Tíminn - 06.01.1972, Page 8

8
TIMINN
FIMMTUDAGUR 6. janúar 1972
ursrík starfsemi í Lárósi
Rangfærslur um veiöiskapinn þar hraktar
Vegna rangfærslu í frétt,
sem birtist í Tímanum 1.
desember s. 1., utr. starf-
semi Fiskiræktarfélagsins
Látravik á Snæfellsnesi, langar
mig undirritaðan til að gera
leiðréttingar og athugasemdir.
Vænti ég þess, aS þetta grein-
arkorn mitt ásamt nauðsynleg-
um mynd.skýringum birtist hið
bráðasta í blaðinu, þar sem ég
er þess fullviss að ritstjórnin
viiji hafa það í blaðinu, sem
sannara reynist.
Fyrirsögnin á fyrrgreindri
frétt á baksíðu blaðsins var
með stóru letri og bar yfir-
skriftina: „Dregið f/rir í sjó
við Lárós“, gefur þannig les-
endum blaðsins til kynna að
veiið sé að fremja óhæfuverk
gagnvart fiskrækt í landinu.
Eins og fram kom í fréttinni,
hafði þetta mál verið rætt á
aðalfundi Landssambands
stangaveiðimanna. Hafði því
verið varpað þar inn sem eins
konar sprengju, er skyldi
springa svo um munaði. Fáein-
ir fundarmenn studdu þennan
málflutning og því rangt, sem
segir í fyrrnefndri frétt, að
m!ög margir fundarmenn hafi
talið að hér vær um beina
laxveiði í sjó að ræða.
Á fyrrnefndum fundi stanga-
veiðimanna voru veittar hlut-
lægar upplýsingar um þá
starfsemi, sem rekin hefur ver-
ið í Lárósi og fyrrgreindar rang
færslur því hraktar. Það gefur
þess vegna þeim fundarmanni
ekki góðan vitnisburð, sem var
heimildarmaður blaðsins, að
inum.
Veiðin fengin á ósasvæði.
Veiðiskapur sá, scm stundað
ur var í Lárósi í sumar, fór
fram í tilbúnu lóni, scm er á
ósasvæði I.ánatns. En utan
ytri takmarka ósasvæðis telst
vera sjór, samanber skilgrein-
ingu laxvriðilaganna. Er lón
þetta liluti af fiskrælttarsvæði
félagsins, gert af mannavöld-
um eins og lýst verður hér á
cftir, og er á umráðasvæði fisk-
ræktarfélagsins.
200 aðilar í Látravíkur-
félaginu.
f fiskræktarfélaginu Látra-
vík- h.f. eru rúmlega 200 félags
menn, sem búsettir eru í öll-
um landsfjórðungum, úr nær
öllum „stéttum" og starfshóp-
um þjóðfélagsins. Nánar tiltek-
ið eru þeir úr 36 starfsgreinum
auk atvinnufyrirtækja og fé-
laga, þar á meðal veiðiréttar-
eigendur og stangaveiðifélag
Reykjavíkur. Allir hafa þessir
aðilar lagt fram sinn skerf til
stuðnings aukinnar fiskræktar
í landinu af óeigingjörnum
hvötum, og án sérhagsmuna-
sjónarmiða.
Veiðimálastofnunin hefur frá
byrjun fylgzt náið með fram-
vindu þessara mála, og veitt
okkur stuðning og' hvatningu.
Einnig höfum við notið ómetan
legs stuðnings frá ýmsum Eyr-
sveitungum.
Undirbúningur og fram-
kvæmdir.
Undirbúning „ð framkvæmd
um til fiskræktar og fiskhalds
í Látravík hófum við lngólfur
Bjarnason árið 1963, eftir að
hafa athugað staðhætti og sann
færzt um, að með stíflugerð í
Lárósi með tilheyrandi flóðgátt
og yfirfalli, væru þarna mjög
hagstæð skilyrði til fiskrækt-
ar, bæði í fersku vatni og sjó-
blönduðu vatni.
Hinn 17. nóvember 1965 var
lokið við stíflugerðina. Mikið
vatn hefur runnið til sjávar
síðan og margt komið í ljós í
sambandi við tilraun þessa,
sem gagn mun verða að I fram-
tíðinni við uppbyggingu ann-
arra fiskræktar- og fiskhalds-
stöðva hér á landi.
