Tíminn - 30.03.1972, Blaðsíða 4

4
TÍMINN
______i_
Fimmtudagur 30. marz 1972.
Dynjandi á togi á tsafjar&ardjúpi, og I baksýn sjást I þaö minnsta 7 aörir rækjubátar, á spegilsléttu Djúpinu.
(Tímamyndir Kári).
BRUGÐIÐ UPP
RÆKJU Á
LANDSTÍMINU
Það var hrollkalt á tsafiröi,
þennan þriöjudagsmorgun, er
þeir Sigurjón Hallgrimsson skip-
stjóri á Dynjanda og Kristbjörn
Eydal sóttu fréttamann Timans á
Ilerinn á tsafiröi. Þetta var I lok
janúar.
Daginn áöur, þegar ég kom til
tsafjaröar, tók Fokkerinn frá
Flugfélaginu sveig út yfir Isa-
fjarðardjúpið, áöur en flogið var
inn Skutulsfjörðinn, og þá blasti
við i Djúpinu fjöldi rækjubáta á
spegilsléttum sjónum. Sumir
voru svo til kyrrir, en sjórinn
freyddi um stefnið á öðrum. Þessi
fallega og freistandi sjón varö til
þess, að eitt af þvi fyrsta sem ég
ræddi um við Guðmund Sveinsson
netagerðarmeistara á ísafirði,
var hvort ekki væru tök á að
komast i róður með rækjubát
daginn eftir. Jú, hann hélt það nú.
Ég þyrfti ekki að hafa áhyggjur
af þvi, hann skyldi tala við ein-
hvern góðan skipstjóra og biðja
fyrir mig. „Þeir hljóta að vilja
leyfa þér að fljóta með, nema þeir
Góður poki innbyrtur.
haldi að blaðamenn séu ein-
hverjar fiskifælur”.
Ég hafði sem sé ekki meiri
áhyggjur af þessu, en snéri mér
að öðrum verkefnum á Isafirði.
Um kvöldið þegar ég hafði sam-
band við Guðmund, sagði hann
við mig: Hann Sigurjón Hall-
grimsson á Dynjanda ætlar að
taka þig með, og þeir koma og
sækja þig á Herinn um hálf átta
leytið. Ætlarðu ekki að slá til?
Þeir spá góðu veðri á morgun, og
ég býst við að farið verði inn i
Skötufjörö, þvi að þeir voru að fá
rækju þar i dag. Það er oft þan-
nig, að ef einhverjir hafa fengið
góðan afla einhvers staðar i
Djúpinu, þá fara margir þangaö
daginn eftir: ,,Jú, ég hélt nú, að
ég ætlaði að slá til, en hlifðarföt
yrði ég vist að fá, ekki færi ég i
hvitri skyrtu og skóm i rækju-
róður. ..Ég bjarga þvi”, sagði
Guðmundur, og það voru orð að
sönnu, þvi að innan nokkurra
minútna var ég kominn með fullt
fangið af fötum til að fara i á
sjóinn.
Það stóð heima, að þeir Sigur-
jón og Kristbjörn komu um hálf
átta. Morgunkaffið á Hernum
yljaði manni vel i morgunsárið,
en matreiðslumaðurinn þar hafði
verið svo vinsamlegur að fara á
fætur fyrir allar aldir og taka til
handa mér þennan lika ágæta
morgunverð. Það var kyrrt og
hljott þegar við ókum niður á
bryggju, en þar var lif og fjör.
Rækjuveiðimennirnir voru i óða
og önn að koma sér af stað. Þung
og langdregin mótorhögg rufu
morgunkyrrðina, og töluverður
reykur steig upp úr reykháfnum,
áður en bátarnir fóru að mala
eðlilega i hægagangi.
A hverjum rækjubáti eru aðeins
tveir menn, og meðan annar
hugar að vélinni um borð i bát-
num, sækir hinn plastkassana,
sem rækjan er sett i um borð,
strax og hún kemur upp úr
sjónum. Kassarnir eru geymdir i
sérstökum hólfum i bryggjunum,
og merktir hverjum bát. Rækju-
bátarnir eru nokkuð misstórir eða
frá fimm og upp i 30 tonn. Dyn-
jandi er 7 tonn, smiðaður hjá
Bátalóni i Hafnarfirði.
Brátt er allt tilbúið, Sigurjón
fer inn i stýrishúsið og fer aðsnúa
við i höfninni. Siðan er siglt fyrir
bryggjuendann, en ekki liður á
Iöngu áður en hann verður að slá
af, þvi að isjakar eru hlið við hlið i
höfninni og geta skemmt bátinn,
ef siglt er á fullu á þá. Kristbjörn
stendur fram á til að segja til um
isinn, sem tefur nokkuð ferð
okkar fyrir tangann, en brátt er
komið i auðan sjó og siglt eftir
ljósmerkjum út Skutulsfjörð. Isa-
fjarðar — radió er kallað upp, og
tilkynnt um brottfarartima fyrir
tilkynningaskylduna. A leiðinni út
er margt spjallað, og að sjálf-
sögðu er rækjan eitt aðalumræðu-
efnið.
