Tíminn - 04.03.1972, Blaðsíða 7

Laugardagur 4. marz 1972.
TÍMINN
7
/—--------
Wlwmm
ÚtgefattdU Fram*6ktta rftokkurtnn
: :::Pramkv«:md0»tÍ6ril KrlítíáfKBan&dtktsSCiíl. lÍitatjörafi PárarirtH: : ::.
::: Þd’rarinsson !áb)> Aftdrás KftetíáfiSSOrt, dón H«t9«fi»Hf tildftSL . :
C. Þorsloinsson 09 Tdmos Ksrtsson. Atí^týsttUfastiórt: Stetn-
Jrírrtor Cislason. Rilsfiórriarskrifstotur t íddtliíúSHtU, SÍflMf
l82ðO — 1830S. skrifstofur Raflkastrætj 7. — Afgretóslwsfmi
lUál. Augtýsingasimi 19523. ASrar skrjfstofwr simj T83O0,
Áskrtftargíald kt, '426,00 á mánuSt jnnanlands. f laUsasölg
kl\ 15.00 alntaktS. — ðlaSáþrertt h.f.
Farísear
Morgunblaðið hefur nú dregið nokkuð úr
skrifum sinum um visitöluna. Það hefur ber-
sýnilega haft heppileg áhrif á ritstjórana, að
þeim hefur verið bent á, að skrif þeirra um
hana minntu á öfgafyllstu blaðaskrif i ein-
ræðislöndum.
öll skrif stjórnarandstöðublaðanna um
fölsun á visitölunni hafa verið byggð á vis-
vitandi ósannindum. útreiknihgar og ák-
varðanir varðandi visitöluna eru alveg á valdi
sjálfstæðrar nefndar, kauplagsnefndar, eins og
rakið var hér i blaðinu i fyrradag. Sú nefnd
fylgist samvizkusamlega með þvi, að allar
verðhækkanir, sem snerta afkomu launafólks,
séu teknar til greina. Vegna þess, að nokkrar
breytingar verða nú á skattakerfinu, mun
nefndin, að tilmælum Alþýðusambandsins,
taka fullt tillit til þeirra.
öll skrif stjórnarandstöðublaðanna eru þvi
tilhæfulausar blekkingar. Engum er þetta
betur kunnugt en sjálfum ritstjórum stjórnar-
andstöðublaðanna, þótt þeir reyni dag eftir dag
að ala á tortryggni um þessi efni.
Annars má segja um þessi visitöluskrif st-
jórnarandstöðublaðanna, að þau séu hámark
ósvifni og fariseaháttar, þegar höfð er i huga
forsaga leiðtoga stjórnarandstöðuflokkanna,
Gylfa Þ. Gislasonar og Jóhanns Hafstein, i
þessum málum. Meðan þeir sátu i stjórn, var
það meginstefna þeirra að banna hvers konar
visitölubætur á laun. Gylfi Þ. Gislason fullyrti
á Alþingi 1960, að visitölubætur færðu laun-
þegum engar raunverulegar hagsbætur. í
samræmi við þessa kenningu hans var það eitt
fyrsta verk viðreisnarstjórnarinnar að banna
visitölubætur á kaup i hvers konar formi. Þetta
bann hélzt i fjögur ár, en þá voru visitölubætur
lögleiddar sökum öflugrar baráttu verkalýðs-
hreyfingarinnar, enda hafði dýrtið aldrei auk-
izt meira en i tið visitölubannsins. En þetta
hélzt ekki lengi. Eftir kosningar 1967 var það
eitt fyrsta verk Alþýðuflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins að fella niður lagaákvæðið um visi-
tölubætur á laun. Næstu árin urðu verkalýðs-
félögin að heyja hörðustu verkfallsbaráttu i is-
lenzkri sögu að fá visitölubætur teknar upp til
fulls að nýju. Vegna þessa varð Island mesta
verkfallsland, i heimi á siðasta áratug, sam-
kvæmt skýrslum Alþjóðlegu vinnumála-
stofnunarinnar. Fyrst sumarið 1970 fengu
verkalýðssamtökin fullar visitölubætur viður-
kenndar að nýju.
En sú dýrð stóð ekki lengi. Haustið 1970
beittu þeir Gylfi og Jóhann sér fyrir laga-
setningu um að svifta launþega dýrtiðarbótum
sem svaraði fjórum stigum.
