Tíminn - 05.02.1972, Qupperneq 7

Tíminn - 05.02.1972, Qupperneq 7
LAUGARDAGUR 5. febrúar 1972 TÍMINN 7 tRgefímdi; Prflwiúkttftrfíöfckuffnn ÍMmkwtwJajtiúr-ií Kristfán a«nedlkf&S6tt, Rítstjórart Þórarittö ÞóratLnssott iób), Attórés KrWJánssott, Jón Haisason, fnstrJSi Ct, t>ors»einssori pg T<Sm«& Kírf&sott, AífgtýsJnjtaítjórÍ: Sfeín- frrifrtur <?isl-ason. Riísffórnarstfrjfstofur í €<Jdu)TÚSÍWU, sfmar téaóíf — )83QÓ. Skrifsfofur &ankastræff 7. — AtereWfífusfnH ::: :•: :1432ÍL:-: AugJýsingasímf 1 W33j: :Attrar : sk rffstofvr : simf: T?30f)i. : : :::::: ÁskrtftftrgfaW : :fct;: :Í12$,0Q: :á:: :mánuttr: :lnnanlamfs,: :í:: :fatí£aíófpt::::: kr, Jí.útt afntakJS. — ðfaðaþrent h.f. (Offsatf Uttekt á Sjálfstæðis- flokknum Að undanfömu 'hafa þær fregnir borizt úr innri herbúðum Sjálfstæðisflokksins, að þar ríkti mikil og vaxandi óánægja sökum lélegrar og neikvæðrar fram- göngu flokksins í stjómarandstöðunni. Slíkt er ekki að undra, því að hiklaust má fullyrða, að aldrei hafi verið vesælli stjómarandstaða á íslandi. Eitt greinilegasta merkið um þessa óánægju í röð- um Sjálfstæðismanna er forustugrein Mbl. í fyrradag. Þetta er lengsta fomstugrein, sem Mbl. hefur birt lengi, en hún ber fyrirsögnina: Staða Sjálfstæðisflokks- ins í stjómarandstöðu. í raun er þetta harðasta ádeilu- grein á Sjálfstæðisflokkinn, er lengi hefur sézt á prenti. Efni þessarar fomstugreinar Mbl. er í stuttu máli á þá leið, að vegna langrar stjómarþátttöku hafi Sjálf- stæðisflokkurinn ekki verið búinn undir stjórnarand- stöðu. Sökum samstarfsins við Alþýðuflokkinn hafi hann á undanfömum árum ekki „sinnt nægilega" mörgum hinum mikilvægustu málaflokkum, eins og „menntamálum, tryggingamálum, heilbrigðismálum, félagsmálum hverskonar, þ.á.m. málefnum aldraðra og æskufólks“. Vegna stjómarþátttöku sinnar hafi flokk- urinn látið ríkiskerfið, þ.e. embættismennina, móta stefnu sína í stað þess að gera það sjálfur. Þess vegna hafi „stefnumótandi starf innan flokksins sjálfs farið úr skorðum og verið rýrari en efni stóðu til“. Þá sé það staðreynd, að ungt fólk hafi fjarlægzt flokkinn að undanfömu, og raunar sé það mikið efamál, hvort „hefðbundinni félagsstarfsemi ungs fólks innan Sjálf- stæðisflokksins“ (þ.e. Sambandi ungra Sjálfstæðis- manna og Heimdalli), takist að breyta þössu. Hér sé því verk að vinna, er taka beri föstum tökum. Að lokum krefst svo Mbl, „endumýjunar á afstöðu flo'kksins og viðhorfum til þeirra málefna, sem mestu munu skipta á næstu árum“. Mbl. segist vera reiðu'búið til að tryggja vettvang fyrir slíkar umræður. Þessi úttekt Mbl. á Sjálfstæðisflokknum speglar vafalaust mikið af þeirri óánægju, sem ríkir nú í Sjálf- stæðisflokknum, en þó er dregið undan mesta óánægju efnið, en það em hin ofsafengnu stjómmálaskrif Mbl. og ósvífin vinnubrögð þess í þeim tilgangi að reyna að ófrægja vissa ráðherra og ýmsa aðra leiðtoga stjórn- arflokkanna. Þessar aðfarir Mbl. hafa ekki síður