Tíminn - 21.01.1972, Blaðsíða 1

SENDIBÍLASTÖÐM Hf
16. tbl.

mmm
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
FRYSTIKISTUR
FRYSTISKápar
jO/tajfÁaAveíaÆ. A/
RAFTÆKJADEILD, HAFNAR8YRÆTI 23, SlMI 18398
— Föstudagur 21. janúar 1972 —
56. árg.
Fulltrúafundur sveitarfélaga um tekjustofnafrumvarpið:
Þýðingarmikil spor
í rétta átt
Aflinn 53
þús. lestum
minni 1971
ÞÓ—Reykjavík.
Samkvæmt áætlun, sem Fiski-
félag íslands hefur gert og er
byggS á upplýsingum trúnaðar-
manna og mati starfsmanna félags-
ins, hefur heildarafli landsmanna
á árinu 1971 orðið 679 þús. lestir
á móti 732 þús. lesta á árinu 1970.
Heildaraflinn hefur því minnkað
um 53 þús. lestir á síðasta ári.
Sem fyrr er bátaaflinn veiga-
mestur liðurinn, bátaaflinn á árinu
varð 348.0 Þús. lestir á móti 395.8
þús. lestum 1970. Togaraaflinn á
árinu varð 71.6 þús. lestir á móti
79-9 þús. lestum 1970. Samtals varð
því báta- og togaraafli 419.6 þús.
lestir á árinu á móti 475.7 þús. lest
um 1970.
Annars er skiptingin á aflanum
þessai': tölur frá 1970 innan sviga.
Síld 61.0 þús. lestir (50.7 þús.),
loðna 182 þús. lestir (191.7 þús.
lestir), rækja 6.0 þús. lestir (4.5
þús. lestir), humar 4.6 þús. lestir
(4.0 þús), hörpudiskur 3.2 þús.
lestir (2.4 þús.) og hrognkelsi 3.0
þús. lestir (3.7 þús lestir).
Af þessum tölum má sjá, að afla
aukning hefur átt sér stað á verð-
mætasta fiskinum t.d. hefur rækju
aflinn aukizt um 1500 lestir, hörpu
disksaflinn um 800 lestir, humar-
aflinn um 600 lestir og síldarafl-
inn hefur aukizt um tæpar eitt
þúsund lestir og er það mest sú
mikla aflaaukning, sem varð hjá
Nor ður s j á varbátunum.
Loðnubátar
á miðin
ÞÓ-Reykjavik.
Loðnan virðist nú vera komin
á stórt svæði fyrir Austur- og
Suðurlandi. í gær fann leitarskip
ið Ámi Friðriksson talsvert magn
af loðnu út af Hálsunum, en þeir
eru 15 mílur fyrir vestan Horna-
fjörð og á svæðinu frá Hálsum
og austur í Lónsbugt hefur alls
staðar lóðað á loðnu.
Jakob Jakobsson. leiðangurs-
stjóri á Árna Friðrikssyni sagði
í viðtali við blaðið. að sem
stæði, þá væru þeir að leita á
Lónsbugt, en þar væri hvað bezta
veðrið þessa stundina. f Lóns-
bugt hefur lóðað á ræmur, en
ekki torfur og sagði Jakob að
ekki væri gott að segja til um
hvað kæmi út úr þeim ef kastað
yrði. Fyrsti loðnubáturinn Hilm-
ir frá Fáskrúðsfirði, var væntan-
legur á miðin síðdegis og vitað
var um nokkra báta, sem eru
lagðir af stað, eða væru að leggja
af stað á miðin.
Loðnan, sem fundizt hefur í
dag, hefur mest megnis verið á
14 faðma dýpi.
í gæmorgun samþykkti fulltrúa-
fundur Sambands ísl. sveitarfélaga
ályktun um frumvarp til laga um
tekjustofna sveitarfélaga, sem lagt
hefur verið fram á Alþingi. í
ályktuninni segir að með frum-
varpinu séu „í höfuðatriðum stig-
in þýðingarmikil spor í rétta átt“.
Oig ennfreimur: Á frumvarpinu eru
annmarkar, sem þó má telja víst
að unnt sé að bæta úr, án þess
að það grundvallarkerfi sem frum
varpið byggist á, riðlist.
Hér á eftir fer inngangur álykt
unar fulltrúafundarins, en sleppt
er athugasemdum sem gerðar voru
við firumvarpið, og eru frekar „fag
legs“ eðlis.
„Fulltrúaráð Sambands íslenzkra
sveitarfélaga telur, að með frum-
varpi því til laga um tekjustofna
sveitarfélaga, sem nú liiggur fyrir
Alþingi, sé í höfuðatriðum stig-
in þýðingarmikil spor í rétta átt.
