Tíminn - 26.03.1972, Qupperneq 9

9
Sunnudagur 26. marz 1972.
FMWítkttarfíofckui'frtn
Fr-amkvænKlavHóri; K;rlst(árt B«n*dík<»srt«, Ritítjótan ÞórarlrtH
Þórarrnsson láþ), ArtÓtés KfWíártSSOrt,
:: Gi::t>orsí«ins¥(>n: :pg-
^iÍlMÓníiiRÍlÍfjófnóÖkTtflíltófM:^
Jórr Hslgason, IndfWt
SjgnfrtÚl::
tsaóó--
tuaa.
ÁsktifUr^faló kt, ías.öo á
kN ÍiJKt álrvUktó. -
Tómas Kartsson, Aogtýsiogastiórl: Steln-
:í: SddÚSií Jirtúi:: SÍflWf
- 12306, Skrifstofvr Bankastfæff 7. Af&fíWMusfmi
A-ugfýstngasím{:::lMÍ3,/ATSrar:: skrjfstofvr:: oi-mt/TOSöO,:
iSbifiisástöÍiú
rrtáhóafxtnnártlániíS.;
- fiiáSaprortt h f. (OffsátJ:
Ræða Ólafs
í setningarræðu sinni á aðalfundi mið-
stjórnar Framsóknarflokksins sl. föstudag
gerði Ólafur Jóhannesson, forsætisráðherra,
m.a. grein fyrir þeim ráðstöfunum, sem rikis-
stjórnin hefur þegar beitt sér fyrir og ætlar að
beita sér fyrir.
Hann benti á, að i málefnasamningi rikis-
stjórnarinnar væri að finna öll þau helztu mál,
sem Framsóknarflokkurinn hefði barizt fyrir á
undanförnum árum og ályktað um á siðasta
flokksþingi sinu.
Efst og stærst mála væri landhelgismálið. í
þvi máli gerði rikisstjórnin meira á fyrstu 4
mánuðunum eftir að hún kom til valda, en
,,viðreisnarstjómin” gerði á 12 árum. Það
hefði verið mikill sigur, er samstaða náðist
með öllum þingmönnum á Alþingi um ályktun,
er var efnislega samhljóða ákvæðum málefna-
samningsins um landhelgismálið. Frá útfærsl-
unni yrði ekki hvikað, þótt erfiðleikar kynnu að
mæta okkur, en forsætisráðherrannn kvaðst
sannfærður um, að við ynnum fullan sigur að
lokum.
Forsætisráðherra minnti á fyrstu ráðstafan-
ir rikisstjórnarinnar, leiðréttingu visitölunnar,
hækkaðan aflahlut og fiskverð til sjómanna,
styttingu vinnuvikunnar, stórhækkun
tryggingabóta, hækkun afurðalána og lækkun
vaxta m.a. hjá Fiskveiðasjóði, lengingu orlofs
og fl.
Kjarasamningarnir i desember hefðu orðið
rikisstjórninni mikil hvatning, en þeir tryggðu
vinnufrið i landinu til tveggja ára.
Samið var um hóflegar kauphækkanir i
áföngum.
Þá ræddi forsætisráðherrann um efling fiski-
skipastólsins með endurnýjun togaraflotans.
Sumum þætti hún of mikil á of skömmum tima.
Hafa yrði hins vegar i huga, að ftogaraflotinn
hefur grotnað niður á sl. ártug. Ákveðið væri að
kaupa 24 togara, sem væru 500 lestir. Allir
þessir togarar eiga að fara til staða á landinu,
þar sem atvinnutæki hefur skort og atvinnu-
leysi hefur verið landlægt. Fyrir þessa staði er
hér um atvinnulega byltingu að ræða, og þessi
skip eiga eftir að verða þessum stöðum mikil
lyftistöng. Það átak, sem rikisstjórnin er nú að
gera i togaramálunum,ermiklu stærraen allar
þær smáskammtalækningar, sem gerðar hafa
verið á undanförnum árum og miðað hafa átt
að jafnvægi i byggð landsins. Það mun sýna sig
þegar þar að kemur. Þessi efling fiskiskipa-
stólsins er lika rökrétt samhliða útfærslu land-
helginnar, þvi við ætlum okkur að nýta fiski-
miðin sem bezt og skynsamlegast.
Samhliða þessu átaki mun verða gert stór-
átak til eflingar fiskiðnaðinum, ekki aðeins
hraðfrystihúsunum, heldur er einnig i undir-
búningi efling niðursuðu- og niðurlagningar-
iðnaðar og átak i markaðsmálum.
Fjölmargt fleira nefndi forsætisráðherra og
taldi, að stjórnarskiptin hefðu leitt til þátta-
skila i islenzku þjóðlifi. -TK
Naseem Khan:
Brezkir kennarar snúa
sér að kynþáttamálinu
Markmiðið er að auka gagnkvæma virðingu kynþáttanna
SVO vildi til i skóla einum i
suðurhluta Lundúna i haust,
að kennslukonu, sem var að
kenna ungum börnum, varð á
að nefna kosningar.
