Tíminn - 02.03.1972, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur 2. marz 1972.
Fimmtudagur 2. marz 1972.
TÍMINN
9

Séö yfir fundarsalinn á þingi Kjördæmissambands Reykjaneskjördæmis i félagsheimilinu á Seltjarnarnesi. (Ljósm. Gunnar—Timinn)
yjv : I / * jÆúgr '. & aBapjmm'í. -
0-' —* wzÆIIlI ‘ Jm m
Ársþing Kjördæmissambands Framsóknarmanna í Reykjaneskjördæmi
Lagði áherzlu á raun-
hæfa vinstri stefnu
Eins og hún birtist f málefnasamningi ríkisstjórnarinnar
Kjördæmisþing Fram-
sóknarmanna i Reykjanes-
kjördæmi var haldið i Félags-
heimili Seltjarnarness sunnudag-
inn 28. nóv. 1971. Var þetta tólfta
þing sambandsins.
Sigfús Kristjánsson, formaöur
sambandsins, setti fundinn og
bauð fulltrúa velkomna. Þingfor-
seti var kjörinn Guttormur Sigur-
björnsson, Kópavogi, Varaforseti
var kjörinn Gunnar Hólmsteins-
sonen ritarar Sigurjón Daviösson
og Jón Pálmason.
Helgi Oláfsson mælti fyrir til-
lögu um breytingar á lögum sam-
bandsins. Formaöur flutti siöan
skýrslu um störf stjórnar sam-
bandsins, en i framkvæmdastjórn
þess áttu sæti Sólveig Runólfs-
dóttir, gjaldkeri, Gunnar Hólm-
steinsson, ritari og formaður.
Formaður ræddi siðan um
framkvæmd alþingiskosning
anna á s.i. ári og útgáfu blaðsins
Ingólfs, en hana önnuðust Björn
Jónsson, Erlingur Jónsson og Leó
Löve. Fundir og skemmtanir
voru haldnar á sambandssvæðinu
i sambandi við kosningarnar af
hálfu Framsóknarmanna, auk
sameiginlegra framboðsfunda.
Sólveig Runólfsdóttir gerði
grein fyrir reikningum sam-
bandsins, og er fjárhagur þess
góður. Leó Löve gerði grein fyrir
reikningum Ingólfs, og varö
nokkur tekjuafgangur af útgáfu
hans.
Hannes Jónsson o.fl. fluttu til-
lögu um stjórnmálaviðhorfið, og
vdr henni visað til 9 manna st-
jórnmálanefndar, sem fundurinn
kaus til þess að semja drög að
stjórnmálaályktun fundarins. t
nefndinni áttu sæti Jón Skaftason,
Björn Sveinbjörnsson, Stein-
grimur Hermannsson, Hilmar
Pétursson, Hannes Jónsson,
Andrés Kristjánsson, Siguröur
Geirdal, Leó Löve og Elias Jóns-
son.
Eftir hédegisverðarhlé flutti
Þórarinn Þórarinsson, formaöur
þingflokks Framsóknarmanna,
erindi um stjórnmálaviðhorfiö,
og Steingrimur Hermannsson,
ritari flokksins, ræddi um skipu-
lagsmál hans.
Þá urðu allmiKlar umræður um
lagabreytingar, sem samþykktar
voru, en þær voru einkum um
skipulag félagsstarfsins á
sambandssvæðinu, og kosningu
fulltrúa á flokksþing og sam-
bandsþing,en hin nýju lög sam-
bandsins fara fyrst til fram-
kvæmdastjórnar Framsóknar-
flokksins, áður en þau taka gildi.
Stjórnmálaáiyktun.
Stjórnmálanefnd þingsins lagði
fram tillögu aö stjórnmálayfir-
lýsingu, og hafði Björn Svein-
björnsson framsögu fyrir henni.
Tillagan var samþykkt sam-
hljóða eftir nokkrar umræður:
„Kjördæmisþing Framsóknar-
manna i Reykjaneskjördæmi,
haldið sunnud. 28. nóvember 1971
i samkomúhúsinu á Seltjarnar-
nesi, lýsir yfir ánægju sinni með
þá rökréttu afleiðingu kosninga-
úrslitanna, að efnt var til núver-
andi samvinnu vinstri flokkanna i
rikistjórn undir forystu Ólafs
Jóhannessonar, formanns Fram-
sóknarflokksins.