hneykslað marga Sjálfstæðismenn en aðra, eins og t.d. fölsun þess á ræðu Einars Ágústssonar á síðasta ráð- herrafundi Atlantshafsbandalagsins. Ljóst er af þessu öllu, að vaxandi átök em fram- undan í Sjálfstæðisflokknum. Vafalaust verða gerðar þar tilraunir til að endurbæta starfshætti og stefnu flokksins, en fram að þessu hefur ekki neitt bólað á því, að slíkar tilraunir bæm árangur. í verki fylgir Sjálfstæðisflokkurinn nú hinni úreltu hugmyndafræði íhaldsflokksins frá þriðja áratug aldarinnar, en hefur það svo umfram hann, að vera algerlega óábyrgur í fjármálum. Sjálfstæðisflokkurinn er nú óábyrgur íhaldsflokkur, slitinn úr tengslum við samtíðina, og engar horfur em á því að þetta breytist, þrátt fyrir endurbótakröfur Mbl., enda er Mbl. sjálft aðal boð- beri hinnar óábyrgu íhaldsstefnu og er því ekki mikil von á breytingu meðan aðalmálgagni flokksins er stjómað á þann veg. Þ.Þ. ERLENT YFIRLIT Hver verður dagskrá öryggisráðstefnunnar? Nýjar tillögur Varsjárbandalagsríkjanna DAGANA 25.-26. janúar sl. héldu helztu valdamenn Var- sjárbandalagsríkjanna fund I Prag til aö ræöa um undir- búning fyrirhugaðrar öryggis- ráðstefnu i Evrópu. Ályktunin, sem var birt eftir fundinn, hefur vakiö öllu meiri athygli en fyrri ályktanir slikra funda. 1 henni er gengiö mun lengra tilmóts við sjónarmið Nato-rikjanna um dagskrá og fyrirkomulag ráö- stefnunnar en áöur hefur veriö gert. Sérstaklega hefur þaö þó vakiö athygli, að lýst er yfir þvi i yfirlýsingunni, aö Varsjár- bandalagsrikin séu reiðubúin til aö ræöa jafnt um samdrátt er- lends og innlends herafla i Evrópu, en hingað til hafa þau ekki lýst sig fús til aö ræöa um nema samdrátt á erlendum herafla. Um þetta segir svo I ályktuninni, samkvæmt þýðingu A P N: „Aildarriki Varsjárbanda- lagsins telja, aö samkomulag um niöurskurð herafla og her- búnaöar i Evrópu mundi einnig þjóna hafsmunum og eflingu öryggis i Evrópu. bau ganga út frá þvi, að leysa þurfi vandann i sambandi viö niðurskurð her- afla og herbúnaðar i álfunni, hvort heldur er um erlent eöa innlent herliö að ræöa, með þaö fyrir augum, aö ekkert riki, er þátt taki i slikum niöurskuröi, biði hnekki af.” Helzt viðist mega skilja á- lyktunina svo, að þetta málefni eigiaöræöa á ráöstefnunni, en ekki sérstaklega af fulltrúum Varsjárbandalagsins og Nato. Þetta skýrir sennilega það, aö Varsjárbandalagsrikin hafa enn ekki lýst sig reiðubúin til viö- ræöna við Manlio 'Brosio, sem Natorikin hafa ætlaö aö senda til Moskvu og fleiri höfuðborga i Austur-Evrópu þessara erinda. FRAM AÐ ÞESSU hafa Var- sjárbandalagsrikin viljað hafa dagskrá ráöstefnunnar sem þrengsta, og helzt ekki ræða um meira en griöasáttmála fyrir Evrópurikin og aukna efna- hagslega savmvinnu þeirra. 