Tíminn - 05.03.1972, Blaðsíða 5

Sunnudagur 5. marz 1972.
TÍMINN
5
BREF FRA HARRISBURG
Flutningur á
skólabörnum
Einn þáttur i jafnrettis-
málum mislitra, hérna i henni
Ameriku, sem hæst virðist
bera um þessar mundir, er
spurningin um það, hvort
skólabörnum skuli ekið i fjar-
læga skóla i þeim tilgangi að
blanda i réttum hlutföllum
blábörnum og hvitum innan
sama skólasvæðis. Hérna
vestra þarf ekki svona mörg
orð til að útskýra þetta mikla
vandamál. Hér vita allir,
hvað við er átt, þegar sagt er
„busing”, en okkar ástkæra
tunga lætur ekki sveigja sig
eða misbjóða sér, svo að við
verðum að nota nokkuð fleiri
orð til að skýra þetta fyrir-
bæri.
bannig er málum hér
háttað, að þeir hvitu elska
ekki bræður sina, blámennina,
sem skyldi. Margir blámenn
endurgjalda þær tilfinningar.
betta hefir valdið ýmsum for-
ráðamönnum þjóðarinnar
hugarangri, sérstaklega fyrir
kosningar. Tiu prósent af
ibúum landsins eru dökkir á
brún og brá.og er litill vafi á
þvi að þeir hafa verið miklum
órétti beittir allt frá þvi, að
þeir voru hnepptir i fjötra og
fluttir hingað i þrældóm.
bað hefir nú verið opinber og
yfirlýst stefna stjórnarvalda i
mörg ár, að blámenn skuli
hafa sömu mannréttindi og
sömu tækifæri til að komasttil
manns og mennta og hinir
hvitu kynbræður þeirra.
Töldu flestir, að þetta myndi
bezt tryggt með þvi, að blá-
mönnum væri ruglað innan
um hina hvitu. Myndu kyn-
þættirnir smám saman
blandast saman og vanda-
málið þannig verða úr sögunni
áður en nokkur vissi af.
En þetta hefir ekki gengið
sem skyldi. bað hefir ekki
heppnazt vel að blanda
svörtum inn i ibúðarhverfi
hvitra. Oft hefir hræðsla
gripið um sig hjá hvitingj-
unum við komu fyrstu dökku
fjölskyldunnar og þeir hafa
allir viljað flytja burtu i einu.
Húsaverðið lækkar af sjálfu
sér og aðrir blámenn kaupa
húsin. Innan tiðar eru allir
hvitir, sem bolmagn til hafa,
horfnir i önnur hverfi lengra i
burtu.
Meirihluti hvitra og svartra
virðist vera á móti þvi að
blandast hinum kyn-
þættinum. Sérlega finnst
hvitum karlmönnum al-
gjörlega óbærilegt til þess að
hugsa, að blámenn hafi mök
við hvitar konur. Hitt þykir
ekki óhugsandi, að hvitir geti
lagzt með blákonum, hvað og
lengi hefir verið haft til siðs i
Suðurfylkjunum, allt frá
dögum þrælahalds.
Mörg ár eru nú liðin frá þvi
að fyrstu blábörnin voru sett i
skóla með hvitum. Hér var um
að ræða skóla i hverfum, þar
sem bjuggu bæði hvitir og
svartir. En þar sem blöndun
kynþáttanna i ibúðarhverf-
unum hefir gengið eins hægt
og raun ber vitni, ákváðu
dómstólarnir að finna yrði leið
til að flýta fyrir sameiningu
stofnanna i skólunum.
Dómstólar byrjuðu brátt að
fella úrskurði um það, að rétt
hlutfall dökkra og hvitra
skyldi rikja i hverjum skóla
innan ákveðins borgarsvæðis.
betta þýddi, að hverfi hvitra
urðu að senda hluta af sinum
börnum i skóla i svertingja-
hverfum. Til þess að slikir
flutningar gætu farið fram,
varð að byggja þúsundir
skólavagna. bað varð að aka
börnum vitt og breitt um borg-
irnar.
Til að útskýra þetta, getum
við imyndað okkur að meiri
hluti krakkanna i Hliðahverfi
hafi græn nef. Fjöldi skritnu
krakkanna i Hliðunum myndi
t.d. nema 25% af öllum skóla-
skyldum börnum i Reykjavik
og nágrenni. Yfirvöldin
myndu svo einn góðan veður-
dag kveða svo á um, að rétt
hlutfall af grænnefjuðum
börnum, eða 25%, yrði að rikja
i hverjum einasta skóla
borgarinnar. bað yrði þannig
að flytja grænnefjuð börn úr
Hliðunum og i alla hina skól-
ana. I staðinn yrðu svo tekin
hvitnefjuð börn úr þeim
skólum og þau flutt i skólana i
Hliðunum. bannig gæti það
auðveldlega borið við, að
krakki, sem byggi i næsta húsi
við Laugarnesskólann, yrði að
fara á hverjum degi i rútubil
upp i Hliðaskólann o.s.frv.
