Tíminn - 06.01.1972, Side 3
FIMMTUDAGUR 6. jánúar 1972 TIMINN
Halldór E. Sigurðsson fjármálaráðherra á fundi meS blaðamönnum í gaer. Vinstra megin við hann er Hannes Jónsson blaðafulltrúi rikisstjórnar-
innar og hægra megin Jón Sigurðsson ráðuneytisstjóri. (Tímamynd Gunnar)
Halldór E. Sigurðsson, fjármálaráðherra, á blaðamannafundi:
„Fráleitt að saka ríkis-
stjórnina um brot á lögum“
Hækkunin samkvæmt kjarasamningum BSRB 7-9% meiri en gert var ráð fyrir
EJ—Reykjavík, miðvikudag.
• „Það er fráleitt að líta á mat
ríkisstjórnarinnar á kröfu BSRB
um endurskoðun kjarasamnr.nga
opinberra starfsmanna frá 19. des-
ember 1970 sem lögbrot af henn-
ar hálfu“, — sagði Halldór E.
Sigurðsson, fjármálaráðherra, á
fundi mcð blaðamömium í dag.
— „Það, sem ríkisstjórnin hefur
sagt í málinu, er einfaldlega það,
að hún telur, að sú 4% kauphækk-
un, sem varð nú um áramótin hjá
verkalýðsfélögunum, sé ekki slík
ar almennar og verulegar kaup-
breytingar, að þær fullnægi skil-
yrðum laganna um endurskoðun
kjarasamnings’Jis. Þetta þýðir, að
af hálfu ríkisstjórnarinnar verður
ekki um samkomulagslausn á
kröfu BSRB að ræða. Hins vegar
hlýtur málið að hafa sinn löglega
gang, ef BSRB heldur kröfu sinni
til streitu, og fara til sáttasemj-
ara og síðan til Iíjaradóms, og
ríkisstjórnin mun að sjálfsögðu
halda þar fram sjónarmiðum rík-
isstjórnarinnar, og hlíta síðan
þeim úrskurði, sem Kjaradómur
mun kveða upp.“
• Jafnframt sagði fjármálaráð-
herra um forsendur þessa mats
ríkisstjórnarinnar, að auk þess
sem hún teldi að 4% kauphækk-
un væri ekki vcruleg, þá bæri á
það að líta, að þegar kjarasamn-
ingur BSRB frá 19. desembar 1970
var gerður, hefði verið viðurkennt,
m.a. af fyrrvcrandi fjármaiaráð-
herra, að meða'hækkun launa rík-
isstarfsmanna til að ná jöfmiði
við almenmn launamarkað yrði
nær 35%. Nú befði hins vegar lrom
ið í ljós við útfærsiu samningsios,
a? liækkunin af hans völdum milh
verð? 42—41%, og bafi því gert
verulega merra en að ná jöfnuði
við hinn aimcnna launamarkað
Fjármálaráðherra hélt fund moð
blaðamönnum í dag til að kynna
viðhorf ríkisstjórnarinnár í mál-
iru, en auk ráðherra sátu fundinn
.Tón Sigurðsson, ráðnueytisstjóri.
og Hannes Jónsson, blaðafulltrúi
ríkisstjórnarmnar.
Á hverju mat ríkisstjórn-
arinnar byggist
Fjármálaráðherra ræddi fyrst
um það mat ríkisStj órnarinnar, að
sú kauphækkun, 4%, sem kom til
framkvæmda um áramótin sam-
kvæmt samningum verklýðshreyf-
ingarinnar, væri ekki þess eðlis,
að skilyrðum laganna um ,.al-
mennar og verulegar kaupbreytir.g
ar á samningstímabili" væri full-
nægt, og sagði þá m.a.:
„í þessu máji er fyrst.qg frepist
um það deilt, hvort fuilnægt sé
skilyrðum 2. pjgr, .7. ,,gr. kjara-^
samningalaganna frá 19(32 um
„almennar og verulegar kaup-
breytingar á samningstímabili.“
í öðru lagi þá hefur ríkisstjóm
in það svo, að þær kaupbreyting-
ar, sem orðið hafa um áramótin,
fullnægi ekki þessum skilyrðum.
Við teljum, að 4% kauphækkun
sé ekki veruleg kauphækkun, þótt
um það megi deila, og það sé
rétt, að slík hafi áður verið dæmd
í Kjairadómi sem þess virði, að
hún væri tekin með.
í öðm lagi skal svo tekið fram,
að mjög hefur verið vitnað í um-
mæli fyrrverandi fjármálaráð-
herra í sambandi við gerð kjara-
samningsins 19. desember 1970,
þess efnis, að með þeim samningi
væri aðeins búið að leiðrétta það
sem ríkisstarfsmenn höfðu þá dreg
í izt aftur úr öðrum launastéttum.
j Ég legg ekki mat á þessa frásögn
hans, en vil benda á, að þegar
hann gaf út þessa yifirlýsingu, var
gert ráð fyrir, að kjarasamning-
arnir myndu fela í sér að meðal-
tali um 35% hækkun á launakjör-
um ríkisstairfsmanina. Hins vegar
hefur komið í ljós, að þessir
kjarasamningar þýddu 42—44%
hækkun. Hér er um það mikinn
mismun að ræða — 7—9% —- að
það eitt myndi réttlæta þessa
ákvörðun ríkisstjórnarinnar að
mínu mati.