Jafnframt lýsir kjördæmis-
þingiö yfir fullum stuðningi við
hinn raunhæfa málefnasamning,
sem er grundvellur stjórnarsam-
vinnunnar, og bendir á mikilvægi
þess, að stuðningsmenn stjórnar-
innarstandi fastsaman i sókninni
fyrir framkvæmd þeirrar vinstri
stefnu, sem felst í málefnasamn-
ingnum, en verði vel á verði gegn
sundrungar- og tortryggnisáróðri
Sjálfstæðismanna og Morgun-
blaðsins.
Kjördæmisþingið minnir á þá
samþykkt siðasta flokksþings, að
flokkurinn beiti sér fyrir þvi að
móta sameiginlegt stjórnmálaafl
allra þeirra sem aðhyllast hug-
sjónir jafnaðar, samvinnu og lýð-
ræðis og lýsir stuðningi við gerðir
framkvæmdastjórnar flokksins i
málinu og þátttöku hans i við-
ræðum vinstri flokkanna um
þetta mál.
Kjördæmisþingið telur eölilegt.
aö allir flokkarnir vinstra megin
við Sjálfstæöisflokkimv eigi hlut
að þessum viöræðum. Þó er ljóst,
að samstarf og samruni er sitt
hvað, og farsælt samstarf i rikis-
stjórn hlýtur að vera óhjákvæmi-
legur grundvöllur samruna, ef til
hans kemur. Vinstra samstarf
þarf þvi að sýna gildi sitt í fram-
kvæmd raunhæfrar vinstri
stefnu. Heilshugar samvinna i
rikisstjórn um þá vinstri stefnu,
sem felst i málefnasamningi
rikisstjórnarinnar er þvi traust-
asti grundvöllur heilbrigðrar
stjórnmálaþróunar á islandi.
Kjördæmisþingið leggur sér-
staka áherzlu á mikilvægi þess
fyrir heilbrigða þróun islenzkra
stjórnmála, að Framsóknar-
flokkurinn eflist og hvetur fram-
sóknarfélögin i kjördæminu til
öflugs félags- og útbreiðslustarfs,
þ.á.m. til sameiginlegra funda og
samkvæma yngri og eldri Fram-
sóknarmanna.
Að lokum bendir kjördæmis-
þingið á,að nauðsynlegt er að etía
Framsóknarflokkinn i þeirri
forystu, sem hann hefur um
framkvæmd þeirrar raunhæfu
vinstri stefnu, sem felst i
málefnasamningi rikisstjórnar-
innar”.
Trygging atvinnuskilyröa.
Eftirfarandi tillaga frá Pétri
Einarssyni o.fl. var samþykkt
samhljóða:
„Kjördæmisþing Framsóknar-
manna i Reykjaneskjördæmi,
haldið i félagsheimili Seltjarnar-
ness 28. nov. 1971, beinir þvi til
Jóns Skaftasonar þingmanns
kjördæmisins, aö áður en herinn
fer úr landi verði gerðar ráðstaf-
anir til að tryggja atvinnuskilyröi
þeirra, sem á vegum hans hafa
unnið. Þær ráðstafanir verði
fólgnar i gerð ýtarlegrar fram-
kvæmdaáætlunar fyrir Suðurnes
og öflun nægilegs fjármagns til að
tryggja framgang hennar”.
Þá lögðu þeir Sigfús Kristjáns-
son, Valtýr Guðjónsson og Mar-
geir Jónsson fram eftirfarandi
tillögu:
„Aðalfundur kjördæmis-
sambands Framsóknarmanna i
Reykjaneskjördæmi 28. nóv. 1971
fagnar fram kominni tillögu á
Alþingi um framkvæmdaáætlun
fyrir byggöarlögin sunnan
Hafnarfjaröar, og vonar. að með
framkvæmd tillögunnar veröi
mörkuð ný stefna til eflingar at-
vinnulifs á Suðurnesjum”.
