Tíminn - 05.02.1972, Side 6

6
TÍMINN
LAUGARDAGUR 5. fcbrúar 1972
FROÐAR
INDIÍII)
^Jfróöárundriö
Hér i blaðinu birtist s.l. laugar-
dag heilsiöuskýrsla með yfir-
skriftinni Netaveiði við Lárós, er
þar fjallaö um mál, sem undir-
ritaður gerði að umtalsefni i
Timanum 6. namúar s.l., þó að
ekki sé skýrsla þessi aðalefni
þeirra skrifa nema siður sé, eins
og nánar kemur i ljós hér á eftir.
Grein min frá 6. jan. var yfirlit
um mál þetta og gagn þess, en til-
efni hennar var fréttaflutningur
þessa blaðs frá 1. desember 1971,
en þá hafði verið skýrt rangt frá
um veiðiskap i Lárósi s.l.
sumar.og fluttar villandi fréttir
frá aðalfundi Landssambands
stangveiðimanna i nóvember
1971, sem fékk þetta mál til með-
ferðar, með þvi að nokkrir menn
úr Reykjavik og einn úr ólafsvik,
félagar i Fróðárfélaginu h/f, sem
a s.l. ári keypti jörðina Fróðá á
Snæfellsnesi, fluttu tillögu um
fordæmingu á netaveiði I sjó við
Lárós, og geröu sig þar með seka
um visvitandi blekkingu til að
fela hinn raunverulega tilgang
sinn með tillögunni.
Máliö upplýst
A fundi landssambandsins,sem
fyrr var getið, voru veittar hlut-
lægar upplýsingar um málið, þ.e.
að hér hafi ekki verið um veiði i
sjó að ræða heldur veiöi á upp-
eldis- og ósasvæði að ræða á
vatnasvæöi, sem allt er á hendi
fiskiræktarstöðvarinnar. Hafi þvi
mátt ætla að þeir, sem fyrir þessu
frumhlaupi stóðu, hefðu látið sér
þetta að kenningu verða. Svo var
þó ekki, þvi að „Fróðárdraugur-
inn” komst i ritstjórn Timans,
samanber blaöið 1. desember, og
hélt uppteknum hætti.
Enn vegið I sama knérunn
I greininni i blaðinu laugar-
daginn 22. þ.m. er enn vegið I
sama knérunn, draugsi er enn á
ferð, enda þótt máliö hafi verið
upplýst ýtarlega i blaöinu 6.
janúar með grein minni. Þó er
eins og sá, sem setti fyrirsögn á
„Skýrsluna” á laugardag, hafi
verið i einhverjum vafa um mál-
flutninginn, og sett á hana neta-
veiði við Lárós, i stað netaveiði i
sjó, eins og skýrslan gaf tilefni til.
Höfuðpaurinn?
Furðulegt er að sá, sem fyrir
þessari ódrengilegu árás stendur,
skuli halda áfram að tönnlast á
málinu, eftir að rangfærslur og
ósannindi hans hafa verið
hraktar, og er engu likara en að
sálarlif tetursins hafi hlaupið i
baklás, og það verð ég að segja,
að þó að ég hafi ýmsu kynlegu
kynnzt um ævina, held ég, aö
þessi nýjasta lifsreynsla sé með
þvi furðulegasta. Vegna þess, að
engra nafna er getið i fyrrnefndri
skýrslu, má geta þess, að höfuð-
paurinn i þessari árás á okkur
Láróssmenn er Jakob Hafstein
lögfræðingur, sjálfgerður Fri-
herra á Fróðá. Um það,hvern hug
Jakob ber til veiðimálastjóra,
vitna ofstækisfullar blaðagreinar
hans á fyrri árum, sem hann þó
Þessa ljósmynd tók Björn Pálsson flugmaður 31. janúar sl. Neðst á myndinni sést ósinn, þar sem allt vatn
af vatnasvæöi fiskiræktarslöðvarinnar fer um. Til hægri handar er hiö mikla sandrif, sem myndazt hefir
cftir að Lárós var stfflaður. meö hinum 300 metra langa grjót- og jarðvegsgarði. Flóðgáttin, þ.e. útrennslið
úr innra lóninu sést til vinstri við ytri cnda garösins, en þar eru grindarbúrin, sem laxinn gengur inn í, þegar
vatnsmagn er eðlilegt. Milli stiflugarðsins og sandrifsins er ytra lón Lárósstöðvarinnar.
áfram og tilefnið eðlileg og
sjálfsögð ley fisveiting land
búnaðarráðuneytisins frá s.l.
sumri Lárósfélaginu til handa til
að taka lax meö neti á ræktunar-
og félagssvæði sinu, sem er eins
og að framan segir, allt frá fjöru
hefir litinn sóma haft af, en fiski-
ræktarmálið skaða.
Nú er þessum ljóta leik haldið
til fjalls eins og vötn renna, á
hendi okkar.
