Tíminn - 13.02.1972, Blaðsíða 9
TÍMINN
9
Sunnudagur 13. febrúar 1972
Skar meira hold en skegg.
— Varstu fátækur?
— Ég hef aldrei átt peninga, en
ég hef aldrei verið fátækur, þvi ég
hef alltaf átt mínar hugmyndir
um hlutina. Sá sem. ekkert hug-
myndaflug hefur, er fátækur. Ég
borða þegar ég er svangur ann
ars ekki, og hvort það er finn eða
ódýr matur skiptir mig ékki máli.
En ég neita þvi ekki, að fjármunir
eru afl þeirra hluta, sem gera
skal.
— Varstu búinn að læra eitt- '
hvað að syngja áður én þú fórst til
ítaliu?
— Já, hjá Sigurði Birkis. siðar
söngmálastjóra þjóðkirkjunnar.
Ég kom til Reykjavikur 18 árá
gamall og var hér i fiöeur ár
Stundaði ymsa vinpu; vaf m.a. i
vegavinnu upp við Lágafeil og
rakarasveinn i Hótel Heklu
húsinu. En ég var ekki góöur pieð
hnifinn, skar meira hold en skegg
og hætti náminu eftir eirin vetur.
Þegar afráðið var, aö ég færi
utan, með fiskflutningaskipi
Kveldúlfanna, þótti rétt að koma
mér i tima i itölsku, svo ég yrði
ekki alveg mállaus þegár til Italiu
kæmi.
Ég fór til Friðriks Friðriks-
sonar, þessa jöfurs islenzks ung
dóms. Vindlakassarnir. i ibúð
hans voru eins og heilt battari.
Hann hafði miicið dáíæti á vindl-
um, reykti þá mikið og drakk
kaffi. En áfengi og ótukt kóm
hann ekki nærri eins og allir vita.
Hjá honum lærði ég. En þegar
til Italíu kom reyndist ég hafa
lært latinu og enginn skildi mig.
Latinan kom mér þó að gagni, og
þaö var furða hvað maður komst
fljótt upp á aö bjarga sér. Aö
lokum spurðu Italirnir hvaðan ég
væri, hvort ég væri frá Toscana,
hvort ég væri frá Napóli, þeir
komu ekki fyrir sig mállýzkunni
en þeir tóku mig ekki fyrir út-
lending.
Ég kveð þennan ljúfling þjóðar-
innar að loknu spjalli. Harpa
hans er þögnuð en vindurinn
kveður kvöldljóð um hús hans.
SJ.
hreppsins. Hins vegar gátu
hreppsnefndarmennirnir naum-
ast varið þær gjörðir aö veita
fólkinu sveitarstyrk, ef það var ó-
fáanlegt að þiggja hann sem
slikan.
Þaö fór þó svo aö lokum, að
Samson gerði það fyrir sérstök
tilmæli þeirra Magnúsar á Selja-
nesi og Jóns föður mins að segja
sig til sveitar. Tók Magnús hann
fyrst með tveim drengjunum, en
svo fór hann til séra Eyjólfs i
Arnesi, vinnumaður. Þá var
Finnbogi Guðmundsson á
Finnbogastöðum meö hákarla
skipið Vonina og var Samson
ráðinn til hans sjómaður. Um
tima var hann á Dröngum, en
frétti þá að úti i Avik stæði auður
kofi. Þennan kofa falaöi hann til
ibúðar og fluttist þangað.
Ég held að i eðli Samsonar hafi
verið mjög sterk sjálfsbjargar-
hvöt og hann átt erfitt með að
sætta sig við að vera öðrum
háður. Hann lét það oft á sér
skilja, að hann hefði verið
neyddur til að segja sig til sveitar
og það hefðu gert fyrirsvarsmenn
hreppsins.
1 kofanum i Avik bjuggu þau
hjón talsvert lengi og eignuöust
þá litinn bát, svo Samson gat
dálitið stundað sjó.
Einum syni þeirra hjóna hafði
verið komið til dválar inni i
Tungusveit i Steingrimsfirði. Nú
vildi Samson taka drenginn og
láta hann fara til Jakobs Thorar-
ensen á Gjögri, en hann vantaði
þá vikapilt.
Hvað Samson það maklegt, þvi
að Thorarensen hefði reynzt þeim
hjónum vel og aldrei látiö þau
synjandi frá sér fara.
Hann leggur svo upp á vetrar-
degi inn i Steingrimsfjörö til aö
sækja drenginn. Þeir lögðu svo af
stað norður yfir Trékyllisheiöi að
morgni dags i góðu veðri. A
leiöinni gengur á stórhriöarbylur
með fannkomu. Drengurinn
þreytist og kemur að þvi að hann
má ekki lengra komast. Samson
tekur þá það til bragðs að grafa
þá i skafl og láta þar fyrirberast.