Viðbótartillaga frá Birni Ein-
arssyni o.fl. kom fram svohljóð-
andi:
,,. . en leggur áherzlu á, að
jafnframt sé gerö sams konar
áætlun fyrir önnur byggöarlög
kjördæmisins”.
Svo breytt var tillagan sam-
þykkt samhljóða.
Að tillögu þeirra Björns Ein-
arssonar og Sigurðar Geirdal var
kjörin nefnd til þess að gera fyrir
næsta kjördæmisþing tillögur að
auknu félagsstarfi flokksins og
flokksfélaganna i kjördæminu. I
hana voru kosnir: Eirikur
Tómasson, Sigurður Einarsson,
Björn Einarsson og Sigfús
Kristjánsson.
Jón Skaftason, alþingismaður
ræddi i ýtarlegri ræðu ýmis hags-
munamál kjördæmisins, svo sem
um hitaveitumál, hafnargerðir,
vegamál, skólamál, varanlega
gatnagerð i þéttbýli, simamál og
lánamál sveitarfélaga.
Kosningar.
Formaður kjördæmissam-
bandsins var. endurkjörinn Sigfús
Kristjánsson, Keflavik, og með
honum i stjórn Sólveig Runólfs-
dóttir, Gunnar Hólmsteinsson,
Sigurlinni Sigurlinnason og
Friðrik Georgsson. Varamenn
Ari Sigurðsson og Pétur Einars-
son. Endurskoðendur Þorkell
Skúlason og ólafur Jensson og til
vara Leó Löve.
t miítjórn Framsóknarflokks-
ins af hálfu kjördæmissam-
bandsins voru kjörnir Björn
Sveinbjörnsson, Valtýr Guð-
jónsson, Leó Löve, Ólafur Jens-
son, Sigurður Geirdal, Friðrik
Georgsson, Hilmar Pétursson og
Pétur Einarsson.
Þingið sóttu um 90 fulltrúar auk
nokkurra gesta.
Við ræöustól og fundarstjóraborö: ólafur Ragnar Grimsson i ræöustól, þvl næst Guttormur Sigurbjörnsson,
fundarstjóri, Gunnar Hólmsteinsson, varafundarstjóri, Jón Pálmason fundarritari, Sigfús Krist
jánsson, formaður kjördæmissambandsins, Sólveig Runólfsdóttir, gjaldkeri þess, Jón Skaftason, alþingis-
maöur og Björn Sveinbjörnsson, varaþingmaöur.
Þ.M. SKRIFAR:
Hann sneri sjaldan
á mig á seinni árum
t Dölum vestur hafa um aldir
verið búhöldar góðir og svo er
enn, enda byggðin sviphýr og
gróðursæl.
Þorkell Einarsson, viðmælandi
minn i þetta sinn, er aAdraður
Dalabóndi, sem nú hefur horfið af
þeim vettvangi og aðrir yngri
tekið við jörð þeirri, sem einu
sinni var hans.
Ef ég er ekki búinn að gleyma
aldrinum, þá er ég fæddur 22.
desember 1889. Foreldrar minir
voru Einar Þorkelsson og Ingirið-
ur Hansdóttir. Þau voru bæði
Dalafólk, bjuggu á Hróðnýjar-
stöðum allan sinn búskap og ólu
þar upp niu börn.
Heiðinni kynntist ég ungur.
Hún var minn æskuheimur. Um
hana lá leið smalans, og svo
seinna veiðimannsins. Fram i
heiðarvötnin var sótt nýmetið,
þegar Isa leysti á vorin, og inn á
heiðina var gengið til rjúpng,þeg-
ar vindsvalur vetur lék yfir landi.
Ég fór ungur að fara með
byssu. Það þótti mér gaman.
Næsti nágranni okkar var Jón
bóndi Guðmundsson 'i Ljárskóg-
um. Hann var afburðaskytta. Ég
leit upp til hans og hugsaði til
þess, að takmark mitt hlyti að
vera það að veröa hans jafningi.
Hann var mér góöur. Eftir að
hann sá mig handfjalla byssu
held ég að honum hafi fallið nokk-
uð vel við strákinn.
