Tíminn - 12.01.1972, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 12. janiiar 1972
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Heigason, IndriSi
G. Þorsteinsson og Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grímur Gíslason. Rltstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu, símar
18300 — 18306. Skrifstofur Bankastræti 7. — Afgrelðslusimi
12323. Auglýsingasími: 19523. ASrar skrifstofur sími 18300.
Áskriftargjald kr. 225,00 á mánuði innanlands. f lausasölu
kr. 15,00 eint. — Prentsmiðjan Edda hf.
Farmenn felEdu
samkomulagið
í kjaradeilunni
Það kom mjög á óvart og hefur valdið miklum von-
brigðum, að samkomulag það, sem tókst á sunnudags-
kvöld með samninganefndum farmanna og skipafélag-
anna, skyldi vera fellt við atkvæðagreiðslu í Sjómanna-
félagi Reykjavíkur í fyrrakvöld, þar sem minna en
helmingur þeirra manna, sem í verkfalli voru, greiddi
atkvæði. Samkomulagið, sem fól í sér milli 40—50%
kauphækkanir, var fellt með 96 atkvæðum gegn 33, en
verkfallið náði til um 300 manna. Hins vegar samþykktu
félög matsveina og skipsþerna samkomulagið.
Logi Einarsson, sáttasemjari, boðaði til sáttafundar í
fyrrinótt, þegar úrslitin í Sjómannafélagi Reykjavíkur
lágu fyrir. Stóð sá fundur til morguns en varð með öllu
árangurslaus. Er því ljóst, að þessi deila, sem staðið
hefur nú samfleytt í 40 daga, getur orðið mjög torleyst og
langvinn.
Markaðir okkar erlendis eru nú komnir í hina mestu
hættu vegna verkfallsins, og verkfallið mun valda marg-
víslegum erfiðleikum og tjóni, ef það heldur lengi áfram.
Þjóðarhagsmunir og þjóðarnauðsyn býður nú að þetta
verkfall verði leyst hið bráðasta.
Með þeim samningum, sem samninganefndimar gerðu
með fyrirvara um samþykki félagsfunda, var undirmönn-
um á farskipum tryggðar meiri kjarabætur en nokkrum
öðrum starfsstéttum, sem samið hefur verið við að undan-
förnu, eða milli 40 og 50% kauphækkun. Þessi mikla
kauphækkun umfram aðrar stéttir var hins vegar rétt-
lætanleg vegna þess að hásetar heyrðu til láglaunastétta,
stai'fið er fómfrekt og farmenn höfðu dregizt aftur úr
1 kjarasamningum undanfarin ár. Farmenn höfðu þó sætt
sig við þessi lélegu kjör undir viðreisnarstjóm, en þeir
hafna samningum um allt að 50% kauphækkun, þegar
vinstri stjóm er sezt að völdum, og eftir að samninga-
nefnd þeirra hafði undirritað samninga! Með því stefna
þeir deilunni 1 óleysanlegan hnút.
Þjóðarnauðsyn krefur að nú verði á hnútinn höggvið.
Leikfélag Reykjavíkur
75 ára
Leikfélag Reykjavíkur minntist í gær 75 ára afmælis
síns. Saga Leikfélags Reykjavíkur og Iðnós er samtvinn-
uð, því að félagið hefur alla starfstíð sína haft bækistöð
í Iðnó, gamla Iðnaðarmannahúsinu við Tjörnina. Nú á
þessum afmælisdegi Leikfélags Reykjavíkur hillir hins
vegar undir tímamót í sögu félagsins með tilkomu hins
langþráða Borgarleikhúss, sem lengi hefur verið barizt
fyrir og félagið safnað fé til.
Leikfélag Reykjavíkur hefur gegnt ómetanlegu menn-
ingarhlutverki í íslenzku þjóðlífi og gegnir því enn. Verð-
ur það mikla framlag seint fu 11 þakkað. Tíminn árnar
leikfélaginu og leikurum heilla á þessum tímamótum,
og á þá ósk bezta til handa félaginu að nýtt og full-
komið leikhús þess rísi sem fyrst af grunni og þeirri
merku menningarstarfsemi, sem félagið rækir, verði
tryggð samboðin vinnuaðstaða. — TK
_____ I
ERLENT YFIRLIT
Jack Northman Anderson býður
Nixon og Kissinger byrginn
Birtir leynilegar fundargerðir, sem eru þeim í óhag.
Jack Northman Anderson
ÞAÐ HEFUR vakið verulega
athygli og umtal bæði í Banda
ríkjunum og utan þeirra. að
þekktur blaðamaður, Jack
Northman Anderson, birti í
síðastl. viku fundargerðir frá
helztu undirnefnd Öryggisráðs
Bandaríkjanna. Fundargerðir
þessar voru frá fundum nefnd
arinnar 3.—6. desember, en
þær fjölluðu um styrjöldina
milli Pakistans og Indlands. Á
fundunum mættu m.a. Kissing-
er, helzti ráðunautur Nixons í
alþjóðamálum, tveir aðstoðar-
ráðherrar úr utanríkismálaráðu
neytinu, aðstoðarráðherra úr
varnarmálaráðuneytinu, yfir-
maður upplýsingaþjónustunn-
ar og ýmsir háttsettir menn
'aijrir. Fundargerðirnar báru
þess glöggan svip, að Kissinger
hefði lagt mikla áherzlu á það
í umboði Nixons, að reynt yrði
að veita Pakistan sem mesta
aðstoð og stöðva sókn Ind-
verja. Þessi afstaða þeirra
Nixons og Kissingers hafði að
vísu verið kunn áður, en birt-
ing fundargerðanna leiddi
hana þó enn betur í ljós.
