Tíminn - 30.03.1972, Page 15

Fimmtudagur 30. marz 1972.
TÍMINN

■ iVF*r,?&rr**r • T..*xyry

gengara, að reykingamenn eigi
erfitt um andardrátt heldur en
bindindismenn.
4. Það er algengt, að konur, sem
reykja meðan á þungun stendur,
fæði of litil börn (létt).
5. Sigarettureykingar orsaka
krabbamein i barka á karlmönn-
um, og það virðist vera samband
milli sígarettureykinga og
krabbameins i blöðruhálskirtli.
6. Dánartala þeirra, sem deyja af
völdum kransæðakölkunar, er
70% hærri hjá reykingamönnum
en meðal bindindismanna.
7. Einnig eru sigarettureykingar
settar i samband við æðakölkun
og ýmsa hjartasjúkdóma.
Nefndin sannaði siðan mál sitt
með tölum og dæmum.
Það er nú vitað um minnst sjö
efni i tóbaksreyk og tjöru, sem
orsaka krabbamein i dýrum. Þá
vitnaði nefndin i rannsóknir dr.
Oscars Auerbacs, en hann at-
hugaði lungu 1500 lika og fann út,
að krabbamein var langtum al-
gengara i lungum þeirra, sem
reykt höfðu i lifenda lifi.
Raunar má segja, að þessi
bandariska nefnd hafi ekki bein-
linis verið að vinna brautryðj
endastarf, þótt athugun hennar
sé ef til vill sú merkasta til þessa.
Allt frá árinu 1939 hafa verið
gerðar margar almenningsrann-
sóknir, sem sýnt hafa fram á
samband rnilli reykinga og
ýmissa sjúkdóma. Til dæmis má
geta þess, að árið 1960 komst ,,the
Royal College of Physicians” i
Bretlandi að nákvæmlega sömu
niðurstöðum og bandariska
nefndin.
■Tiu manna nefndin benti á, að
mjög oft væri samband milli
reykinga og hjartasjúkdóma, en
einkum eru niðurstöður hennar
ógnvekjandi varðandi hinn svo
nefnda „Burgers” sjúkdóm.
Hann finnst aðeins hjá reykinga-
mönnum, og einkenni hans hverfa
alveg, ef reykingum er hætt. Auk
þess er vitað, að veiki þessi er
einkar sjaldgæf meðal kvenna,
nema á eyjunni Puertó Rikó. A
þeirri eyju fá konur þráfaldlega
„Burgers” sjúkdom, enda iðka
þær mjög að reykja sigarettur,
sem innihalda sérlega mikið
nikótin.
Athuganir hafa og sýnt fram á,
að reykingamenn látist fremur en
aðrir úr hjartasjúkdómum. Þá er
einnig vitað, að nikótin hefur
slæm áhrif á öndunar- og
meltingarfæri.
Áhrif upplýsingar
Þrátt fyrir hrollvekjandi niður-
stöður visindamanna, talsverða
herferð gegn reykingum og betri
upplýsingar um skaðsemi tóbaks-
reyks, heldur auður tóbakskaup
manna áfram að vaxa. Það hefur
sýnt sig, að mjög margir eiga
erfitt með láta af reykingum.
Margir, sem annars gengur vel,
eiga bágt með að vera án tóbaks,
viljastyrkur þeirra dugir ekki til
að vinna bug á ávananum, þótt
hann annars geti „flutt fjöll”.
Mig grunar, að hér sé þjóð-
félaginu mjög um að kenna. Nú
timamaðurinn fær þá hugmynd af
fjölmiðlunartækum, að það sé
aðall heimsmannsins að reykja
sigarettur, hafa glas við hönd, og
láta nægja að fjalla um öll vanda-
mál með hálfvelgju, glamra utan
i hlutina í hálfkæringi: Það
skiptir öllu að vera eins og hinir.
