Fréttablaðið - 15.02.2004, Blaðsíða 10

Sovétmenn hættu öllum hernaði íAfganistan á þessum degi árið
1989 þegar síðustu hermenn þeirra
flugu frá Kabúl, höfuðborg lands-
ins, aftur heim til Sovétríkjanna.
Brottflutningurinn var í samræmi
við friðarsamning sem var undir-
ritaður í Genf í apríl árið áður.
Þegar síðustu hermennirnir
flugu burt í fjórum herflugvélum
sátu 30.000 skæruliðar um höfuð-
borgina og hermenn afgönsku
stjórnarinnar voru á undanhaldi og
gáfu eftir varðstöðvar sem þeir
höfðu tekið við af þegar þeir leystu
Sovétherinn af hólmi. Rósturnar
héldu áfram þrátt fyrir að Rúss-
arnir væru á förum og daginn áður
var gerð eldflaugaárás á Kabúl.
Viðræður skæruliðanna um
myndum bráðabirgðastjórnar mið-
aði líka hægt án þátttöku kommún-
ista og Frelsisfylking Afgana lýsti
því yfir að hún myndi sniðganga
viðræðurnar þangað til afgönskum
skæruliðum í Íran yrði boðið leyft
að taka þátt.
Stríðssögu Afganistan var langt
því frá lokið en Talibanar komust
til valda í landinu og sátu sem fast-
ast þar til Bandaríkjamenn réðust
inn í landið eftir hryðjuverkaárás-
ina 11. september 2001. ■
10 15. febrúar 2004 SUNNUDAGUR
■ Andlát
■ Afmæli
Þórhalla Jónasdóttir, Sólbakka Bakka-
firði, verður áttræð mánudaginn 16.
febrúar. Þórhalla ætlar í tilefni afmælis-
ins að taka á móti ættingjum og vinum
á heimili sonar síns og tengdadóttur í
Búlandi 23, Reykjavík, sunnudaginn 15.
febrúar klukkan 16–19.
Örnólfur Árnason er 80 ára í dag.
Alfreð Þorsteinsson borgarfulltrúi er 60
ára í dag.
Bergþóra Árnadóttir þjóðlagasöngkona
er 60 ára í dag.
Margeir Pétursson, stórmeistari, er 44
ára í dag.
Sigrún Jónsdóttir frá Bjargi, Mýrargötu
18, Neskaupstað, lést 10. febrúar.
Einar Sverrisson, frá Kaldrananesi í
Mýrdal, lést 30. janúar. Útför hans hefur
farið fram í kyrrþey.
Selma Kristiansen íþróttakennari, lést
11. febrúar.
Sigurjón Jónsson, fyrrv. lögregluvarð-
stjóri, lést 9. febrúar.
Finnbogi Bjarnason, Sogavegi 164, lést
5. febrúar. Útför hans hefur farið fram í
kyrrþey.
Ólöf Erla Hjaltadóttir, Borgargerði 9,
lést 6. febrúar.
Helgi Brynjólfsson, vélstjóri frá Þingeyri,
lést 7. febrúar.
Sveinn Pétursson, Hrafnistu, lést 11.
febrúar.
Hrafnhildur Guðmundsdóttir, Akur-
gerði 42, lést 7. febrúar.
Margrét Ólafsdóttir, áður til heimilis í
Nökkvavogi 12, lést 11. febrúar.
Gerður Ebbadóttir, Blönduhlíð 20, lést
5. febrúar.
Síðasti opnunardagurinn hér íReykjavík verður laugardag-
urinn 3. apríl. Eftir það loka ég
safninu og meiningin er að opna
það aftur á Húsavík upp úr miðj-
um maí,“ segir Sigurður Hjartar-
son, safnstjóri Hins íslenzka reða-
safns, sem hefur ákveðið að pakka
veglegu ballasafni sínu saman og
flytja það til Húsavíkur.
Rekstur safnsins hefur verið
þungur og Sigurður reyndi því að
selja það til útlanda í sumar en
það gekk ekki upp. Lausnina fann
hann svo á Húsavík. „Ég fæ
stærra, betra og ódýrara húsnæði
fyrir norðan. Ég er búinn að stan-
da í þessu í fimm ár án þess að
greiða sjálfum mér krónu í laun
og nú er svo komið að ég verð að
fara að fá einhver laun út úr þessu
og það er ekki gerlegt hér.“
Sigurður hefur kennt við MH í
tæp 40 ár en er að fara á eftirlaun.
„Ég fæ þá meiri tíma til að sinna
safninu og öðum áhugamálum, en
ég hef mikið verið að þýða og
skrifa. Leigan í Reykjavík gerir
það af verkum að ég get ekki hald-
ið þessu áfram þar á eftirlaunun-
um en ég sé fram á bjartari og
betri tíma. Ég er samt ekkert
beiskur eða bitur þó Reykjavíkur-
borg hafi ekki stutt betur við
safnið en það hefur í það minnsta
glatt þá ferðamenn sem koma til
höfuðborgarinnar.“
Húsvíkingar tóku Sigurði af-
skaplega vel og hann segist flyja
fullur tilhlökkunnar. „Ég fékk
6.300 gesti í fyrra og ég vænti þess
að fá annað eins eða meira á Húsa-
vík enda gríðarlegur ferðamanna-
straumur um bæinn á sumrin.“
Sigurður hefur, eins og alþjóð
veit, safnað saman getnaðarlim-
um hinna ýmsu spendýra og sýnir
þá uppstoppaða á safninu. Sem
stendur skortir þó enn lim af
manni en Sigurður hefur fengið
vilyrði fyrir fjórum stykkjum.
