Tíminn - 25.01.1972, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
ÞRIÐJUDAGUR 25. janúar 1972
ASÍ og skatta-
frumvörpin
Miðstjórn ASÍ hefur nú
sent frá sér álitsgerð um
skattafrumvörp ríkisstjórn-
arinnar. Þar segir að aug-
ljóst sé að skattabreytingin
hafi í för með sér skatta-
lækkun hjá þeim lægst laun
uðu, en erfiðara só að gera
sér grein fyrir áhrifunum
á laun þeirra, sem hafi
miðlungstekjur, eða 400—
600 þúsund krónur.
ASÍ segir, að sé gert ráð
fyrir lækkun kaupgjaldsvísi
tölunnar um 3% vegna
skattakerfisbreytingarinnar,
og tillit tekið til þynging-
ar fasteignaskattsins, megi
ætla, að heildarbreytingin
taki yfirleitt að verða óhag-
stæð nálægt 400 þúsund kr.
tekjumörkunum og í ein-
stökum tilvikum jafnvel við
verulega lægri tekjumörk.
Telur ASÍ-stjórnin nauð-
synlegt að tryggja það, að
efeki verði um meiri lækk-
un kaupgjaldsvísitölunnar
að ræða vegna skattabreyt-
inganna en svarar til þeirr-
ar raunverulegu lækkunar,
sem verða kunni hennar
vegna á útgjöldum fjöl-
skyldna með lágar og mið-
lungstekjur.
Bendir ASÍ á, að margt
virðist mæla með því að
upp verði tekin fjögur til
fimm skattþrep og skatt-
byrðinni þannig dreift rétt-
látlegar miðað við tekjur.
Vera megi að hliðstæðum
árangri megi ná með leng-
ingu fyrra skattþrepsins í
100—150 þús. kr. eða með
hækkun persónufrádráttar.
Þá bendir ASÍ á að skatt-
þrepin í útsvarsstiganum á
tekjubilinu frá <500 þúsund
til 450 þúsund króna sé ó-
heppileg og vill láta athuga
hvort ekki sé rétt að hækka
persónufrádrátt fyrir ein-
hleypa og einstæða for-
eldra.
í lok ályktunar sinnar
segir ASÍ síðan að verði
komið til móts við óskir
og ábendingar ASÍ, telji
miðstjórnin að frumvörpin
séu til hagsbóta fyrir megin
þorra fólksins innan ASÍ og
mæli því með samþykkt
frumvarpsins skv. því.
Hvaða breytingar
verða gerðar?
Alþingi mun nú taka
skattafrumvörpin til lokaaf-
greiðslu og reyna að flýta
afgreiðslunni eftir föngum.
Eins og Ilalldór E. Sigurðs-
son, fjármálaráðherra, hef-
ur marg lýst yfir, þá er rík-
isstjórnin opin fyrir öllum
ábendingum og hugmytnd-
um um það að breyta frum-
vörpunum, svo framarlega
sem það gangi í þá átt að
dreifa skattbyrðunum sem
réttlátlegast. Eins og áður
hefur verið bent á, þá hafði
ríkisstjórnin takmarkaðan
tíma til að undirbúa skatta-
frumvörpin, en lagði á það
áherzlu ,að þau yrðu lögð
fram fyrir jól, þannig, að
öllum aðilum gæfist sem
beztur tími til að athuga
þau meðan jólahlé Alþingis
stæði yfir. Það mun brátt
skýrast, hverjar breytingar
á skattafrumvörpunum rík-
isstjórnin telur rétt að gera
eftir þá athugun, sem frum
vörpin hafa nú fengið og
þær ábendingar, sem fram
hafa komið frá ýmsum aðil-
um. — TK
Nafnabreytingar.
Landfara hefur borizt
eftirfarandi bréf um ættar-
nöfn og notkun þeirra á
Islandi:
„Kæri Landfari.
Að undanförnu hafa orðið
nokkrar umræður um
mannanöfn hér á landi,
einkum notkun ættarnafna,
erlendra og innlendra. Nefnd
kjörin af Alþingi eða stjórn-
völdum mun hafa
skilað frumvarpi um þessi
mál, einkum að þvl er snertir
skyldu útlendinga, sem
öðlast hér rlkisborgararétt,
til þess að fella nafn sitt að
hinni hefðbundnu íslenzku
nafnavenju. Akvæði um það
virðast mér skynsamleg, en
öðru máli gegnir um islenzku
ættarnöfnin, sem flest eru
þvi miður erlend skripi frá
gamalli dönskutið.