Ungur maður fór ég I Hjarðar-
holtsskóla. Þar var ung stúlka
norðan úr Strandasýslu. Guðrún
Tómasdóttir frá Kollsá i Hrúta-
firði. Okkar kynni leiddu til
hjónabands, og tókum við þá til
ábúðar 1/4 úr jörö foreldra minna
Hróðnýjarstöðum og hófum þar
búskap. Vorum við þar i nokkur
ár, en fiuttumst svo árið 1928
norður að Kollsá á æskuheimili
konu minnar og byrjuðum búskap
þar. Þarna varð þó samleið okkar
ekki löng, þvi að kona min andað-
ist árið 1930. Við höfðum eignazt
eina dóttur, sem þá var barn að
aldri. Ég gat ekki hugsaö til að
sjá af henni svo ungri I hendur
annarra, án þess að vera sjálfur
nærri, svo að ég hélt áfram bú-
skap og bjó með ráðskonu næstu
fimm árin.
Arið 1935 kvæntist ég Hrefnu
Jóhannesdóttur frá Hrafnadal i
Hrútafirði. Við höfum eignazt
tvær dætur, sem báðar eru upp-
komnar og giftar.
Arið 1938 hætti ég búskap á
Kollsá og fluttist aftur að Hroð-
nýjarstöðum. Sú ráöabreytni or-
sakaðist fyrst og fremst af þvi, að
foreldrar minir aldraðir og bróðir
minn einhleypur, óskuðu eftir
samstarfi við mig. Ekki löngu
seinna gáfu þeir upp búskap sinn
og það færðist i minar hendur að
hlynna að jörðinni og nytja hana.
A Hróðnýjarstöðum bjuggum
við fram til ársins 1963. Þá var ég
ekki lengur starfhæfur bóndi,
enda farinn að eldast. Siðan höf-
um við átt heimili á Búðardal.
Hróðnýjarstaðir eru landmikil
jörð, slægjur eru þar miklar og
gott til beitar. Hún er þvi vel fall-
in til sauðfjárbúskapar. Þar eru
engin teljandi hlunnindi önnur, en
veiði fram i heiðinni. Jörðin
minnir mig að sé 26 hundruð að
fornu mati.
Minn búskapur var eingöngu
sauðfjárbúskapur. Kýr voru að-
eins til þess að nóg mjólk væri
handa heimilinu.
Veiðimaður — refaskytta? Já,
liklega var ég veiðimaður i eðli
minu. Ég hafði gaman af þessu og
gaf þvi oft auga,þegar tófur voru
að hoppa norður yfir flóann
skammt frá túninu. Eftir að ég
fór að fara með byssu og ganga á
rjúpnaveiðar vaknaði jafnframt
áhugi minn á að veiða refinn.
Fimmtán ára gamall byggði ég
mér snjóhús og hugðist nota það
sem skothús, og bar niður æti i
grendinni. En þar hafði ég ekki
erindi sem erfiði, þvi að enga
skaut ég tófuna. Liklega hafa þær
tekið lykt af mér og orðið min
varar fyrr en ég þeirra.
Einum hlauparef náði ég þó
þennan vetur og þóttist meiri
maöur af. Nokkur næstu ár náði
ég svo 2 — 3 dýrum hvern vetur,
og hafði þvi nokkra reynslu af
refaveiðum(þegar ég kom norður
i Hrútafjörð. Hrútfirðingar höfðu
talsvert fengizt viö refaveiðar, og
vissi ég að skothús voru I Bæ, á
Hvalsá og úti i Guðlaugsvik.
Einnig var Kristján Helgason á
Þambárvöllum i Bitru ágæt
skytta og bar út agn viö skothús.
Strax eftir að ég kom norður aö
Kollsá byggði ég skothúskofa og
bar út agn. Kofi þessi var svo stór
og rúmgóður, að ég gat haft I Hon-
um fimm kindur, það var þvi ekki
einungis mannaþefur, sem brá
fyrir vit rebba, þegar hann lagði
leið sina þarna um.
