Tíminn - 24.02.1972, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 24. febrúar 1972
TÍMINN
7
Utgefancli; Frami6kttarf)e>4dturfnn

Krlslján Bonedfkt&sen, Rimjórar; »n>rarimi
tóráttósiótt^tábfgiftttdfésvjKrWíánssgtt,
■úi
jónHr!9asrm,fndrt3l
:jl?;órstó:Ífrt»n::i6gx:Tömft»;:xKarta;setti.::::A'tóíí:S^O:«ttóri;;:vStótór;
grmtút ::©i;slásótt.; liRÍrstÍpfnárskrÍfsitóför:
18300
12323. Augfýsingasrmi
W fidduHöiittú;: sifrirwf
—r : 183Q&. Skrifstofur Bankastrœri ?. --r AfgrelSstusfmi
19533, A&rar skrifstofur simi T8300,
Áskrlftargiald 1cr. 32S.0Q á mánú&t innanlanrfs. í taUsaútó
krt livOO alntakis. — filaSaprent b.f. [Offsat>
Efling togaraflotans
Eitt hinna mörgu vandamála, sem nú-
verandi rikisstjórn hlaut i arf frá „viðreisnar-
stjórninni”, var efling togaraflotans. Þegar
„viðreisnarstjórnin” kom til valda haustið
1959, voru togararnir 46, en ekki nema 22,
þegar hún lét af völdum á siðastliðnu ári.
Þannig hafði togurunum fækkað um meira en
helming á þeim áratug, sem hefur verið hag-
stæðastur i sögu þjóðarinnar fyrr og siðar. En
þetta er ekki öll sagan, þvi að 17 þeirra togara,
sem nú eru i rekstri, eru orðnir svo gamlir og
úreltir, að þeir hljóta að heltast fljótlega úr
lestinni.
Orsök þess, að togaraflotanum hnignaði
svona gifurlega i tið „viðreisnarstjórnar-
innar”, var fyrst og fremst sú, að hún hafði
enga forustu um uppbyggingu atvinnulifsins,
heldur lét sérgróðasjónarmið og spákaup-
mennsku ráða stefnunni i þeim málum. Þess
vegna varð ein þýðingarmesta atvinnugrein
landsmanna alveg útundan i valdatið hennar.
Þegar dró að þingkosningunum á
siðastl. sumri, varð „viðreisnarstjórninni”
fyrst ljóst, að hún yrði að hefjast eitthvað
handa i þessum málum fyrir þær. Þá var
samið um smiði átta togara, sem eru 900-1100
smál. að stærð. Þetta var vitanlega alveg ófull-
nægjandi. Þvi hefur verið unnið að kaupum á
18-20 togurum, sem verða 400-500 smál. að
stærða og virðast m.a. henta vel hinum minni
útgerðarstöðum. Auk þess er i athugun að
kaupa 3-4 togara til viðbótar af stærri gerðinni.
Samkvæmt þessu eru nú horfur á, að 29-31
togari bætist hér við næstu þrjú árin.
Talsvert er um það rætt, að hér sé um of
mikla endurnýjun að ræða á skömmum tima.
Þetta hefði talsvert til sins máls, ef togaraflot-
inn hefði verið hæfilega endurnýjaður á siðasta
áratug. En þar sem endurnýjun togaraflotans
var alveg vanrækt á þeim tima, er ekki annars
völ en að gera umrætt átak á þessum stutta
tima.
Þá hefur þvi verið haldið fram, að ekki yrði
til mannafli til að manna öll þessi nýju skip.
Þetta er mikill misskilningur. Til að manna
þann togaraflota, sem hér verður eftir að um-
rædd endurnýjun er komin til framkvæmda,
þarf ekki nema um 900 manns. Hinsvegar
þurfti um 1400 manns til að manna þann
togaraflota, sem var hér 1960. Mismunurinn
liggur i þvi, að hin nýju skip þarfnast minni
mannafla sökum fullkomnari útbúnaðar.
Þá ber nokkuð á þeim fullyrðingum að hin
nýju skip muni ekki bera sig. En hvað verður
rekið með hagnaði á Islandi, ef slik skip bera
sig ekki?
Hinir nýju togarar munu dreifast á marga
útgerðarstaði og treysta stórlega fiskiðnaðinn
þar, sem er helzta atvinnugreinin á mörgum
þeirra.
