Fréttablaðið - 23.02.2004, Blaðsíða 12

12 23. febrúar 2004 MÁNUDAGUR
KJÖTKVEÐJUHÁTÍÐ Í BERLÍN
Víða um heim standa nú yfir kjötkveðjuhá-
tíðir. Þessir Þjóðverjar eru kannski ekki jafn
léttklæddir og tíðkast í Brasilíu, en virðast
engu að síður skemmta sér hið besta.
Heilbrigðisstofnunin á Selfossi:
Langlundargeð
á þrotum
HEILBRIGÐISMÁL „Sparnaður til
margra ára er farinn að setja mark
sitt á ýmsa þætti stofnunarinnar.
Langlundargeð starfsfólks er á
þrotum,“ segir í samþykkt starfs-
mannaráðs Heilbrigðisstofnunar-
innar á Selfossi vegna fyrirhugaðra
sparnaðaraðgerða á stofnuninni.
Bent er á að Heilbrigðis-
stofnunin Selfossi þjóni öllu
Suðurlandsundirlendinu með
um 15- 20.000 manns. Undan-
farin ár hafi orðið fólksfjölgun
á svæðinu og virðist sem sú
þróun ætli að halda áfram.
„Grunnheilbrigðisþjónusta
svæðisins hefur ekki fylgt þessari
þróun,“ segir í samþykktinni.
„Sem dæmi má nefna ástand öldr-
unarmála á Árborgarsvæðinu.
Það er óviðunandi. Má þar nefna
ástand Ljósheima og margir ein-
staklingar í brýnni þörf fyrir vist-
un á viðeigandi stofnun.
Samt sem áður dregst bygging
langlegudeildar á langinn og auk
þess er nú stjórnendum HSS gert
að spara fyrir halla áranna 2003
og 2004 samtals 90 milljónir
króna. Óhjákvæmilega hlýtur það
að hafa áhrif á heilbrigðisþjón-
ustu á svæðinu.“
Loks skorar starfsmannaráð
HSS á ráðherra og þingmenn Suður-
kjördæmis að standa vörð um heil-
brigðisþjónustu kjördæmis síns. ■
Sviðin jörð eftir Svía
SprinkleNetwork á vanskilaskrá vegna 110 milljóna króna í Svíþjóð. Engin innri verslun og afslátt-
arkort óvirk. Dæmi um að 9 milljónir séu í uppnámi hjá einni fjölskyldu. Sölustarf á fullu í Noregi.
Sænska sölukeðjan Sprinkle-Network, sem lofaði Íslending-
um gulli og grænum skógum gegn
því að þeir fjárfestu í fyrirtækinu,
hefur enn ekki endurgreitt nema 8
manns af þeim tugum sem vildu
losna frá fyrirtækinu og fá endur-
greitt reglum samkvæmt. Fyrir-
tækið var stofnað 6. mars í fyrra í
Svíþjóð og því enn ekki orðið árs-
gamalt. Það var stofnað af Svíun-
um Mikael Kristenson, sem á 70
prósenta hlut, og Stefan Byding,
eiganda 30 prósenta í fyrirtækinu.
Síðustu mánuði hafa þeir lítið haft
sig í frammi en talsmaður Sprinkle
hefur verið Tomas Valin. Svo er að
sjá sem keðjan rambi á barmi
gjaldþrots ef marka má þær upp-
lýsingar frá Svíþjóð sem lýsa því
að skráð fjárnám í fyrirtækið séu á
þriðja tug. Þar mun vera um sam-
anlagða upphæð að ræða sem er
yfir 100 milljónir íslenskra króna.
Flest svikið
Ekki verður séð að Svíarnir sem
námu land á Íslandi í fyrra hafi
staðið við neitt af því sem þeir lof-
uðu þeim sem gerðust félagar með
því að kaupa afsláttarkort sem gefa
átti þeim góða búbót. Markmiðið
var sagt vera það að korthafar gætu
keypt allar sínar nauðsynjar og
fengið afslátt með því að framvísa
korti sínu. Reyndin hefur orðið sú
að einungis er hægt að versla á ör-
fáum stöðum. Grunnhugmyndin að
SprinkleNetwork er sú að selja af-
sláttarkort en einnig að reka vef-
verslun sem átti að bjóða upp á
flesta þá vöru sem almenningur
þarfnast. Neðstir í píramídanum
standa þeir sem einungis hafa yfir
að ráða umræddu korti sem gefur
þeim afslátt í bæði ytri og innri
verslunum. Handhafar kortanna
voru um 300 talsins þegar best lét.
Hvert kort kostar níu þúsund krón-
ur og fólki var talin trú um að þeir
fjármunir skiluðu sér strax í rífleg-
um afslætti. Næstir ofan við kort-
hafana í píramídanum eru þeir
starfsmenn sem hafa leyfi til að
selja kort og samninga. Þeir
greiddu rúmlega 80 þúsund krónur
fyrir sinn hlut. Þeirra afrakstur er
sá að fá 20 prósenta afslátt í innri
búð en að auki helming þess afslátt-
ar sem hlýst af verslun þeirra
korthafa sem þeir hafa fengið
til liðs við píramídann. Sölu-
fólkið fær einnig ákveðna
upphæð fyrir hvern þann
korthafa sem gengur til liðs
við sænska píramídann. Marg-
ir úr þessum hópi gerðu það
gott á seinasta ári þegar við-
skiptavinir hópuðust
að í von um
skjótfenginn
hagnað. En
vandinn var
sá að einu
peningarnir
sem komu
inn voru
vegna sölu á
kortum og
leyfum til að
selja kort.
