Tíminn - 29.03.1972, Blaðsíða 11
Miðvikudagur 29. marz 1972
TÍMINN
n
KIN
ÆÐSLA
LÍFS-
FÓLKS
RHEILLA
\Aenningar- og fræðslu
ramtíðarverkefni
Samstarf viö
Listasafn A.S.i.
— Hvaða fjármuni hcfur MFA
til starfsins?
— Þeir hafa verið af skornum
skammti. Þing ASt samþykkti, að
MFA skuli fá 10% af skatttekjum
Alþýðusambandsins, auk þess
sem MFA hefur fengið 200 þús,
kr. framlag á fjárlögum, en nú
siðasta ár kr. 300 þúsund. Þetta fé
hefur að sjálfsögðu hrokkið
skammt til að sinna þeim um-
fangsmiklu verkefnum sem MFA
eru ætluð. Segja má að i fyrstu
nafi fjármunir IviFA fariö að
mestu i að koma upp og innrétta
fræðslu- og sýningarsal okkar á
Laugavegi 18, á III. hæð, en þar
er nú ágæt aðstaða til fundahalda,
sýninga, námskeiða og fræðslu-
hópastarfs.
Það tókst þegar i byrjun mjög
gott samstarf við Listasafn ASt,
og er salurinn sameign þessara
samtaka. Auk þess var Hjörleifur
Sigurðsson forstöðumaður Lista-
safns ASI ráðinn til MFA, og
hefur hann um nokkurt skeið
unnið að jöfnu fyrir þessa aðila.
Hefur hann unnið ágætt starf, og
hafa þannig skapazt mjög góð
tengsl þessara aðila, sem nauð-
synlegt er að viðhalda.
— Hver hafa svo verið helztu
fræðsluverkefni fram að þessu?
— Haustið 1969 tókst samvinna
milli Bréfaskóla StS og ASI og
MFA um námskeiðahald, og hafa
fjögur vikunámskeið verið haldin
þessu samstarfi. Þau voru öll
fullskipuð, og tilnefndu verkalýð -
félög viðs vegar af landinu fólk til
þátttöku.
Þá hefur verið gefin út ritgerð
Ólafs R. Einarssonar um upphaf
isl. verkalýðshreyfingar i sam-
vinnu við Sögufélagið.
A fundi í fræðsluhópi MFA I fundarsalnum að Laugavegi 18. Þarerunú slikir hópar að starfi flest kvöld og aðstaða góð. Listasafn ASt er
einnig til húsa I sama húsi.
Samskipti við fræðslustofnanir
alþýðu i nágrannalöndunum hafa
mjög verið á dagskrá: MFA hefur
tvivegis sent menn utan til að
kynna sér fræðslustarf alþýðu-
samtakanna á Norðurlöndum.
MFA og Norræna húsið buðu i
sameiningu til landsins Bjartmar
Gjerde, forstöðumanni AOF i
Noregi, sem eru hliðstæð samtök
og MFA hér. Gjerde, sem er nú-
verandi menntamálaráðherra
Noregs, flutti hér tvo fyrirlestra
um fullorðinsfræðslu og voru þeir
ágætlega sóttir, auk þess sem
hann heimsótti verkalýðfélög og
ræddi við forsvarsmenn Alþýðu-
sambandsins.
Þá vil ég sérstaklega geta um
ráðstefnu um heilbrigði og öryggi
á vinnustöðum og haldin var i
haust. Þetta var stefnumarkandi
ráðstefna og samþykkti mjög at-
hyglisverða ályktun, sem hefur
verið rækilega kynnt.
Hér er að sjálfsögðu ekki um
neina tæmandi upptalningu að
ræða, heldur drepið á það helzta.
sýnir konur á sama námskeiði aö
Breytt viðhorf
— En hver er forsenda þeirrar
aukningar i starfi, sem nú er
hafin?
— Það er ekki sizt að þakka
breyttu viðhorfi fjárveitinga-
valdsins til þessa fræðslustarfs.
Aiþingi veitir á fjárlögum þessa
árs 1,9 millj. til fræðslustarfs Al-
þýðusambandsins. Þetta veldur
þvi, að nú hefur verið hægt að
ráða fræðslustjóra auk Hjörleifs,
•sem hér starfar áfram að hluta.
Auk þess að ná i kennslukrafta,
sem til þarf og hægt að ráðast i
kostnað við námskeiðahald um
landið.
— Hvaða nýir starfsþættir eru nú
hafnir eða fyrirhugaðir?
