Tíminn - 22.01.1972, Blaðsíða 8

TIMINN
LAUGARDAGUR 22. janúar 1972
i
Greinargerc) stangaveiðifélaga á norðanverðu Snæfellsnesi um
Netaveiðí
við Lárós
Stangaveiðifélag Ólafsvíkur,
ítangaveiðifélag Jöklara á Hellis-
andi og Fiskiræktarhlutafélagið
fróðá, hafa sent landbúnaðarráð-
íerra greinargerð um ádráttar-
'eiði á laxi í sjónum framan við
iskiræktarstöðina við Lárvaðal á
lorðanverðu Snæfellsnesi á sd.
umri, þar sem í niðurstöðum er
crafizt, að slíkt leyfi til veiða á
axi í ádráttarnet framan við
iskiræktarstöðina í Lárósi verði
kki framar veitt og alls ekki
lema að Veiðimálanefnd, stjóm
jandssambands veiðifélaga, þ.e.
'eiðiréttareigenda og stjóra
.andssambands stangaveiðifélaga
jalli fyrst um málið.
Vegna greinar þeirrar er Tím-
nn birti hinn 6. janúar síðastlið-
nn um mál hetta frá Jóni Sveins-
yni, rafvmelstara og forstöðu-
nanni Lárósstöðvarinnar og
'egna þess að stjórn Landssam-
iands stangaveiðifélaga hefur
kki sent íjölmiðlum frétt um mál
ð frá síðasta aðalfundi sambands
ns, hafa f ramangreindir aðilar og
veiðiréttarhafar sent blaðinu
'reinargerð um málið, sem þeir
aafa visað til landbúnaðarráð-
íerra.
UMRÆÐURNAR Á AÐAL-
'’UNDI LANDSS AMBANDS
5TANGAVEIÐIFÉLAGA
Á umræddum fundi upplýstist
ftirfarandi:
1. Að fiskiræktarhlutafélagið
úátravík hefði á s.l. sumri sótt
im undanþáguheimild frá lax- og
úlungsveiðilögunum nr. 76/1970
:il að veiða lax og silung í ádrátt-
irnet fyrir framan gildrur hluta-
élagsins á LárvaðlL
2. Að veiðimálastjóri, Þór Guð-
ónsson, hafði mælt með því við
andbúnaðarráðherra í bréfi hinn
!0. júní 1971, að umbeðin neta-
;eiði á laxi með ádrætti framan
/ið fiskeldisstöðina í Lárvaðli
/rði veitt, með skírskotun tfl 3.
ngr. 16. gr. lax- og silungsveiði-
aganna.
3. Að landbúnaðarráðuneytið
íefði veitt þetta leyfi, að fengn-
im hir’”” •■•’-’u meðmæl-
nn veiðimáiastjora ri ,,:na
50. júní 1971. og er bré' "
sins dags. hinn 2. iúlí 1971 og
sent Fiskiræktarfélaginu Látra-
ík — b.t. Jón Sveinsson, raf-
virkjameistara, Grundarlandi 12,
teykjavík.
4. Að mál þetta var aldrei borið
mdir Veiðimálanefnd, enda ekki
’.auðsynlegt samkvæmt því
ákvæði lax- og silungsveiðilag-
mna, sem veiðimálastjóri vísar
il í bréfi sínu og álítur, að rétt-
ætt( geti hina veittu undanþágu-
íeimild.
í málflutningi okkar undirrit-
iðra á nefndum aðalfundi Lands-
;ambands stangaveiðifélaga, lögð-
im við áherzlu á eftirfarandi at-
-iði:
1. Að lög um lax- og silungs-
veiði mæltu svo fyrir sem grund-
vallaratriði í 14. grein 4. kafla
laganna, er beinlínis fjallar sér-
stakleaa ,UM FRIÐUN LAX OG
•*ÖNGUSILUNGS“ 1. málsgrein
þeirrar greinar að „Eigi má veiða
inx f otr v.T-rj það þvi höfuð-
'ilu'4 beirra ooinberu að-
ila, er eftirlit hefðu með fram-
kvæmd þessara laga, að þessu
ákvæði yrði fylgt til hins ýtrasta
og gætt sérstakrar varúðar um
veitingu undanþágu frá þessu
megináikvæði laganna.