Frumvarpið felur í sér mikilvæga
einföldun á samskiptum ríkis O'g
sveitarfélaga. Stefnt virðisit að ein
faldara og virkara skattakerfi,
tekjustofnar sveitarfélaga eru ekki
eins háðir haggveiflum og verið
hefur, og ríkið tekur að mestu
að séir hina félagslegu þætti skatt
lagningar. Hinsvegar er ljóst, að
á frumvarpinu eru annmarkar,
sem þó má telja víst, að unnt sé
að bæta úr, án þess að það grund
vallarkerfi, sem frurmvarpið er
byggt á, riðlist.
Fulltrúaráðið telur, að tekjustofna
kerfi það, sem í frumvarpinu felst,
gefi alls ekki nægilegt sviigrúm
til tekjuöflunar. Miðað við svip-
aða nýtinigu tekjustofna sveitar-
félaga og á síðasta ári virðist —
samkvæmt upplýsinguim Efnahags-
stofnunarinnar og fleiri aðila ;
vanta talsvert til að heildartekj-
ur sveitairfélaga verði þær sömu
EB—Reykjavík.
f upphafi fundar í Sameinuðu
þingi í gær, kvaddi Bjarni Guðna
son (SFV) sér liljóðs utan dag-
skrár og beindi þeirn fyrirspurn-
um til Einars Ágústssonar, utan-
ríkisráðherra, í fyrsta lagi hvort
danski utanríkisráðhenrann, K. B.
Andersen, hafi sett sig í samband
við ríkisstjórnina út af fyrirhug-
aðri viðurkenningu Dana á Bangla
desh; í öðru lagi hver afstaða ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar væri til
þessa máls og hvort hún ætlaði
að taka eitthvað firumkvæði í því,
samkvæmt lagafrumvarpinu á
þessu ári og þær hefðu orðið sam-
kvæmt gildandi lögum og álagn-
ingarreglum sveitarfélaga á síðasta
ári, og er þá tekið fullt tillit til
lækkunar útgjalda sveitarfélaga.
Ljóst er, að tekjustoínar sam-
kvæmt frumvarpinu íullnægja
tekjuþörf margra sveitarfélaga
sérstaklega sveitahreppa. Hins-
vegar er ljóst, að mörg þéttbýlis-
sveitarfélög verða að nýta aila
tekjuöflunarmöguleika með öllum
álagsheiimildum, seim frumvarp-
ið felur í sér, eigi þau að ná
sömu eða svipuðum tekjuim og
þau liefðu náð samkvæmt gild-
andi lögum,. Nokkur sveitarfélög
virðast alls ekki ná saman end-
um, þegar bráðabirgðaákvæðið
um álagningu aðstöðugjalda fellur
niður, munu flest þéttbýlissveit-
arfélög búa við þrengri fjárhaig
en verið hefur, komi ekkert í stað
inn. f þessu sambandi skal bent
á, að hinir ýmsu tekjustofnar hafa
misjafna þýðinigu í hinum ýmsu
sveitarféögum, og að einnig þess-
vegna er meiri sveigjanleiki í
notkun tokjustofnanna nauðsynleg
ur en gert er ráð fyrir í frum-
varpinu.
Eigi sveitarfélögin að geta hald-
ið þeim framkvæmdahraða, sem
þau hafa haft að undanförnu, hvað
þá aukið hann, sem víðast hvar
virðist nauðsynlegt, er fullljóst,
að ákvæði fruimvarpsins gefa alls
ekki nægilega möguleika til tekju
öflunar. Sem dæmi um sérstakt,
aðkallandi framkvæmdaverkefni
þéttbýlissveitarfélaga skal nefnt,
að mörg þéttbýlissveitarfélög
rnunu í ár og næstu ár þurfa að
verja samtals 500—750 millj.
króna til umbóta á næsta nágrenni
fiskvinnslustöðva, sem að verulegu
leyti eru hrein viðbót við aðkall-
og í þriðja lagi hvaða skilyrði
þyrftu að vera fyrir hendi til þess,
að ríkisstjórnin teldi sig geta við-
urkennt Bangladesh.
Einar Ágústsson, utanríkisráð-
herra, sagði að utanríkisráðherra
Dana hefði ekki haft samband við
íslenzku rfkisstjórnina út af
Bangladesh. Utanríkisráðherra
sagði, að spurningin um viður-
kenningu á ríkisstjórn Bangladesh,
hefði verið rædd á ríkisstjórnar-
fundi snemma í janúar og hefði
verið ákveðið að hafa samflot með
hinum Norðurlöndunum í því efni.
