Fréttablaðið - 08.02.2004, Blaðsíða 14

14 8. febrúar 2004 SUNNUDAGUR
■ Andlát
■ Afmæli
Þögla kvikmyndin The Birth of aNation var frumsýnd í Los Ang-
eles á þessum degi árið 1915. Mynd-
in tengdi stóra atburði í sögu
Bandaríkjanna persónulegum
harmleik þar sem þrælastríðið rek-
ur fleyg milli góðra vina þegar ör-
lögin haga því þannig að nátengdar
fjölskyldur skipa sér annars vegar í
flokk Norðurríkjamanna og Suður-
ríkjamanna hins vegar.
Þróun borgarastríðsins er rakin
samhliða áhrifum þess á einstak-
lingana og í atburðarásina blandast
svo morðið á Abraham Lincolns for-
seta og stofnun kynþáttahat-
araklíkunnar Ku Klux Klan.
Menn eru ekki á eitt sáttir um
ágæti myndarinnar eða það hvort
hún hafi verið það tímamótaverk
sem framleiðendurnir vildu vera
láta en slagorðin sem myndin var
kynnt til sögunnar með voru til að
mynda „Dögun nýs listforms“,
„Hinn logandi kross Ku Klux Klan“
og „Morðið á Lincoln. Örlagaskot
sem rændi Suðurríkin sínum besta
vini“.
Leikstjóri The Birth of a Nation
var D.W. Griffith en hann leikstýrði
rúmlega 500 kvikmyndum á ferli
sínum enda unnu menn hraðar í þá
daga og dældu bíómyndunum út í
fjöldaframleiðslu. ■
Jónatan Garðarsson sjónvarpsmaður er
49 ára.
Áslaug Dóra Eyjólfsdóttir, sérfræðingur
í menntamálaráðuneytinu, er 39 ára.
Svala Björgvinsdóttir söngkona er 27
ára.
Marsibil Guðbjörg Guðbjartsdóttir,
Sóltúni 2, andaðist fimmtudaginn 5.
febrúar.
Rebekka Ólafsdóttir, Hátúni 10a, lést
laugardaginn 31. janúar.
Gerður Ebbadóttir, Blönduhlíð 20, er
látin.
Finnbogi Rútur Jósepsson, Hnífsdal,
lést mánudaginn 2. febrúar.
Þórný Magnúsdóttir, Bergstaðastræti
50a, lést fimmtudaginn 29. janúar.
Arnþór Flosi Þórðarson, Selbraut 42,
lést 4. febrúar.
Það er ekkert sérstakt á dag-skránni. Ég hugsa að ég verði í
faðmi fjölskyldunnar og taki því ró-
lega enda ekki um stórafmæli að
ræða,“ segir Jóhann Hjartarson lög-
fræðingur og skákmaður sem á af-
mæli í dag.
Jóhann segist ekki vanur að
halda upp á afmælið sitt. Hann varð
fertugur í fyrra en segir veikindi í
fjölskyldunni hafa aftrað því að
stórveisla væri haldin. „Hins vegar
komu samstarfsmenn mínir hjá Ís-
lenskri erfðagreiningu mér á óvart
og héldu óvænta afmælisveislu.
Tölvupóstur hafði gengið á milli
manna sem sagði þeim að koma
saman í miðrými fyrirtækisins. Síð-
an var ég sóttur og gekk inn í sal
fullan af fólki.“ Jóhann segir að boð-
ið hafi verið upp á veglega af-
mælistertu. Þessi uppákoma hafi
bæði verið honum eftirminnileg og
ekki síst skemmtileg.
Jóhann er hvað þekktastur sem
skákmaður. Hann þykir öflugur á
því sviði og er einn stigahæsti skák-
maður Norðurlanda. „Í dag tefli ég
sem áhugamaður og eingöngu
ánægjunnar vegna. Hvað stigin
varða falla þau ekki niður þrátt fyr-
ir að lítið sé teflt.“ Hann segist
núorðið eingöngu taka þátt í deilda-
keppnum á vegum Skáksambands
Íslands og styttri keppnum.
Jóhann gekk í skákfélagið Hrók-
inn síðastliðið haust. Áður tefldi
hann fyrir Skákfélag Akureyrar í
þrjú ár. „Þetta er skemmtilegur fé-
lagsskapur og mikil gróska í félag-
inu á öllum sviðum. Á vegum
Hróksins er unnið mikið grasrótar-
starf í öllum skólum víðs vegar um
land. Þá hefur félagið haldið sterk-
ustu alþjóðlegu mótin hér á landi
síðustu ár.“
Jóhann starfar sem lögfræðing-
ur hjá Íslenskri erfðagreiningu.
Hann er kvæntur og á tvö börn.
Þegar Fréttablaðið talaði við Jó-
hann var hann rétt ófarinn út á
Leifsstöð. Leiðin lá til Bandaríkj-
anna. „Af og til krefst starfið ferða-
laga til útlanda. Hins vegar eru
ferðalög ekki einn þeirra þátta sem
ég sakna í mínu fyrra lífi sem skák-
maður, þegar ég ferðaðist hátt í
fimm mánuði á ári. Í dag kýs ég að
taka því rólega og dvelja helst í
faðmi fjölskyldunnar.“ ■
Afmæli
JÓHANN HJARTARSON
■ er 41 árs gamall í dag.
Rólegheit einkenna afmælisdaginn.