Menn, sem eiga slika forsögu i visitölu-
málum, ættu að telja sér sómasamlegt að
minnast ekki á visitöiu. Þá sómatilfinningu
hafa þeir Gylfi og Jóhann bersýnilega ekki. En
jafn vist er það, að fariseaháttur þeirra i visi-
tölumálunum mun ekki auka veg stjórnar-
andstöðunnar.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Verður Chaban-Delmas
steypt af stóli?
Hann hefur ekki greitt tekjuskatt í mörg ár
Chaban-Delmas
ÞOTT þingkos ningar eigi
ekki að fara fram i Frakklandi
fyrr en i júnimánuði 1973, sjást
þess orðið mörg merki, aö
flokkarnir eru þegar farnir að
búa sig undir þær. Meðal
vinstri flokkanna og mið-
flokkanna fara fram ýmiss
konar viðræður um samstarf i
kosningunum, en klofningur
þeirra i þingkosningunum 1968
tryggði Gaullistum hreinan
meirihluta á þingi, þött þeir
fengju ekki nema um 44% af
greiddum atkvæðum. Yfirleitt
hefur þvi verið spáð, að sam-
starfvinstri flokkanna og mið-
flokkanna muni ekki takast og
veldur þar mestu, að kom-
múnistaflokkurinn er stærstur
þessara flokka og i öllum hin-
um flokkunum er meiri og
minni andstaða gegn sam-
starfi við hann. Þó er ekki
talið alveg útilokað, að sam-
komulag náist milli hans og
jafnaðarmannaflokksins um
kosningabandalag. 1 jaf-
naðarmannaflokknum hefur
Mitterand, sem reyndist de
Gaulle skæöur keppinautur i
forsetakosningunum 1965, náð
forustunni og beitir sér fyrir
sliku bandalagi. Ef þaö tækist,
gæti það haft veruleg áhrif á
kosningaúrslitin.
FRAM að þessu hefur flokk-
ur Gaullista treyst á, að
vinstri flokkarnir og miðflokk-
arnir verði tvistraðir áfram,
og Gaullistar muni þvi enn á
ný vinna auöveldan sigur. Það
styrkir lika aðstöðu þeirra, að
enn sem komið er, nýtur
Pompidou forseti mikilla vin-
sælda. Til vonar og vara hafa
Gaullistar lika stjórnarsam-
starf við hægri flokk, sem er
undir forustu Giscard,
d’Estaings fjármálaráðherra,
þótt þeir þurfi ekki áfrvi að
halda, þar sem þeir hafa
meirihluta á þingi. Þeim hefur
hins vegar þótt öruggara að
tryggja sér samstarf við flokk
Giscards, ef svo færi,að meiri-
hlutinn tapaðist i næstu kosn-
ingum. Þá reyndist og stuðn-
ingur flokks Giscards mikil-
vægur fyrir Pompidou i for-
setakosningunum 1969. En
þrátt fyrir þetta, er stundum
grunnt á þvi góða milli þess-
ara samstarfsflokka, og stafar
það meðal annars af þvi, að
bæði Giscard og Chaban for-
sætisráðherra geta vel hugsað
sér að taka sæti Pompidous, ef
hann sækti ekki um endurkjör
i forsetakosningunum 1976, en
þá verður Pompidou orðinn 65
ára og myndi verða orðinn 72
ára i lok kjörtimabilsins.
SIÐUSTU vikurnar hafa
þeir stjórnmálaatburðir gerzt
i Frakklandi, að meiri efa-
semdir eru nú varðandi það en
áður, hvort Gaullistar muni
halda velli i þingkosningunum
1973. Til sögunnar hafa komið
ýms hneykslismál, sem snerta
rikiskerfið og ýmsir áhrifa-
menn i hópi Gaullista hafa
verið viðriðnir. Upp á sið-
kastið hafa spjótin mjög svo
beinzt gegn Jaques Chaban-
Delmas forsætisráðherra, og
honum hefur ekki tekizt að
verjast nógu vel. Staða hans
er þvi tvimælalaust veikari
eftir en áður.
Það er óháð blað, Le Canard
Enchaine, sem hefur haldið
uppi árásum á Chaban. Þetta
er vikublað, sem er á ýmsan
hátt i ætt við Spegilinn, en
hefur jafnframt oft orðið fyrst
til að segja frá ýmsu, sem
valdamönnum hefur verið til
óþæginda. Það skýrði fyrst frá
þvi, að Chaban hefði engan
tekjuskatt greitt um fjögurra
ára skeið, enda þótt árstekjur
hans á þessum tima hefðu
verið sem svarar 15—20 þús.
sterlingspundum. Forsætis-
ráðherrann og flokksbræður
hans urðu að viðurkenna, að
þetta væri rétt, en færðu rök
að þvi, að þetta hefði verið
fullkomlega löglegt. Chaban
var á þessum árum forseti
fulltrúadeildar þingsins, en
forseti hannar þarf lögum
samkvæmt ekki að greiða
skatt af forsetalaunum sinum.