— ÉG vil fyrst nefna nám-
skeiðahald um landið i samstarfi
við svæðasambönd og verkalýðs-
félög. Fyrsta námskeiðið á lands-
byggðinni var á Akureyri
dagana 25-27 febrúar og fjallaði
um ,,Sjóði og tryggingar”. Það
sóttu rúmlega 30 forystumenn tólf
verkalýðsfélaga af Norðurlandi.
Fluttir voru fimm fyrirlestrar,
sem siðan voru ræddir i umræðu-
hópum, auk fyrirspurna til fyrir-
lesara og almennra skoðana-
skipta.
Næsta námskeið af þessu tagi
verður i Borgarnesi 9.-10. april og
fjallar um „Vinnustaðinn”. Þar
verður viða komið við, m.a.
fjallað um hlutverk og skyldur
trúnaðarmanna verkalýðsfélaga
á vinnustað, heilbrigði og öryggi
og áhrif starfsfólks á stjórn og
starfrækslu fyrirtækja. Annað
námskeið um „Sjóði og trygg-
ingar” er ráðgert á Akranesi 21-
23. april, og reynt verður að fara i
alla landshluta á þessu ári með
námskeið og ráðstefnur. Við höf-
um þegar óskað eftir samstarfi
við fjórðungssamböndin um sam-
starf við að koma þessum nám-
skeiðum á, auk þess sem við
reynum að sinna beiðnum ein-
stakra verkalýðsfélaga úti á landi
um fræðslustarf.
Fræðsluhópar að starfi
t öðru lagi er hafið starf svo-
kallaðra fræðsluhópa hér i
fræðslusal MFA, og eru þeir að
starfi fimm kvöld i viku núna.
Einn þeirra fjallar um þróun
verkalýðshreyfingar með sögu-
legu yfirliti um þau mál, og er
leiðbeinandi Ólafur R. Einarsson
sagnfræðingur. Annar hópurinn
fjallar um stéttastjórnmál, og er
Ólaíur Ragnar Grimsson, lektor,
leiðbeinandi hans. Þar eru flutt
erindi og siðan umræður, fyrir-
spurnir og skýringar. Þriðji
félagsmálahópurinn æfir ræðu-
flutning og fundarstörf og annast
ég þar leiðbeiningar.
Fjórði starfshópurinn fjallar um
leiklist. Þátttakendur fara i leik-
hús og skoða sýningar, og siðan
koma ýmsir leikarar og leik-
stjórar á fundi með hópnum og
ræða málin og skýra. Til að
mynda komu i vikunni sem leið til
hópsins Gunnar Eyjólfsson og Jón
Laxdal og ræddu við okkur um
óþelló, en áður hafði sú sýning
verið skoðuð. Starf þessa hóps
hófst á þvi, að Sveinn Einarsson
leikhússtjóri flutti erindi um
þróun isl. liklistar.
Hver hópur kemur saman einu
sinni i viku, alls sex sinnum.
Þessu starfi munum við halda
áfram, enda gefizt mjög vel. I
þessu námshópakerfi verður
megináherzla lögð á félagsleg
viðfangsefni og listkynningu.
1 þriðja lagi hefur þegar tekizt
samstarf við mörg verkalýðs-
félög um námskeið. sem haldin
verða ýmist i husakynnum þeirra
eða hjá okkur. MFA mun þá út-
vega þeim leiðbeinendur, eftir þvi
sem þau óska.
Tvö slik námskeið standa nú
yfir hér i Reykjavik. Annað hjá
Hinu isl. prentarafélagi fyrir
bókargerðarmenn og hitt hjá
Sveinafélagi húsgagnasmiða, og
eru þau bæði almenn félagsmála-
námskeið
Almennir fundir
1 fjórða lagi má nefna, að við
höfum efnt til tveggja almennra
funda. Annar fjaliaði um verka-
lýðshrevfinguna og stiórnmálin,
en þar höfðu framsögn Jón Snorri
Þorleifsson og Guðmundur H.
Garðarsosn. Hinn fjallaði um af-
stöðu verkalýðshreyfingarinnar
til skattabreytinganna. Fór hann
fram i Sigtúni og var mjög fjöl-
sóttur. Þar fluttu stuttar ræður
þeir Jón Sigurðsson ráðuneytis-
stjóri og Björn Jónsson forseti
ASl, sem svöruðu siðan fyrir-
spurnum og ábendingum fundar-
manna ásamt Halldóri E.
Sigurðssyni fjármálaráðherra.
Urðu umræður lifandi og fjör-
ugar. Þannig munum við efna til
fleiri funda um þjóðmál i brenni-
depii, einkum þau er varða vinn
andi fólk öðru fremur.