Refaskytta viö grenjavinnslu i
Bæjarhreppi var Eysteinn
Einarsson á Bræðrabrekku og
var ég ekkert aö troða mér þar
að. En þegar ég fékk 4 — 5 og allt
upp i niu refi hvern vetur, þótti
nágrönnum minum, sem einnig
egndu, en náðu þó ekki sama
árangri, sem ég mundi kunna
nokkuð til verka. Að minnsta
kosti hlaut hann Þorkell á Kollsá
að vera heppinn.
Einu sinni mætti ég tveimur
veiðimönnum, höfðu þeir klæðzt
hvitum flikum og voru að rekja
tófuslóð, sem ég var kominn inn
á. Ég vildi þó ekkert vera aö etja
kapp við þá, og sagði að þeir
skyldu bara hlaupa. Ég færi heim
og biöi kvöldsins, þá mundi ég
sennilega fá tófuna. Þetta reynd-
ist svo; hún kom i agnið hjá mér
um kvöldið á niunda timanum. Þá
gat ég ekki á mér setið að fara i
simann og segja fréttirnar.
Við Kristján á Þambárvöllum
töluðum oft saman og bárum
saman bækurnar. Hann var at-
hugull maður og ekki hávaða-
samur. Hann hringdi stundum til
min á morgnana og spurði:
„Jæja, hvernig gekk þér i nótt,
Þorkell minn?” Stundum gat ég
sagt honum skemmtilega veiði-
sögu, sem hann svo endurgalt
þegarhann varð fyrir „happinu”.
Einu sinni voru tvær tófur farn-
ar að ganga i agnið hjá mér, önn-
ur hvit en hin mórauð. Lit þeirra
mátti ráða af förunum. Ég fór svo
upp i skothúskofann kvöldtima,
kem mér fyrir innan við skotgatið
og legg byssuhlaupið út. Beið ég
siðan þess að tófan kæmi. Loft
var alskýjað og mjög dimmt. Eft-
ir að hafa verið þarna góða stund,
þykist ég verða þess var, að tófa
er komin i agnið. Ég vissi ná-
kvæmlega hvar agnið var, og
virtist sem brygði fyrir hreyfingu
dýrsins. Lét ég þvi skotið fara,
hleyp svo út að agninu og verð
einskis var, enda greindi ég
ekkert vegna myrkursins. En
þegar ég sný við aftur, rek ég
tærnar i tófuna, þar sem hún ligg-
ur dauð rétt við agnið. Ég tek
hana upp og held á þannig aö sem
minnst blæði i snjóinn og slóð
mina.
Þegar ég hleypti skotinu af,fann
ég aö byssan hreyfði ónotalega
við kinn minni, og nú varð ég þess
var að þar hékk allstór skinnflipi
og blóö rann úr sári, sem ég hafði
fengiö, hraðaði ég mér þvi heim.
Fólkinu gafst heldur illa á aö
lita, og var skjótt viö burgðiö og
simað til Hvammstanga eftir
lækninum þar, sem þá var Torfi
Bjarnason frá Ásgarði. Hann kom
landveg vestur og var svo fluttur
yfir I Kjöreyrartangann.
Hann þreif upp sárið, saumaöi
þaö saman og bjó svo um. Meðan
hann var að þessu og eftir að hafa
frétt orsök meiðslisins, segir
hann: „Hafðirðu nú nokkuð upp
úr þessu, Þorkell minn?”
„Ójá, tófunni náöi ég. Fallegum
hvitum ref. Hann hangir hérna
niðri i kjallaranum”.
Ég hélt kyrru fyrir i nokkra
daga, en þá er komið að þvi að
taka þarf sauminn úr. Ég fæ þá
boð frá lækninum, Torfa Bjarna-
syni, að hann sé á leið vestur i
Hrútafjörð.en hafi ekki tima til að
koma út að Kollsá og biður mig að
koma inn á Kjörseyrarmela og
hitta sig þar. Ég geri þetta og þar
setjumst við niður á freðinn þúfu-
koll og hann plokkar sauminn úr.
Læknirinn hélt svo áfram sina
leið, en ég sneri heim að Kollsá og
fór að egna. Tveim nóttum seinna
náði ég móru.