Það er þess vegna ekkert óeðli-
legt, þó að ríkisstjórnin hafi talið,
að nýgerðir kjarasaimningar ættu
ekki að leiða til endurskoðunar
á kjarasamningi BSRB.“
Ekkert lagabrot
„Því hefur verið mjög haldið
á lofti, að ríkisstjórnin sé með
þessari afstöðu sinni að brjóta
lög. Því vil ég mótmæla sem al-
gjörum misskiiningi," sagði ráð-
herrann. — „Það stendur ekki í
7. grein þessara laga, að ríkisstjórn
á hverjum tíma eigi að hafa sama
sjónarmið og BSRB. Þeir hafa
báðir rétt til þess að túlka sín
sjónarmið eins og þau liggja fyr-
ir á hverjum tíma.
Það, sem ríkisstjórnin liefur
geirt er, að hún hefur lýst því
yfir sem sinni skoðun, að hún
telji ekki grundvöll fyrir endur-
skoCun kjt.-asamninganna, og ég
hef þegar nefnt á hverju hún bygg
ir þá skoðun sína. Þess vegna sjái
hún ékká'tetæðB'til aðriiéfjá'"við-
ræður af sinni hálfu um það mál,
enda *er "þací 'm'ftóii hrefiiléára 'áð
segja þetta hreint og klárt heldur
en að ganga til viðræðna með það
í huga að gera ekkert með þær.
En ég vil jafnframt taka það
fram, að það lokar engri leið til
löglegrar meðferðar á málinu, því
framhaldið er, að ef ekki nást
samningar, eins og talað er um
í lögunuim, þá er næsta stigið, að
sáttasemjari taki málið til með-
feirðar, en hann kveður auðvitað
báða aðila til, og þriðja stigið
er svo Kjaradómur. Að sjálfsögðu
mun ríkisstjórnin taka þátt í þessu
eins og til stendur. Hún mun láta
sína fulltrúa mæta hjá sáttasemj-
ara, þegar málið er komið á það
stig, og hún mun auðvitað láta
sækja og verja málið af sinni
hendi fyrir Kjaradómi og beyigja
sig fyrir niðurstöðu hans, eins og
eðlilegt er og lög mæla fyrir um,
Þess vegna er ekkert af hennar
hendi sagt annað en það, hver
hennar afstaða er, og hvert henn-
ar mat er, en auðvitað engu sleg-
ið föstu um niðurstöðuna.
Ráðherra gat þess einnig, að
eniginn gæti sagt til um hvex úr-
skurður Kjaradóms yrði; á liðn-
um áruim hefði úrskurður hans
ýmist fallið ríkisstjórn eða ríkis-
starfsmönnum í vil.
Nær aðeins til 4%
hækkunarinnar
Aðspurður sagði fjánnálaráð-
henra, að þetta mat ríkisstjórnar-
innar snérist aðeins um þau 4%,
sem komu til framkvæmda nú um
áramótinu. Ríkisstjórnin hefði
ekki tekið afstöðu til þess, hvort
aðrar þær áfangahækkanir verka-
lýðsfélaganna, sem síðar eiga að
koma, rnyndu þegar þar að kem-
ur teljast þess eðlis, að skilyrð-^
um um endurskoðun kjarasamn-
ings opinberra starfsmanna væri
fullnægt.
Hins vegar benti hann á, að
opinberir starfsmenn hefðu feng-
ið áfangahækkun um áramótin, og
myndu fá aðra 1. júlí, og í bæði
skiptin væri þeirra hækkun nokkru
meiri en hækkun sú sem aðrir
fá.
Aðspurður um, hvort ríkis-
stjórnin teldi, að sú láglauna-
hækkun, sem verkalýðshreyfinigin
samdi um í desember, þyrfti ekki
að koma ríkisstarfsmönnum til
góða, saigði ráðherra, að það hefði
ékki vérið uhí þáð fjallað sérstak-
lega í ríkisstjórninni, því BSRB
hefði farið fram á endurskoðun á
samníngum í heild og svar ríkis-
stjórnarinnar verið miðað við það.
Hins vegar yi-ði það mat Kjara-
dóms á þessum málum öllum, sem
myndi gilda.
Keðjuverkandi áhrif
hættuleg
Fjármálaráðherra lagði á það
áherzlu á blaðamannafundinum að
ríkisstjórnin teldi keðjuverkandi
áhrif í kjarasamningum stórra
hagsmunahópa hættulegar fyrir
efnahagslífið. Þess vegna væri það
stefna ríkisstjórnarinnar, að gera
samninga hinna stóru hagsmuna-
hópa sjálfstæðari og án beinna
tengsla þeirra í milli. Þess vegna
væri ríkisstjórnin t.d. að beita
sér fyrir endurskoðun á lögum um
Framleiðsluráð landbúnaðarins.
