Tíminn - 22.01.1972, Blaðsíða 1
— Sunnudagur 22. ianúar 1972
Friðrik IX. Danakonungur verSur jarSsettur á morgun í Hróarskeldudómkirkju, þar
sem forfeSur hans og danskir konungar fyrri alda hvíla. Kista konungs hefur síðustu dag-
ana staSiS í hallarkirkju Kristjánsborgar á viðhafnarbörum og hefur fjöldi fólks gengið
fram hjá börunum og vottað virðingu sína. Yfir kistuna er breidd krýningarskikkja kon-
ungs og við höfðagaflinn standa þrjú silfurljón.
Á morgun verður kistan flutt með viðhöfn að aðaljárnbrautarstöðinni í Kaupmanna-
höfn og þaðan með sérstakri lest 30 km. leið til Hróarskeldu. í lestinni verða einnig nán-
ustu ættingjar og fylgdarlið.
Við athöfnina í Hróarskeldudómkirkju verða flestir þjóðhöfðingjar Evrópu. Milljón-
ir sjónvarpsáhorfenda víða um heim munu geta fylgzt með útförinni.
á 2500 ára afmæli persneska keis-
aradæimisins.
Tónlistarunnandi
Friðrik konungur var mikill
tónlistarmaður og hafði sérstaka
hæfileika i þá átt, einkum sem
stiórnandi. Tónlist hefur sett svip
sinn á dönsku konungsf.iöiskyld-
una um aldir. Við hirð Kristjáns
konungs IX lét Louise drottning
tónlistarliæfileika sína og dætr-
anna þriggja, Dagmar, Alexandrine
og Thyru, njóta sín vel. Friðrik
konungur er talinn hafa erft tón-
listargáfu sína frá móður sinni,
Alexandrine drottningu, sem
var framúrskarandi píanóleik-
ari. Friðrik lærði sneimma að spila
á píanó, en hann lét sér það ekki
nægja, heldur .stjórnaði einn-
ig hljómsveitum síðar. Þó ekki sé
auðvelt fyrir konungborið fólk
Þegar fregnin um dauða kon-
ungsins barst út föstudagskvöldið
14. janúar, grét fólk víða um
landið. Gráturinn hljóðnaði þó
daginn eftir, er nýr þjóðhöfðingi
tók formlega við völdum: Mar-
grét, elzta dóttir hins látna kon-
ungs. En þjóðarsorg ríkir í Dan-
mörku og hvaðanæva að úr heim-
inum hafa dönsku þjóðinni borizt
samúðarkveðjur.
Konungur í 25 ár
Friðrik konungur IX. tók við
völdum 21. apríl 1947 af föður sín
um, Kristján konungi X., látnum.
Hinn 21. apríl í ár hefði hann ver-
ið konungur í aldarfjórðung. Mik-
il hátíðarhöld voru fyrirhuguð af
því tilefni og var undirbúningur
þeirra hafinn, er konungur veikt-
ist.
í marz hefði konungur orðið 73
ára. Hann var fæddur í Sorgen-
frihöll, elzti sonur Kristjáns þá-
verandi krónprins og Alexandrínu
prinsessu, en hún var fædd her-
togaynja af Mecklenburg-Schver
in. Þótt allir vissu, að Friðrik yrði
einhverntíma konungur, var upp-
eldi hans næstum eins og annarra
barna, frjálslegt og eðlilegt. Á 18
ára afmælisdegi sínum, 1917 varð
Friðrik meðlimur danska ríkis-
ráðsins og hafði því átt sæti þar
í 55 ár, er hann lézt. Hann hafði
orðið vitni að stórum hluta í sögu
Danmerkur. Eitt af því fyrsta var
endursameining Danmerkur og
Suður-Jótlands. Við hlið föður
síns reið hann einn sumardag ár-
ið 1920 inn á hið endurheimta
landssvæði til að taka Þátt í gleði
íbúanna og raunar allrar þjóðar-
innar þennan dag.
Ferðalangur
Þótt Friðrik konungur væri
verndari Sambands danskra flug
manna, var hann sjálfur aldrei
neinn aðdáandi flugvélarinnar.
Hann vandist því síðar að nota
flugvélar á hinum löngu og mörgu
ferðalögum sínum, en flugferðir
sem slíkar voru honum ekki
nautn.
Fyrsta langa flugferð Friðriks
var um vorið 1937, er hann sem
krónprins var ásamt Ingiríði krón
prinsessu í fyrstu flugferð, sem
farin var án viðkomu milli Lond-
on og Kaupmannahafnar með
danskri áætlunarflugvél.
Skip, járnbrautir og bifreiðar
voru konunginum miklu hugstæð-
ari farskjótar en flugvélar, en
eftir stríð urðu flugvélar allsráð-
andi. Sumarið 1960 fóru konungs
hjónin í mikið ferðalag, fyrst fljúg
andi yfir Norðurpólinn með við-
komu í Syðra-Straumfirði, til Los
Angeles. Þaðán þvert yfir Banda-
ríkin til Washington og New
York. Þetta ár var „Danmerkur-
ár“ í Bandaríkjunum og þurfti
konungur víða að koma við. Þessi
ferð var sannkölluð ævintýraferð
og eftiæ það var sagt, að ferða-
löig konungs hefðu tekið nokkr-
um stakkaskiptum. Síðar komu
tvær ævintýraferðii til viðbót ir,
til Thailands í jan. 1962 og.til ír-
an vorið 1963. Ef til vill var það
í Thailands-ferðinni, sem konung-
ur sætti sig loks við flugvélina.
Þetta var líka 22 klukkustunda
flug hvora leið. Um ferðalagið til
íran sagði konungur síðar, að það
væri ógleymanleigt. Auk þessara
ferða, sem hér hafa verið nefndar,
voru óteljandi smáferðalög, en síð
asta ferðalag konungs var í haust
til íran, þar sem haldið var upp
Á vinstri myndinni sjást fjórir konunglegir ættliðir. Gamli maðurinn er
Nikolaj af Rússlandi, langafi Friðriks konungs, sem þarna er ársgamall,
í fangi móður sinnar Alexandrine prinsessu, erí við hlið hennar situr móðir
hennar, Anastasia hertogaynja af Mecklenburg. Á hægri myndinni er
Friðrik að hjálpa Margréti heima með öll blómin, sem hún var búin að
tina I sumarleyfinu. Myndin er tekin 1946.