Eftir um klukkutima stim er
komið upp undir Æðey, og mér
finnst sem Sigurjón ætli þar upp i
landsteina, en skyndilega tekur
hann mikla beygju og siglir siðan
áfram. Þarna við eyna eru nefni-
lega grynningar, og það er ekki
nema fyrir kunnuga að sigla
þarna, en það sparar mikinn tima
að fara þessa leiðina. Fjöllin i
kring eru nú óðum að koma betur
i ljós, eftir þvi sem birta tekur af
degi.
Þegar Sigurjón slær af og lætur
reka, erum við fyrir mynni Skötu-
fjarðar. Það er beðið eftir að birti
af degi, þvi að fyrr þýðir ekki að
setja trollið i sjóinn. Á meðan er
drukkið kaffi frammi i lúkar, og
hlustað á þá i talstöðinni.
Guðmundur hefur reynzt sann-
spár, þvi að greina má ljósin á 12 -
15 bátum þarna i kring um okkur.
Þá kemur að þvi að birtan er
orðin nóg. Þeir Sigurjón og Krist-
björn henda nótinni fyrir borð, og
siðan er siglt i hálfhring Krist-
björn tekur sér stöðu við spilið
framantil á dekkinu, en Sigur-
jón er i stýrishúsinu. Allt i einu
segir'hann ,,Fara”,og Kristbjörn
losar um bremsuna á spilinu,
hlerarnir detta i sjóinn úr
gálganum aftast á bátnum, og
báturinn er settur á fulla ferð.
Þeir fylgjast með þvi, hve mikið
af virnum fer út, og þá kemur að
þvi, að nóg er komiö, og bremsan
er sett á spilið — og nú hefst hið
eiginlega tog. Það getur verið
misjafnt, hve lengi er togað, og
fer það eftir botninum á hverjum
stað, og hvað hverjum skipstjóra
finnst heppilegt að toga lengi i
það og það skiptið. Þetta fyrsta
tog á Dynjanda þennan janúar-
morgun var ekki langt, þvi að
brátt heyrðust brak og brestir i
spilinu, og allt benti til þess, að
trollið væri fast i botni. Þá er ekki
um annað að gera en hifa það
upp. A meðan hift er upp, silast
aðrir rækjubátar fram hjá
Dynjanda, og það er ekki erfitt að
sjá hvort þeir eru á togi eða ekki,
þvi að bátarnir láta sérstaklega i
sjónum, þegar þeir draga þunga
vörpuna eftir botninum.
Það reynist vera heldur litið i
pokanum eftirþetta fyrsta hal, og
ég hugsa með sjálfum mér, að
ekki blási byrlega i upphafi veiði-
ferðar með mig um borö. Sigur-
jón og Kristbjörn taka trollið inn
fyrir, og ég reyni að hjálpa þeim
frekaren flækjast fyrir. Nú ætlar
Sigurjón að kippa svolitið, og
koma sér úr festunni. Hann
stimar inn fjörðinn, snýr við og
tekur mið, áður en hann lætur
trollið fara i annað sinn. Þegar
allt er komið i botn og báturinn
kominn á togið, fá menn sér kaffi,
og það er farið að skrafa saman.
Það er dýrleg fjallasýn þarna á
Isafjarðardjúpi, sólin er komin
hátt á loft, enda farið að nálgast
hádegi.
Þarna rétt hjá okkur er rækju-
bátur, og þeir segja mér að eitt
sinn hafi þessi bátur sokkið ekki
langt frá þeim stað, sem við erum
á. Hann náðist siðar upp, og
stimar nú þarna um hafflötinn
eins og ekkert hafi i skorizt. Talið
berst að fiskirannsóknum, og þá
sérstaklega rannsóknum á ræk-
junni, og Sigurjón segir, að það sé
grátlegt til þess að vita, hvað
menn viti i raun og veru litið um
hegðun rækjunnar, og miklu
meira þurfi að rannsaka hana.
Æskilegt væri að sérstakt leitar-
skip væri i ísafjarðardjúpi, sem
leitaði að rækjunni fyrir bátana,
en Djúpinu öllu er nú skipt i reiti
fyrir rækjuveiðimennina, svo að
betur sé hægt að átta sig á, hvar
rækjan veiðist helzt og hvernig
hún hagar sér.
Nú liður að þvi að Sigurjón ætli
að láta hifa i annað sinn, og ég bið
spenntur eftir að sjá árangurinn
af þessu togi. Veiðiferðin er nú að
skýrast fyrir mér, og kemur sér
nú vel að hafa verið á siðutogara,
og kynnzt öllum handbrögðum
þar um borð. I raun og veru er
þetta aðeins smækkuð mynd af
togaraveiðum — en allt miklu
einfaldara i sniðum og hættu-
minna.
Þaö kemur fyrir aö rimpa þurfi saman göt á trollinu.