1 ályktuninni nú er gefiö i skyn, að Varsjárbandalagsrikin séu reiðubúin til að ræða um eftir- farandi grundvallarreglur: 1. Friöhelgi landamæra. Nú- verandi landamæri milli rikja i Evrópu, þar með talin þau, sem rekja má til úrslita annarrar heimstyrjaldarinnar, skoðist friðhelg. Sérhver tilraun til að rjúfa þau mundi ógna friöi i Evrópu. Þvi verður framvegis að hafa i fullum heiðri fiöhelgi núverandi landamæra og óskert landsvæði rikja i Evrópu. Cti- loka verður algjörlega landa- kröfur eins rikis á hendur öðru. 2. Bann við valdbeitingu. I samskiptum Evrópurikja sin á milli skal ekki beita valdi né hóta valdbeitinu. öll ágreinings mál þeirra i milli skal leysa meö fiðsamlegum pólitiskum að- ferðum einvörðungu, með við- ræðum og i samræmi við grund- vallarreglur alþjóöaréttar, þannig að lögmætum hags- munum, friði og öryggi þjóða stafi ekki hætta af. 3. Friðsamleg sambúð. Sögu- leg þróun i Evrópu hefur leitt til þess, að til eru i álfunni riki með tvenns komar þjóðskipulagi, sósialisku og kapitalisku. Hið ólika skipulag á ekki að vera óyfirstiganleg hindrun i vegi al- hliða þróunar i samskiptum þeirra. Ef riki Evrópu útiloka strið sem tæki til að framfylgja stefnu sinni, geta þau og hljóta, þótt þau tilheyri ólikum þjóö félagskerfum, að byggja sam- skipti sin á grundvelli sam- lyndis og samstarfs I þágu friðarins. 4-Grundvöllur góðs grann- skapar og samstarfs i þágu friðarins. Góöur grannskapur milli Evrópurikja hlýtur að þróast á grundvelli sjálfstæðis og þjóðlegs fullveldis, jafn- réttis, gagnkvæms hagnaöar og banni við ihlutun i málefni annarra. Þessi regla verður að Kosygin var einn af þátttakendum Pragfundarins. veröa stöðugur þáttur i sam- skiptum milli rikja i Evrópu, fastur liður i tilveru allra Evrópuþjóöa og verður að leiða til eflingar góðs grannskapar og gagnkvæms skilning milli rikja i ýmsum hlutum álfunnar. Stefna þarf að slikri breytingu á sambúð Evrópurikja, að hægt verði að vinna bug á skiptingu álfunnar i hernaðar- og stjórn- málablokkir. 5. Gagnhagkvæm tengsli milli rikja. Viö fiðsamleg skilyrði hljóta að eflast mjög fjölbreytt og gagnhagkvæm tengsl milli rikja Evrópu á sviði efnahags- mála, visinda og tækni, menn ingar, ferðamála og um- hverfisverndar. Jafnframt mun þróun slikra tengsla, sem gefa viðleitni Evrópuþjóöa til friðar, næðis og hagsældar efnislegt inntak, ýta undir og styrkja myndun öryggis- og samstarfs- kerfi i Evróðu. 6. Afvopnun. Til að styrkja friö i heiminum verða Evrópu- riki að stuðla i hvivetna að al- mennri og algjörri afvopnun, einkum kjarnaafvopnun, og að þvi að takmarka og binda endi á vígbúnaðarkapphlaupið. 7. Stuðningur við S. Þ. Mark- mið Evrópurikja á alþjóðavett- vangi eru i samræmi við ákvæði stofnskrár Sameinuðu Þjóðanna — aðstuðla að varöveizlu friðar og öryggis I heiminum, eflingu vinsamlegra samskipta og sam- vinnu milli rikja. Evrópuriki styöja samtök S. Þ. að vinna að eflingu þeirra i samræmi við á- kvæöi stofnskrár samtakanna.” bá SEGIR ennfremur I álykt- uninni: A ráðstefnu Evrópurikja væri einnig hægt að koma sér saman um ákveðin stefnumið varðandi frekari þróun