Eins og ég hef áöur sagt, var
Eysteinn Einarsson á Bræðra-
brekku aðal-grenjaskyttan þarna
nyrðra, en nú stóð til að hann
flytti úr sveitinni, Eftir ein-
dreginni ósk hans og annarra
þeirra, sem þessum málum réöu,
tók ég að mér grenjavinnslu i
utanverðum Bæjarhreppi. Jón
Tómasson i Hrútatungu hafði
nokkur greni uppi i Tröllakirkju
og inn af botni Hrútafjaröar.
Þótt ég væri vanari þvi að
stunda vetrarveiðaren að liggja á
greni, þekkti ég þó dálitið til þess.
Tiu eða tólf ára gamall fór ég
fyrst á gren með Jóni i Ljár-
skógum. Þaö fannst mér ævin-
týri. Eftir það, meðan ég var á
Hróönýjarstöðum, fór ég með
honum á gren eða fyrir hann, ef
þess þurfti með.
Og eftir að ég var kominn
norður að Kollsá, hringir Jón til
min vortima og segir, að það sé
gren á Laxárdalsheiði og biður
mig endilega að fara á það fyrir
sig. Hann mun hafa vitað hvers
hann mátti vænta af mér.
Guðmundur sonur hans var þá úti
i Noregi.
Auðvitað varð ég að gera þetta,
og ég var þá orðinn það viss með
byssuna, að ég missti mjög sjald-
an marks.
Einhverju sinni fékk ég boð frá
Jóni bónda á Kolbeinsá. Hann
segir mér frá greni, sem muni
vera i Kolbeinsárborgum. Ég
bregð við skjótt og fer úteftir.
Þegar þangað keur, segir Jón: Þú
verður að vinna þetta gren.
önnur hvor tófan eða báðar eru
bitir og hafa gert hjá mfer mikinn
usla, meðal annars lagzt á varpið.
Ég var upp i borgum um nóttina
og tókst þá að ná annarri tófunni.
Um morguninn fer ég heim að
Kolbeinsá, hitti Jón, segi honum
fréttirnar og einnig það að ég vilji
sofa þar heima fram eftir
deginum, vökumaðurinn minn
vakti grenið.
Jón lætur þetta gott heita, en
segir að ég veröi að ná hinni
tófunni, þvi auðvitað hlaut hún að
vera enná skaðlegri en sú hafði
veriö, sem dauð var. „Já, og þú
skalt fá vel útilátið staup af
brennivini þegar þú hefur skotið
hana”, bætti hann viö.
Um kvöldið fór ég svo uppeftir
og náði tófunni um nóttina.
Já- á-, Jón tók vel á móti mér,
og ekki var dregið af brenni-
vininu, „þú átt það skilið”, sagði
hann.
Þegar ég kom aftur að Hróð-
nýjarstöðum 1938, fór ég strax að
fást við grenjavinnslu og lá á 13
grenjum þaö vor. Þá var farið að
ala hvolpana i búrum yfir
sumarið og lóga þeim þegar kom
fram á vetur og skinnin voru
orðin vel hærö. Ég hafði byrjað á
þessu tvö siðustu árin, sem ég var
fyrir norðan, en þaö lánazt miður
vel, olli þvi vanþekking á gerð
búranna. Eftir að ég kom suður
gekk þetta betur og þá fór ég
einnig aö ala silfurrefi.
Fyrstu árin fékk ég goldið
vegavinnukaup fyrir þann tima,
sem ég var við grenjaleit og svo
var borgað visst fyrir hvert unnið
dýr, fullorðið. 1 þá daga sá maður
ekki oft peninga og varð þvi
feginn hverjum skilding...
En nú kom nýtt upp á
teninginn. Eftir aö hvolparnir
komust i verð vildu landeigendur
fá hluta af greninu, og fór ég þá
að taka þá með mér sem voku
menn, ef þá væri öllu réttlæti full-
nægt og friður héldist. Minnir mig
að þeirra hlutur væri 1/3 af verði
Þorkell Kinarsson.
hvolpanna. Stundum var þetta nú
bara til að æra óstöðugan, þegar
yrðlingarnir voru lélegir og verð-
lausir. Mér varð lika fremur
önugt að vera alltaf með nýja og
óvana menn. Létu þá jarð-
eigendur vera sem ég vildi.