Efling togaraflotans og endurnýjun frysti-
húsanna eru nú meðal helztu stórmála dreif-
býlisins og þvi einn þýðingarmesti þátturinn i
þvi markmiði rikisstjórnarinnar að treysta
jafnvægi i byggð landsins. þ þ
Spartak Beglov, APN:
Nixon græðir meira á
Kínaförinni en Maó
Pekingstjórnin bregzt heimssósíalistanum
Maó formaður
Eftirfarandi grein, sem
er eftir einn þekktasta
stjórnmálaritstjóra rúss-
nesku frcttastofunnar A P
N , er glöggt sýnishorn
þess, hvernig rússnesk blöð
skrifa um þessar mundir
um viðræður hans við kín-
verska leiðtoga. I sumum
greinum, sem birzt hafa i
Pravda, hefur jafnvel verið
kveðið enn sterkar að oröi.
1 VIÐHAFNARSAL
þinghallarinnar i Peking, sem
lokaður hefur verið fyrir full-
trúum kinversku þjóðarinnar i
mörg ár, hefur verið gefið
merki um að kneyfa heillaskál
Nixons forseta og Maó for-
manns. Báðir aðilar að
þessum fundi hafa undirbúið
hann af kostgæfni, hvor á sinn
hátt.
I USA hefur frumkvöðull
fararinnar hagnýtt sér til hins
ýtrasta möguleika opinberrar
auglýsingastarfsemi til að
vekja athygli á verðleikum
sinum sem stjórnmálamanns,
og hyggst hann með þessu
tryggja endurkjör sitt.
1 KINA eru leiðtogarnir
löngu hættir að skýra út fyrir
almenningi, hvers vegna þeir
tóku heimsókn Nixons. Blöðin
kjósa heldur að birta fregnir i
hefðbundnum stil. En á lokuð-
um fundum er flokksstarfs-
mönnum sagt, að lita beri á
heimsókn bandariska forset-
ans sem afleiðingu af erfið-
leikum Bandarikjamanna
bæði heima fyrir og á alþjóöa-
vettvangi.
BANDARtSKUM al-
menningi finnst ofur eðlilegt,
að fundurinn sé undirbúinn
með lúðrablæstri og bumbu-
slætti. Æsifengi er bandarisk
stjórnunaraðferð. Aðalatriðið
er að æsa upp imyndunarafl
fólks og ná valdi á þvi, jafnvel
áður en hægt er að skýra frá
nokkrum árangri. Prófessor
Zbigniew Brezinski, sem er
mikilvægt hjól i stjórnmála-
vélinni og gjörþekkir hana,
spáir þvi, að Pekingförin muni
verða ánægjuleg og gefa
nokkrar vonir, en fáar hald-
bærar eða áþreyfanlegar
niðurstöður. Efasemdar-
raddir, eins og fram komu i
Evening Star, leyfa sér að
segja umbúðalaust, að þetta
sé sigilt dæmi um kosninga
bragð.
Fyrir kinverskan almenning
er það höfuðgátan, hvernig sá,
sem fyrir skemmstu var
höfuðóvinurinn, geti nú verið
orðinn viðræðuhæfur, gott ef
ekki velkominn gestur.
KURTEISI er ekki brot á
meginreglum. En megin-
reglum er aðeins hægt að
fórna i kurteisisskyní, þegar
þeim er flikað eins og spariföt-
um við öll tækifæri. Og þegar
kinverskur almenningur sér,
af hve miklum „byltingaá-
huga” slagorð gegn heims-
valdasinnum eru þurrkuð af
veggjum Pekingborgar og for-
mælingar gegn höfuöóvininum
fjarlægð úr búðargluggum og
fyllt i skörðin með minjagrip
um með dollaraverðmiðum,
þá hljóta ótal spurningar að
leita á hugi manna.
Kinversk alþýða heldur
vafalaust, að það hafi verið
Nixon, sem óskaði eftir heim-
boði og að þetta sé stórsigur
fyrir Peking. En nú kemur i
ljós, að á meðan Bandarikja-
forseti dvelst i Kina, fram-
kvæmir SEATO heræfingar
undir stjórn bandariskra hers-
höfðingja og aðmirála, m.a.
flotaæfingar á Suður-Kina-
hafi, rétt við bæjardyr Kina. Á
að mótmæla þessu? Það væri
augljós ókurteisi, sérstak
lega þar sem bandariskir
gestir, sem hópazt hafa til
Peking fyrir toppfundinn, hafa
skýrt fréttamönnum frá þvi,
hve stórkostlegar móttökur
þeir hafi fengið hjá Kinversk-
um ráðamönnum.