Ég tel óhjákvæmilegt, að
sama regla sé látin gilda um
ný erlend ættarnöfn inn-
flytjenda og gömul ættar-
nöfn, sem lengi hafa tiðkazt.
Þau á hvor tveggja að af-
nema i áföngum við kyn-
slóðaskipti. Erlendi maður-
inn, sem fær Islenzkan rikis-
borgararétt, á að taka upp
Islenzkt fornafn (skirnar-
nafn) eða islenzka fyrra nafn
sitt ef hægt er, en hann má
bera ættarnafn sitt, meðan
hann lifir. Hins vegar á að
vera skylt að kalla börn
hans syni eða dætur aftan
við skirnarnafn, en ættar-
nafnið leggist þá fyrir róða
með annarri kynslóö.
Með sama hætti á að af-
nema þau ættarnöfn, sem
festst hafa og breiðzt út
meðal íslendinga á siðustu
öldum. Þeir sem lifa á þeim
degi, sem breytingin væri
ákveðin, fengju að bera
ættarnöfn sin meðan þeir
lifa, en veröa siðan að kenna
börn sin við skirnarnafn sitt
Islenzkt sem syni eða dætur.
Ef ekkert er að gert, hlýtur
þeim Islendingum sifellt að
fjölga, sem ættarnöfn bera,
og hinni ágætu nafnahefð
þjóðarinnar, arfi gildrar
menningar, varpað fyrir
borð, þvi að ættarnöfn hafa
þá náttúru að breiðast sifellt
til fleiri og fleiri, eins og
reynslan hefur sýnt.
Mér þótti ágæt að mörgu
leyti grein, sem Ereymóður
Jóhannesson skrifaði um
ættarnöfnin I Tlmann fyrir
nokkru, en hann tók ekki
alveg nógu djúpt i árinni um
islenzku ættarnöfnin”.
Þetta er bréfið, sem undir-
skrifað er „Nafnbreytingar-
maður”, og Landfari telur að
ábendingar hans séu margar
á rökum reistar, en hér er
um viðkvæmt og erfitt mál
að ræða, þvi að fólki eru
nöfnin helg og margir llta á
þau sem hluta af sjálfum sér
og vilja ógjarnan breyta
þeim.
Ungar ástir. A frummálinu
EN KARLEKSHISTORIA
Leikstjóri: Roy Anderson.
Kvikmyndari: Jörgen
Person.
Tónlist: Björn Isfait.
Hljóð: Owe Svensson
Sænsk frá 1971. Sýningatimi
115 mln. Sýníngarstaður:
Iiáskólabió.
Þessi fyrsta mynd hins korn-
unga Andersons sýnir ,enga
byrjendaörðugleika. Hún er
stllhreint, magnaö verk, þar
sem ádeilan situr ekki i
fyrirrúmi heldur fléttast inn
i ástarsögu unglinganna.
Hann heldur efninu i föstum
skorðum og takmarkar sig
nægilega til þess að fara
hvergi út 1 öfgar.
Það byrjar á sjúkrahúsi á
sólheitum degi. Per (Rolf
Sohlman) er aö heimsækja
afa sinn ásamt foreldrum
sinum, og Annica (Ann —
Sofie Kylin) að heimsækja
móðursystur slna Evu
(Anita Lindblom).
Afinn er beiskur. Hann hefur
unnið og stritað til þess að
koma á velferðarrikinu fyrir
eftirkomendurna, en áttar
sig á þvi að lokum að
„heimurinn er ekki fyrir ein-
mana fólk”.
Eva, móðursystir Annicu, er
þunglynd og finnst hún litið
hafa borið úr býtum. Ást-
maður hennar, sem kallaður
er „Klakinn”, kemur fram
viö hana eins og ruddi.
Foreldrar beggja ung-
mennanna hugsa mest um
stöðutákn og efnahagslega
afkomu. Þau hafa ekki
mikinn áhuga á börnum
sinum. Aöalumræðuefnið
heima hjá Annicu er, hvort
blllinn gæti nú rispazt, og
Spánarförin fyrirhugaða.
Samband unglinganna
gengur ekki snurðulaust.
Einn úr kliku Annicu niður-
lægir Per i augsýn hennar.
Honum fellur það afar þungt
og finnst að hann geti aldrei
hitt hana aftur. Anderson
lýsir sálarástandi hans:
lætur hann hamast linnu-
laust með bolta úti á knatt-
spyrnuvelli, meðan hann
ræðirviðvinsinn um atvikið.