2. Að þar sem 9. kafli sömu
laga fjallaði sérstaklega um klak-
og eldisstöðvar ríkisins og fisk-
eldi og veiðar í námunda við slíka
starfsemi almennt. samanber sér-
staklega 73. og 74. grein laganna
í þessum kafla, væri það með öllu
fráleitt af vciðimálastjóra að
ganga framhjá Veiðimálanefnd í
slíku máli, sem hér um ræðir og
beina meðmælum sínum til land-
búnaðarráðuneytisins um undan-
þáguheimild fyrir Látravík h.f. til
ádráttarveiði í sjónum framan
við fiskeldisstöð félagsins á alger-
lega röngum forsendum.
3. Að samkvæmt framansögðu
hefði veiðimálastjóri beinlínis
orðið valdur að því að lög um
lax- og silungsveiði nr. 76/1970
hefðu verið brotin á alvarlegan
hátt og mcð þvf gefið fordæmi,
er væri afar alvarlegt og gæti
dregið á eftir sér óviðráðanlega
erfiðleika.
Svo sem að líkum lætur urðu
umræður um mál þetta víðtækar
á nefndum aðalfundi. Tveir Veiði-
málanefndarmenn voru staddir á
fundinum, formaður nefndarinn-
ar, Ámi Jónasson, ráðunautur,
sem upplýsti fundinn um það, að
málið hefði aldrei verið lagt fyrir
Veiðimálanefnd, og Guðmundur
J. Kristjánsson, deildarstjóri, er
staðfesti upplýsingar formanns-
Veiðimálanefndar og fordæmdi
harðlega um leið hina veittu und-
anþáguheimild fyrir ádráttar-
veiði á laxi við ströndina framan
við fiskiræktarstöð Látravikur
h.f.
ÞÁTTUR VEIÐIMÁLASTJÓRA
Veðimálastió-i revndi að rétt-
læta þetta embæ'J .. tik sitt á
tvennan hátt. í fyrsta lagi með
því, að myndazt hefði sandrif
framan við gildrur flskiræktar-
stöðvarinnar við Lárvaðal.
tor’, -1 "i laxi göngu inn í gúdr-
stöðvarinnar, en sandrif þetta
taldi hann að myndazt hefði ein-
mitt vegna byggingar gildranna
og annarra framkv. við útrennslið
úr Lárvaðli, eða með öðrum orð-
um vegna framkvæmda af manna
völdum, þ.e. eigenda stöðvarinn-
ar, sem þeir hefðu varið allmikl-
um fjármunum til að fram-
kvæma.
í öðru lagi vildi veiðimála-
stjóri halda því fram, að hér væri
um nákvæmlega sömu aðstæður
yið ósasvæði að ræða og við t.d.
Ölfusárósa eða Hvítárósa í Borg-
arfirði og reyndar víðar, þar sem
netaveiði væri leyfð og ekki við
henni hróflað.
Veiðimálastjóra var að sjálf-
sögðu á það bent að þessar rök-
færslur hans gætu á engan hátt
staðizt, þar sem upplýst væri, að
breytingaraar við útrennslið úr
Lárvaðli ættu rót sina að rekja
til framkvæmda af manna völd-
um og yrðu því þeir, er ættu
hlut að máli, einir að bera
ábyrgðina af þeim breytingum.
Ósasvæði Ölfusár og Hvítár hefðu
hins vegar aldrei breytzt neitt af
manna völdum, svo vitað væri,
þar væru ekki reknar neinar klak-
og fiskiræktarstöðvar eða fisk-
eldi, auk þess sem netaveiðin þar
byggðist á fornum rétti, sem að
vísu hefði lengi verið gagnrýnd-
ur og barizt á móti, svo sem
veiðimálastjóri ætti manna bezt
að vita. Bæri því allt að sama
brunni um lögleysu þessa máls,
sem veiðimálastjóri sjálfur stað-
festi reyndar með slíkum mál-
flutningi sínum.
Það skal skýrt tekið fram, að
frá hendi undirritaðra var mál
þetta vakið og tekið til umræðna
á umræddum aðalfundi Lands-
sambands veiðifélaga á þeim
grundvelli, að ekki hefði verið
farið að lögum og beinlínis snið-
gengin þau ákvæði lax- og sil-
upngsveiðilaganna. er 74. grein
þeirra mælir fyrir um, varðandi
heimild frá landbúnaðarráðuneyt-
inu til að veiða lax í sjó framan
við klak- og fiskeldisstöðvar.
