Tíminn - 30.03.1972, Page 6

6
TÍMINN
Fimmtudagur 30. marz 1972.
A sæluviku
í Sevillu
fyrir20 árum
Kátir piltar reiöa stúlkurnar sínar á lend um skreyttar götur Sevillu á sæluvikunni.
Reiöfólkiö er i andalúsiskum búningum.
Þaö var upp ur páskunum fyrir
réttum og sléttum tuttugu árum.
Ég haföi leyst festar í marz og
haldið i Evrópureisu einn mins
liðs, og raunar var það ferð án
fyrirheits. Ég ætlaöi að reika um
án fastrar áætlunar, hafa timann
fyrir mér og láta ekki máli skipta.
hvort mánuðirnir yrðu tveir eða
þrir á ferðalaginu. Slika frjálsa
ævintýraför hafði ég ekki farið i
blaðamannsferlinum — og hei
ekki farið aðra slika siöan. Ég
hélt til Hafnar suöur um Þýzka-
land og Sviss, skrapp til Austur-
rikis, siðan strikið suöur i Milanó
og Flórens, sneri þar viö til
Feneyja, aftur til Milanó, og þeg-
ar ég haföi spilað lönguvitleysu
við hann Ketil Jensson þar ti)
klukkan sex aö morgni, hélt ég
með lestinni áleiðis til Parisar,
hafði tveggja potta rauðvins-
flösku i handarkrikanum, og
Frakkar og ttalir gáfu mér að
bita i löngu brauöin sin. Um
kvöldið hitti ég danska og norska
ferðahópinn i Paris. Með honum
ætlaði ég til Spánar. Þaö var
raunar eini fasti punkturinn i
ferðaáætluninni þvi að fáráðling-
ur minn treysti sér ekki einn
þangað eöa suður i Marokkó,
enda var þetta annað sumariö,
sem landið var opiö feröamönn-
um eftir borgarastyr'jöldina og
striöiö.
Daginn eftir héldum við suður
frönsku sléttuna yfir skörð og
hryggi Pireneafjalla, og hermenn
Frankós voru tvær klukkustundir
að skoða okkur og allt hafurtask
okkar við landamærin, kroppvisi-
teruöu jafnvel suma. Það var
engin miskunn hjá spánska
Magnúsi i þá daga. Herdeildir,
gráar fyrir járnum, við hvert
landamærahlið og litið inn i
ferðabllana á óliklegustu stööum
á vegum landsins.
Við komum til San Sebastian að
áliönu kvöldi, og nutum þar blið-
viðris fram yfir miönættið i stór-
brotinni fegurð borgar og um-
hverfis. Daginn eftir ekið suður
yfir hrjósturlönd Gömlu-Kasta-
liu, áð I Burgos og fleiri borgum,
skoðuð nokkur leirþorp, horft á
fjárhirðana meö stafinn og hóp-
inn sinn. Náttað i Madrid.
Svo er vikan i Madrid liðin og
ekið suður til Toledo og þaðan um
Nýju Kastaliu yfir fjöllin til Kor-
dóvu.
Eftir lærdómsrikan dag þar er
sjálf Andalúsia fyrir kæli. Hópur-
inn hitnar og glaðnar. Við höfum
farið yfir landamæri hrjóstur-
hæðanna og aldingarðsins. Augun
teyga yndi þess blómgaða jurta-
garðs — appelsinutrjágarðar,
pálmagöng, blómskrúö og sánir
akrar vins og korns og undir blik-
andi sól, sem skin frá bjádjúpum
himni — það er Andalúsia, vest-
urlandið, sem skáld Máranna
kváðu um:
Þetta land er lystigarður
lifs I heimsins eyðimörk.
Dýrð Granada, skáldmærð
Kordóvu og yndi Sevillu — þetta
er þristirnið I Andalúsiu. Sá, sem
ekki hefur komið til Sevillu, hefur
enga dásemd séö, segir spænskt
máltæki. Yndi þrá menn mest i
þessum heimi, og þvi er Sevilla
skærasta stjarnan i Andalúsiu og
raunveruleg höfuöborg hennar —
og Andalúsiu menn bæta við:
hjartaborg Spánverjans.
Þegar við ókum yfir brúna á
Guadalquivir meö gullturn
Péturs grimma á hægri hönd,
sunnudagsmorguninn 26. april
var sannarlega sólskin I Sevillu.
A árbakkanum sátu tötralegir
verkamenn og reyktu vindlinga,
sem þeir höföu vafið sér sjálfir úr
einhverju tóbaksmoði, og sumir
notað dagblaðssnepil utan um, —
börn örbirgðirnar viö dyr alls-
nægtanna — það er lika Sevilla,
eöa var að minnsta kosti 1952.