Mjög viða hér var þessum
flutningafyrirmælum afar illa
tekið. t haust er leið urðu viða
árekstrar og lengst gengu
foreldrar i Pontiac i Michigan
fylki. beir sprengdu i loft upp
marga skólavagna. búsundir
mæðra héldu börnum sinum
frá skóla og settir voru á stofn
margir einkaskólar. Mótmæli
foreldra eru flest á þá lund, að
þeir vilji ekki að börnum
sinum verði ekið i skóla uian
þess hverfis, sem þau búa i.
Flestir segjast ekkert hafa á
móti þvi, að öðrum börnum
verði blandað i þeirra skóla.
Mrgir blámenn hafa snúizt á
móti flutningunum af sömu
ástæðum og hinir hvitu kyn-
bræður þeirra. Foreldrar kin-
verskra barna i San Fransisco
hafa verið meðal þeirra, sem
mest hafa mótmælt. Vilja
þeir, að börnin fái áfram að
stunda sina eigin skóla i Kina-
hverfunum, en verði ekki ekið
um langa leið til að láta
blanda þeim i skóla með
hvitum og svörtum.
Margir róttækari leiðtogar
blámanna vilja láta fram-
fylgja flutningaboðskapnum
út i æsar. beir telja það vera
einu leiðina til þess að bjarga
börnum úr hinum ömurlegu
fátækrahveríum blámanna i
stórborgunum. Skólanir i
þessum hverfum og reyndar
allt ástand menntamála ku
vera i hinni mestu niður-
lægingu.
Stjórnmálamennirnir, sem
flestir tóku undir úrskurði
dómstólanna, eru nú farnir að
ókyrrast i sætum sinum,
þegar þeir sjá, hve kjósendur
hafa snúizt illa við flutninga
fyrirmælunum. Nýleg Gallup
skoðanakönnun hefir leitt i
ljós, að 77% Bandarikja-
manna, hvitra sem blárra, eru
á móti flutningum barna milli
skóla til að koma á réttu kyn-
þáttahlutfalli. Við svona
tiðendi stökkva stjórnmála-
mennirnir i loft upp, sérstak-
lega svona stuttu fyrir
kosningar.
beir þykjast nú allir vera að
reyna að bæta úr þessu, og
liggja fyrir þinginu mýmörg
frumvörp varðandi vanda-
málið. Nixon hefir verið
frekar loðinn i þessu máli sem
öðrum, en hann hefir nú einnig
lofað að láta til skarar skriða
strax og hann kemur frá Kina.
George Wallace, sá svarti
senuþjófur, er sá eini sem
alltaf hefir verið á móti flutn-
ingunum^ og er þetta eitt af
aðalbaráttumálum hans i
kosningahriðinni, en hann
ætlar að reyna við forsetaem-
bættið aftur i haust,
Allt er i óvissu um það,
hvernig þetta mál muni fara.
Hugsandi menn hafa þungar
áhyggjur af þvi, að stjórnar-
völdin geti ekki framfylgt
úrskurðum dómstólanna
vegna mótstöðu fjöldans.
Ottast þeir algera ringulreið i
landinu. Undirstöðunni undir
úrskurði dómstólanna renndi
reyndar Hæstiréttur Ban-
darikjanna 1954, þegar hann
kvað svo á um, að öll börn
skuli hafa sama rétt til mennt
unar, og að það sé einungis
f r a m k v æ m anl eg t með
blöndun kynþáttanna i skólum
landsins. bórir S. Gröndal.
1
VANDIÐ
VALIÐ
VELJH)
CERHNA
Sendum gegn póstkröfu
GUÐM. bORSTEINSSON
GULLSMIÐUR
Bankastr. 12
BÆNDUR
ATHUGIÐ
Ilöfum kaupendur að:
Vörubilum.
Fólksbilum.
Dráttarvélum og búvélum.
Öllum árgerðum og
tegundum.
BÍLA, BÁTA OG
VERÐBRÉFASALAN.
Við Miklatorg.
Simar 18<>75 og 18677.
HEIMDALLUR
KAPPRÆÐ UFUND UR
verður haldinn í Sigtúni mánudaginn 6. marz nk. kl. 20.30.
UMRÆÐUEFNI:
Aðgerðir og stefna ríkis-
stjórnar Olafs Jóhannessonar
Ræðumenn af hálfu FUF:
Ræðumenn af hálfu Heimdallar:
Fundarstjórar:
Alfreð Þorsteinson og