Tíminn - 08.04.1972, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Laugardagur 8. april 1972.
Sunflower
Leikstjóri: VITTORIO DE SICA
llandrit: Cesare Zavattini og P.
Guerra
Tónlist: Henry Mancini, kvik-
myndari: Giuseppe Rotunno.
Sýningarstaður: Hafnarbió, Is-
ienzkur texti.
Milanó i seinni heimsstyrj-
öldinni. Saumakonan Giovanna
(Sophia Loren) hittir rafvirkja
Antónió (Marcello Mastroianni)
hann á að fara á vigstöðvarnar i
Afriku daginn eftir, en vill miklu
heldur hvila i hlýjum faðmi
hennar. Hún stingur upp á þvi að
þau gifti sig i snarhasti svo hann
fái tólf daga frest, þá verði strið-
inu ef til vill lokið. Antónió er ekki
allt of hrifinn, hann er vanur að
fara sinu fram og vill helzt ekki
binda sig. Þau giftast og eyða
hveitibrauðsdögunum i heima-
þorpi hans. Þegar fresturinn er
liðinn læzt Antónió, að ráöum
konu sinnar, vera óður og er sett-
ur á geðveikrahæli. Þar kemst
upp um brallið, og hann á um tvo
kosti að velja, herrétt eða vig-
stöðvarnar i Rússlandi. Hann
velur þær, þvi hann hefur þó
veika von um að sleppa lifandi
þaðan.
Giovanna fréttir ekkert af hon-
um og hermálaráðuneytið telur
hann fallinn en hún vill ekki trúa
þvi að hann sé látinn. Svo er strið-
inu lokið og löngu seinna koma
ttalarnir, sem börðust i Rússlandi
heim, en einn þeirra þekkti An-
tónió og lýsir helgöngu þeirra
fyrir Gióvönnu. Hún sannfærist
ekki þó að hann segi henni að
Antónió hafi örmagnast og hnigið
út af i snjóinn. Hún afræður að
fara sjálf til Rússlands og ganga
endanlega úr skugga hvort hann
lifi. Þegar þangað kemur hittir
hún vingjarnlegt fólk sem reynist
henni hjálplegt i alla staði. Hún
sannfærist um það sjálf, að það
eru ttalir eftir i Rússlandi þó að
stjórnarfulltrúinn segi henni það
gagnstæða. Hún heldur áfram
leitinni, sýnir öllum myndina af
sinum heittelskaða Antónió og
kemur loks á heimili hans, þar
sem kona hans, rússnesk (Lyud-
mila Savelyeva) og dóttir eru.
Hann er i vinnunni. Gióvanna
hlustar hljóð á frásögn konunnar
á björgún Antóniós og fylgir henni
eftir niður á brautarstöð. Þar
stigur Antónió brosandi út og
ætlar að kyssa sina rússnesku
konu, en hún bendir honum á Gió-
vönnu. Þetta verður ofraun fyrir
hana og hún flýr með lestinni án
þess að tala við hann.
Þegar hún kemur aftur til
ttaliu, hættir hún að klæðast
dökkum fötum og fer að vinna i
verksmiðju. Þar hittir hún mann
sem hún giftist og eignast með
honum son. En Antónió ákveður
að fara til ttaliu og hitta hana.
Þegar hann kemur stingur hann
upp á þvi, að þau tvö fari burt og
byrji nýtt lif. En hún aftekur það,
hann er bundinn af konu og barni i
Rússlandi og hún af eiginmanni
og syni. Þau kveðjast i nöpru
morgunkulinu á brautarstöðinni
alveg eins og þegar hann fór til
Rússlands og munu aldrei sjást
aftur.
Handritið er afar slappt, ekki
bætir úr skák að eintakið sem hér
er sýnt er „dubbað” með enskum
texta, sem á alls ekki við hinn
ofsafengna italska leikstil, sem
ræður rikjum i myndinni.
Það væri hægt að fyrirgefa
mörgum leikstjórum mistökin og
áhugaleysið á viðfangsefninu en
ekki De Sica og Zavattini, mönn-
unum, sem gerðu „Umberto D”
auk fleiri mynda, sem munu
halda nöfnum þeirra á lofti,
Tónlistin er ósköp venjuleg við
svona myndir og Rotunno kvik-
myndarinn mjög hefðbundinn og
venjulegur lika.
Rússnesk atriði myndarinnar
eru kvikmynduð af Rússa. P.L.
:

Guömundur Björn Gunnarsson
JP'*!