Aðrar tekjur Chabans, sem
voru allmiklar, m.a. af eign-
um, sem hann hafði erft, voru
einnig skattfrjálsar, þvi að
hann hafði komið þeim fyrir i
hlutafélögum, og gróði af
hlutabréfum er 'ekki skatt-
skyldur, ef honum er ráð-
stafað á tiltekinn hátt sam-
kvæmt lögum, sem sett voru
fyrir nokkrum árum og áttu að
hvetja til þess, að Frakkar
ávöxtuðu sparifé sitt í innlend-
um hlutafélögum, en flyttu
það ekki til útlanda, eins og
mikil brögð hafa verið að.
Taliö er, að Chaban hafi
hreinsað sig sæmilega gagn-
vart almenningi með þessum
upplýsingum, en i Frakklandi
eru beinir skattar ekki vin-
sælir, og þykir það eiginlega
sjálfsögð synd, að menn noti
sér allar lagaheimildir og
lagakróka til að komast hjá
skattgreiðslum.
EN Le Canard Enchaine átti
eftirmeira i pokahorninu. Það
drö fram i dagsljósið 14 mán-
aða gamalt bréf, sem Chaban
hafði skrifað skattstjóra ein-
um, þar sem hann leitar ráða
hans um viss atriði, en þessi
skattstjóri hefur siðar orðið
uppvis að sviksemi i starfi
sinu og á þungan dóm yfir
höfði sér. Út af fyrir sig var
efni bréfsins ekki saknæmt, en
það leiddi i ljós kunningsskap
forsætisráðherrans við vafa-
saman embættismann. Til
þess að sýna, að hér væri ekki
um neinn tilbúning að ræða,
birti blaðið ljósmynd af bréf-
inu. Það lét hér ekki heldur
numið staðar. Viku siðar birti
það ljósmynd af ellefu ára
gömlu bréfi, sem fyrrv. fjár-
málaráðherra hafði skrifað
Chaban, en hann var þá orðinn
forseti fulltrúadeildar þjóð-
þingsins. 1 bréfinu var skýrt
frá þvi, að sekt tiltekins fyrir-
tækis, sem hafði verið dæmt
fyrir skattsvik, hefði verið
lækkuð úr upphæð, sem svar-
aði til 300 þús. steríingspunda,
i 57 þús. sterlingspund. Ráða
mátti af bréfinu, að Chaban
hafði sótt um lækkun á sekt-
inni.
ÞEGAR hér var komið sögu,
taldi Chaban ekki annað fært
en að verja sig svo eftir væri
tekið. Hann ákvað að koma
fram i sérstökum sjónvarps-
þætti og svara spurningum um
þessi mál. Blaðadómar benda
til, að þetta hefi ekki styrkt
aðstöðu hans. Hann er
myndarlegur maður og kemur
vel fyrir, en nýtur sin misjafn-
lega i sjónvarpi. Hann mun
hafa þótt gera sæmilega grein
fyrir skattfrelsi sinu, en átt
erfiðara með að verja hin
atriðin. Megináherzlu lagði
hann svo á, að hér væri um of-
sókn að ræða, sem beindist að
þvi að eyðileggja mannorð
hans. A þann hátt vildi hann
reyna að vinna sér samúð á-
horfenda, en blaðadómar
benda til, að honum hafi ekki
tekizt það.
En hver stendur á bak við
þessa ofsókn, sem Chaban
talar um? Tæþast eru það
kommúnistar, þvi að þeir
hefðu vafalitið látið blöð sin
hafa forgangsrétt til að birta
slik árásarefni. Sama gildir
raunar um aðra stjórnarand-
stæðinga. Birting áðurnefndra
bréfa sýnir lika, að hér eru að
verki mann, sem eiga greiðan
aðgang að trúnaðarskjölum.
Þær ágizkanir eru þvi ekki
itiðar, að hér séu að verki ann-
aðhvort flokksbræður
Chabans sjálfs, sem séu hon-
um andvigir, eða flokksbræð-
ur Giscards fjármálaráð-
herra, sem vilji steypa
Chaban af stóli. Sum vinstri
blöðin hafa bent kaldhæðnis-
lega á, að sennilega myndi
enginn græða meira á falli
Chabans en Giscard.
Þ.Þ.