Enginn hefur neitað því eða
mælt því mót, að Látravík h.f.
rekur fiskiræktar- og fiskeldis-
starfssemi í Lárósi eða Lárvaðli á
norðanverðu Snæfellsnési. Það
liggur því í hlutarins eðli, að
starfssemi þessi fellur undir 9-
kafla lax- og silungsveiðilaganna,
þegar um það væri að ræða að
leyfa með undanþáguheimild neta
veiði á laxi og silungi í sjónum
eða við ströndina framan við
fiskiræktarstöðina og þá að sjálf
sögðu samkv. 74. gr. laganna.
Af þessu leiðir ómótmælanlega,
að engan veginn er hægt að beita
fyrir sig öðrum ákvæðum laganna
til umræddrar ádráttarveiði við
Látravaðal, og þá heldur ekki 3.
málsgrein 16. greinar laganna,
svo sem veiðimálastjóri hefur
gert í bréfi tfl landbúnaðarráðu-
neytisins hinn 30. júní 1971 og
ráðuneytið, því miður, tekið til
greina, sbr. bréf ráðuneytisins til
Látravíkur h.f. hinn 2. júlí 1971.
—•""* T» •------------**>!• OG
FÍSKIf -1 vrARMANNA
Með tilvísun til framanritaðs og
upphafs þessa erindis, leyfum við
undirritaðir okkur þvi hér með
að beina eftrfarandi niðurstöðum
okkar til landbúnaðarráðherra:
1. Vi® mótmælum mjög ein-
dregið tilmælum veiðimálastjóra
til landbúnaðarráðuneytisims í
bréfi dags. 30. júní 1971 um leyfis
veitingu til ádráttarveiði á laxi
og göngusilungi framan við lax-
eldisstöðina í Lárvaðli og teljum
slíkt byggjast á rangtúlkun á
ákvæðum lax- og silungsveiðilag-
anna og vera brot á þeim lögum.
2. Við skorum eindregið á land
búnaðarráðuneytið að fyrirbyggja
slíka leyfisveitingu í framtíðinni,
þar sem hún hljóti að skapa mjög
hættulegt fordæmi og óforsjáan-
lega erfiðleika, um leið og slík
leyfisveiting mundi draga stór-
lega úr áhuganum á marg-
háttaðri fiskiræktunarstarfsemi
áhugaraanna á víðáttumiklu lax-
veiðisvæði, þar sem búast má við
því, að slík leyfisveiting geti haft
liinar alvarlegustu afleiðingar
fyrir árangur fiskiræktar f nær-
liggjandi veiðivötnum.
Vi® höfum talið rétt að senda
þetta erindi hæstvirtum land-
búnaðarráðherra, þar sem komið
hefur í Ijós, að í fréttatilkynn-
ingu frá aðalfundi Landssambands
stangaveiðifélaga í Keflavík hinn
27. nóvember s.l. hefur stjóm
Landssambandsins ekki skýrt fjöl
miðlum frá þessu alvarlega ágrein
ingsmáli, er við lögðum fyrir fund
inn. Einnig höfum við álitið rétt
og sanngjarnt a0 senda formanni
Veiðimálanefndar og veiðimála-
stjóra, Þór Guðjónssyni, afrit af
þessu erindi okkar, þann-
ig að öllum hlutaðeigandi aðilum
sé sem fyrst ljóst, hvert við stefn
um í máli þessu. Hins vegar höf-
um við ekki séð ástæðú til að
senda Látravík h.f. afrit af þessu
erindi, þar sem við teljum þá
ekki hafa brotið umrædd laga-
ákvæði.
Enda þótt í málflutningi veiði-
málastjóra á umræddum aðal-
fundi Landssambands stangaveiði
félaga hinn 27. nóv. s.l. hafi mik-
ið borið á brýningum í garð und-
irritaðra, hvers vegna þeir hefðu
ekki kært veiðamar utan vi® Lár-
ós á s.l. sumri, Þá sjáum við ekki
ástæðu til 'þésk héðan af á annan
hátt en með bréfi þessu.
Hins vegar munum við minnast
þessara orða veiðimálastjóra að
sumri og kæra, ef leyfisveiting á
sér þá stað á sama hátt og í ár,
þ.e. að Veiðimálanefnd verði snið
gengin.
Undir þessa greinargerð um
þetta alvarlega mál skrifa svo
stjómamefndarmenn fyrrgreindra
félaga með eigin hendi, til að
fyrirbyggja allar efasemdir eða
tortryggni, enda málið fengið fé-
lagslega meðferð áður.
Loks fylgja svo greinargerðinni
meðlagsonð þau, er flutt voru á
aðalfundi Landssambands stanga-
veiðifélaga, þegar málið var lagt
fyrir fundinn.
