Tíminn - 30.03.1972, Blaðsíða 6

Fimmtudagur 30. marz 1972,
TÍMINN
--------
■r-; . ■
I heimsókn að Hulduhólum
Við ökum eftir Vesturlandsvegi
i átt frá borginni. Til vinstri hand-
ar er gamalt hús, sem á siðustu
þrem árum hefur verið gert upp
og þvi breytt. Héðan er fegursta
sjávarsýn, og hægra megin þjóð-
vegarins er steinsnar upp i fjöll.
Við erum komin að Hulduhólum,
vinnustofu og heimili listamann-
anna Steinunnar Marteinsdóttur,
leirkersamiðs, og Sverris
Haraldssonar, listmálara,og fjöl-
skyldu þeirra.
Uppi á þaki er málarinn sjálfur
að leika sér að flugdreka. Það er
hans aðferð til þess að fá sér
friskt loft þessa dagana.
Okkur er boðið inn. Gömlu fjósi
hefur verið breytt i rúmgóða
vinnustofu fyrir Steinunni, þar
sem hún einnig hefur námskeið i
leirmunagerð, sem hefur verið
vinsæl tómstundaiðja undanfarin
ár. Gamalli hlöðu hefur verið
breytt i stóra, bjarta stofu og loft
byggt yfir hana, þar er vinnu-
stofa Sverris.
Hér væri hægt að skyggnast um
sali dögum saman. Málverk hylja
alla veggi. „Fæst af þessu er
búið”, segir Sverrir, ,,Ég nota
það til að hylja auðu veggina,
þangað til ég tek til við hvert og
eitt málverk á ný”. Hvers kyns
leirmunir eru einnig um allt,
vasar, könnur, krúsir. Sumt ber
þó meiri svip af skúlptúr heldur
en notagildi. t sumum leirker-
unum eru hverskyns pálmatré,
sem setja ásamt ýmsum munum
austurlenzkan blæ á heimilið,
ennfremur blóm og jurtir, en
ræktun þeirra er tómstundaiðja
húsmóðurinnar. Og Sverri er
fleira til lista lagt en að mála
myndir, hann sker i tré, úrfjaðrir
verða að skemmtilegum grip i
höndum hans, og honum detta i
hug athæfi eins og að bera heljar-
stórt birkitré inn i hús og taka
börkinn af þvi til hálfs. Nokkur
skipslikön eru lika i ibúðinni, m.a.
eitt i smiðum uppi á lofti. ,,Ég
málaði yfir mig um daginn og fór
þá á fást við þessa ”skipasmiði”,
sagði Sverrir.
Þaö aö byggja
Talið berst að húsbyggingum,
eftirlætisiþrótt islenzku þjóð-
arinnar. Sverrir og Steinunn eru
nú búin að koma sér upp góðri
vinnuaðstöðu, en það var ekki
tekið út með sældinni. Heilan
vetur gat Sverrir ekki málað, þvi
að þau voru búin að láta fyrri
vinnustofu hans af hendi. Hann
var þá smiðunum til aöstoöar og
beið eftir að iðnaðarmennirnir
kæmu. Sverrir: ,,Sá sem stendur i
húsbyggingum fær taugaáfall
svona tvisvar þrisvar á dag. Sú
reynsla temur manni visst kæru-
leysi, sem er ágætt. Það er til-
gangslaust að vera aö ergja sig
yfir smámunum. Og sennilega
er ennþá verra að eiga ekki hús,
heldur en að eiga hús. En það
gerði ekki til þótt það væri aðeins
minna fyrirtæki að koma sér upp
þaki yfir höfuðið.
„Sverrir var niðurbrotinn mað-
ur þennan vetur”, segir Steinunn,
„og ég varð þreyttari af að hlusta
á hann i hálftima heldur en eftir
að kenna allan daginn”. „Við
hefðum sennilega aldrei lagt i að
byggja upp gamalt, ef við hefðum
vitað út i hvað við vorum að fara,
en nú er þetta afstaðið, og við
hefðum aldrei leyft okkur að hafa
svona mikið húsrými, ef um ný-
byggingu hefði verið að ræða”.
„Það er ómetanlegt að vera hér
úti i frjálsri náttúrunni en ekki
klesstur inni i borg með útsýni
aðeins inn um giuggana hjá ná-
grönnunum. En vegamála-
stjórnin gerðiokkur óleik með þvi
að breyta áformum sinum um
lagningu nýja Vesturlandsvegar-
ins, hann átti að vera hér talsvert
fyrir neðan, en nú er verið að
leggja hann skammt frá gamla
veginum, en þó aðeins fjær okkur,
til allrar hamingju. Hér er gifur-
leg umferð og mikill hávaði frá
veginum og stundum aurburður.
Vonandi lagast það eitthvað
þegar vegurinn færist ögn fjær.
Fullorðnir þurfa
lika ómstundaiðju
Það var ætlunin að ræða við þau
hjón um starf þeirra, og við tök-
um Steinunni fyrst tali:
„Ég er að drukkna i námskeið-
um. Það er dálitið misjafnt hvað
þau eru eftirsótt, en yfirleitt er
mikið að gera á þessum tima árs.