Að öðru -leyti verður ekki
sagt, að birting fundargerð-
anna hafi veitt aðrar mark-
verðar upplýsingar. Segja má
því, að birting þeirra hafi ekki
sízt vakið athygli vegna þess,
að þær skyldu berast blaða-
manni í hendur og hann birta
þær, þótt þær væru merktar
sem trúnaðarmál. Talsvert hef
ur verið rætt um, hvort höfðað
Iverði mál gegn honum fyrir
þetta eða hann a.m.k. yfirheyrð
ur um, hvernig hann hafi feng
ið þær. Enn hafa stjórnarvöld
in þó ekki aðhafzt neitt í þess-
um efnum.
ANDERSON telur sig ekki
kvíða neinu, þótt hafnar verði
yfirheyrslur vegna þessa máls.
Ef yfirmaður öryggisdeildar
dómsmálaráðuneytisins, sem
fjallar um slík mál, fer að
spyrja mig, segir Anderson,
þá kann svo að fara að ég
spyrji hann meira en hann mig.
Áreiðanlega er auðveldara fyr-
ir mig að fá upplýsingar um
hann, en það er fyrir hann að-
fá upplýsingar um mig.
Anderson segir ennfremur,
að það muni aldrei upplýsast,
hvernig hann fékk fundargerð-
irnar, nema viðkomandi aðilar
gefi sig sjálfir fram. Hann
gefur jafnframt í skyn, að þar
sé um háttsetta aðila að ræða.
Gizkað hefur verið á, að hátt
settir menn í utanríkisráðu-
neytinu hafi komið fundargerð
unum til Andersons. Það er m.
a. vitað, að ýmsir embættis-
menn þar telja Kissinger of
ráðrikan og taka of lítið tillit
til utanríkisráðuneytisins. Það
gerðist ekki sízt í deilu Ind-
lands og Pakistans. Birting
fundargerðanna er talin póli-
tískt óhagstæð þeim Nixon og
Kissinger.
| ÞETTA er ekki í fyrsta sinn.
| sem Anderson hefur lagt gögn
á borðið eða birt á annan hátt
upplýsingar, sem koma sér illa
fyrir valdamenn í Bandaríkjun
um. Það var m.a. Anderson,
sem birti á sínum tíma upp-
lýsingar um, að Dodd öldunga-
deildarþingmaður hefði notað
til persónulegra þarfa fé, sem
hafði verið lagt í kosningasjóð
hans og hann mátti eingöngu
nota í þágu kosningabaráttunn
ar. Dodd, sem var mjög vinsæll
sökum baráttu sinnar gegn
kommúnistum, hlaut vítur í
öldungadeildinni fyrir þetta og
missti síðar þingsætið.
Anderson skrifar nú daglega
dálk, sem nefnist Merry-Go-
Round, og birtist hann í rúm;
lega 700 blöðum daglega. í
dálkum þessum er aðallega að
finna stuttar frásagnir af at-
höfnum þekktra einstaklinga,
og eiga margir orðið um sárt
að binda af þessum sökum, en
oftast er það dregið fram, sem
miður fer. Sér til aðstoðar hef-
ur Anderson sex starfsmenn.
sem m.a. fara yfir bréf, sem
honum berast, og kanna efni
þeirra, en venjulega berast hon
um 200—300 bréf á dag. Mörg
eru þessi bréf frá fólki, sem
vill láta birta eitthvað misjafnt
um náungann. Höfundur dálks
ins telur það líka tilgang hans
að draga það, sem reynt er að
hylja ranglega, fram í dags-
ljósið.
Það var hinn kunni blaða-
maður, Drew Pearson, sem
hóf þennan dálk fyrir 35
árum Sí'jjnr gerði hann Ander
son að staíigengli sínum. Þegar
Pearson féll frá. tók Anderson
alveg við dálknum. Talið er.
að hreinn ágóði af dálknum
sé um 300 þús. dollarar á ári
og skiptist bað jafnt á milli
Andersons og ekkju Pearsons.
Auk þess fær Anderson 90 þús.
dollara fyrir dálkinn og 40 þús.
dollara árslaun fyrir að stjórna
tímaritinu Parade. Þá heldur
hann öðru hverju fyrirlestra og
fær fyrir hvern þeirra frá 1000
—1500 dollara.
JACK NORTHMAN ANDER-
SON, sem er sennilega þekkt-
asti blaðam. í Bandaríkjunum
um þessar mundir, er fæddur
í Kaliforníu 19. okt. 1922. For-
eldrar hans fluttu til Utah,
þegar hann var tveggja ára, en
þau voru Mormónatrúar. Hjá
Anderson beygðist snemma
krókur til þess sem verða vildi,
því að hann hóf að skrifa skáta
fréttir fyrir dagblað, þegar
hann var 12 ára, og 18 ára var
hann ráðinn fullgildur blaða-
maðui'. Ári síðar gerðist hann
trúboði hjá Mormónum. Á S
stríðsárunum starfaði hann 3
lengstum sem stríðsfréttaritari 1
og var um talsvert skeið hjá
skæruliðum, sem héldu uppi
árásum að baki víglínu Jap-
ana. Árið 1947 gekk hann á
fund Pearson, og bauð honum
þjónustu sína or var það þeg-
ið. Síðar varð hann nánasti
samverkamaður Pearsons.
Anderson er giftur og níu
barna faðir. Hann vinnur mik-
ið heima og tekur lítinn þátt
í samkvæmislífi. Aðstoðar-
nv'in hans láta vel af því að
i með honum. Eftir hon-
um er m.a. haft, að þeir. sem
tali mest um bagmælsku, séu
oft líklegastir til að segja frá
leyndarmálum. Þ.Þ.