Tíminn - 30.03.1972, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 30. marz 1972.
TÍMINN
7
Þær dansa sevillana, klappa, stappa og smella, og fólkið safnast umhverfis.
húsgögn og sonnettur”. Og enginn
getur litið á Giraldillo, veðurhan-
ann mikla á turni Giröldunnar, án
þess að minnast Sevillu-skritl-
unnar um þjófinn og hænurnar.
Hún er svona:
Hænsnaþjófur fór einu sinni inn
i hænsnahús i úthverfi Sevillu og
stal öllum hænunum. Hann skildi
hanann einan eftir og batt um
háls hans bréfmiða með þessum
visbendingum:
A sæluviku i Sevillu
er sérhver hæna farin.
bað er komið fram yfir hádegi
og göturnar tæmast af fólki.
Menn eru farnir heim i miðdegis-
blundinn, þvi að mikið stendur til,
þegar liður á þennan sæluviku-
sunnudag. Við gerum slikt hið
sama. Blundurinn er þó stuttur,
þvi að ekki má gleyma nautaat-
inu. — fyrsta og veglegasta
nautaati vorsins i Sevillu. Það
reynist þó ekki hlaupið að þvi að
fá aðgöngumiða. Við leitum fyrir
okkur i söluturnum — allir búnir,
en hins vegar eru hérna til
aðgöngumiðar að ameriskri kvik-
mynd með Clarke Gable, segir
stúlka brosandi i hverjum turni.
Nei takk, nautaat skal það vera.
Viö erum ekki komnir til Anda-
lúsiu til þess að horfa á Clark
Gable? Hvernig ætli hann stæði
sig i nautaati?
Litill, tötralegur drengsnáði
leysir loks nauð okkar. Hann hef-
ur verið i nánd og séð erindisleysu
okkar. — Senor, vantar þig miða
á Corrida de Toro — aðeins
hundrað peseta i sombra
(skugga). Við tökum boði hans
fegins hendi, þótt 50 pesetar sé
skráð verð miðans. Þetta er litill
gróðamaður, likur jafnöldrum
sinum, sem sáust oft i Reykjavik
fyrr á árum, ef hann væri ekki
svona svartur á brún og brá.
Þúsundir streyma inn á Plaza
de Toros um miðmunda. Stór-
vindillinn i munnviki karlmann-
anna virðist alveg eins nauðsyn-
legur til þess aö njóta þessarar
skemmtunar og aðgöngumiðinn.
Og nú vantar konurnar ekki i hóp-
inn. Atta naut eru lögð að velli,
dugar ekki minna á slikum tylli-
degi i upphafi sæluviku, þótt séu
látin nægja sex á venjulegu
nautaati.
Sandurinn á nautaatssviðinu i
Madrid og Barcelónu er hvitur, i
Malaga og Valensiu er hann
bleikur, en það er aðeins hér i Se-
villu, sem hinn rauðgullni sandur
Guadalquivir þekur sviðið og
gleður auga hvers litaljósmynd-
ara.
Nautin geysast fram hvert af
öðru, og hver leikur er stuttur.
Þau eru imynd tignar og afls hins
frjálsa dýrs, þegar þau birtast.
Þau elta rauðar veifur, stinga
múldýr á hol, rifa gullbryddar
buxur picadoranna en falla öll að
lokum fyrir hjartastungu mata-
dorsins, hvers nafn þýðir dauði.
Spánskt máltæki segir: ,,Et og
drekk, ver glaður, njót ásta, en
gleym samt ekki að stinga nefinu
i dyr dauðans”. Þvi boðorði er
Spánverjinn að hlita, þegar hann
fer á nautaat. Hann kann að kom-
ast létt út úr þvi! Nautaatið verð-
ur helzt að eiga sina stund á
hverjum miklum gleðidegi, ef öll-
um siðareglum er fylgt, og vafa-
laust er þetta sæmileg heimspeki,
þótt nautaatið geri Spánverja
rjóðari, en flesta norræna menn
aðeins enn fölari á vangann.
Við snæðum kvöldverðinn
klukkan niu að sið Spánverja, og
klukkan tiu hefstkvöldið með allri
sinni gleði. Á Santo-Tomas riða
ungir Andalúsiusveinar fram og
afturá skrautbúnum gæðingum,
klæddir andalúsiskum kúreka-
búningum, og þar er enginn mað-
ur með mönnum, nema hann hafi
kjörna mey á hestinum hjá sér.
Hún situr brosandi og kvenleg i
siðum og litskreyttum knÍD-
ilingakjól, og auðvitað kvenleg. á
lendinni fyrir aftan piltinn sin-.
Hægri hendi heldur hún um mitti
vinar sins en hinni i reiðann sér til
halds og trausts.
Þannig þeysa ungir bændasynir
utan af sléttum Andalúsiu til Se-
villu með unnusta sina á sæluvik-
una. Kjóllinn er svo siður og viður
ið taglið á hestinum virðist koma
jndan pilsfaldinum, og áhorfandi
getur varla séð, hvort það tilheyr-
r reiðskjótanum eða blómarós-
nni.
Góður heimilisfaðir býður fjöl-
skyldunni i ökuferð i léttikerru
með múlösnum fyrir, og það á nú
við krakkana. Um göturnar
ganga konur milli vagna og hesta
með leirbrúsa á öxl og glös við
belti og bjóða manzanilla — sælu-
vikumjöð Sevillu — til sölu. Ungi
riddarinn stöðvar hest sinn og fær
sér glas og hjónaleysin drekka
andalúsiska hestaskál. En i miðri
allri dýrðinni standa blindir karl-
ar og konur á götuhornum og
hrópa á hjálp samborgarans,
betlandi konur, foreldralaus
börn.