Svo nemum við borgina á
nokkrum dögum. Ég reika með
norskum feröakunningja yfir sól-
heitt torgið inn I skuggasæla
Slöngugötu, og við fáum okkur
sæti við borð á gangstéttinni. Eft-
ir eitt lófaklapp skundar þjónninn
til okkar með bjórglas og súra
smákrabba á diski — aukagetu,
sem hann ætlast alls ekki til
greiðslu fyrir, hún er aðeins tákn
um hjartagæzku hans og gest-
risni. Hann kemur ekki fyrst til að
spyrja, hvað viö viljum, getur sér
til, að við kjósum ölið i hitanum,
enda sér hann, að við erum út-
lendingar. Nú, viljum við ekki öl-
ið, fer hann bara með það aftur og
sækir rauövin. Það er svo einfalt.
Umhverfis okkur sitja aðeins
karlmenn hlæjandi og masandi
yfir ölkoliu eöa rauðvinskrús.
Hvergi er konu að sjá. Norðmað-
urinn klappar á þjóninn: „Vinur,
eru engar konur i þessari borg?”
„Senor, komdu klukkan sjö. Nú er
La Feria — sæluvika I Sevillu”.
Sevilla, segir Andalúsiumaður-
inn, þessi hjartaborg Spánverj-
ans, rúmar eðli hans allt —
dýpsta guðsótta og björtustu lifs-
gleði. Þetta tvennt er ekki alveg
það sama, en það á að verða sam-
ferða. Og fyrst skal gjalda guði
það, sem guðs er. Þá gleðst maö-
ur með betri samvizku á eftir.
Á pálmasunnudag hefst þvi
helgivikan i Sevillu. Þá er engin
borg alvarlegri á svipinn, og sá
svipur helzt fram yfir föstudaginn
langa. Fólkið fer i grafargöngu
um götur og stræti með skraut-
legar dýrlingamyndir, klætt
svörtustu kuflum eða hvi.tustu
höklum og með háar keiluhettur,
sem falla niður á axlir, en aðeins
smágöt fyrir munn og augu. Og
þessar helgigöngur eru farnar
undir merkjum 48 bræðra- eða
nunnureglna — hvorki meira né
minna. Pilagrimar streyma til
borgarinnar utan af sléttunni, úr
öllum byggðum og borgum Spán-
ar og jafnvel frá öðrum löndum —
streyma til Sevillu — Mekku
Spánar.
En biðum við, það bezta er eft-
ir. Lifið og gleðin eiga lika sinn
hlut, og hann er eftir. Þá hefst La
Feria — sæluvikan. Þá er nú upp-
litið annað. Þá er engin gleði of
skær, enginn tónn of bjartur, ekk-
ert litskrúð of fagurt, enginn dans
of trylltur. Þá þyrpast pilagrimar
gleðinnar til borgarinnar, og ég
og hinn norski kunningi minn vilj-
um gjarnan slást i þann hóp, þótt
við kunnum ekki mikið fyrir okk-
ur, i þeirri list aö skemmta okkur
á spánversku, og hvorugur eigi
sina Mekku i spánskri gleði eða
guðsótta.
Spánverjarnir, sem streyma til
Sevillu á sæluvikuna, reyna allir
að veröa Andalúsiumenn I húð og
hár. Þungbúnir Baskar, mjó-
slegnir Galisiumenn og velefnað-
ir Katalóniubúar fleygja allir
pottlokum sinum og setja upp
barðastóra Sevillu-hatta og
stinga stórum vindli i munnvikið.
Siðan reika þeir inn i Slöngustræti
og vona, að mállýskuhreimurinn
ljóstri þvi ekki upp, að þeir eru
ekki Andalúsiumenn. En þér er
tilgangslaust, norræni litföli
lýsingur að reyna aö leika Anda-
lúsiumann. Þú ert rauður i þeirra
augum, og það nafn verðuröu að
bera, hvort sem þér likar betur
eða verr.
En við göngum samt lika um
Slöngustræti (Calle Sierpes), þótt
við séum rauðir og kunnum enga
spænska mállýzku. Þarna er krá,
sem kennd er við Cervantes, og á
áletraðri töflu stendur, aö hér
hafi sá góði maður setið I hlekkj-
um, af þvi að hann átti ekki pe-
seta til þess að borga vínglasið
sitt. Sorg hans var mikil, en
hamingjan gafst heiminum, þvi
að hér fékk hann — mitt I sorg
sinni — fyrstu opinberunina um
hinn guðdómlega Don Quixote,
hetjuna frá La Mancha. Cervant-
es er spánskur Bellman.
Og þarna má sjá, að Kordóvu-
búar eru ekki einu skáldin á
Spáni, þvi að á þessu húsi einu
standa þessi orð: „Her eru gerö
Sóknarprestur frá Kastaliu og meðhjálpari hans ræöast við á hliðar-
götu I Sevillu, komnir þangað á helgivikuna.