Blekkingar — tortryggni
Að lokum verð ég að end
urtaka það, sem ég sagði i fyrri
grein minni, að ég harma það, að
reynt sé að gera starf okkar i
Fiskiræktarstöðinni við Lárós
tortryggilegt og skaða um leið
fiskiræktarmálin hér á landi
almennt með blekkingarskrifum
á borð við þau, sem birtust hér i
blaðinu laugardaginn 22. janúnar.
Reykjavik, 28. janúar 1972
f.h. Fiskiræktarfélagsins
Látravik
Jón Sveinsson.
NOKKUR ORÐ UM SAMGÖNGUMAL
VATNSLEYSUSTRANDARHREPPS
Fátt gleður mann meir i
skammdeginu en bréf frá vinum
og kunningjum. Ekki eru þó öll
bréf frá slikum, enda væri það i
hæsta máta óeðlilegt.
Samt eru bréf yfirleitt annað-
hvort skemmtileg eða leiðinieg,
það er þeirra náttúra.
Nú á öndverðum vetri barst
okkur, ibúum Vatnleysustrandar-
hrepps, bréf frá samgöngu-
ráðherra hinnar nýju rikis-
stjórnar. Vissulega var full
ástæða til aö ætla, að þæað væri
bæði gott og skemmtilegt. En sú
varð nú ekki raunin.
Efni bréfsins var, að tilkynna
okkur, að ráðuneytið hygðist fella
niður styrk þann, er sveitar-
félaeið hefur haft til að halda uppi
samgöngum þeim, sem við ella
hefðum misst, við tilkomu hinnar
nýju Reykjanessbrautar.
Forsaga þessa máls er i stuttu
máli þessi:
Þegar til kom, að ákvarða legu
hins nýja vegar, var i fyrstu um
tvær leiðir að velja. Annars vegar
leið þá er endanlega var farin, og
hins vegar leið sem lá nokkru nær
byggðinni hér á Vatnleysu-
ströndinni, — þó alls ekki jafn
nálægt og gamli vegurinn. Sú leið
var talin 1,5 - 1,6 km lengri.
Eftir að ibúar hreppsins höfðu
háð harða baráttu fyrir þvi að fá
veginn lagðan þannig, að hann
kæmi að sem beztum notum fyrir
byggðarlagið, — þ.e.a.s. að farin
yrði neðri leiðin, — sættust þeir
loksá samkomulag, sem hljóðaði
á þann veg, að rikissjóður sæi um
fjárstyrk til að kaupa og reka
bifreið, sem notuð yrði til að aka i
veg fyrir sérleyfisbifreiðir frá
Reykjavik og Keflavik, og sem
jafnframt mættinota sem skóla-
bifreið.
A þetta var fallizt, — þó með
tregðu, — eftir að formenn allra
þáverandi þingflokka, og ráð-
herrar þeirra flokka, sem þá sátu
við stjórntauma, höfðu fullvissað
ráðamenn hreppsins um að
samkomulag þetta væri bindandi,
þ.e.a.s. að komandi rikisstjórn-
um, þó breytingar yrðu á flokka-
skipan, væri skylt að halda það i
hvivetna.
Leiösvolram til haustsins 1970,
og má segja að allt hafi gengið
stórvandræðalitið. Þá hafði
bifreið sú, er keypt haföi verið
haustið 1965, staðið biluð i nokkra
mánuði.Svo vel vildi þó til, að i
hreppnum var til önnur bifreið,
sem að sjálfsögðu var tekin á
leigu til að anna starfinu.
En þar sem bifreið hreppsins
var nú all mjög af sér gengin, að
sögn, og ekki var sýnilegt að ný
yrði keypt, þrátt fyrir loforð um
endurnýjun á 5 ára fresti, var sú
leið nú igrunduð, að bjóða starfið
út. Var það siðan gert, og bárust
nokkur tillboð. Svo undarlega brá
við, að sá aðilinn, sem hæsta
tilboðið átti, fékk að ganga inn i
lægsta tilboðið. Er það sannar-
lega kapituli út af fyrir sig.hversu
slikt má gerast, að einn aðili
sendi inn tilboð, en öðrum tilboðs-
aðila sé siðan leyft að gera það að
sinu, og yfirtaka það. Má mikið
vera ef slikt jaðrar ekki við
beinan þjófnað, allavega á
höfundarrétti, þó ekki sé meira
sagt. Tilboðsupphæðin mun þó
fljótlega hafa hækkað, en það er
önnur saga, þótt ef til vill væri full
ástæða til að ræða það nánar.
Aðili sá, er hér um ræðir, og var
einmitt að hluta til eigandi
bfreiðar þeirrar sem leigð hafði
verið er hin bilaði, keypti sisrtan
gömlu bifreiðina, og bar þá ekki á
öðru en húm kæmist fljótlega
gagnið, og hefur að þvi er virðist
gengið vandræðalitið siðan.
Þetta er i stuttu máli sam-
göngusaga Vatnleysuhrepps
siðan haustið 1965.
En eins og sagt var i upphafi:
Við fengum bréf,—
Ég vildi mega setja upp ofur-
litiö reikningsdæmi fyrir Hanni-
bal Valdimarsson, til að leiða
honum fyrir sjónir að við eigum
þennan styrk fyllilega skilinn.