Væri mikið af þeirri endurskoð-
un lokið og myndi ríkisstjórnin
og stjórnarflokkarnir fara að at-
huga tillögur þeirrar nefndar, sem
að málinu hefur unnið, og yrðu
miðað við það grundvallaratriði,
að keðjuverkaijirnar verði minni
en áður hefur verið. Einnig væri
ákvörðun ríkisstjórnarinnar um
samningsrétt fyrir opinbera starfs
menn miðuð við, að þeir semji
sem sjálfstæðir aðilar.
Sem dæmi um svona óheppi-
legar keðjuverkanir nefndi hann,
að opinbcrir starfsmenn hefðu leit
að eftir jöfnuði við launakjör á
almennum vinnumarkaði. Síðan
hefðu ýmsir, t.d. verzlunarmenn
nú síðast, talið sig vera að ná
þeim kjörum, sem opinberir starfs
menn hefðu samið um, oð nú
vildu opinberir starfsmenn aftur
fá hækkanir. Svona keðjuáhrif
væru mjög hættuleg að hans mati,
og sú staðreynd, að gildistími kjara
samninga verkalýðsfélaga, opin-
berra starfsmanna og nú síðast
bátasjómanna væri til ársloka
1973 eða þar um bil benti til þess,
að aukinn ■’kilningur væri á nauð-
syn þess að samningar væru gerð-
ir samtímis hjá se,m flestum.
3
Illla líður Jóhanni
í stjórnarandsföðu
Greinar stjórnmálaforingj-
anna um áramótin er orðin
að skennntilegri hefð í íslenzk
um blöðuin. Þessar greinar eru
að sjálfsögðu misjafnar að gæð
um frá ári til árs eins og geng
ur, en yfirleitt hafa þær á sér
yfirbragð málefnalegrar og til-
tölulega áreitnislitlar rök-
semdafærslu. Þessar greinar
|í| urðu óvenju margar um þessi
fí áramót, þar sem formenn þing-
a flokkanna rituðu einnig ára-
1 mótagreinar, sem birtust í Mbl.
og skrifuðu því sumir foringj-
anna tvær greinar, en tveir af
forystumönnum þeirra flokka,
sem ekki hafa forinann flokks-
ins og þingflokksins í einni og
sömu persónu. Það má segja
um allar þessar greinar, að
þær hafi vcrið málefnalegar
og hófsamar með tilliti til
(f þess, hvers eðlis þær eru. Með
einni undantekningu þó. Jó-
hann Hafstein, formaður Sjálf
stæðisflokksins, sem greinilega
er ekki búinn að sætta sig enn
við kosningaúrslitin á s.l.
sumri, og grein hans var lítt
málefnaleg, en full af alls kon
r ar skætingi.
: -i
I
>3
á
Skætingur í stað raka
Þannig skrifaði hann um
„skipbrot Framsóknarflokks-
ins“ í kosningunum og að
Framsóknarmenn hafi fórnað
öllu á altari kommúnista með
stjórnarmynduninni og Hanni-
bal hafi tapað sigrinum i kosn
ingunum. Já, skelfilega hlýtur
honum Jóhanni að líða illa í
stjórnarandstöðunni.
Svo hefur Jóhann, sem stóð
að 4 gcngisfellingum í stjórnar
tíð viðreisnarstjórnarinnar, allt
á hornum sér vegna „gengis-
fellingar“ núvcrandi ríkis-
stjórnar, með þcssum orðum:
„Loks þótti ekki hjá því
komizt að lækka gengi krón-
unnar. En það reyndist lítið
vanlaverk. Gefin var út um
það fréttatilkynning, að „stofn
gengi krónunnar væri óbreytt
miðað við dollar". Auðugasta
þjóð lieimsins hafði þurft að
fella gengi gjaldmiðils síns, en
við íslendingar ekki, — þessir
iniklu menn, — „stofngengið
óbreytt“!“
Það er svona málflutningur,
sem er til vansæmdar stjórn-
málaforingja og flokkast undir
hreinan skæting. Hér eru eng-
in rök flutt. Það má að vísu
deila um orðalag um þau áhrif
sem lausn hinnar alþjóðlegu
gjalde>Tiskreppu hafði á gjald
eyrismál á fslandi, en hitt er
staðreyndað stofngengi íslenzkr
ar krónu er og hefur verið og
mun áfram verða miðað við
dollar. Þegar dollarinn var
iækkaður lækkaði að sjálf-
sögðu krónan með tilliti til
annarra gjaldmiðla, sem voru
hækkaðir. Þarna fékk íslenzk
ríkisstjórn engu um ráðið. Hér
var um að ræða ráðstafanir,
sem ríkisstjórnin á íslandi
hafði cngin áhrif á. íslenzka
rík'sstjórnin tók þá ákvörðun
að halda óbreyttu stofngengi
íslcnzku krónunnar gagnvart
dollar. Þar með hélt hún
óbreyttu útflutuingsverðlagi á
fiskafurðum á Bandaríkjamark
Framfc. á bls. 2.