Alltaf voru þó einhverjir, sem
höfðu sin á milli orð á þvi, hve
geysilegar tekjur hann Þorkell á
Hróðnýjarstöðum heföi af grenja-
vinnslunni.
í nokkur ár var meö mér á
grenjum, Jens Guðbrandsson frá
Höskuldsstöðum. Hann var aö-
gætinn maöur og áhugasamur og
komst fljótt upp á lag meö aö
skjóta.
Lönd þau, sem tilheyra Laxár-
dalshreppi, eru viðáttumikil og
þvilangtaðleita.Égþurftiaögá i
104 grenstaéði á hverju vori. Fyrir
mig var þetta i aðra röndina
spennandi leikur, en kuldinn og
vosbúöin fór þó illa með mig
sérstaklega á seinni árum. Ég
fékkst þó við þetta þangaö til ég
var hálf áttræður,og ennþá
treysti ég mér til að skjóta, ef
fæturnir gætu borið mig svo nærri
tófu, að ég fengi á henni færi, en
þess er nú ekki kostur lengur.
Eg var farinn að þekkja rebba
af löngum samskiptum og læra af
honum ýmsar brellur, sem
honum svo siðar komu sjálfum i
koll. Hann sneri sjaldan á mig á
seinni árum, þótt hann stundum
hefði yfirhöndina fyrst. Ég hef
lært mál hans það vel, að þess eru
mörg dæmi að hann hefur komið
út úr holu sinni, þvi sem næst i
fangið á mér, þegar ég hef kallaö
til hans.
Einhverntima var ég á heim-
leið að Hróðnýjarstöðum, og verö
þá var við gren á hærri bekknum i
fremra klifinu. Þarna náði ég
strax tveim hvolpum úti, og sá nú
að ég gat alls ekki farið frá þessu.
Ég tók ofan af trússhestinum, þar
var tjaldið mitt, skrifa á miða boð
til Hrefnu um, að hún skuli koma
meö kaffisopa til min seinna um
daginn. Miðann bind ég i faxið á
Bleik, set svo tauminn upp á
klárana og visa þeim heim á leið.
Veðrið var fremur leiðinlegt,
hvass norðan stormur og kuldi.
Ég setti upp tjaldið og kveikti svo
á primusnum. Ekki leið á löngu
fyrr en læðan kemur beint niður
ofan við tjaldið og ætlar að steypa
sér niður i grenið, en þar náði ég
henni. Skömmu seinna kemur
Hrefna. Klárarnir höfðu á trú-
verðugan hátt skilað erindi sinu.
Hún kom með góöa hressingu
handa mér og fór svo heim.
Ennþá hafði ég ekkert oröið var
við refinn, en klukkan sjö um
kvöldið kom hann i skotfæri og
slapp ekki úr þvi aftur.
Ég er I grenjaleit, kominn yfir á
Þverdal. Þar er stórt gren tvi-
skipt. Smáurðargrjótur ofar, en
stórgrýtt holurö fyrir neðan og
dálitill kriki á milli. Ég segi
félaga minum, að ég ætli fyrst að
athuga minna grenstæðið og
þegar ég kem þangað sé eg strax
að þar hefur tófan iagt i krikanum
og ennþá ekki fært byggð sina
niður i stórurðina, en það gera
dýrin iðulega þar sem svo hagar
til sem þarna. Fljótlega varð ég
var við tvo hvolpa og gat náð
þeim, fór ég með þá spölkorn frá
greninu og tjóðraði þá hvorn i
sinu lagi og hafði það langt á milli
þeirra, að þeir náðu ekki saman.
Við reistum svo tjaldið skammt
þar fyrir ofan, eða i góðu skotfæri
frá hvolpunum. Viö fórum svo inn
i tjaldið og biðum þess sem veröa
vildi.
Þegar hvolparnir fundu að þeir
voru fangar, fóru þeir að væla, og
urðu þvi háværari sem lengra
leið. Ekki löngu seinna kom svo
tófan og skaut ég hana út um
tjalddyrnar.
