Tíminn - 08.01.1972, Qupperneq 8

B
TÍMINM
IAUGARDAGUK 8. janúar 1972
íslenzkir bændur hafa unnið að
'anrtgræðslu með því að auka af-
irðir eftir hvern grip og með
> rivri miklu ræktun, sem fram-
ivæmd hefur verið á landinu síð-
nstu 50 árin.
Þetta kom m.a. fram í viðtali.
-,em blaðamaður Tímans átti fyrir
kömmu við Svein Hallgrímsson,
;auðfjárræktarráðunaut, um land-
græðslu og náttúruverndarmál.
Sveinn nam við Búfræðiháskól-
uin í Ási í Noregi og starfar hjá
Súnaðarfélagi íslands.
— Afstaða mín er nokkuð ólík
;fstöðu þeirra landgræðslumanna,
;em þú hefur þegar talað við,
;agði Sveinn Hallgrímsson í upp-
'iafi samtals okkar. — Ég er sauð-
járræktarráðunautur og í for-
vari sauðkindarinnar þegar á hana
r hallað.
— Hefur þú þá ekki áhuga á
andgræðslu?
— Jú, vissulega. Ég er áhuga-
naður um landgræðslu. Ég vil að
;em mestur hluti landsins sé
dæddur gróðri og sem beztum
'róðri fyrir sauðkindina.
— Hvað vilt þú að gert sé í
andgræðslumálum?
— Mín hugmynd í sambandi vi'ð
rppgræðslu er fyrst og fremst
;engd því að skapa betri bithaga
'yrir það búíé. sem er í landinu.
/ið eigum ekki að hafa mjög
nargt búfé, satt að segja finnst
nér að við eigum að hafa eins
'átt búfé o' við mögulega getum.
3n eftir því sem færra fé er í
íögum Því vænr.a verður það.
Það er í mínum augum grund-
'allarhugmynd að hafa sem fæst
lúfé. Þegar fækkar í Dithaganum,
>á getur búféð teKið meirihluta
æðu sinnar í úthaganum og það
in þess að skerða hann.
Sauðfé er ákaflega vandfýsið á
>eit, og þrífst alls ekki nema það
úgi kost á að fá einmitt þann
gróður, sem það sækist eftir. Þetta
/ita bændur. Þeir vita að s v.i 'ið
/elur plöntur og þrífst ekki al-
nennilega nema það hafi þær
)löntur, sem það vill helzt.
Hagkvæmir búskaparhættir
— Ertu þá ánægður með ástand-
ð eins og það er?
— Nei, það er ég ekki. Og ég
,el að í vissum sveitum og lands-
hlutum gætu menn búið miklu
hagkvæmar og skapað sér betri af-
Sveinn Hallgrímsson
komu með því að hafa færra búfé
og breyta búskaparháttum. Með
breytingu á búskaparháttum á ég
einkum við tvennt, að fá meiri arð
eftir hvern grip og að nýta land-
ið betur. /
— Eru bændur hlynntir þessari
stefnu?
— Já, já. Það hefur mikið áunn-
izt, og þessi stefna hefur verið
ríkjandi í búskap á íslandi sfiðast-
liðin 30—40 ár og jafnvel lengur.
Henni hefur verið misvel tekið
eftir landshlutum. En sennilega
fylgja 80—85% bænda Þessari
stefnu. Þeir hafa fylgt henni með
því að auka afurðir eftir hvem
grip og með þeirri ræktunarstefnu,
sem fylgt hefur verið síðustu 50
árin en hún hefur létt fóðuröflun-
inni af úthaganum bæði í gegn-
um beit og slátt.
— En þú segir ef til vill betur
má ef duga skal?
— Já. Ég tel að alveg skilyrð-
islaust eigi að stefna að því að
ná líka þessum 15—20%, sem ekki
fylgja þessari stefnu, — og ég er
sannfærður um, að allir fylgis-
menn hennar halda áfram á sömu
braut. Kannski fækk- þeir búfé
sínu, ef þeir sjá sér fært, og vinna
þannig að gróðurvemd eins og
þeim er frekast unnt. En þessi
stefna er sú mesta gróðurvernd,
sem ég get hugsað mér og jafn-
framt skynsamlegir búskaparhætt-
ir.
— Nú teija margir náttúru-
verndarmenn, að of margt sauðfé
sé í landinu. Hver er þín skoðun
á því?
— Ég gæti vel hugsað mér, að
rétt væri að fjölga ekki sauðfé,
og í sumum landshlutum fækka
því, um leið og bændur reyndu að
auka afurðir hvei’s grips.
> ih iiiiÁríajfe UOÖlVÍ!Í
Friðun getur valdið ofbeit
— Hvaða augum lítur þú á að
viss svæði séu friðuð og afgirt
t.d. fyrir sauðfé, til gróðurvemdar?
— Ég er í sjálfu sér á móti því
að friða land til verndar gróðri
með því að girða Það af. Skoðun
mín er, að með því sé stuðlað að
ofnýtingu gróðurs á nálægum lands
svæðum.
— Hvaða fleiri hugmyndir hef-
ur þú um landgræðslu og skipu-
lega nýtingu landsins?
— I því skyni að nýta landið
skynsamlega álít ég að rétt væri
að taka upp beitarhólf. Þannig
mætti beina hrossabeit í auknum
mæli á votlendar mýrar, t.d. á
ÍSLAND 1972
Samkvæmt fréttatilkynningu
frá Póststjórninni, hafa eftir
taldar frímerkjaútgáfur verið
ákveðnar á árinu 1972.