„Ég er með fjögur gjafabréf; eitt
frá Íslendingi, eitt frá Banda-
ríkjamanni og svo frá Breta og
Þjóðverja. Málið snýst auðvitað
fyrst og fremst um Pál Arason,
sem er enginn venjulegur maður,
en hann verður að fá að lifa sitt
áður en limurinn kemur. Hinir eru
auðvitað ekki íslensk spendýr og
fara því í flokk erlendra dýra.“
Sigurður segir flókið ferli búa að
baki þessum líffæragjöfum. „Fyrst
verða menn að framvísa móti en
það kemst ekki hver sem er í safnið.
Þetta verður að vera það sem kallað
var lögreður sem er í það minnsta
fimm þumlungar. Þessir uppfylla
það nú allir. Síðan afhenda menn
gjafarbréf. Allir sem gefa safninu
eitthvað eru umsvifalaust teknir inn
sem svokallaðir gildir heiðurslimir
en ef gjöfin skilar sér ekki eftir að
menn eru hættir að nota þetta eða
deyja, hvort sem gerist á undan, þá
eru þeir teknir út og verða ógildir
limir. Það eru svona gæðaflokkar á
þessu.“ ■
Reðursafn
SIGURÐUR HJARTARSON
■ Ætlar að flytja Hið íslenzka reðasafn
til Húsavíkur. Hann sér fram á bjarta
tíma fyrir norðan. 75% gesta hans
eru útlendingar og 60% af
heildargestafjöldanum eru konur.
MATT GROENING
Höfundur teiknimyndaþáttanna um Simp-
sons fjölskylduna er 50 ára í dag.
15. febrúar
■ Þetta gerðist
1842 Frímerki með lími á bakhliðinni
eru selt í fyrsta sinn á pósthúsi í
New York.
1879 Rutherford Hayes, forseti Banda-
ríkjanna, undirritar lög sem
heimila kvenkyns lögfræðingum
að flytja mál fyrir hæstarétti.
1942 Japanskir hermenn ná bresku
nýlendunni Singapúr á sit vald í
seinni heimsstyrjöldinni.
1965 Söngvarinn Nat King Cole deyr í
Kaliforníu 45 ára gamall.
1978 Leon Spinks nær meistaratitlin-
um í þungaviktarhnefaleikum af
Muhammad Ali.
1982 84 verkamenn farast þegar olíu-
borpallur sekkur í stormi undan
strönd Nýfundnalands.
1990 George Bush, forseti Bandaríkj-
anna, fundar með leiðtogum
Bólivíu, Kólombíu og Perú um
aðgerðir gegn eiturlyfjabarónum.
1999 64 deyja í eldsvoða í nætur-
klúbbi í Tævan.
KABÚL
Höfuðborg Afganistans hefur nokkrum
sinnum verið í brennidepli sögulegra
átaka. Síðustu rússnesku hermennirnir yfir-
gáfu borgina á þessum degi árið 1989.
Ég á svo marga góða vini að þaðer náttúrlega ekki hægt að
gera upp á milli þeirra,“ svarar
Einar Örn Benediktsson aðspurð-
ur um hver sé besti vinur hans.
„Aftur á móti varð mér einhvern
tímann hugsað til þess hvað væri
gott að eiga góða vini. Þá fékk ég í
hugann eitt andartak, eitt minnis-
brot, sem í mínum huga gerði það
að verkum að Bragi Ólafsson varð
minn besti vinur. Þá var ég að
spila á sviði í London með Purrki
Pilnikk, sennilega í mars eða maí
1982. Þá varð mér litið á Braga og
mér fannst hann svo flottur bassa-
leikari að ég varð svo kátur í hjar-
ta mínu að eiga hann sem vin. Ég
hef alltaf álitið Braga vera einn af
þessum góðu vinum.“
„Einar hefur áður sagt frá því
að við höfum þekkst í rúman aldar-
fjórðung, og á þeim tíma höfum við
ekki rifist svo mikið sem einu
sinni,“ segir Bragi um vin sinn Ein-
ar. „Samt höfum við nánast allan
þennan tíma starfað saman að
verkefnum sem gefa endalaus til-
efni til ósættis. Vinskapur okkar
hlýtur því að vera þess eðlis að við
geymum allan pirring okkar og óá-
nægju fyrir annað fólk. En svo
finnst mér heldur ekki aumt að
vera besti vinur aðal - þess tónlist-
armanns á Íslandi sem bjó til flott-
ustu hljómplötu síðasta árs.“ ■
Rússarnir fara
15. febrúar
1989 AFGANISTAN
■ Síðustu sovésku hermennirnir yfirgefa
Afganistan og þar með lýkur 9 ára hern-
aðarafskiptum Sovétríkjanna í landinu.
■ Breyttir tímar
Í fyrra?
... trúði ég ekki á Guð.
Núna?
... er ég að leika djöfulinn.
Segir Kristján Franklín Magnús sem
leikur djöfulinn í Meistaranum og
Margarítu í Hafnarfjarðarleikhúsinu.
EINAR ÖRN OG BRAGI
Hafa þekkst í rúman aldarfjórðung og hafa aldrei rifist þrátt fyrir ærin tilefni.
Hafa aldrei rifist
Besti vinur minn
EINAR ÖRN BENEDIKTSSON
■ á marga vini en eftir hugljómun í
London 1982 telur hann Braga Ólafsson
vera þann besta.
Flytur norður
með alla sína limi