Tíminn - 02.03.1972, Blaðsíða 1

2>AÁ£ia/kvé£a/t A»/
RAFTCKJADIIU), HAFNAMTIUBTI 21. AlUi 1UM
V
/
Klórduft blandað með fiski
olíu getur valdið íkveikju
f
H

Hér er búiö að kasta eldspýtu
niður í krukkuna, og eldurinn
teygir sig upp. Nokkrum sekúnd-
um siðar var krukkan bráðnuð af
hitanum, sem myndaðist. (Tima-
myndir Gunnar)
Sennileg ástæða fyrir mörgum bátsbrunum
Rætt við Pál Guðmundsson hjá Sjóslysadeild
ÞÓ-Reykjavik.
Nú er um það bil eittt ár siðan
sjósiysadeild var stofnuð, og mest
allan þann tima hefur Páll Guð-
mundsson, skipstjóri,verið starfs-
maður nefndarinnar. Aðalstarf
Páls hefur verið að sitja sjópróf,
vegna slysa, sem hafa oröiö um
borð i skipum eða eignartjóns,
sem hlotizt hefur. Einnig hefur
Páli ferðazt út um landið og at-
hugað ástand skipa með skyndi-
skoðunum, og fyrirhugað er, aö á
næstunni verði meira um slikar
skyndiskoðanir. Þessar skoðann-
ir eiga sérstakiega aö gefa til
kynna, hvernig veiðarfærum
skipa er háttað, — en þeim er oft á
tiðum mjög ábótavant, enda
engin reglugerð til um hvernig
skuli frá þeim gengið, sagði Páll
er blaðamaður Timans ræddi við
hann.
Páll sagði,að oft hefðu hlotizt al-
varleg slys af þessum sökum, t.d.
vegna frágangs á togrúllum,
blökkum, og oft er lika illa
gengið frá spilunum.
Nefndin hefur gert margar til-
lögur og þar á meðal sent bréf til
ráðuneytisins, þar sem farið er
fram á, að bannað verði að henda
netum úr léttum efnum i sjóinn,
enda hefur oft komið fyrir, að
bátar hafi fengið slikar netadræs-
ur i skrúfuna.
Það mál, sem kannske hefur
vakið mesta athygli er nýkomið
upp og er varðandi hina miklu
eldsvoða, sem oft hafa orðið i
véla- og l'estarrúmum skipa.
Sannað þykir nú, að klórduft sé á-
stæðan fyrir þessum eldsvoðum,
en klórinn örvar alla fiskoliu
þannig, að giíurlegur eldur
myndast um leið, og t.d. eldspýtu
er kastað á gólfið. Fyrsta máiið af
þessu tagi kom upp hérlendis i
fyrravor, en þá fóru fram sjópróf
út af bruna, sem varð suöur i
Keflavik. Velarrúm bátsins, sem
kviknaði i, hafði orðið alelda á
svipstundu, og var vélstjórinn þar
staddur, er eldurinn kom upp.
Þegar þetta gerðist var skipið ný-
komið á veiðar, eftir að hafa legið
i höfn með klórduft i lestinni.
Samskonar bruni hafði komið
fyrir sama bát undir sömu kring-
umstæðum nokkru áður. Um slikt
leyti kom upp bruni i öðru skipi,
en ekkert hafði verð fullyrt um á-
stæðuna fyrir þeim bruna.
Eldur í Gautaborg kom
Páli á sporið.
— Er ég var viö skipstjórn i
Norðursjónum i sumar, var
danskt skip eitt sinn að losa klór-
duft i Gautaborg. Varð þá mjög
mikil sprénging, með þeim afleið-
ingum, að tveir menn fórust og
margir slösuðust. Þegar farið var
að rannsaka slysið kom i ljós, að
ástæðan fyrir þvi var sú, að fisk-
olia hafði komizt i farminn, og
siðan hafði einhver kastað sigar-
ettu i farminn. og olli það sam-
stundis ikveikju.
— Þegar ég kom heim hafði ég
samband við rannsóknarstofnun
iðnaðarins, og bað um athugun á
þessu. Kom þá i ljós, aö klórinn
sjálfur er ekki eldfimur, heldur
gerir hann fiskoliu geysieldfima.
Þetta klórduft, sem mikiö hefur
verið notað hér, ber nafnið kal-
siumhypoklorit. Þá er þess einnig
að gæta, að engin eldhætta hefur
komiö fram af klórleginum, enda
segir i leiðbeiningum, sem fylgja
duftinu, að breyta beri þvi i fljót-
andi form, áður en þaö er notað.
— Við frekari rannsókn kom j
ljós, að klórduftið, og klórlögur
inn opna steypuna i botni skip-
anna, ef of mikið er notað, og við
það helzt kolsýringurinn enn bet-
ur i botninum. Þess vegna vil ég
vara menn við að nota klórinn i
of rikum mæli, en þegar hann er
notaður, ber mönnum að nota
veika blöndu, sem úðað er yfir
lestina með háþrýstidælu og þvo
siðan klórinn af, en ekki láta hann
liggja á.
— Hvað geturðu sagt okkur um
tiðni slysa á islenzka flotanum?
— Jú, við höfum unnið að þvi, að
fá hjá tryggingastofnuninni
skyrslur um bótaskyldur vegna
slysa, og er þa" rhiðað viö,að menn
séu 10 daga eða lengur frá vinnu.
Megnið af þessum slysum eru
sma'vægileg, en samt er talan
geigvænlega há, ef miðað er við
sl. ár. A þessu timabili hafa
slysin orðið frá 273 - 322 á ári.