Þarna höfðust þeir við tvö
dægur, en þá lézt drengurinn.
Faðir hans hélzt þá ekki lengur
við i skaflinum og fór út i hriðina,
sem ennþá var ekki upp stytt, að
freista þess að ná til bæja. Bónd-
inn i Kjós, mætti honum svo
þreyttum og illa til reyka, þegar
hann að morgni dags var að koma
frá gegningum. Samson var eftir
þetta aldrei sami maður.
Ójá. Það er margs að minnast
frá fyrri timum. Lifsframvindan
var talsvert ólik þvi sem nú er.
Flestir þurftu meira á sig að
leggja til þess að svara kröfum
samtiðar sinnar, þrátt fyrir ein-
falda og fábrotna lifshætti.
Börnin tóku bátt i heimilisstörf-
unum strax og þau voru til þess
fær, jafnvel stundum fyrr, og
þeim var falið aö koma i verk
ýmsu þvi, sem nú mundi talin
goðgá að ætla ungiingum.
Ég man eftir þvi, þegar hann
Jón Atli var drengur um ferm-
ingu á Reykjanesi hjá honum
Guðmundi frá Bæ, bróður sinum.
Þá var hann einu sinni sendur
norður að Eyri i Ingólfs
firði. Jón hefur sennilega
verið hlédrægur og ekki vanur
bæjarölti, þvi hvergi kom hann
við á leiðinni norður. A Eyri lauk
hann erindi sinu og hélt svo sömu
leið til baka. A leiðinni gerði
hriöarfjúk og mikið dimmviðri,
og þegar kom út i Reykjanes-
hyrnu mun vindstaðan hafa verið
óíjós eða breytileg, þvi að nú vissi
hann ekki hvert hann fór eða hvar
hann var staddur. Komið var
fram á kvöld og þorði hann ekki
að halda lengur áfram en grefur
sig i skafl og lætur þar fyrirberast
alla nóttina. Með honum var
hundur og lét hann hann ýmist
liggja á fótum sér eða vermdi
hendurnar i feldi hans og gat
þannig varið sig kali. Um morg-
uninn þegar birti af degi og hann
gat áttað sig, var hann staddur
upp i Kjörvogsmúla.
Drengur á þessum aldri, sem
vakir næturlangt i myrkri og hrið,
viltur úti á viðavangi enlætúrsér
hvergi bregða, hlýtur að vera
kiarkmikið þrekmenni.
— Já, viö Komum hingað suður
árið 1950. Þá var sjón min orðin
mjög döpur, annað augað alveg
blint og rökkur á hinu. Fyrstu
átta árin áttum við heima hjá
Ingvari syni okkar i Kópavogi og
leið þar mjög vel.
Hús Blindravinafélags islands við Bjarkargötu.
Ég komst i Körfugerðina til
Þorsteins Bjarnasonar og lærði
þar að riða körfur og búa til
bursta. Eftir það gat ég unnið dá-
litið heima.
A Bjarkagötunni höfum við
verið i 14 ár og liðið blessunarlega
vel. Við erum frjáls sem bezt
verðurá kosið, og alltaf verið vel
um okkur hugsað. Konan min er
sjáandi, en henni hefur þó aldrei
verið meinað að vera hjá mér hér
á blindraheimilinu mér til aðstoð-
ar og til þess að sinna dutlungum
minum. Ég hef lengi unnið við
blindraiðju i Ingólfsstrætinu. Þar
er Alfreð Sæmundsson frá Kambi
verkstjórinn. Nú siöustu tvö árin
hef ég litiö sem ekkert unnið. Það
er ekki skemmtilegt en ég sætti
mig við það, það er við engan að
sakast.
Blessaö starfið bannar mér
blindan, elli og þreyta.
Lifi nú sem eftir er
á annarra manna sveita.
Vinnan hefur aldrei verið mitt
böl. En nú hlýtur að vera búið að
rannsaka það visindalega, að
nútimafólk þoli ekki nema 40
stunda vinnuviku, þvi að nú er
vist búið að lögfesta hana i land-
inu. Hún Ingibjörg, móðir hennar
Laugu, varð 102ára og fjóra mán-
uði betur og hún varð að leggja á
sig lengri vinnutima en mann-
fólkið þolir nú. Þau Guðlaugur
áttu nokkur ár heima á Eyri. Þá
fór hún á sumrin gangandi á
engjar út i Norðurfjörð, stóð þar
við slátt eða rakstur allan daginn,
gekk svo heim aftur og tók stund-
um i leiðinni mó i poka úr
Framhald á bls. 10