Fréttablaðið - 11.05.2004, Blaðsíða 10

10 11. maí 2004 ÞRIÐJUDAGUR
HVALVEIÐUM MÓTMÆLT
Hvalveiðitímabil Norðmanna hófst í gær
en meðan á því stendur má drepa 670
hvali. Þessu var mótmælt fyrir framan
norska sendiráðið í London þar sem fyrir-
sætan Lisa B stillti sér upp frammi fyrir eft-
irlíkingu af byssu hvalveiðibáts.
Viðræður um skiptingu kolmunnakvóta í hnút:
Miklir hagsmunir í húfi
KOLMUNNAVEIÐAR Erfið staða er
komin upp varðandi skiptingu
kolmunnakvóta úr sameiginlegum
stofnum Íslands, Noregs, Færeyja
og ESB. Í síðstu viku tilkynnti
sjávarútvegsstjóri ESB, Franz
Fischler, um einhliða aukningu á
kvóta ESB-ríkja um 350.000 tonn,
eða upp í 750 þúsund tonn. Íslend-
ingar og ESB hafa til þessa tak-
markað sínar veiðar en Norðmenn
og Færeyingar stunda frjálsar
veiðar. Kolmunnakvóti Íslendinga
í ár er 493 þúsund tonn.
Ármann Kr. Ólafsson, aðstoð-
armaður sjávarútvegsráðherra,
sagði í samtali við Fréttablaðið að
stjórnvöld litu málið alvarlegum
augum og það væri til vandlegrar
skoðunar. „Engin ákvörðun liggur
fyrir en það skýrist á næstunni
hver okkar viðbrögð verða,“ sagði
Ármann.
Kolmunnaveiði gengur mjög
vel og hafa skip streymt til hafnar
síðastu sólarhringa með full-
fermi. Að sögn Björgólfs Jóhanns-
sonar, forstjóra Síldarvinnslunar,
eru miklir hagsmunir í húfi. „Við
fylgjumst auðvitað náið með
þessu máli. Ef kvóti íslenskra
skipa yrði til dæmis aukinn á við
ESB-kvótann gæti það þýtt 4
milljarða í auknum útflutnings-
verðmætum,“ sagði Björgólfur í
samtali við Fréttablaðið. ■
Kerfisbundnar
misþyrmingar
Pyntingar og misþyrmingar íraskra fanga eru hluti skipulegs ferlis í fangelsum, segir í skýrslu
Alþjóða rauða krossins. Talið er að allt að níu af hverjum tíu sem hafa verið handteknir hafi
ekkert til saka unnið.
– hefur þú séð DV í dag?
Blaðamenn
í Tyrklandi
ástfangnir
af Jónsa
Innbrot í Reykjavík:
Þvotti stolið
úr sameign
LÖGREGLA Fjölmörg innbrot voru í
Reykjavík í gær.
Brotist var inn í skrifstofu Geð-
hjálpar þar sem skrifborðsskúffa
var spennt upp og matarmiðum að
upphæð 17 þúsund krónur stolið.
Bíleigandi saknar geislaspilara sem
stolið var úr bíl hans. Gluggi á
íþróttahúsi á Fylkisvegi var spennt-
ur upp og peningakistli með 13.500
krónum stolið. Brotist var inn í
þvottahús í Safamýri og þvotti úr
sameign stolið. Einnig var brotist
inn í fyrirtæki á Sólvallagötu og
tvær borvélar og kíkir tekin
ófrjálsri hendi. Lögreglan í Reykja-
vík rannsakar málin. ■
REYNA EKKI BRJÓSTAGJÖF Nær
þriðjungur breskra mæðra hefur
aldrei reynt að gefa
börnum sínum
brjóstamjólk, sam-
kvæmt nýrri könnun
sem var gerð fyrir
breska heilbrigðis-
ráðuneytið. Fimmtungur kvenna á
aldrinum sextán til 24 ára telur
brjóstagjöf slæma fyrir vöxtinn.
VILL LENGRI FREST Milorad
Lukovic, sem ákærður er fyrir að
skipuleggja morðið á Zoran
Djindjic, fyrrum forsætisráðherra
Serbíu, hefur farið fram á 45 daga
frest til að undirbúa málsvörn sína.
Lukovic hafði verið á flótta í fjórt-
án mánuði þegar hann gaf sig fram
við lögreglu í síðustu viku.
MÓTMÆLIN BÚIN Nær þriggja ára
samfelldum mótmælum Brian Haw
við breska þinghúsið lauk á sunnu-
dag þegar hann var handtekinn.
Haw sló þar upp búðum í júní 2001
til að mótmæla loftárásum á Írak.
Þegar svæðið var rýmt á sunnudag
vegna gruns um að sprengju hefði
verið komið fyrir neitaði hann að
færa sig og var kærður fyrir árás á
lögreglumann.