— A eldri togurunum okkar er
slysatalan langhæst.Þarslasaðist
10 hver maður árið 1970. Flest
þessara slysa voru smavægileg
og urðu mörg þeirra með þeim
hætti, að menn runnu til á dekk-
inu. Næst hæsta slysatiðin
er svo á netabátunum, en
þar slasaöist 1 af hverjum 20 á ár-
inu 1970.
— Að lokum Páll?
Framhald á bls. 14.
— Hvað var það, sem kom ykkur
á sporið Páll?
Hér hellir Páll smáskammti af ufsalýsi út i klórduftiö.
MÓTMÆLA
EYÐINGU
1 STRAUM-
FJARÐARÁR
OÓ-Reykjavik.
Aðalfundur Veiðifélags
Straumfjarðarár mótmælti
Í! harðlega framkominni þings-
ályktunartillögu um virkjun
Hraunsfjarðarvatns á Snæ-
fellsnesi. í tillögunni er gert
ráð fyrir, að veita afrennsli úr
Hraunsfjarðar- og Baulár-
vallavötnum noröur af fjall-
garðinum á Snæfellsnesi, en
nú er ekkert afrennsli úr
vötnunum nema suður af fjall-
garðinum, en Straumfjarðará
hefur aðalvatnsmagn sitt úr
nefndum vötnum. Ef þaö af-
rennsli veröur stiflað að
sunnanverðu, verður Straum-
fjarðará ekki annað en smá-
spræna og laxagengd i ána úr
sögunni.
12 lögbýli eiga land að
Staumfjarðará og hafa
bændur verulegar tekjur af
henni. Benda þeir á, að ef
virkjunin verði gerð við fjall
garðinn sunnanverðan muni
það ekki raska Iaxagengd i
ána og muni þá ekki koma til
skaðabótakrafna af hálfu eig-
enda árinnar, sem væru hins
vegar óhjákvæmilegar ef
vötnin verða virkjuð norður af
fjallgarðinum.
^^bbbbbesbbbhbwbbbbbbbbbbbbhbbdbbb
Útlendi
pilsnerinn
of sterkur!
ÞÓ-Reykjavik.
Kkkert hefur bólað á pilsncrn-
um, sem fyrirhugaö var að flytja
inn i landið, og er ekki hægt að
búast við, að svo verði, nema þvi'
aðeins að áfengislöggjöfinni verði
brcytt.
Karl K. Karlsson, stórkaup-
maður, sem hcfur umboð hér á
landi fyrir Carlsberg, sagði i gær,
að þegar farið var að mæla
vinandamagnið i flöskunum hér á
landi hefði pilsnerinn reyn/.t of
sterkur, eöa allt upp i 2.50% vin-
andi, en hann cr fluttur út frá
Danmörku með 2.25% styrkleika.
Þegar farið var að athuga þetta
nánar kom i ljós, að Danir og
allar þjóöir i hciminum. aðrar en
islendingar, mæla styrkleikann
eftir vigt innihalds flöskunnar, en
islendingar, sem eru sér á báti,
mæla styrkleikann eftir rúmmáli
vökvans, sem er i flöskunni.
Bretar: Höfum rétt til veiða
SB-Reykjavik
Brezka stjórnin ætlar að
lýsa þvi yfir, að Bretar á-
skilji sér fulian rétt til að
veiða innan 50 mílna land-
helgi islendinga, sem
gengur í gildi 1. sept. nk.
var tilkynnt i neðri mál-
stofu brezka þingsins.
Þá kom stjórn V-Þýzka-
landssaman á fund i gærtil
að kanna möguleika á því
að fela Alþjóðadómstóln-
um i Haag að kanna hvort
útfærsla islendinga væri
lögmæt.
1 svari við fyrirspurn i neðri
málstofunni i gær, sagði An-
thony Royle, .ðuneytisstjóri,
að brezka stjórnin hefði nú fengið
formlega tilkynningu um, að Is-
lendingar myndu færa út fisk
veiðilögsögu sina i 50 milur og
að islenzka stjórnin sé peirrar
skoðunar, að samningur land-
anna frá 1961 falli úr gildi við út-
færsluna. Brezka stjórnin mundi
svara þvi til, að hún áskilji sér á-
fram öll þau réttindi brezkra tog
ara til veiða innan 50 milnanna,
sem gert sér ráð fyrir i sam-
ningnum frá 1961. Ráðuneytis-
stjórinn bætti þvi við, þó án nán-
ari skýringa, að aðrar ráðstafanir
væru i athugun.
Vestur-þýzka stjórnin hélt með
sér fund i gær til að ihuga að fela
Alþjóðadómstólnum að kanna
lögmæti útfærslunnar. Talsmað-
ur stjórnarinnar sagði, að tveir
þingmenn hefðu skrifað landbún-
aöarráðuneytinu og bent á, að við
útfærsluna verði v-þýzk fiskiskip
útilokuð af miðum, þar sem þau
hafa veitt þrjá fjórðu af heildar-
aflanum undanfarið. Afleiðingin
af þvi yrði sú, að ekki yrði nægi-
lega mikill nýr fiskur á þýzkum
mörkuðum. Þingmennirnir
leggja tii i bréfum sinum, að
stjórnin hefji viðræður við is-
lenzku stjórnina um kvótaveiði
þýzkra togara innan 50 milnanna.
ÍSLENDINGAÞÆTTIR TÍMANS FYLGJA MEÐ BLAÐINU í DAG