R a u n v e r u l e g
velta vegna
virkni kortanna
var sáralítil og
strax síðasta haust
tók að gæta óró-
leika meðal þeirra sem létu glepjast
af gylliboðum. Sænskum stjórnend-
um píramídans datt það snjallræði í
hug að auka veltuna með því að
selja eignarhluti í keðjunni að and-
virði 1,9 milljónir króna á hvern
hlut. Hverjum slíkum hlut fylgdi
loforð um að eftir þrjú ár fengi
kaupandi höfuðstólinn endurgreidd-
an að fullu en yrðu þó eigandi hlutar
í Sprinkle. Í millitíðinni gátu fjár-
festarnir hagnast á því að selja fyr-
ir Sprinkle og áttu að hafa af því
verulega góða lífsafkomu. Fjöldi
fólks lét glepjast af gylliboðinu og
þrátt fyrir að einungis væri ætlast
til þess að hver keypti einn hlut eru
nokkur dæmi um að fólk keypti
fleiri og notaði þá önnur nöfn til að
leppa kaupin. Þannig eru fleiri en
eitt dæmi um að fjölskyldur hafi
lagt 9 milljónir króna í það sem í
dag lítur út fyrir að vera „hrein
svikamylla“ eins og Stefanía Arna
Marinósdóttir, fyrrverandi
Sprinkle-félagi, orðar það. Fjöl-
skylda hennar lagði 6 milljónir
króna í sænska fyrirbærið en
náði með herkjum helmingi
þeirrar upphæðar til
baka.
Viðvörun að utan
Nokkrum mánuðum eftir að
glæsilegir kynningarfundir höfðu
verið haldnir þar sem kortin
streymdu út dró ský fyrir sólu.
Sölumaðurinn Mark Ashley Wells
hafði stjórnað fundunum en sneri
aftur til Íslands með þau válegu tíð-
indi að hann teldi að fyrirtækið
væri ein allsherjar svikamylla og
eigendur Sprinkle ætluðu sér ekki
annað en að græða á sölumennsku
þar sem engin vara væri að baki.
Fljótlega voru alls 70 manns farnir
að krefjast endurgreiðslu á upphæð
sem slagar hátt í 30 milljónir króna.
Þá gripu stjórnendur Sprinkle til
þess ráðs að koma til Íslands í því
skyni að slökkva elda. Um miðjan
nóvember, fyrir þremur mánuðum,
birtust þeir á Hótel Holti og héldu
fund með fjölmiðlum. Tugir
óánægðra félaga þeirra gerðu að-
súg að þeim. Michael Kristensson,
eigandi meirihluta Sprinkle, sagði
þá að Mark Ashley Wells, fyrrver-
andi félagi sinn, væri ómaklega að
sverta fyrirtækið í því skyni að
koma á sínum eigin rekstri. „Við
komum til Íslands til þess að leysa
þessi mál en ekki til að eiga hér
notalega helgi,“ segir Michael. Sví-
arnir lofuðu öllum sem vildu fá end-
urgreitt að það myndi gerast innan
nokkurra daga.
Meðal hinna óánægðu sem biðu
frammi í anddyri Hótel Holts, á
meðan eigendur Sprinkle freistuðu
þess að telja fjölmiðlum trú um að
allt væri með eðlilegum hætti, var
fólk sem skráð hafði verið fyrir
eignarhlutum án þess að hafa gefið
samþykki sitt.
„Þetta er gróf misnotkun á nafni
mínu og ég mun kæra það
ICELAND EXPRESS
Sex evrópsk lágfargjaldaflugfélög munu
funda í Reykjavík í dag.
Evrópsk lágfargjalda-
flugfélög:
Huga að
markaðs-
samstarfi
FLUGREKSTUR Sex evrópsk lágfar-
gjaldaflugfélög munu funda í
Reykjavík í dag til að huga að
möguleikum á markaðssamstarfi.
Félögin eru Iceland Express,
Air Berlin, Air Polonia, German-
wings, Norwegian og SkyEurope
en þau fljúga öll til Stansted-flug-
vallar í London. Alls fluttu félögin
sex um 13,5 milljónir farþega á
síðasta ári.
Þetta er í fyrsta skipti sem evr-
ópsk lágfargjaldaflugfélög eiga
fund af þessu tagi. Einkum verður
hugað að gagnkvæmu kynningar-
starfi með því að kynna viðskipta-
vinum möguleika á framhaldsflugi
með hinum félögunum. ■
SJÚKRAHÚSIÐ Á SELFOSSI
Ástand í öldrunarmálum er óviðunandi, segir meðal annars í samþykkt starfsmannaráðs
Heilbrigðisstofnunarinnar á Selfossi.
TOMAS WALLIN
Höfuðpaurar SprinkleNetwork hafa ít-
rekað lofað að endurgreiða fjárfest-
um. Nú eru þeir að sögn hættir við.
Hér má sjá Tomas Wallin að útskýra
tilgang sölukeðjunnar á Hótel Holti.
Fréttaskýring
REYNIR TRAUSTASON
■ skrifar um sænsku sölukeðjuna
SprinkleNetwork
STEFANÍA ARNA
MARINÓSDÓTTIR
Henni var sagt að segja
börnum sínum að vinna.