1. Frímerki í einu verðgildi
að upphæð kr. 250,00. Verður
á merkinu mynd af fjallinu
Herðubreið. Frímerkjasiafnar-
ar hljóta að vona, að þarna
verði um grafið merki a®
ræða, því að með nútímatækni
er svo lítill vandi að falsa ljós
prentuð merki. Þegar 6 senta
merki með mynd Eisenhovers
=ru fölsuð í Bandaríkjunum,
hvað þá _um 250,00 króna frí
merki á íslandi.
2. Evrópuírímerkin koma svo
út 2. mai eins og víðast ann-
ars staðar. Þau eru að verðgildi
9,00 kr. og 13,00 kr. Merkin
eru að þessu sinni teiknuð af
finnanum Paavo Huovinen.
vorin. Nú ganga hross hins vegar
laus um allt iand og taka einmitt
þann gróður, sem sauðkindin vill.
En með því að stjórna hrossabeit-
inni á áðurnefndan hátt gætu önn-
ur gróðurlendi, sem ef til vill eru
viðkvæm og ofbeitt, náð að jafna
sig og verða gptt sauðfjárbeitiland.
— Sumir vilja alveg burt með
hross ur afréítum,' er það þín skoð-
un?
— Mér finnst við eigum a@ hafa
okkar hross áfram. En við eigum
að stjórna hrossabeitinni, eins og
nýtingu íandsins almennt og fá
þannig meiri afrakstur af þvx.
Þetta gæti stuðlað að því að svæði,
þar sem gróður er viðkvæmur
greru jafnvel upp af sjálfu sér.
Skipuleg stjórnun beitarinnar er
mikilvægur þáttur í því að vernda
og nýta gróðurinn.
Heifdarþróunin í
gróðurverndarátt
Annars hef ég takmarkað til
fi-amkvæmdar landgræðslumála að
3. Tilskipun uxn sveitarstjórn
á íslandi 100 ára. Af því til-
efni verður gefið út eitt frí
merki, að verðgildi 16,00 kr.
teiknað af Gísla B. Björnssyni.
Útgáifudagur er óákveðinn.
4. Ylræktar verður einnig
minnzt á árinu, svipað og fisk
iðnaður 1971. Verðgildin verða
4, 6,00, 8,00, 21,00 og 40,00 kr.
Vonandi verða ekki nein mis-
tök þar eins og með Kyrra-
hafsrækjuna á 20,00 kr. merk-
inu.
5. Þá er ákveðið, að gefa út
líknarfrímerki í tveimur verð
gildum síðast á; árinu. Bendir
þetta til, að Rauðakross merk
in séu langt komin í sölu, og
væri mönnum því vissara, að
fara að tryggja sér þau.
Nánar verður svo tilkynnt
um hverja útgáfu síðar.
Það eru miklar og góðar
Land-
græðsla
VII. grein
leggja og vil sem minnst um hana
segja. Landgræðsla er ekki mitt
fag, en ég er mjög fylgjandi hvers
konar gróðurverxd.
Mitt meginsjónarmið er það,
að hver bóndi í landinu hafi eins
fátt búfé og hann treystir sér til
að komast af með til að tryggja
afkotnu sína. Og þetta gildir um
allt land.
Misjafn vænleiki fjár
Við vitum a@ Það kostar á-
kveðna peninga að fóðra kindum-
ar yfir veturinn, frá því í nóvem-
ber fram í maí, júní. Ef við höfum
lélegt beitiland, þar sem er of
mangt fé, hvort sem þar er gróður-
eyðing eða ekki, fáum við lélega
dilka. Við fáum það hins vegar
borgað í góðum afurðum ef við
höfum góð beitilönd og það er til-
vinnandi að kosta nokkru til um
vetrarfóður í því skyni. . Mývatns-
sveit er ekki ó'dgengt að bændur
fái 30 kg af kjöti eftir hverja á að
hausti, enda er þar fátt í högum
og fé vel fóðrað yfir veturinn.
Sama er að segja um fleiri svæði,
svo sem Kirkjubólshrepp í Stranda
sýslu. En við vitum líka, a® þar
sem sumarhagar eru lélegir, hvort
sem þar er of margt í högum eða
þeir eðlislélegir, þá gagnar ekki
að fóðra vel yfir veturinn. Það eitt
nægir ekki til að sami vænleiki
fjárins náist eins og þar sem beit
er góð. Því miður eru dæmi um
heila hreppa og jafnvel sýslur,
þar sem aðeins fást 12—13 kg af
kjöti eftir hverja á. Þama munar
meira en helmingi á mismunandi
landssvæðum, g þessi dæmi finnst
mér stýðja ótvírætt þá búskapar-
stefnu, sem hér hefur veri® gerð
að umræðuefni.
Ég vil að lokum taka lað fram
að mér finnst heildarþróunin í bú-
skaparmálum að undanfömu hafa
verið í gróðurverndarátt. Og ég tel
að engin stétt í landinu vinni
meira gróðurvemdarstarf en
bændurnir.
framfarir á s. i. árum, að ut J
skuli gefnar tilkynningar j
hverju sinni um nýjar útgáf- |
ur fyrirfram Hins vegar gerð [
ist sá furðulegi hlutvr að I
hafi öllum fjölmiðlum j
verið send fréttatilkynning í [
ár, þá hefir hún ekki fundizt [
hjá Tímanum, þótt leitað væri [
með logandi ljósi. Varð ég því J
að tryggja mér ljósrit af henni, ,
svo að hægt væri að birta frétt '
ina. Þetta þarf að laga. S
Sigurður H. Þorsteinsson. !