Já, égkann margar veiðisögur.
Ég hef oft mátt glima við erfiða
andstæðinga, ekki sizt bitina, sem
flestir eru varfærnari en aðrir
kynbræður þeirra.
En ég hef aldrei misvirt það við
þá, þótt þeir spöruðu mér ekki
sporin. Ég var fóthvatari þá en ég
er núna.
Þ.M.
65 ára afmæli Sláturfélags Suðurlands
Siáturfélag Suðurlands átti 65
ára afmæli nú fyrir skemmstu.
Hefur Sláturfélagið eins og mörg
önnur samvinnufélög gegnt mjög
mikilvægu hlutverki i atvinnulifi
sins félagssvæðis, en það nær allt
frá Skeiðarársandi að Hvitá I
Borgarfirði. Auk slátrunar,
vinnslu og kjötverzlunar rekur
Sláturfélagið nú margar smá-
söluverzlanir og sútunar-
verksmiðju og ullarverksmiöju.
A afmælisdegi félagsins
skoðuðu fréttamenn og fjöl-
margir aðrir hiö myndarlega
sláturhús félagsins á Selfossi.
Sláturhúsið hefur nú verið endur-
byggt og búiö fullkomnustu tæk-
jum bæöi til sauðfjárslátrunar og
stórgripaslátrunar. Aðstaða öll til
hreinlegrar meðferðar á vörunni
er eins og bezt verður á kosið og
eru þar lagðar til grundvallar
aðferðir og kröfur i samræmi við
það sem fullkomnast tiökast
meðal þeirra þjóða, sem lengst
eru komnar í þessu efni. Nú er
slátrað stórgripum 5 daga i viku
hverri i þessu sldturhúsi og mun
það vera eitt af fáum slátur-
húsum á landinu, þar sem svo
stöðug slátrun fer fram allan
ársins hring.
1 ávarpi, sem formaður starfs-
mannafélags Sláturfélagsins
flutti á Selfossi gat hann þess, að
starfsmenn félagsins i Reykjavik
væru um 400 talsins. Þessi tala
leiðir huga manns aö þeim riku
lega þætti, sém landbúnaðar-
framleiðslan á i atvinnuupp-
bygginu þéttbýlisins. Oft hefur
ÚR BORG OG BYGGÐ
verið látiö að þvi liggja á undan-
förnum árum, að drjúgur hluti
þjóðartekna færi til greiðslu á
útflutningsbótum og niður-
greiðslum landbúnaöarvara.
Vafalaust hefur mörgum mann
inum fundizt, að kjöt og
mjólkurverð færi beint til bænd-
anna að viðbættri niðurgreiðslu
og útflutningsuppbótum. Sjálfir
hafa bændurnir talið, að of litill
skerfur kæmi i þeirra hlut, og er
þó vitað, að milliliðakostnaður á
búvörum er hér til muna minni en
i flestum nágrannalöndum okkar.
En fæstir gera sér grein fyrir, hve
margt þéttbýlisbúa fær lffsfram-
færi sitt beint og óbeint af land-
búnaði, enda ekki til neinar full-
komnar upplýsingar þar um.
Talið er, aö bændur landsins
séu nálægt 5 þúsundum, og eru
þeir flestir einyrkjar. Drjúgur er
þó þáttur eiginkvenna þeirra og
barna i landbúnaðarfram-
leiöslunni, en þar á móti kemur,
að fjölmargir bændur leggja
drjúgan skerf af orku sinni til
annarra atvinnugreina. Þessar
staðreyndir eru flestum kunnar
að meira eða minna leyti. En hitt
vita sjálfsagt færri, að vinna sú,
sem framkvæmd er i slátur-
húsum og kjötvinnslustöövum
landsins svarar til þess,að þar
hefðu 7 - 8 hundruð manns vinnu
allan ársins hring. Mundi
mörgum bregða i brún, ef þessi
atvinna væri frá þeim tekin og
kjöt og kjötvörur fluttar inn i
landið erlendis frá.
Ingi Tryggvason