Tíminn - 25.01.1972, Page 14

14
TÍMINN
ÞHIÐJUDAGUR 25. janúar 1972
Sveinn
Gunnarsson:
KVON-
BÆNA
SAGA
21
Ég var að iganga út úr skcmm-
unni, þegar að bæjardyrum barði
rösklegur og djarflegur maður og
viðkunnanlog stúlka stóð við hlið
hans. Þetta færði borgfirzka þok-
an okkur í það skiptið. Þau voru
bæði þreytuleg. Þau heilsuðu mér
og okkur feðgum. Eftir nokkrar
spuirningar ýmsu viðvíkjandi voru
þau ráðin hjá föður mínum allt
sumarið. Fór ég svo með þau inn.
Sumarið leið og hjú þessi voru
hjá okkur og sögðust vcra hjón
austan undan Eyjafjöllum. Þegar
haustaði sáu menn að kona þessi
var vanfær og talaðist þá svo til
með föður mínum og kaupaling,
sem nefndi sig Án, að þau réðust
þar um veturinn með því skilyrði,
að hann tæki að sér beitarhúsa-
fjárhirðingu.
Án þessi var hversdags prúður
og afar-hraustmenni. Föður mín-
um þótti vænt um þcnnan mann,
honum féll eitthvað svo cinstak-
lega vel við hann, enda var Án
honum fylgispakur og eftirlátur í
öllu. Þegar að því kom, að konan
skyldi fæða, gekk hcnni erfitt og
tveim dögum eftir barnsburðinn
dó barnið.
Ég stundaði nám á vetrum, en
vair heima hjá föður minum á
sumrum, þar til ég útskrifaðist af
prestaskóla. Dvaldi þá tæpt ár
heima og fiutti ég svo á brauð
þetta. Öll þessi skólaár mín var
Án alltaf undir hendi föður míns
og kom sér vel. Ifann hafði átt
citt barn til og það dáið. Ilonum
hafði auðnazt að græða fé, í bezta
máta vel.
Litlu eftir að ég hafði útskrif-
ast, bauð Án mér að koma ein-
hvern tíma til sín, og einn glað-
an sunnudagsmorgun gekk ég
þangað. Án var heima og tók nú
báðum höndum móti mér. Ég var
búinn að hugsa mér að láta Án
upplýsa mig um ætterni og átt-
haga sína. Eftir að hafa setið um
stund og jafnað blóðið, fór ég að
spyrja þau um uppruna sinn, en
það var dauft í það tekið og sótti
ég þá fastara á' og sagðist skyldi
lofa þeim því, að verða þeiim ekki
mótfallinn, hvernLg sem ástæðum
þeirra væri varið. Án kvaðst vilja
fræða mig á þessu, ef ég handsal-
aði þeirn þagmælsku. Ég igerði
það og byrjaði Án á þessa leið:
— Ég er úr Vestmannaeyjum
og heiti Grímur. Faðir minn heit-
ir Ólafur og býr hann í fátæklegri
sjóbúð á bújörð ríkismanns, sem
Brandur hcitir. Við börn Ólafs vor
um sex og var ég þeirra elztur.
Faðir minn átti erfitt með að
hafa ofan í hóp sinn og var ég
því ungur látinn stunda sjó og
margt annað fleira að gera, sem
erfiðisverk var. En þó ég sem
barn ynni mikið, dafnaði ég samt
vel og kallaður þrekpiltur. Þessi
ríki Brandur, landsdrottinn föður
míns, átti þrjú börn, eina dóttur
og tvo syni. Dóttirin var elzt af
börnum Brands. Brandur var
áhugamaður og hagsýnn í mörgu.
Þessi dóttir hans hét Guðný og
þegar hún vair ögn á legg kom-
in, lét Brandur hana fara að
hjálpa til við fiskinn, að afhausa
og fletja. Eftir að Guðný var orð-
in þrettán ára, sagði faðir henn-
ar að taka einn hlut sinn og gera
honum til góða alla tíð, þegar á
sjó væri farið. Brandur átti stór-
an tLmburhjall nálægt því, sem
fiskinum var gert til góða, og var
allur fiskur Brands þar inn bor-
inn og hengdur á rár.
Við Guðný vorum á líkum aldri
og hafði ég skylduverk hjá föður
imínum að gera að einum hlut.