Annica veit ekki sitt rjúkandi
ráð og reynir aö koma á
sáttum. Fegursta atriði
myndarinnar gerist svo á
knattspyrnuvellinum, þegar
hún hefur kyngt stoltinu og
biður hann að biða og tala við
sig, en hann þeysir burt án
þess að lita um öxl. Við
sjáum nærmynd af társtokknu
andliti stúlkunnar og siðan
endurkomu Pers, og þá andlit
vinkonu hennar, hrært af
tilfinningum þeirra og
feginleik.
Per heimsækir Annicu
heima hjá foreldrum hennar,
og faðir hennar sér að hann
er með gitar og spyr hann,
hvort hann kunni að spila
ýmis lög. Þau eru öll langt
fyrir utan sjóndeildarhring
Pers og hann neitar. Þetta
atriði minnir sterklega á
„Pétur og Pálu” eftir Milos
Forman, þegar Pétur kemur
heim með vin sinn.
Ást þeirra er ekki svo mikið
lýst með orðum, þau segja
aldrei ég elska þig hvort við
annað, heldur er innileikinn
djúpur, þegar Annica fer út
til að gá að Per, og texti lags-
ins, sem þar er sunginn,
segir allt um tilfinningar
þeirra.
Foreldrar Pers bjóða Annicu
upp I sumarbústað. Þar eru
þau látin sofa sitt I hvoru
herbergi: hún hjá móður
hans og hann hjá föður
sinum. En bakið á þeim segir
sina sögu, þegar þau koma
frá járnbrautarstöðinni.
Foreldrum Annicu er boðið i
krabbaveizlu. Þar skemmta
allir sér konunglega, þangað
til faðir hennar kemur Hon-
um tekst ekki að selja fööur
Pers Isskáp, og hann ákvður
að hefna sln á þeim öllum.
Anderson lýsir kynslóða-
bilinu án þess að prédika.
Þegar foreldrar Annicu
rifast, tekur hún litla bróður
sinn og hjúfrar hann upp að
sér, eins og til að vernda
hann fyrir öllum þessum
ljótu orðum, sem dynja á
barnseyrum. Yfirþyrmandi
leiðindum þeirra eru gerð
góð skil, þegar þau eru að
fara út að skemmta sér og
konan vill ekki fara.
Hann sýnir okkur þessi börn,
sem ekki eru orðin fjórtán
ára, en reykja eins og for-
eldrarnir. Þau skilja ekki
þetta peningastreð foreldr-
anna, svara eins faú og hægt
er, þegar þau eru spurð, og
tala alls ekki að fyrra bragði
við þau.
Anderson sýnir okkur barns-
leg uppátæki þeirra, þau
dansa saman I rúminu, og
eru fegin að sleppa burt frá
fullorðna fólkinu I krabba-
veizlunni. Þau koma eins og
verur úr öðrum heimi þegar
allir hinir eru súrir og reiðir,
þegar faðir Annicu hefur
látið eins og asni. Atriðið i
skóginum, þegar hann
öskrar framtiðaráætlanir
dótturinnar út yfir skóginn,
nær alveg tilgangi sinum.
A myndinni sést Ann — Sofie
Kylin og Anita Lindblom I
„Ungar ástir”.
Hljóðið I kvikmyndinni að-
lagast alveg efninu og hug-
blæ hvers einasta atriðis.
Það skrifast á reikning Owe
Svensson. Tónlistin er líka
við hæfi. Þó að börnin
Sohlman og Ann — Sofie
Kylin beri af, þvi þau leika
svo óþvingað, má ekki láta
hjá liða að minnast á Anitu
Lindblom söngkonu, sem
leikur Evu, móðursystur
Annicu, af miklum skilningi.
Þetta er mynd sem enginn
kvikmyndaunnandi má láta
framhjá sér fara.
Finnsku snjódekkin heimsfrægu
NOKIA
eru komin
Stærðir Verð kr.
520 x 13 1.572,00
560 x 13 1.708,00
600 x 13 1.744,00
175 x 14 2.257,00
590 x 15 2.054,00
Stærðir Verð kr.
600 X 15 2.030,00
155 X 15 1.504,00
165 X 15 2.011,00
670 X 15 2.459,00
560 X 15 1.1893,00
Allt á sama stað Laugavegi 118-Simi 22240
EGILL VILHJÁLMSSON HE