MEÐLAGS ORÐ FRAMSÖGU-
MANNS, Helga Kristjánssonar,
fulltrúa Stangaveiðifélags Ólafs-
víkur á aðalfundi Landssam-
bands stangaveiðifélaga í Kefla-
vik 27. nóvember 1971.
Á fundi þeim í Stangaveiðifé-
lagi Ólafsvíkur, sem ræddi og sam
þykkti þessa ályktun, urðu miklar
umræður um þetta niál, og voru
allir á einu máli um, að me®
veiting” leyfis til ádráttarveiði í
sjó hefði verið gefið hættulegt
fordæmi, er gæti valdið miklum
erfiðleikum fyrir stangaveiði-
menn.
Ekki er vitað, hvar íslenzki lax
inn dvelur þau tímabil, sem hann
er ekki í ánum- Þar af leiðir, að
ekki vitum við Breiðfirðingar t.d.
hvort 'xx sá, ef í okkar ár geng-
ur, kemur fyrir Öndverðarnes eða
Skor eða í þriðja lagi beint af
hafi.
Komi laxinn fyrir Öndverðarnes
og fylgi ströndinni, þá eni minni
líkur á ,að lax sá, er gengur í
Hólmkelsá og Fróðá, komist nærri
Lárósi. En hvað þá um lax þann,
sem færi sömu leið til göngu f
Dalaárnar? Eru Þá ekki milrlar
líkur á, að lax sá, er gengur f
þennan hátt utan við Lárós?
Komi Breiðafjarðarlaxinn aftur
á móti fyrir Skor eða beint af
hafi, þá er að mínu viti alveg
undir hælinn lagt, hvar hann kem
ur að ströndinni á Snæfellsnesi
nofðanverðu og byrjar leit að sín
um ósi.
Geta kannske eigendur Láróss
eða veitendur ádráttarleyfisins
upplýst þennan leyndardóm og/
eða sannað, að þarna sé einungis
verið að drepa lax, .sem í Lárós-
stöðina ætlar að ganga.'
Nei, hafið er áreiðanlega al-
menningur, hvað laxinn snertir,
líkt og afréttarlönd sauðfjárins.
Leyfist bændum að helga sér
sauðfé á afrétti án markskoðun-
ar? Nei, — vissa þarf að vera
fyrir hendi um eignarrétt. Hvers
vegna sitja ekki eigendur Láróss
við sama borð og aðrir laxarækt-
endur í landinu, þ.e.a.s. að verða
að sæta því, að laxinn gangi sjálf
viljugur í veiðivatnið?
Um laxeldisstöðina í Lárósi er
að öðru leyti allt gott að segja.
Hún er virðingarvert framtak, og
leitt að málstað hennar skuli spillt
me® þessum ádráttarveiðum.
En lítum nú á fordæmið. sem
gefið er með þessu.
Víða á landinu hagar svipað til
og í Lárósi, þ.e. að frá náttúrunn
ar hendi eru góð skilyrði til þess
að gera laxeldisstöðvar, og má
reikna með, að svo verði gert í
auknum mæli.
Hvað þá ef að dyrum berja erfið
leikar við að fá laxinn til að
ganga sjálfviljugan inn í stöðvarn
ar? Verður þá ef til vill veitt
leyfi tfl að veiða me® ádrætti úti
fyrir?
Hvað um stöð, sem staðsett
yrði t.d. að Grjóteyri við Borgar-
fjörð, þar sem tugþúsundir laxa
eiga leið um í Borgarfjarðarám-
ar? Væri hægt a® verja ádráttar-
veiði þar?
Svo tala blöðin um fjölda Þeirra
laxa, sem gengið hefðu inn í Lár-
ósstöðina. Blöðin sögðu einnig frá
fjölda þeirra laxa. sem gengið
hefðu í Laxeldisstöð ríkisins í
Kollafirði. Ætli þa® hefði ekki
orðið eitthvað hærri tala, ef
ádráttur hefði farið fram í Kolla-
firðinum?
Nei — fundarmenn góðir. Hér
þurfa samtök stangaveiðimanna
að sporna við fótum.
Veiði á laxi í sjó hefur ætlð
verið höfuðóvinur stangaveiði-
manna og þess vegna er með um-
ræddum veiðum gengið í berhögg
við stefnu íslenzkra stangaveiði
manna.
Góðir fundarmenn!
Pélög þau, sem erindi þetta
senda inn á fundlnn, æsbja þess
að því verði vel teJdð og að fund
urinn taki skýra afstöðu með því
í þessu máli.