Mér finnst starfsemi eins og
námskeið i leirmunagerð þörf.
Það eru ekki aðeins unglingarnir,
sem eiga sér vandamál heldur
lika fullorðna fólkið. Það er vissu-
lega þörf á að hugsa svolitið fyrir
tómstundum þeirra, sem ekki eru
á skólaaldri. Flestir sem koma á
námskeið til min fá verulega út-
rás i þessu starfi.
Þótt þetta fólk sé ekki endilega
sérlega listrænt, leynist eitthvað
með þvi flestu. Leir er svo þægi-
legt efni viðfangs, að allir geta
eitthvað. Meiri hluti fólksins
skapar ekki nein listaverk á nám-
skeiðunum, enda er ekki við þvi
að búast. En innan um er alltaf
skemmtilegt fólk, og skemm-
tilegir hlutir koma lika út úr
þessu starfi.
Mér gengur illa að fá suma til
að vinna sjálfstætt, enda hefur
litið verið gert- til þess að örva
fólk til þess i skólum hér, og þvi
eðlilegt, að það sé þvi óvant.
Meirihluti nemenda minna eru
konur, sem margar eru vanar
hannyrðum. Þær hafa yfirleitt
áður unnið eftir munstrum og
vilja fá ákveðnar hugmyndir að
vinna eftir. Ég reyni hins vegar
að forðast að láta það eftir þeim,
en það vill ganga misjafnlega, og
hlutirnir, sem búnir eru til, verða
gjarnan keimlikir, en engu að
siður margir snotrir”.
„Ég minnist þess, að i fyrra
barst frétt um,að fólk gæti fengið
blýeitrun af að leggja sér til
munns mat eða drykk úr leirilát-
um. Ert þú að stofna nemendum
þinum i lifshættu með þvi að leyfa
þeim að gera sér bolla og annað
þess háttar úr leir?”
„Nei, það er allt i lagi með leir-
inn, sem ég brenni. Þessi hætta er
einkum fyrir hendi ef notað er
mjög lágbrennt keramik. Ég
brenni leirmunina við 980—1020
gráðu hita, og það á að vera
öruggt. Og ég er búin að drekka
úr keramikbollum eftir sjálfa mig
i 10—20 ár, Það ætti að vera nokk-
ur trygging”.
íslendingar
kunna að
meta leirmuni
„Fólkið er yfirleitt ánægt með
að vinna á námskeiðunum og með
hlutina, sem það gerir. Það er
farið að aukast að karlmenn vilji
læra þetta. Það var t.d. heilmikið
af strákum hér i vetur. Konur úr
kvenfélaginu i Mosfellssveitinni
hafa verið hjá mér, vistmenn af
Reykjalundi og margir fleiri
úr sveitinni.
Ég fer litið út i tæknilegu hlið-
ina á leirmunagerð. Þannig
brenni ég og glerja allt sjálf fyrir
nemendurna. Það er þvi miklu
meiri vinna i kringum þetta en
sjálfar kennslustundirnar. Ég hef
fremur litinn brennsluofn og verð
að brenna á hverri nóttu. Þótt ég
taki enga nemendur I svo sem
mánaðartima, eins og ég geri
stundum, stendur það venjulega á
endum, að ég er að ljúka við að
brenna afurðir gömlu nemend-
anna þegar nýir koma.
Ég er undrandi á þvi, hve mikið
selst af leirmunum hér á landi.
Islendingar virðast kunna vel að
meta slika gripi. Annars
framleiði ég ekki á markað núna.
Ég var orðin þreytt á þvi. Ef leir-
munaframleiðsla á að vera lif-
vænleg, er nauðsynlegt að senda
frá sér magn, og það sem selst er
ekki alltaf það, sem mann langar
að gera. Smáhlutir seljast t.d.
einna bezt.
//Þetta er þessi
stofulist"
Núna vinn ég þegar ég hef tima
„Fólk hefur gefið okkur ótal ráð um hverskyns búskap og atvinnurekstur,
sem það telur tilvalið að iðka hér i sveitinni. Við reyndum við hænsnarækt
en gáfumst fljótlega upp. Hænsnin ætluðu alveg að æra okkur.”
Steinunn Marteinsdóttir,leikkerasmiður,og Sverrir Haraldsson,listmálari,
láta sér þvi nægja að vinna af kappi hvort að sinni grein i nýjum vinnu-
stofum i Mosfellssveit.
ElElE1ElElElElE]E)ElElElElEli3|b|ElSlblElElElEflElb|blb|b|ElElEli3|i3H3ji3]b]l3][3]l3lb]b|El
01
B1
B1
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
01
INTERNATIONAL 354
Eigum fyrirliggjandi International
354 - fullkomna heimilistraktora
Á AÐEINS KR. 290 ÞÚSUND
AAEÐ GRIND
Góð varahlutaþjónusta og greiðslukjör
MUNIÐ STOFNLÁNAUMSÓKNIR
Kaupfélögin &
Samband ísl. samvinnufélaga
Véladeild
Ármúla3, Rvík. sími 38 900
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
ElElEU3lb]E]ElElElElElElElElb|blElElElElElElb|blB)ElElElEU3U3lElElElE]EJE]ElElEjElEl