Skömmu eftir gerð fyrr-
greindrar stíflu, fór að bera á
breytingu á ósnum framan við
hana. Sandur tók að hlaðast
upp, nýtt rif tók að myndast.
f maí 1967 voru gerðar viðeig
andi ráðstafanir til þess að
örva rifmyndunina og til að
hafa vald á henni. Ráðstafanir
þessar voru í því fólgnar, að
reknir voru niður girðingar-
staurar, og á þá strengdur tvö*
faldur gaddavír. Stóðu staur-
arnir metra upp úr sandinum,
sem hafði safnazt þama, fyrir.
Á gaddavírinn hlóðst þang og
þari, sem sandurinn stöðvaðist
við, þannig að að tveimur ámm
liðnum var sandurinn búinn að
kaffæra girðinguna, og vel það.
Nam hækkunin á rifinu það
miklu, að á stórstraumsflæðum
vatnar rétt yfir það.
165 hektara ræktunarsvæði.
Fyrir innan hið nýja rif
myndaðist því lón þar sem ós-
inn var áður. Lónið er 5 hekt-
arar að stærð (50 pús. fer-
metrar). Ós fiskræktarstqðv
arinnar er nú um 400 metra frá
ytri mörkum þessa lóns, eða
800 metra út frá flóðgáttinni
og stíflugarðinum, sem fyrr var
getið.
Ræktunarsvæði Látravíkur
stælckaði því um fimm hektara
frá því sem áður var, þ.e. 160
hektarar, að viðbættum þess-
um fimm hekturum, sem gerir
í allt 165 hektarar. Til viðmið-
unar við ræktunarsvæðið má
nefna Meðalfellsvatn í Kjós,
sem mun vera um 180 hektarar
að flatarmáli.
Lausn vandamála.
Tvær ástæður má nefna fyr-
ir því, að okkur bar nauðsyn
til að stækka athafnasvæði okk
ar með þessu nýja lóni:
1. Stíflugarðurinn er gerður
úr stórgrýti og jarðvegi, og
því ekki sem þéttastur sums
staðar, en sumt af endurheimta
laxinum stöðvaðist að meira
eða minna leyti þar sem vatnið
rennur gegnum garðinn.
2. Við myndun ytra rifsins og
hækkun þess fyrir tilstilli okk-
ar, er ekki lengur fyrir hendi
sú hætta á tjóni sem áður var
vegna hafróts. Félagið hefur
orðið fyrir tilfinnanlegu tjóni
af þeim spkum, en það var í
ágúst 1965. Telja má vist, að
tjónið hefði ekki orðið ef ytra
rifið hefði þá verið fyrir hendi.
1500 þúsund laxaseiði sett út.
Þeim til glöggvunar, sem
áhuga hafa á laxfiskaræktun,
skal í stórum dráttum drepið á
það helzta í starfsemi félagsins
hvað útsetningu laxaseiða snert
ir:
Árið 1964 30 þús. sumaralin
seiði.
1965 10 þús. sumaralin
seiði.
1966 80 þús. sumaralin
seiði.
1966 60 þús. sjógöngu-
seiði.
1967 45 þús. sjógöngu-
seiði.
1967 25 þús.sumaralin
seiði.
1968 75 þús. kviðpoka-
sejði.
1968 167 þús. sumaralin
seiði.
1968 9 þús. sjógöngu-
seiði.
1969 10 þús. sjógöngu-
seiði.
1969 5 þús. sumaralin
1969 30 þús. kviðpoka-
seiði (heimaklak).
Vorið 1970 voru sett út 550
þúsund kviðpokaseiði úr eigin
klaki og sl. sumar voru sett út
400 þúsund kviðpokaseiði (eig-
ið klak). Alls verða þetta þvi
um 1500 þúsund laxaseiði.
4 þús. fullvaxnir laxar
endurheimtir .
Varðandi endurheimtur á
laxi, hefur lax endurveiðzt, sem
hér segirs 1966 2 laxar, 1967
ATHUGASEMD
Það skal tekið fram vegna að
finnsla greinarhöfundar út af
frétt blaðsins, að þegar stjórn
Landssambands stangveiði-
manna sendi út fréttatilkynn-
ingu um aðalfundinn var
hvergi minnzt á þær umræð-
ur, sem urðu út af veiðinni við
Lárós. Var þó þarna um stórt
atriði að ræða, sem snerti
veiðiréttareigendur á norðan-
verðu Snæfellsnesi. Þeir veiði-
réttareigendur eru stangaveiði
menn ekki síður en aðrir með-
limir Landssambandsins, og
eiga því fullan rétt á því, að
viðhorf þeiiTa til veiðanna vi<
Lárós komi fram, nema svo
beri að skilja að ósveiðin komi
þeim ekki við. Mátti álíta eftir
þeim gögnum, sem bárust frá
stjórn Landssambandsins, eftir
aðalfundinn, þar sem ekki var
minnzt á sjónarmið veiðiréttar-
hafa á norðanverðu Snæfells-
nesi, að þeir nytu ekki þeirrar
sanngirni. sem /ætlazt er ti! -if
þeim aðilum, sem sendu út
fréttir af fundinuip- En þar
seni um er að ræða landssam-
banc) manna er veiða á stöng.
