnmálamanns Ólafs
Friðrikssonar,“ segir Ævar Örn
Jósepsson, rithöfundur og fjöl-
miðlamaður. „Þetta er einn af
fyrstu alvöru krimmunum sem
voru gefnir út hér á landi og kom
út árið 1939. Aðalsöguhetjan er
Örn Ósland sem svarar smáaug-
lýsingu og tekur að sér næsta dul-
arfull og í meira lagi vafasöm
verkefni, fyrir að því er virðist
jafn dularfullan og vafasaman, en
umfram allt nafnlausan vinnu-
veitanda, jafnframt því sem hann
reynir að vinna ástir fegurstu
konu sem hann hefur augum litið.
Örn kemst í hann krappan og
lendir í miklum raunum, jafnvel
eftir að verkið hefur verið unnið,
en allt fer þó vel að lokum.
Ég man ekki eftir annarri ís-
lenskri skáldsögu, eða krimma,
þar sem aðalpersónurnar eru
röngu megin við lögin en njóta þó
samúðar lesenda og uppskera
ríkulega í lokin – en ég hef auðvit-
að ekki lesið þær allar. Lestur
minn á þessari bók tengist fyrir-
hugaðri glæpagöngu með Borgar-
bókasafninu 19. febrúar þar sem
ég verð leiðsögumaður um sögu-
slóðir glæpasagna í Reykjavík.
Af öðrum bókum má nefna
Bettý eftir Arnald Indriðason sem
mér líkaði ágætlega. Skemmti-
lestur hinn besti. Ég hef verið að
glugga í Íslensku bílaöldina og
haft gaman af. Það er margt fróð-
legt og skemmtilegt þar, sérstak-
lega frá upphafsárum bílsins.
Eins hef ég legið mikið í heildar-
útgáfu Íslands í aldanna rás eftir
Illuga Jökulsson, sem ég var svo
heppinn að fá í jólagjöf. Annars er
krimmadeildin í
fyrsta sæti þessa
dagana. Á dögun-
um var ég að lesa
á norsku För
frosten eftir
Henning Mankell.
Ástæða þess að
ég las hana ekki á
sænsku er einfald-
lega sú að ég rakst á
hana heima hjá vini
mínum sem af ein-
hverjum mér ókunnum
ástæðum átti hana í
norskri þýðingu sem hann
svo lánaði mér. Norska er
sérlega fyndið tungumál
og þótt talaða norskan sé
auðvitað ennþá fyndn-
ari var samt erfitt að
hlæja ekki stundum
yfir lestrinum, jafn-
vel þegar spennan og
dramatíkin voru í
hámarki. En þetta
er góð bók eins og
allt sem frá
Mankell kemur.
Ég hef líka lesið nýjustu bók Ed
McBain, sem heitir Ollie’s Book
og er nákvæmlega eins og ég
bjóst við og þar af leiðandi alveg
ágæt.“
Ævar Örn segir sakamálasögur
eftirlætislesefni sitt og uppá-
haldshöfundar hans í þeim geira
eru Hakan Nesser og Ian Rankin.
„Þessi tveir eru toppurinn,“ segir
Ævar Örn. „Síðasta bókin sem ég
las eftir Nesser er Fallet G, sem
er jafnframt síðasta bókin í syrpu
hans um Kommisarie Van Veet-
eren sem starfar í borginni Maar-
dam í ónefndu landi. Nú bíður
maður nagandi neglurnar eftir að
komast að því hvað kappinn
Hakan tekur sér fyrir hendur
næst.“
Bókin sem Ævar Örn ligg-
ur einkum yfir þessa dagana
er Solving Back Problems
eftir dr. Jenny Sutcliffe.
Ævar Örn þjáist þó ekki
af bakverk heldur er
hann að þýða bókina,
sem kemur út í haust
hjá Almenna bóka-
félaginu. ■
Norska er sérlega
fyndið tungumál og
þótt talaða norskan sé auð-
vitað ennþá fyndnari var
samt erfitt að hlæja ekki
stundum yfir lestrinum, jafn-
vel þegar spennan og
dramatíkin voru í hámarki.
En þetta er góð bók eins og
allt sem frá Mankell kemur.
,,
KATRÍN MEDICI
Hún var hörkutól á átaka-
tímum og hefur fengið
slæma einkunn í sögunni.
Ný ævisaga Katrínar Medici er komin út.
Svarta drottningin
NINA BAWDEN
Vinnur að nýrri bók um lestarslys þar sem
eiginmaður hennar lést.
ÆVAR ÖRN JÓSEPSSON
Hann er einn af okkar fremstu
sakamálahöfundum og les
sakamálasögur í frístundum.
Sárri reynslu breytt í skáldverk