Nærri mun láta að dagleg
umferð bifreiða um Reyxja-
nessbrautina sé u.þ.b. 1000
bifreiðir á dag. Þessi fjöldi sparar
sér bvi samtals um 3000 km
akstur daglega, þvi bifreiðafjöld-
inn er fundinn með þvi að athuga
hve margar bifreiðir fara fram-
hjá gjaldskýlinu við Straum,
og engum dettur i hug aö
bifreiðarnar fari ekki báðar
leiðir. Þetta þýðir ein
faldlega það, að árlega aka
bifreiðir landsmanna- rúmlega
einni milljón km styttri
vegalengd vegna þess að styttri
leiðin var valin. Ef gert er ráð
fyrir aðmef aley ðslabifreiða, sem
um veeinn fara.samsvari c.a. 10 1
af bensini pr. lOOkm, þá sést að
sparnaðurinn verður í nena
100.000 1., sem með núverandi
verðlagi gera kr. 1.600.000.oo —
eina milljón og sexhundruð
þúsund — Sé svo reiknað með að
eðlilegur viðhaldskostnaður
bifreiðar sé kr. 0,50 pr. km,bætast
við þetta kr. 500.000,oo og er þá
heildarsparnaðurinn kominn upp
i 2,1 millj. kr. Þessi sparnaður
fæst með þvi að svipta ibúa Vatn*
leysustrandarhrepps þeim sjálf-
sagða hlut, að hafa mann-
sæmandi aðgang að vegi.
Rikissjóður styrkir, eins og
áður er sagt, hreppinn til að halda
uppi ferðum i veg fyrir áætlunar-
bifreiðir frá Reykjavik og
Keflavik. Hér er um að
ræða fjórar 'ferðir á dag og er
lauslega áætlað samtals um 120
km akstur að ræða. Yfir árið
verða það samtals um 44.000 km
Kostnaður við ekinn km er að þvi
bezt er vitað kr. 18.40 pr. km
Heildarkostnaður vegna þessa
aksturs verður þvi nálægt
800.000,oo kr. á ári, eða sem
svarar til 31% af sparnaðinum
vegna styttingar vegarins um 1,5
km. Þess ber og að gæta, að
umferð fer hriðvaxandi um Reyk-
janessbrautina, og þessi hlut-
fallsfala lækkar þvi að sjálfsögðu
ár frá ári.
Þetta er sá styrkur, sem
Hannibal Valdimarsson ætlar sér
að svipta okkur, og hafi hann
enga þökk fyrir.
Hin hliðin, sem snýr að rekstr
bifreiðarinnar, er svo sú, er lýtui
að akstri skólabarna. Þeirr
hlunnindum að fá börnum sinurr
ekið til og frá skóla, mun Han
nibal ekki enn hafa hugsað sér a?
svipta okkur, enda heyrir sé
akstur ekki undir raðuneyti hans
Þó er það svo, að sumt af þeirr
akstri er i sjálfu sér miklum mur
athygliverðara en aksturinn i veg
fyrir sérleyfisbifreiðarinnar.
Hvernig ætlar t.d. hrepps-
nefndin að útskýra það atriði, að
samkvæmt umsögn oddvita
hreppsins, mun kostnaður við
akstur skólabarna i Gagn-
fræðaskólann i Keflavik, hafa
numið um 420.000,oo kr. veturinn
1970 - 1971. Aðili sa er um
aksturinn sá taldi vegal. viö
þennan hluta nema 120 km á dag,-
Samkvæmt upplýsingum skóla-
stjóra Gagnfræðaskólans i
Keflavik, voru kennsludagar við
skólann umræddan vetur frá 145-
150, og prófdagar 15 - 20. Sam-
kvæmt þessu geta ökudagar ekki
orðið fleiri en i mesta lagi 170.
Það gera yfir veturinn samtals
20.040 km.Samkvæmt minum
útreikningum getur þá kostn-
aðurinn ekki orðið meiri en kr.
369.000,oo.Þarna virðist þvi muna
umtalsverðri upphæð, og gæti
verið fróðlegt að fá skýringu á
þessu.
Onnur spurning vaknar viö um-
hugsun hinnar fyrri: Hver sá um
mælingu vegalengdarinnar? Var
það kannski verktakinn sjálfur?
Það þættu skringileg vinnubrögð
annarstaðar, ef svo hefur verið.
Og þriðja spurningin: Hvers
vegna var ekki aksturinn boðinn
út aftur i haust? Er ekki venja, að
a.m.k. akstur skólabarna sé
boðinn út árlega?
Að endingu vil ég svo skora á
Hannibal Valdimarsson, sem
manna bezt ætti að þekkja
þýðingu góðra samgangna fyrir
strjábýlið, að endurskoða vand-
lega afstöðu sina til þessa máls.
Þvi miður mun fylgi hinnar nýju
stjórnar standa nógu höllum fæti
hér syðra, þótt ekki sé visvitandi
að þvi unnið að egna kjósendur
hér i Reykjanesskjördæmi upp á
móti henni.
Sjónarhóli, 8. des. 1971.
Hafsteinn Snæland.