Og svo leggjum við leið okkar
út i Prado de San Sebastian,
gleðigarð Sevillu. Paradisarhliðið
hvelfist yfir inngang garðsins.
Pappirsskrautið og ljósadýrðin
mynda óralöng bogagöng, og
fram með þeim hafa sigaunar
sett krár sinar og búðir. Þar er
krá við krá, og götuhliðin, á þeim
opin eins og sjái inn á leiksvið. A
veggjum skarta stórhyrnd nauts-
höfuð við hlið Jesú-mynda úr tré,
og i hönd frelsarans hefur verið
stungið ferskri pálmagrein. Æsk-
an dansar. t kráarhorninu knýr
maður dragspil eða orgel. sem
mest hann má. Stulkurnar
sveigja arma og mjaðmir og
skella hælum i gólf. Hópurinn
verður stærri og stærri og nær út
á gangbrautina, og áöur en varir
hefur þiónninn fleygt bakkanum
og snarazt i dansinn. Fólkið fylkir
sér i hring um hann og klappar
taktinn.
Oti á miðri gangstéttinni tekur
maður að leika á gitar. Sigauna-
stúlka smellir lófaklippum sinum
hvellt og háttfast og byrjar að
dansa. Það er sevillana sem
leikið er, og sevillana, sem hún
dansar. Fleiri bætast við, smá-
stelpur, rosknar konur og allt þar
á milli. Fólkið klappar og stappar
og gitarleikarinn leikur sama
lagið aftur og aftur meö æ meiri
hraða, og dansinn verður æ tryllt-
ari. Bakarinn skorar á leirkera-
smiðinn i einvigi i stappi. Og þeir
stappa fótum sem mest þeir
mega og likjast stóðhestum á vor-
degi.
Það er sama, hvert litið er,
sama hvert er gengið, alls staðar
er nú leikið sevillana, stappað se-
villana, klappað sevillana, smellt
sevillana og dansað sevillana.
Stúlkurnar þeyta um sig rauðum,
gulum, hvitum og bláum blóma-
kjólum, faldarnar lyftast og sið-
pilsin sviptast. Já, sigaunans
svörtu guðir, þetta er dans. Jafn-
vel tungan i norrænum blóð-
leysingja verður þvöl og ærsla-
glampi kemur i augun, þegar Se-
villa dansar. En þar sem hann
horfir sem bergnuminn á dans-
inn, er allt i einu gripið um hand-
legg hans. Það er tötrum klædd
sigaunakona með barn á hand-
legg. Brjóst hennar eru nakin, og
barnið sýgur þau ákaft. Peseta,
segir hún og réttir fram magra og
blakka hönd. Norræni gesturinn
fær sting i hjartað og er reiðubú-
inn að tæma vasa sina að smá-
mynt til hjálpar i slikri neyð, en
samferöamaðurinn segir: 0, hún
hefur vafalaust fengið barnið
lánað eða leigt.
Þaö er liðið langt á nótt, en fólk-
ið dansar. I auöu horni milli skúra
leika tveir drengsnáðar nautaat.
Annar er bolinn og rennir sér sem
ákafast á rauðan jakka „nauta-
banans”, sem hefur brugðið sér
úr honum og heldur honum sem
atveifu. Þetta er stórfiskaleikur
drengjanna I Andalúsiu.
Við yfirgefum garð gleðinnar
og^göngum inn i Santa Crus, hiö
forna borgarhverfi þröngra
gatna, hvitra húsa og blóma-
garða. Sevilla er borg patióanna,
sem fegurst eru i spánskri
heimilisgerð, máriskur menning-
ararfur.
Girölduturninn gnæfir yfir
hverfið, hjarta og rödd Sevillu,
með klukkunum tólf, sem hver
ber dýrlingsnafn. A Dona Elvira
er leikið og dansað sevillana.
Glaður hópur við borð á gang-
stéttinni réttir fram glös sin, þeg-
ar skritna gesti ber hjá: „Rauð-
ur, viltu manzanilla? Það er
sæluvika i Sevillu”.
Og svo lýkur sæluvikunni i Se-
villu. Norrænir bleiknefir halda
suður á bóginn og verða brúnir.
Leiðin liggur yfir sundið, til
Tetuan i Marokko, allt suður til
Fez og fjallaþorpsins Xauen. Og
svo norður á ný — og einn dag i
mai sit ég á tröppum ráðhússins i
Osló og bið þess að utanrikisráð-
herrann ljúki ræðu. Svo hefst ferð
S norður eftir Noregi allt til Nar-
i vikur. Dagar og vikur liöa i glöð-
um hópi, þar sem maður er heima
hjá sér. — Hvilikt ævintýravor
. fyrir tuttugu árum.
....... * — AK
Skólatöflur
Nú er timabært að panta fyrir næsta
haust.
Við getum boðið yður mjög vandaðar
emalieraðar stáltöflur, fyrir segul. Hægt
er að fá þær með útbúnaði til að hækka
þær og lækka. Einnig með hliðar vængj-
um, sem geta verið strikaðir, eða með
myndloða og sýningartjaldi.
Bréflegar fyrirspurnir og pantanir óskast.
STAFN H/F, Brautarholti 2,
Box 5143, Reykjavik.
í einu tæki
Gengur bæðifyrir
rafmagni
og rafhlöóurn
Góður gripur,
góð gjöf
á aðeins
kr. 12.980
segulband
KLAPPARSTÍG 26,
SÍMI 19800, RVK. OG
B U Ð'l N BREKKUGÖTU 9, AKUREYRI, SÍMI 21630