Það var venjan að við Guðný átt-
um mikið eftir við skylduveirk
okkar, þegar aðrir voru búnir og
heim farnir. Brandur fékk vana-
lega dóttur sinni hjalllykilinn og
sagði hcnni að henigja upp fisk-
inn, læsa og koma með lykilinn.
Að öðru leyti var ckkert skipt sér
af okkur. Á haustvcrtíðum var
Guðnýju svo kalt, að henni var
ómögulegt að geta fullnægt ætlun
arverki sínu, en Brandur sagði að
það væri leti, deyfð og linka. Það
var hans úrskurður. Skammdegis-
forstkælan meintók litlu hendurn
ar hennar Guðnýjar, og hún þvoði
möngurn steininuim imeð tárum sín
um. Þessi stóri þorskur bar þrek
hennar ofurliða. Fyrst framan af
var ég seinn og því jafnan varð
ég cftir hjá Guðnýju í fjörunni.
Við vorum þar tvö ein að herja
á þorskinn og ætlaði hann sífellt
að brjóta okkur á bak aftur í
hólmgöngunuim. Guðný var á
knjánum að höggva og leggja, en
þegar kuldinn var búinn að gera
fingurnar svo tilfinningalausar, að
vopnin féllu úr greipum hennar,
bað óg hana að fara heim til mín,
sem ekki var langt, og bíða á
meðan óg kláraði hlut hennar, af
því hún var nær því frosin til
skaða. Þáði hún það vanalega, og
kom þá faðir minn og hafði gadda
kylfu í höndum, tréðst móti þorsk
inum og stóðst þá engin sjávar-
skepna högg hans. Féll þá hver
um annan og að lítilli stundu lið-
inni var sigurinn fenginn og fisk
urinn kominn á sinn stað og hjall
urinn læstur. Þanniig gekk það til,
þar til við höfðum einn um tvít-
ugt, þá var Guðný látin hætta
fiskvinnu svona að staðaldri.
Um það leyti fór ég að eiga með
mig og gerðist lausamaður. Fisk
minn lagði óg inn hjá kaupmanni
á Eyrarbakka og hafði öll skipti
við hann. Þannig var ég lausamað
ur í fjögur ár. Um þessar mund-
ir var biðlað til Guðnýjar, af
myndarlegum og efnuðum manni
og hét Brandur honum stúlkunni,
án þess að spyrja hana um það.
En barnæskan hafði laðað okkur
saman og við vorum heitin hvort
öðru í þegjanda hljóði. Móðir
hennar sagði svo dóttir sinni frá
gjaforðinu og nóttina eftir fann
hún mig og sagði mér frá og gat
þess líka um leið, að hún væri
ekki kona ein og það væri mér
að kenna. Ég hefi aldirei kjark-
maður verið, enda eyðilagðist ég
þá um stund. Eftir að hafa brot-
ið út ýmsar setningar viðvíkjandi
ástæðum okkar, spurði ég hana,
hvað hún vildi að fyrir yirði tek-
ið, því þessi mín helga fylgja, fá-
tæktin, hefir hamlað mér frá að
biðja þín og héðan af hugsa ég
ekki til þess. Nú ertu öðrum heit-
in og þar rnieð allar mínar fram-
tíðarvonir helfjötruim bundnar.
Guðný sagði að líkindi væri á því,
að ekkert yrði úr hjónabandi mill
um sín og biðils síns, vegna þess
að hún væri vanfær. En aftur
kveið hún fyrir vondri viðbúð for
eldra sinna undir þessurn ástæð-
um, sem hún væri nú í.
Þegar allt og allt væri orðið
ljósi ljósara, kvaðst hún heldur
vilja ráfa um jökla íslands, en
búa við kúgun þá, sem sín mundi
bíða í föðurhúsum. Hún kvaðst
heldur vilja fæða fóstur sitt und-
ir stórum steinum á stálköldum
hraunbrúnum, en láta sitt mun-
rðairlausa fóstur falla í freraðar
hendur föður síns. Eftir umhugs-
un spurði ég:
— Viltu að við reynum að
strjúka? Að fjórum döguim liðn-
um verður sjóferð til Eyrarbakka
og bið þú þá föður þinn að iofa
þér að fara með að gamni þinu,
Krossgáta dagsins
Lárétt
I) Liflát. — 5) Æröa. — 7)
Úrskurð. — 9) Lausung. —
II) Þófi. — 12) Röö. — 13)
óþrif. — 15) Gyðja. — 16)
Fisks. — 18) Yfirhöfn. —
Lóörétt
1) Gamall. — 2) Auð. — 3)
Nhm. — .4) Frostbit. — 6)
Frumbyggi. — 8) Strákur. —
10) Mjólkurmat. — 14)
Dropi. —• 15) liát. — 17)
Tónn. —
—Sagðistu hafa skoðað Ranger Jim?