Þá má ennfremur geta þess, að
ASt og MFA efndu i febrúar i
sameiningu til tveggja fyrir-
lestrafunda i Norræna húsinu um
verkalýðssamtök Sovétrikjanna,
en tveir fulltrúar frá þessum
samtökum voru hér gestir ASl.
— Hér er auðsjáanlega um fjöl-
þætt og mikið starf að ræða, en er
citthvað fleira nýtt á döfinni?
— Það er ákveðið að Sven-Arne
Stahre, sem nýlega hefur látið af
störfum sem forstöðumaður ABF
Sviþjóð, komi hingað til landsins
á vegum MFA og Norræna húss-
ins. Hann mun dveljast hér dae-
ana 15.-21. april og halda bæði al-
mennan fyrirlestur og sérstakt
námskeið um fræðslustarf verka-
lýðsfélaga. Verður það okkur
óefað mikill fengur, eins og heim-
sókn Bjartmar Gjerde á sinum
tima. 1 þessu sambandi má einnig
geta þess, að MFA mun nú i vor
senda einn nemanda til þátttöku i
Genfarskólanum, en sá skóli er
samnorrænn verkalýðsskóli, sem
við erum aðilar að.
Þá má einnig geta þess, að nú
er i athugun hjá okkur að hefja
útgáfustarf af ýmsu tagi. t fyrsta
lagi hefur komið til athugunar út-
gáfa á fræðslu- og fréttablaði i
samvinnu við miöstjórn ASI. Auk
þess er ráðgerð útgáfa á smáum
og stórum upplýsinga- og fræð-
slubæklingum. Starfandi er nú
sérstök nefnd sem undirbýr hand-
bók fyrir fóik i verkalýðsfélög
unum, með ýmsu efni er varðar
réttindi þess ogstöðu. Stefnt er að
þvi að handbokin komi út á þessu
hausti.
Eg vil einnig geta þess sérstak-
lega, að það er mikill áhugi i
stjórn MFA á þvi að koma á ein-
hverju sambandi við vinnudaðina
sjálfa, með heimsóknum þangað
eða bjóða fólki af ákveðnum
vinnustöðum til okkar i fræðslu-
sal MFA.
— Það virðast þvi vera næg
verkefni hjá ykkur og óþrjótandi
starfsmöguleikar?
— Já, það er óhætt að fullyrða
það. F'ræðslumálunum hefur að
minum dómi allt oflitiðverið sinnt
á liðnum árum. Félagshreyfing
eins og okkar verður að vera lif-
andi og með andlegum hræring-
um. Sérstaklega er nauðsynlegt
að þjálfa og mennta trúnaðar-
menn félaganna og Alþýðusam-
bandsins. Félagsmálaskóli al
þýðu, sem vonandi sér dagsins
ljós fljótiega, mun þar fá mikið og
brýnt verkefni i hendur.
Mikill áhugi
Það er mjög gott til þess að
vita, að i verkalýðshreyfingunni
vex mjög áhugi á auknu fræðslu-
starfi, jafnt með forystu sem
félagsmönnum, og kemur það
m.a. fram i mjög góðum undir-
tektum við starf okkar i MFA.
Enda er mála sannast, að ekkert
verkefni er eins nauðsynlegt fyrir
hreyfinguna og stóraukin fræðsla
félagsfólksins um málefni sam-
takanna og þjóðfélagið almennt.
Verkalýðshreyfingin verður sjálf
að hafa þetta starf með höndum
og standa myndarlega að þvi. Ein
mikilvægasta forsenda þess er
stofnun öflugs fræöslusjóðs, en
hann á að vera ein meginkrafa
okkar i næstu kjarasamningum
að minu mati.
1 þeirri miklu umræðu um
menntamál, sem fram hefur farið
að undanförnu, hafa menn áttað
sig betur á þvi en áður, að mennt-
un verður að vera almennings-
eign og veitast fólki á öllum aldri.
Fátt annað er eins mikilvægt til
að jafna aðstöðu fólks. Félags-
hreyfingarnar, og þá ekki sizt
verkalýðshreyfingin, er kjörin til
að vera framkvæmdaaðili full-
orðinsfræðslu á hinu félagslega
sviði, enda hefur það sannast
áþreifanlega á hinum Norður-
löndunum.
Framtiðarheill og lifshags-
munir þjóðarinnar liggja við, að
okkur takist að gera byltingu i
fræðslumálum islenzkrar alþýðu,
sagði Baldur að lokum. — AK.
Frá námskeiöi MFA og Alþýöusambands Noröurlands um „Sjóöi og tryggingar”. Þaö var haldið á Akurevri
dagana 25. — 27. febrúar. s.l.