Mörg meðöl hafa verið reynd til
þess að venja fólk af reykingum:
töflur og hylki, jafnvel bragð-
vondar gervisigarettur, en ekkert
af þessu hefur borið verulegan
árangur, og sérfræðingar eru
ekki heldur sáttir við þau. Sums
staðar hefur verið komið á fót
hjálparstöövum til þess að að-
stoða fólk sem vill hætta reyking-
um, þ.e. gefa þvi trú á eigin vilja-
styrk. Stöðvarnar þykja gefa
góða raun.
Fólki, sem ekki tekst að hætta,
eða ekki getur hugsað sér það,
hefur verið ráðlagt eftirfarnadi:
1. Sjúga reykinn ekki niður i
lungun.
2. Reykja sigaretturnar ekki til
fuils.
3. Kveikja ekki aftur i stubbum.
Eins og málin standa nú, er
gegndariaus áróður gegn
reykingum nauðsynlegur, eigi úr-
bætur að nást, en þessi áróður
verður auðvitað aö vera fram-
kvæmdur með skynsamlegu viti.
Það er til dæmis ekki nóg að
banna tóbaksaugl. utan dyra og i
gluggum tóbaksverzlana, meðan
leyfilegt er að fylla verzlanirnar
sjálfar af lokkandi myndum af
fallegu fólki, reykjandi
hinar ýmsu sigarettutegundir. Og
þótt bann við tóbaksauglýsingum
i islezkum fjölmiðlum sé vissu-
lega spor i rétta átt, hefur það
takmarkað gildi, á meðan inn i
landið berast hundruð erlendra
blaða og timarita, sem flest eru
full af tóbaksauglýsingum. Svo að
ekki sé minnzt á alla þættina og
kvikmyndirnar i sjónvarpi og
kvikmyndahúsum, þar sem gefur
að lita reykjandi fólk við öll
hugsanleg tækifæri.
Baráttan gegn tóbakinu verður
fyrst og fremst að beinast að ung-
mennunum. Það verður að nota
öll tiltæk ráð til að forða þeim frá
freistingunni, þvi að tilraunir
sýna, að þvi lengur sem unglingar
standasthana, þvi meiri likur eru
á.að þeir hefji ekki reykingar.
En hér er við ramman reip að
draga, og hætt er við,að seint tak-
ist að losa okkur algjörlega úr
heljargreipum tóbaksávanans.
Hvert spor, þótt stutt sé, i átt að
settu marki, gefur þó von um
fullnaðarsigur.
G.F.
ÚR og skartgripir
KORNELÍUS
JONSSON
SKÖLAVORÐUSTlG 8
BANKASTRÆTI6
^»18588-18600
LENGRI LÝSING
n
NEQEX
2500 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstæður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartíma)
NORSK ÚRVALS
HÖNNUN
Heildsala Smásala
Einar Farestveit & Co Hf
Bergstaðastr. 10A Sími 16995
Hálinað
er verk
þá hafið er
sparcaðnr
skapar
verðmæti
Samvinnabankinn
Auglýsið
i Tímanum
Nýjasti kraninn fró Hinum heimsþekktu Foco verksmiðjum
í Svíþjóð er aftanókrani, sem veitir vörubílstjórum betra
og þægilegra svigrúm við vinnuna en óður. Kraninn er
þannig gerður, að hægt er að skilja hann eftir heima, þegar
hans er ekki þörf.
Foco kranar fóst með margvíslegum hjólpartækjum m.a.
grjótklóm, skóflum, krækjum og krókum. Fljótvirk vökvalenginq.
270° — 360°snúningur.
KRANINN VINNUR VERKIÐ
Suóurlandsbraut 16 • Simi 35200
•••••••••••♦•••••«••••••••
♦••♦*••••••••♦••••♦•••••••
•••••♦••••••••••••••••••••
••••••••♦•••••••*
:::::
••••••••••
■♦♦•..... — - — .