Sýnilega hefur Peking engu
minni áhuga á fundinum en
Washington. En staðreyndin
er, að báðir aðilar eru i nokkuð
misjafnri aðstöðu að þvi er
varðar pólitiskan árangur af
fundinum. Þverstæðan er, að
bandariski leiðtoginn hefur
fengið það fram, sem hann
ætlaði sér með fundinum, áður
en hann fór frá Washington,
þ.e. þýðingarmikil og afger-
andi kosningaáhrif. Peking-
stjórnin má enn biða fullnægj-
andi launa fyrir greiðann við
Hvita húsið.
MJÖG SENNILEGA telja
menn i Hvita húsinu, að
skuldin hafi verið greidd með
þvi að afhenda Kina réttindi
sin hjá SÞ. En i reynd stuðluðu
Bandarikjamenn ekkert að
þvi á vettvangi SÞ og voru
fastheldnir á tuttugu ára ein-
angrunarstefnu gagnvart
Kina, þótt sá þvergirðings-
háttur þeirra hafi ekki haft
áhif á þá ákvörðun Kinverja
að taka á móti Nixon. Banda-
rikin hafa i fórum sinum aðra
röksemd: Með þvi að auglýsa
ósk sina um að fara til Peking
leysti forseti okkar marga
vestræna aðjla að SÞ frá þeirri
skuldbindingu að greiða at-
kvæði gegn Kina. Gagnrök
Kinverja: Endurguldum við
það ekki með þvi að marka
inngöngu okkar i SÞ með
heiftarlegum ræðum gegn
Sovétrikjunum?
Þannig hafa leiðtogar Maó-
ista greitt of mikið og þyrstir i
endurgjald. 1 hverju?
Taiwan? Nixon hefur itrekað
það, að hann muni aldrei
missa sjónar af hagsmunum
bandamanna sinna i Saigon og
á Taiwan. Þá er erfitt að út-
skýra fyrir almenningi i Kina,
til hvers þessi fundur er eftir
allt saman, ef hann leiðir ekki
til frelsunar Taiwan. Þess
vegna fær hann engar útskýr-
ingar.
INDÓKINA. Washington
hefur oft gefið i skynað Peking
gæti aðstoðað við „friðsam-
lega” lausn með þvi að fara á
bak við föðurlandsvini i Viet
nam, en leiðtogar Kinverja
virðast hafa kosið að taka ó-
sáttfúsa afstöðu i þessu efni.
Það er ekki aðeins af ótta við
að missa álit i augum þjóð-
frelsishreyfingarinnar. Eins
og Chou En-lai sagði Nasser
Egyptalandsforseta 23.júni
1965, þá væri betra, að Banda-
rikjamenn kölluðu ekki heim
hersveitir sinar, heldur sendu
meira lið til Vietnams. Þessi
stefna fylgir lögmálinu: „Þvi
verra, þeim mun betra”.
Samkvæmt sama lögmáli
fagnaði Peking nýlegri á-
kvörðun Nixons að senda 7.
flotann til heræfinga á Ind-
landshaf , segja The United
States News og World Report
Weekly. Sama timarit segir
gagnrýni Kinverja á tilveru
bandariskra herflugvalla i
Thailandi ekki jafn hvassa og
áður.
Fram hjá þessari staðreynd
verður ekki gengið: Bandarik-
in hafa grætt verulega án þess
að gefa raunverulega nokkuð i
staðinn. En Bandarikjamenn
verða að njóta sannmælis
Greiddu þeir ekki hluta af
reikningnum með öflugri and-
stöðu sinni gegn Indverjum i
nýafstöðnum átökum Indverja
og Pakistana og við stofnun
Bangle Desh?
I SIÐUSTU skýrslu sinni um
utanrikismál, nefndi Banda-
rikjaforseti Sovétrikin oft sem
ógnvald. A Kina var ekki
minnzt. Fyrir aðeins fimm ár-
um var samt ekki til neitt ann-
að afl á jarðriki jafn ógnvekj-
andi og mikið áhyggjuefni að
dómi bandariskra stjórnmála-
manna, þ.á.m. Richards Nix-
ons. Nú hefur löngu verið eytt
gömlum kviða varðandi Kina
sem hluta af kommdnista-
blökkinni innan SÞ segir
London Times, og gamla
kenningin um Kina sem óbil-
gjarnt leiðandi byltingarafl er
ekki lengur talin réttmæt. Af
hálfu svo heiðvirðs blaðs sem
Times, hljóðar þetta eins og
Frh. á bls. 15