„Hvað eru kosningar”?
spurðu börnin og kennslu-
konan útskýrði, hvað um væri
að vera. Efnið greip hugi
barnanna, einhverra hluta
vegna,og kennslukonan ákvað
að láta kosningar fara fram.
Kjósa skyldi forsætisráð-
herra, utanrikisráðherra og
innanríkisráðherra.
Börnin voru 34 i bekknum,
þrjátiu svört og fjögur hvit.
Þau settust niður með kjör-
seðlana og byrjuðu að naga
blýantana sina. Kennslukonan
sagði siðar svo frá, að hún
hefði fundið til ótta þegar
henni varð ljóst, hvað var á
seyði. Kjörnu ráðherrarnir
þrir voru allir hvitir. Og þeir
voru siður en svo sjálfkjörnir
leiðtogar. Kennslukonan seg-
ist ekki geta gert sér grein
fyrir yfirburðum þeirra að
neinu öðru leyti en þvi, að þeir
voru hvitir.
ÞETTA er afar athyglisverð
niðurstaða. Bekkurinn var
álitinn mjög „góður” bekkur
að þvi er kynþáttamálin
áhrærir. Svörtu börnin voru
svo miklu fleiri en þau hvitu,
að öryggisleysis gat ekki gætt
hjá þeim og þau gátu heldur
ekki fundið til þess, að þeim
bæri nauðsyn til að falla að
rikjandi skipan hvítra manna.
Þau höfðu þegar frá byrjun
hiklaust teiknað sig sem svört
börn eða brún og sama var að
segja um teikningar af fjöl-
skyldum þeirra. En þegar til
þess kom að velja þá, sem
hæfastir væru til forustu, urðu
hinir hvitu fyrir valinu.
Hvernig á að bregðast við
öðru eins og þessu? Getur
kennarinn haft á valdi sinu að
breyta þeirri niðurstöðu, sem
börnin hafa réttilega komizt
að utan skólans, að svarta
fólkinu sé valinn staður i
neðstu þrepum mannfélags-
stigans? Oft hefir verið á það
bent, hver áhrif þetta getur
haft i skólum, eða allt frá
sinnu- og afskiptaleysi og yfir i
beina og þráláta óþekkt. Óum-
deilanlega þarf þvi annað og
meira til en, að kennarinn sé
hlutlaust góður við börn af
hinum ýmsu kynþáttum, en
margir kennarar halda enn að
það hljóti að nægja. En hvað á
þá að taka til bragðs?
í FYRRA var i Bretlandi
stofnað til samtaka, sem nefn-
ast Teachers Against Racism,
skammstafaö T A R. (Kenn-
arar gegn kynþáttamisrétti).
Markmið samtakanna er að
efla sjálfstraust svartra
barna, auk margs annars.
Forustumenn samtakanna
telja nauðsyn bera til að ráð-
ast að rótum þeirra hug-
mynda, sem börnin gera sér
um sig og strauma skóla-
kerfisins, sem þar eru að
verki. TAR er enn fámennur
hópur, sem meira verður að
byggja á sandi trúar og vonar
en bjargi fjármunanna.
Bridget Harris, ritari sam-
takanna, segir félagana vera
um fimm hundruð. „Og ef þeir
hefðu allir borgað félags-
gjaldið, sem er eitt pund, væri
allt komið á fulla ferð”, sagði
hún með nokkurri þykkju. En
hvað sem félagsgjaldinu liður
hefir samtökunum tekizt að
vekja áhuga allmargra kenn-
ara viðs vegar um landið. Þau
snúa sér einkum að hvitum
kennurum, enda meiri hætta
á, að augu þeirra séu lokuð
fyrir aðsteðjandi hættu.
„Svartir kennarar vita hvar
skórinn kreppir”, segir
Bridget Harris.
'm&íi l I
Svört börn og hvit saman aö leik.
KENNARASAMTÖK þessi
beittu sér fyrir námskeiði i
Conway Hall i fyrra og hafa
siðan haldið svæðisbundna
fundi viðs vegar um London og
tekið þar til meðferðar hin
ýmsu áhrif kynþáttamálanna i
kennslunni. Um daginn geng-
ust þau fyrir tveggja daga
námskeiði um þjálfun fram-
haldsskólanema i Fjöllista-
skólanum i Norð-vestur
London.
Forustumenn TAR hafa
sannfærzt betur og betur um
það siðan að starfið hófst, að
þeir verða óhjákvæmilega að
færa út kviar starfseminnar i
sifellu. Þeir beindu augum
sinum fyrst að unglinga-
fræðslu i sögu og landafræði,
eins og raunar flestir aðrir, en
þar er fjallað um fyrrverandi
nýlendur eins og þær hafi af
tilviljun ánetjazt heims
veldinu. Keppikeflið er eðli-
lega að kanna og kynna Sem
bezt sögu og málefni svert-
ingja.