—Ég skoðaði mann, sem sagðist hafa
misst minnið. Hann vissi ekki hvaö hann
hét. Tonto lýsir Ranger Jim... —-Var
þetta sami maðurinn? Ef svo, þá er hann
i hættu. —Já, það var hann, en ef þeir
vita, aðég hef sagt frá, þá erég i hættu. A
meðan,... —Eins og læknirinn sagði, þá
skulum við lofa honum að hvila sig til
morguns og sjá hvort minnið kemur
aftur. Ef ekki, þá reynum viðað „hjálpa”
þvi.

ÞRIÐJUDAGUR 25. janúar
7.00 Morgunútvarp
Veðurfregnir kl. 7.00 8.15
og 10.10. Fréttir kl. 7.30,
8.15 (og forustugr. dagbl.),
9.00 og 10.00. Morgunbæn
kl. 7.45. Morgunleikfimi kl.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.15 Húsmæðraþáttur
13.30 Eftir hádegið
Jón B. Gunnlaugsson leikur
létt lög frá ýmsum tímum.
14.30 Ég er forvitinn
í þættinum er fjallað um
húsmóðurina, heimilisstörf
og mat á þeim. Umsjónar-
maður: Vilborg Harðardóttir
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
15.15 Miðdegistónleikar
ifil5 Vf'ðurfregnir. Létt lög.
17.00 Fréttir.
17 10 Framburðarkennsla
þýzka, spænska og esper-
anto.
17 40 Útvarpssaga barnanna:
.Högni vitasveinn" eftir
Óskar Aðalstein
Baldur Pálmason les (9)
18 00 Létt lög. Tilkynningar.
18 45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
10 00 Fréttir. Tilkynningar.
19 30 Heim'smálin
Magnús Þórðarson, Tómas
Karlsson og Ásmundur
Sigurjónsson sjá um þátt-
inn.
20.15 Lög unga fólksins
Ragnheiður Drífa Stein-
þórsdóttir kynnir.
21.05 íjiróttir
Jón Ásgeirsson sér um
þáttinn.
213i Utvarpssagan: „Hinum
megin við heiminn"
eftir Guðm. L. Friðfinnsson
Höfundur les (5)
•’2.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir.
„Ekki kvíði ég ellinni“
Jónas Jónasson talar við
Ragnheiði O. Björnsson,
kaupkonu á Akureyri.
22.45 Harmonikulög
Heidi Wiid og Renato Bui
leika ásamt New Sounders-
hljómsveitinni.
23.00 Á hl.jóðbergi
„The Strange Case of Dr
Jekyli and Mr. Hyde“ eftir
Robert Louis Stevenson.
Anthony Quayie les síðari
hluta sögunnar.
23.40 Fréttir í stuttu máli.
Dagskrárlok.
Þriðjudagur 25. janúar 1972.
20.00 Fréttir.
20 25 Voður og auglýsingar.
20.30 Ashton-fjölskyldan.
Brezkur framhaldsmynda-
flokkur um líf miðstéttar-
fjölskyldu í Liverpool á
styrjaldarárunum.
D
R
E
K
I
1 klefa Bellu leitar Dreki vel og
vandlega. — Ekkert þar. Kannski ekki
á réttri slóð, hver veit?!!!
— Þarna kemur það, hann er á eftir
okkur! — Biddu, Clem. Viö skulum
segja Bellu það fyrst.
2. þáttur. Tilganurinn helg-
ar meðalið.
Þýðandi Kristrún Þórðar-
dóttir.
21.20 Setið fyrir svörum.
Umsjónarmaður Eiður
Guðnason.
21.55 Nætur í görðum Spánar.
Mynd frá spánska sjónvarp-
inu, gerð í minningu um tón-
skáldið Manuel de Falla,
sem látinn er fyrir rúmum
aldarfjórðungi. Hér er tón-
verk hans, Nætur í görðum
Spánar. flutt, meðan brugð-
ið er upp myndum úr
spánsku landslagi, í sam-
ræmi við tónverkið.
22.20 En frangais.
Frönskukennsia í sjónvarpi.
22. þáttur endurtekinn.
Umsjón Vigdís Finnbogad.
22.50 Dagskrárlok.