JOHN WILLIAMS
Kvikmyndatónskáldið og hljómsveitarstjór-
inn er 72 ára í dag, fæddur árið 1932.
Hann hefur samið tónlistina við margar af
vinsælustu myndum allra tíma, svo sem
Star Wars, E.T., Raiders of the Lost Ark,
Jaws, Jurassic Park og Harry Potter.
8. febrúar
■ Þetta gerðist
1587 Maria Stuart Skotadrottning er
hálshöggvin fyrir landráð að fyrir-
skipan frænku hennar Elísabetar I
Englandsdrottningar.
1910 Skátahreyfingin tekur til starfa í
Ameríku.
1924 Gasklefinn er notaður í fyrsta skip-
ti við aftöku í ríkisfangelsi Nevada
í Bandaríkjunum.
1973 Bandaríkjaþing tilnefnir sjö manna
nefnd til að rannsaka Watergate-
hneykslið.
1974 Þriggja manna áhöfn NASA-geim-
stöðvarinnar Skylab snúa aftur til
jarðar eftir 84 daga dvöl úti í
geimnum.
1990 Fréttastofa CBS-sjónvarpsstöðvar-
innar reka pistlahöfundinn Andy
Rooney tímabundið úr 60 mínút-
um vegna kynþáttafordómafullra
ummæla sem hann átti að hafa
látið falla í tímaritsviðtali.
1999 Hussein Jórdaníukonungur er bor-
inn til grafar í Amman, að við-
stöddum fjölda þjóðarleiðtoga,
degi eftir andlát sitt.
D.W. GRIFFITH
Leikstjóri The Birth of a Nation gerði vel
yfir 500 kvikmyndir um ævina og hlaut
heiðursóskarinn árið 1936 fyrir framlag sitt
til kvikmyndalistarinnar.
Kaflaskil í sögu þjóðar
ÞJÓÐ VERÐUR TIL
■ Hollywood gerði þrælastríðið upp í
kvikmyndinni The Birth of a Nation sem
var frumsýnd í Los Angeles.
8. febrúar
1915
Dvelur í faðmi
fjölskyldunnar
Fóðraði þjóðina á smjörlíki og menningu
Við bjuggum í fjögurra her-bergja íbúð vestur á Melum.
Þangað komu margir helstu lista-
menn landsins, svo sem Steinn
Steinarr og Halldór og Tómas.
Pabbi var vinur þessa fólks og við
börnin nutum góðs af,“ segir Erna
Ragnarsdóttir. Hún er dóttir
Ragnars í Smára, sem meðfram
því að framleiða smjörlíki ofan í
þjóðina var einn helsti menning-
arfrömuður landsins.
„Hann átti drjúgan þátt í að
leggja grunn að ýmsu í menning-
armálum hér á landi, bæði í tón-
list og myndlist og bókmenntum.“
Nú um helgina er þess minnst
með veglegum hætti að Ragnar
hefði orðið hundrað ára í gær.
Í Listasafni ASÍ við Freyjugötu
hefur verið opnuð sýning á völd-
um verkum úr listaverkagjöf
Ragnars til safnsins, sem jafn-
framt lagði grunninn að stofnun
þess á sínum tíma árið 1961.
Þá var slegið upp hátíðardag-
skrá í Þjóðleikhúsinu í gær þar
sem mæðgurnar Judith Serkin
sellóleikari og Rose dóttir hennar
komu fram meðal annarra. Judith
er dóttir píanóleikarans fræga
Rudolphs Serkin, sem Ragnar átti
mikil samskipti við.
Í dag verður svo ýmislegt um
að vera á Stokkseyri, sem er fæð-
ingarbær Ragnars.
„Við þurftum ekki annað en að
nefna nafn Ragnars, þá kom fólk
fljúgandi og vildi taka þátt í þessu
með okkur. Maður hreinlega
geislar af þakklæti. Þetta verður
alþýðleg veisla með glæsibrag,“
segir Erna og bætir því við að all-
ir séu velkomnir á þessar athafnir
meðan húsrúm leyfir. ■
Innilegar þakkir færum við ykkur öllum
sem sýnduð okkur ómetanlegan stuðning
og hlýju við andlát og útför okkar elskulega
unnusta, sonar og bróður
Hallmars Óskarssonar
Engjaseli 61
Sérstakar þakkir fær starfsfólk gjörgæsludeildar Landspítalans
við Hringbraut.
Fyrir hönd ættingja og vina
Marta Guðmundsdóttir
Hallbjörg Thorarensen Óskar Elvar Guðjónsson
Þórir Óskarsson María Óskarsdóttir
Aldarminning
RAGNAR Í SMÁRA
■ Hefði orðið hundrað ára í gær. Þess
var minnst með hátíðardagskrá í Þjóð-
leikhúsinu í gær og sýningu í Listasafni
ASÍ og í dag verður ýmislegt um að vera
á Stokkseyri, fæðingarbæ Ragnars.
RAGNAR Í SMÁRA
Málverk eftir Kjarval.
ERNA RAGNARSDÓTTIR
Stolt af föður sínum.
JÓHANN HJARTARSON
Síðasta áratug síðustu aldar var mikið niðursveifla á áhuga almennings fyrir skák að mati Jóhanns Hjartarsonar. „Það var mikið teflt á ár-
unum 1970 til 1990. Svo dvínaði áhuginn. Í dag er búið að glæða skákina nýju lífi og meira er teflt. Þetta er ekki síst fyrir tilstuðlan
Hróksins, Hrafns Jökuls og hans manna.“