SKÓLASTJÓRNIR hafa
sýnt starfseminni töluverða
andúð og talið hana valda
sundrungu. Félagarnir i sam-
tökunum segja áhrifin þver-
öfug við þetta. Stofnað hefir
verið til námskeiða i nokkrum
skólum og þar hefir komið i
ljós, að gagnkvæm virðing
kynþáttanna hefir aukizt til
muna. Grundvallaratriðið er
að viðurkenna litarhátt barns-
ins sem jákvætt afl, sem eigi
allt aðra og meiri menningar-
lega forsögu en hugmyndin
um villimanninn i skóginum
felur i sér.
Árangurinn af námskeiðum
i sögu og málefnum svertingja
bendir til, að þessi hugsun sé
skynsamleg og stefni i rétta
átt. Námskeiðin i Tulse Hill
eru þegar allkunn, en þar er
þriðjungur nemendanna
hvitur. Skemmra er um liðið
siðan að námskeiðin i Skóla
Williams Penn i Dulwich hóf
ust, en þau hafa átt sama, ein-
læga áhuganum að mæta.
KEN FORGE, sem stjórnar
námskeiðunum þar I sögu og
málefnum svertingja, segir,
að yfirleitt séu 18—25 af
hundraði svartir i bekkjum
skólans. Námskeiðin þarna
njóta mun minni stuðnings
yfirvalda en i Tulse Hill, en
Forge er samt mjög ánægður
með árangurinn.
Hann segir 11 drengi I sjötta
bekk sækja námskeiðin, og sé
enginn þeirra sérlega „skarp-
ur námsmaður”. Hann kveðst
þvi hafa undrazt mjög, er þeir
sátu grafkyrrir og fullir áhuga
i fjörutíu minútur meðan hann
þuldi yfir þeim úr sögu Afriku
og þrælasölunnar.
„Ég verð var við verulega
aukið sjálfstraust og aukna
sjálfsvirðingu vegna þess, að
kennslan byggist á vitneskju
og staðreyndum”. Forge segir
mjög mikilvægt að reisa
fræðsluna á föstum grunni til
þess að komast hjá því að
þurfa að skipta á sögulegum
hindurvitnum og goðsögnum
hvitra manna og svartra.
TAR hóf starfsemi á nýju
sviði i byrjun þessa árs, en þar
er enn siður á visan að róa um
framvinduna. Flestir segja,
að i barnaskólunum riki sátt
og samlyndi. Þar hvili ljón og
lamb hlið við hlið og púki mis-
munandi litarháttar skjóti þar
ekki upp kolli.
„Þetta er ekkert annað en
vitleysa”, segir Bridget
Harris ritari TAR. „Svörtu
börnin vita mætavel, að þau
eru svört þegar þau stiga fæti i
fyrsta sinn inn yfir þrösk
uld barnaskólans. Rit
arinn sagði þetta á fundi,
sem haldinn var þegar starfið
i barnaskólunum hófst.
Aheyrendur hennar voru
þarna um fimmtiu og flestir
voru henni samdóma um þetta
efni.
KENNURUM kom yfirleitt
saman um, að hvitir kenn
arar væru alveg furðu
lega blindir á þá stað
reynd, að þeir boða sjálfir með
tilvist sinni og framkomu þá
skoðun, að hviti litarhátturinn
sé jú það rétta. Þeir hengja
með ánægju upp myndir af
börnum að leik i skemmti-
görðum, að dansa kringum
jólatré o.s.frv., en gleymist
gersamlega að athuga, að
börnin eru auðvitað öll hvit.
Myndabækurnar, sem lesið er
i, sýna afar sjaldan svart
barn.
Kennslubækurnar fjalla alls
ekki um svört börn fremur en
þau væru ekki til, auk þess
sem þær eru yfirleitt miðaðar
við miðstéttirnar i flestum
efnum. Ekki þarf auðugt
imyndunarafl til að gera sér i
hugarlund, hver áhrif þetta
hefir.
NÍJ er TAR önnum kafið i
barnaskólunum. Félagarnir
taka nýjar og betri bækur i
notkun, þar sem sagt er frá
innflytjendum og upphafi
þjóða og landa. En þeir segja,
að þetta hrökkvi of skammt.
Þá vanti bækur, þar sem inn-
flytjendur hljóti fulla viður-
kenningu i hinu brezka samfé-
lagi.
Þeir ætla sjálfir að hefjast
handa með þvi að búa til tólf
veggspjöld, sem sýni mismun-
andi lit börn. Þaðan er að visu
langt I lokamarkið, en það er
„að móta heila kynslóð full-
orðinna manna, sem ekki gera
greinarmun á kynþáttum”.
Um hitt verður þó varla deilt,
að þeir fara rétt að þegar þeir
reiða öxina að rótum trésins 1
barnaskölunum.