samkvæmt nafngiftinni, hefði
230 laxar, 1968 320 laxar, 19^9
311 laxar, 1970 620 laxar og »...
sumar 2564 laxar. Alls eru
þetta rúmlega fjögur þúsund
laxar. Þyngstu laxarnir 1969
voru 18 pund, en 1970 voru
þeir 22 pund og 1971 26 pund.
Nokkuð af endurheimta
laxinum var sleppt til frjálsrar
hrygningar I vatninu, en auk
þess hefur alltaf sloppið eitt-
hvað af ótöldum laxi inn í
vatnið. Langmestur hluti af
laxinum var þó varið til klaks
og uppbyggingar stofnsins.
Nú er I klakhúsi Látravíkur
nokkuð á aðra milljón laxa-
hrogna, auk bleikjuhrogna og
hrogna úr vatnalaxi, sem virð-
ist dafna vel í Lárvatni.
Um áramótin næstu mun
verða lokið við að merkja og
flytja til sjávar um 500 klak-
laxa, sem enn eru í geymslu-
þróm í Innri- og Ytri-Látravík.
Lokaorð.
Ég get ekki látið svo lokið
þessari grein án þess að tjá
hug minn í því efni, að ég
harma það að reynt sé að gera
starfsemi okkar í Lárósi tor-
tryggilega og þar með valda okk
ur skaða og tjóni, eins og skrif
þau, sem hér hafa verið gerð
að umtalsefni, bera með sér. Sú
nýjung f fiskieldi, sem við
Látravíkurmenn erum að vinna
að, af miklum vilja en minni
getu, m.a. vegna fjárhagserfið
leika, hefur reynzt okkur afar
þung í skauti. Þegar við sjáum
svo góðan árangur af starfinu,
eins og sumarið 1971 sýndi, er
það okkur óskiljanlegt að menn
skuli reyna að bregða fyrir okk
ur fæti, eins og raunin var á
með fréttinni hér í blaðinu 1.
desember s.l. og aðdragandi
hennar.
Virðingarfyllst,
29. desember 1971.
Jón Sveinsson,
f.h. Látravíkur h.f.
RITSTJQRA:
mátt ætla að stjórn sambands-
ins léti sig þetta mál varða á
annan hátt en þann að þegja
um það.
Til þess að fara ekki að
dæmi stjórnar landssambands-
ins í þessu máli, var þess gætt
við öflun fréttarinnar í blaðið,
að leita ekki heimilda meðal
þeirra, sem sótt höfðu málið á
aðalfundinum. Var leitað til
manns, sem er hluthafi í Lárós-
fyrirtækinu, og hefur hann
ekki gert athugasemdir við
það, sem eftir honum er haft í
fréttinni. Við það verða þeir,
sem eru áhugamenn um fyrir-
drátt við Lárós að una. Þykir
rétt að þetta komi hér fram.
svo einhverjir af veiðireitar-
eigendum á norðanverðu Snæ-
fellsnesi séu ekki af ástæðu-
lausu taldir heimildarmenn að
fréttinni. en á því virðist allur
málatilbúnaðurinn byggjast.
Væri nær að þeir. sem settir
hafa verið til þess að gæta rétt
ar stangveiðimanna í landinu
reyndu að skýra þessi mál í
stað þess að þegja á bak við
yfirlýsingar eins og þá, sem
birt -t hér að framan. — IGÞ
Á miðri myndinni sézt lóniS 160 ha. og- Víkur-RifiS sem er IV* km á iengd. Var þaS hækkað um 2,4 metra.
Tii vinstri i framhaldi af Rifinu, sést stíflugarðurinn yfir Lárós, eins og ósinn var upphaflega, sem er 300
metrar á lengd. Milli garðsendans og fasta landsins, er Flóðgáttin, gildrur og yfirfall, þar utan vlð er ytra
hann skuli halda uopteknum lónið, eins og þríhyrningur i laginu. Frá útrennsli lónsins, er vatnsfarvegurinn sem sést neðst á myndinni, um
hætti þrátt fyrir að málið hafi 400 metra langur til sjávar. Nýja Sand-Rifið sést til hægri handar og utan vlð ytra Lónið.
verið upplýst fyllilega á fund-
;)Wwmttmn!fíxrriir!n"1'