gagnkvæmt hag- kvæmra tengsla Evrópurikja á öllum sviðum, úrýmingu á hvers konar misrétti, ániðslu og tilbúnum hindrunum. Sam- vinna um skynsamlega haf- nýtingu hráefna- og orkuforða Evrópu, um eflingu iðnmáttar og jarðabætur, um hagnýtingu nýjustu uppgötvana i tækni og visindum, mundi auka mjög möguleikana á bættum lifs- kjörum almennings i Evrópu. Þá munu stóraukast skipti á andlegum verðmætum og kynni þjóða af listum og menningu hverrar annarrar. A ráðstefnu Evrópurikja væri hagkvæmt að koma á fót fastri stofnun með þátttöku allra þeirra rikja á ráðstefnunni, er áhuga hefðu á málinu, 1 þeirri stofnun væri hægt að halda áfram að vinna sameiginlega að frekari aðgerðum. 011 þessi mál telja Varsjár- bandalagsrikin aö eigi að vera uppistaðan i dagskrá > ráðstefnu Evrópurikja.” Þá er jafnan tekið fram, að Bandarikjunum og Kanada beri aðild að slikri ráðstefnu. AF HALFU Nato- rfkjanna hefur jafnan verið lögð áherzla á, að dagskrá ráðstefnunnar ætti að vera sem viðtækust. Hér er ótvirætt gengið til móts við það sjónarmið, þótt Natorikin vilji vafalaust ræða nánar um framkvæmdahliðina. En það liggur I augum uppi að ekki nægir að ráðstefnan komi sér saman um yfirlýsingar um framangreind atriði, heldur verður að koma upp einhverju sameiginlegu kerfi, sem sé fært um að halda þeim i heiðri. Annars yrðu yfirlýsingar ráð- stefnunnar pappirsgögn. Vafa- laust verður það aðal vandinn að koma sliku kerfi á laggirnar, en það verður ekki gert á einum degi eða einni ráðstefnu. Enda farast einum fréttaskýrenda A P N, Spartak Begloff, svo orð um þetta efni: „Það ætti að vera óþarfi að segja mönnum, að ekki verður fjallað til fullnustu á einni eða fleiri ráðstefnum um öll meiri- háttar vandamál, sem tengd eru friði og friðsamlegri samvinnu þjóða i Evrópu. Þegar sam- komulag hefur einu sinni náðst um meginsjónarmiðin, verður að sérgreina þau nánar og beita siðan viö beina samningsgerð milli þjóða. Þvi er lagt til að ráðstefna Evrópurikja setji á laggirnar samstarfsnefnd, eða stofnun allra þeirra þjóða, sem áhuga hafa á málinu, og verði þar haldið áfram að samræma og vinna aö frekari framgangi samvinnu Evrópurikja.” OHJAKVÆMILEGT er, að þessi ályktun Varsjárbanda- lagsrikjanna verði til þess, að Natorikin svari ákveðnara en áður, hvernig þau vilja hátta undirbúningi og dagskrá ráð- stefnunnar. En þótt svör þeirra verði greið og flest gangi að óskum, er tæplega að vænta þess, að hægt verði að halda ráðstefnuna á þessu ári, eins og Pragfundurinn lagði tií. Hins vegar ætti að vera hægt að halda á þessu ári sérstaka undirbúningsráðstefnu, en finnska stjórnin hefur einmitt boðað til slikrar ráðstefnu og fengið jákvæðar undirtektir Norðurlanda og fleiri rikja. A slikri undirbúningsráðstefnu væri hugsanlegt að ákveða að mestu eða öllu leyti dagskrá aðalráðstefnunnar og annan undirbúning i sambandi við hana. b.Þ.

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.