♦•••••••♦•♦••♦•••
::
•••••••••♦••♦••♦••••♦♦♦•••••••4
...............................,........................ >•••••••-----------
•••♦••••♦••••••••••••••••••••»•*♦•*••♦♦♦••••♦•♦••••♦••*♦••♦••♦♦♦*••♦•••••♦••'
•••♦♦••••••••••••••••••♦••••♦•••♦••♦•*•••♦•••••♦•••••••••••••♦♦♦••••••••••••'
•♦••♦♦♦*♦*•••••♦•♦•••♦••♦•••*•♦♦•♦**♦♦*•♦♦••*♦••♦♦•••••♦•*•••♦**♦♦••••♦••♦•♦
•••••♦••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••♦•♦••••••^**********1
• •
•*•*••*•**••****»****
•♦♦•*••••♦•»••♦••••♦••••
••*•♦•♦••••♦♦•••••••••••
•*♦♦♦•••••••«•••••*♦••••
♦♦♦ .
,•♦•«•••••••••••«'
• •••••••••••♦•••••••••••. -..........
♦••♦•*••••••••♦••♦♦♦•♦♦♦♦♦•♦•♦♦•♦♦•♦♦••••••♦•♦
♦ •♦••••••••••••••♦••*••♦•' ******.....
RAFGEYMAR Oruggasti
FRAMLEIÐSLA Oö
RAFGEYMIRINN
á markaðnum |
Fást í öllum kaupfélögum ||
og bifreiðavöruverzlunum ijj
NOTIÐ AÐEINS ÞAÐ BEZTA
•••♦•••••••••<••••••
••*♦♦*♦•♦♦♦♦♦••♦••••
•*••«•♦♦♦•♦♦••••••••
•••♦••♦••••♦♦♦•••
___ .. ••••••••••••••••••••••••••••••*••••*••••♦••••••••*•••••♦•••
••*•••••♦••♦•••♦•♦♦•••••••••••••••••«•♦«•*•••»•♦♦•••••**•*••••**••
, .....••♦•••*♦•♦♦♦•♦••♦♦♦•*••*•♦•••♦•••••♦♦•♦•♦----------------- -------
••••♦••••♦•••••♦♦♦♦•♦♦•♦**•••••♦•♦•♦•♦•♦•♦♦•••♦*
♦«••••♦•••••♦♦•♦•♦♦*♦•*♦♦♦•••••♦•♦•••**♦•••♦•••
' - - -.......... ......•*♦ »♦••♦•♦•♦••♦♦
♦♦♦♦♦••••♦••♦*♦••♦••♦♦♦♦••♦•
•••••••••••••••••••••••
••♦♦♦•♦♦♦•♦••♦••••♦••• i
••♦♦•••••••••••••••••♦<
....♦♦•♦••••♦•♦♦♦•♦••• • •♦•■
•♦•♦♦••••♦♦♦•••4*«*••♦•••••
>••••••••••♦••••••♦•<
>•••••••♦♦♦♦•♦♦♦♦•< -
>•••♦• ♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦>
>♦♦♦♦♦♦♦•
•♦•♦••
••♦♦♦•
•♦••••
.::::::
____________________•♦♦•♦•••♦••*••••••••♦♦*♦••♦•♦♦
<••♦••••♦••••••♦•••••♦♦•♦•♦•••••••••♦♦••♦•••••♦♦•♦♦
1-----•••••••••••♦•••••♦♦•♦••••••••♦♦•♦♦•4****
•••••••♦*♦*••♦••♦*••♦•♦•♦•••♦♦••*♦••♦••
•••••••••••(••••♦♦••♦••4«*♦•♦♦•♦♦••*♦••
♦•••••♦
•••••♦♦•
••♦♦•♦♦• _______
•♦••♦♦•♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦
♦♦••••••••••♦•••••♦
•••♦♦♦••••♦•♦•••♦•♦
•♦♦•♦*♦•••••♦••♦♦♦•