andi verkefni í sveitarfélögunum
á öðrum sviðum. Það er skoðun
fulltrúaráðsins, að miðað við að-
stæður, eins og þær eru í dag,
hafi auknair framkvæmdir á veg-
um sveitarfélaga almennt mun
meiri áhrif til aukinnar velferðar
stærsta hluta þjóðarinnar, heldur
en framkvæmdir ríkisins, þar sem
sveitarfélagið skapar einstaklingn-
u-m hið nánasta umhverfi, sem
hann lifir og hrærist í. Aukning
framkvæmda sveitarfélaga hefur
því mikil velferðaráhrif og getur
meira en flest annað stuðlað að
vaxandi menningu og betra lífi
almennimgs. Þetta eru röksemdir
fyrir aukinni hlutdeild sveitarfé-
laganna í ráðstöfun þjóðartekna
og þar með auknu ráðstöfunarfé
þeirra. Fulltrúaráð Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga telur að
10—20% aukning á tekjum þétt-
býlissveitarfélaga geri þeim mögu-
legt að ná þeiim framkvæmda-
hraða, sem víðast hvar er óskað
eftir.
Fulltrúaráð Sambands íslenzkra
sveitarfélaga telur, að á firum-
varpinu þurfl að gera breytingar,
sem í höfuðatriðum feli í sér
a) meiri möguleika til tekju-
öflunar til að standa undir
framkvæmdum. sveitarfélaga.
b) möguleika til að halda meiri
valkostum í nytingu tekju-
stofna en gert er ráð fyrir
í frumvarpinu til að vega
á móti mismunandi afrakstri
hinna ýmsu tekjustofna í
sveitarfélögum. Reynsla-n
sannar, að sveitarstjórnum
er treystandi til að sýna
fulla ábyrgð í nýtingu álags-
heimilda, enda bera þær
beina pólitíska ábyrgð.
Þá telur fulltrúaráðið óheppi-
legt, að tengsl afkomu sveitarfé-
laga og afkomu atvinnufyri-rtækja
rofni. Ennfremur álítur fulltrúa-
ráðið, að fella verði niður að fullu
framlög sveitarfélaiga til sjúkra-
Framhald á bls. 10.
Hefði sendiráði íslands í Stokk-
hólmi vea-ið falið að fylgjast með
málimu, og hefði utanríkisráð-
neytið síðan fengið ýmsar upplýs-
ingar frá sænskum stjórnvöldum
um afstöðu hinna Norðurlandanna
og nokkurra annarra ríkja. Gert
væri ráð fyrir, að Danmörk, Finn-
land, Noregur og Svíþjóð viður-
kenndu Bangladesh samtímis og
yrði þá ísland með i þeim hópi.
— Almenn skilyrði til þess að
nýtt ríki hljóti viðu-rkcmningu, má
segja að séu þau að viðkomandi
stjórnvöld hafi náð sjálfstæðum,
raunverulegum og virkum yfir-
Ráðuneyti
fékk 3 millj.
frá Ásbirni
og tákkasjóði
„í lok desembermánaðar síðast-
liðins bárust heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra tvær stórgjafir,
1.500.000.00 krónur frá hvorum
gefanda. Gefendur voru Seðla-
banki Islands, sem gaf féð úr tékka
sjóði og Ásbjörn Ólafsson, heild-
sali, sem gaf féð úr Minnin\ir-
sjóði Vigdísar Ketilsdóttur og
Ólafs Ásbjarnarsonar.
Báðir gefendur ætlast til þess
að fénu verði varið til kaupa á
tækjabúnaði, sem þarf til þess að
hægt verði að gera opnar hjarta-
aðgerðir hér á landi.
Með því að veita viðtöku þess-
um gjöfum hefur ríkisstjórnin
ákveðið að hefja undirbúning að
því, að aðstaða verði sköpuð til að
framkvæma hjartaskurðlækningar
hérlendds.
Framhald á bls. 10.
Könnun á
áfengisneyzlu
unglinga
OÓ-Reykjavík, fimmtudag.
Félagsmálaráð Reykjavíkurborg
ar hefur ákveðið að láta fara
fram könnun á áfengisneyzlu
unglinga. Var samþykkt á fondi
ráðsins 6. jan. s.1. að fela Hildi-
gunni Ólafsdóttur, félagsfræðingi,
að annast könnunina í samráði
við félagsmálaráð.
■ ■■■■■■■ ■ ■'■'■
ráðum yfir umræddu landssvæði.
Ég hygg að fram að þessu hafi
tæpast þótt fullljóst hvort slik
þjóðréttarleg skilyrði hafi verið
fyrir hendi í Bangladesh, _en ég
endurtek að ríkisstjórn fslands
hefur ákveðið að hafa samflot með
hinum Norðurlöndunum í þessu
rnáli og viðurkenning okkar mun
koma samtímis og þeirra, sagði
utanríkisráðherra.
Ráðherrann gat þess að nú hefðu
9 ríki þegar viðurkennt Bangla-
desh, en mörg ríki hefðu það mál
til athugunar.
Einar Ágúsfsson á Alþingi:
Viðurkennum Bangladesh um
leið og hin Norðurlöndin