■ EVRÓPA
ÁTÖK UM KOLMUNNAKVÓTA
Vel fór á með þeim Árna M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra og Franz Fischler, sjávar-
útvegsstjóra ESB, þegar sá síðarnefndi kom í heimsókn hingað til lands sl. sumar. ESB
hefur nú með einhliða ákvörðun aukið aflaheimildir sínar í kolmunna um 90%.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/E
.Ó
L
GENF, AP Pyntingar, misþyrmingar
og svívirðingar íraskra fanga sem
haldið er af Bandaríkjamönnum
eru ekki einangruð tilvik sem ein-
stakir hermenn hafa gert sig seka
um heldur hluti af kerfisbundnum
vinnuaðferðum í fangelsum
Bandaríkjanna. Þetta er mat Al-
þjóða rauða krossins eins og það
kemur fram í skýrslu sem sam-
tökin komu á framfæri við Banda-
ríkjastjórn í febrúar og banda-
ríska dagblaðið Wall Street
Journal komst yfir og birti.
„Um var að ræða útbreitt
mynstur, ekki einstök tilvik.
Þarna var mynstur og kerfi,“
sagði Pierre
Kraehenbuehl,
aðgerðast jór i
Alþjóða rauða
krossins. Þar
sagði hann að
líta mætti svo á
að hernámsliðin
hefðu lagt bless-
un sína yfir mis-
þyrmingarnar
vegna þess
hversu víða þær hefðu tíðkast.
Bandarískir ráðamenn hafa
keppst við að lýsa því yfir að mis-
þyrmingarnar væru verk ein-
stakra hermanna sem hefðu geng-
ið of langt. Skýrsla Alþjóða rauða
krossins bendir til annars.
Í skýrslunni segir að sönnunar-
gögn hafi fundist sem styðji ásak-
anir fanga um að þeir hafi sætt
pyntingum meðan á handtöku,
varðhaldi og yfirheyrslu stóð. Þar
tiltekur Rauði krossinn brunasár,
marbletti og önnur meiðsli.
Venjulega fór svo að misþyrming-
unum linnti eftir að yfirheyrslum
lauk og fangar voru fluttir í hefð-
bundin fangelsi. Sumar pynting-
arnar megi leggja að jöfnu við
pyntingar.
„Þessar aðferðir líkamlegra og
sálrænna þvingana notaði leyni-
þjónusta hersins með kerfis-
bundnum hætti til að fá játningar
og ná fram upplýsingum og ann-
ars konar samvinnu frá einstak-
lingum sem höfðu verið handtekn-
ir vegna meintra brota eða vegna
þess að þeir voru taldir búa yfir
mikilvægum upplýsingum,“ segir
í skýrslunni.
Flestir voru handteknir að
næturlagi. Brotist var inn í íbúð-
ir, íbúar vaktir með látum og
öskrað á þá að koma sér öllum
fyrir í einu herbergi. Á meðan
leituðu hermenn í húsinu, brutu
hurðir, húsgögn og aðrar eigur
fólks. Stundum voru allir karl-
menn handteknir að sögn
skýrsluhöfunda, sem segja að
allt að 90 prósent fanga hafi ekk-
ert brotið af sér. ■
Böndin beinast að manninum sem á að leysa vandann:
Lærðu af Guantanamo
ÍRAK Svo kann að vera að maður-
inn sem sendur var til Íraks til að
kippa málum í lag eftir að mis-
þyrmingar fanga urðu opinberar
hafi átt þátt í að koma málum svo
fyrir að misþyrmingar fanga urðu
jafn útbreiddar og kerfisbundnar
og margt bendir til.
Bandaríska dagblaðið The
Washington Post fjallar í ítar-
legu máli um misþyrmingar
fanga í greinaflokki sem birtist
þessa dagana. Þar kemur fram
að skömmu eftir komu Geoffrey
D. Miller hershöfðingja til Íraks
síðasta haust voru teknar upp
nýjar yfirheyrsluaðferðir í Abu
Ghraib-fangelsinu. Miller, sem
stjórnaði fangabúðunum í Guan-
tanamo á Kúbu, mælti með því
að herlögreglumenn sem gættu
fanga fengju það hlutverk að
undirbúa fangana fyrir yfir-
heyrslu. Í kjölfarið færðist
stjórn fangelsisins í meiri mæli
á hendur þeirra sem yfirheyrðu
fangana. Það er eftir þær breyt-
ingar sem flestar myndirnar eru
teknar sem sýna misþyrmingar
og pyntingar fanga.
Miller sagði meðal annars að á
Guantanamo hefðu menn lært að
það hamlaði upplýsingaöflun ef
fangaverðir og yfirheyrendur
ynnu ekki vel saman.
Miller neitaði því á dögunum að
hafa lagt til að herlögreglumenn
tækju þátt í yfirheyrslum. Í
skýrslu sem tekin var saman fyrir
herinn um misþyrmingar er hins
vegar ítrekað vísað til ráðgjafar
hans. ■
VÖRÐUR VIÐ ABU GHRAIB-FANGELSIÐ
Fangelsið var byggt fyrir 4.800 fanga en hefur hýst 7-8.000 fanga undanfarna mánuði.
ÓGNAÐ MEÐ HUNDUM
Misþyrmingar og pyntingar í Abu Ghraib taka á sig ýmsar myndir.
Þessi fangi var neyddur til að afklæðast og honum síðan ógnað
með hundum.
SETIÐ Á FANGA
Þessi fangi var látinn leggjast á sjúkrabörur, aðrar settar ofan á
hann og síðan settist hermaður ofan á hann.
„Um var að
ræða útbreitt
mynstur, ekki
einstök tilvik.
Þarna var
mynstur og
kerfi.