Einar Torfason

Hann klappaði ósköp hlýlega á
öxlina á mér, brosti góðlátlega og
sagði: „Fri hjá kennurum i dag”.
Ég áttaði mig ekki vel á þvi hvað
maðurinn meinti, vegna þess að
mest öll helgin hafði farið i ýmiss
konar staut i sambandi við starf
mitt i skólanum, úrvinnslu verk-
efna og þess háttar.
„Mér hefur nú ekki fundizt vera
mikið um fri þessa dagana,!’ sagði
ég ósköp tómlátlega, þvi að ég
gerði mér ljóst að vonlaust var
fyrir mig að sannfæra manninn.
Ég hef langa reynslu af þeirri
hugmyndafræði, sem hann og hans
likar aðhyllast.
„Já, krakkarnir sögðu að það
væri fri i tvo daga”. Og fyrr en ég
komst að með nokkrar skýringar,
hélt hann áfram: Já, þið eigið gott
þessir kennarar. Hafið fri allt
sumarið. — Jólafri — er það ekki
nærri mánuður? Páskafri — hálfur
mánuður? Og svo ótal mánaðarfri
og aukafri, þegar ykkur sjálfum
þóknast. Það er ekki von að
krakkagreyin læri. — Já, og svo
viljið þið fá hækkað kaup. Eru ekki
yfirstandandi hjá ykkur baráttu-
fundir? Eru þessi fri kannski i
tilefni þeirra?”
Nú þurfti kunningi minn að anda,
svo að mér tókst að skjóta inn
nokkrum setningum.
„Þú talar um fri. Ég held að
kröfur, sem kennarar gera, séu
þær, að fá greitt fyrir vinnu, en alls
ekki um aukin fri. Tillögur um
styttan skólatima, eða öllu fremur
andófið gegn lengdum árlegum
námstima, kemur úr annarri átt
en frá þeim.”
Nú hrasaði kunningi minn á
skaphöfninni:
„Þú ætlast þó ekki til að við séum
að láta ykkur þvælast með
krakkana i skóla allt sumarið eða
látum taka af þeim jólaleyfi. Ég
held það sé nógu löngum tima varið
i þetta bókarstagl.”
Nú var komið að mér að brosa.
útifundur okkar félaganna varð
ekki lengri. Við kvöddumst með
virktum, og hvor hélt sina leið.
Mér var hugsað til liðinna ára,
þeirra sem nú eru langt að baki.
Steinn Sveinsson, kennari
sina, hvorki i ræðu né riti. Og nú er
unglingavandamál eitt þekktasta
orð islenzkrar tungu.
Óþekktaranginn glottir laun-
drjúgur, vilji kennarinn byrsta sig,
og segir:
„Heyrðu góði, það er bannað að
berja. Þá verður þú rekinn og færð
ekki kaupið þitt”.
Og kennarinn, „stressaður’’ á
nútimavisu, reynir að grufla upp
eitthvað úr sálarfræðinni, sem geti
komið til liðs við hann, en þvi miður
Pattinn hristir kollinn,
fullorðinslegur eins og hans aldri
ber, þar sem hann hefur fetað
námsstigann gætilega upp á við.
Hér áður, þegar strákurinn var
óstýrilátur, hóf þurfalingurinn
gráar, loðnar brýrnar, hvessti
augun á sökudólginn og lét reglu-
stikuna dansa á gómum hans og
hrygglengju. Og strákurinn lét sér
segjast. Hann skildi mál og
þýðingu agans.
Úti i Armúlaskóla sitja kennarar
við úrvinnslu verkefna. Þeir standa
þessa dagana andspænis árangri
starfsins, sem unnið hefur verið
það sem af er vetri — og satt sagt
sýnist mér, að þeim muni annað
skapi nær en að lita á iðju sina sem
fristundaföndur.
Skólinn er eitt þýðingarmesta
þjónustutæki samfélagsins, og þess
vegna ber að umgangast hann sem
slíkan.
Yfirvöldum er ekki skylt að veita
þeim kennarastöðu, sem ekki er
talinn valda verkefninu. En það á
að vera skylt að sýna honum
virðingu og launa samkvæmt
starfsmati, eftir að hann hefur
verið i stöðuna settur.
Þegar ég var að alast upp, var
kennarinn i minni sveit fatlaður
þurfamaður, sæmilega læs og vel
skrifandi. Hann var ófær til meiri-
háttar efriðisvinnu, og þótti þvi
sjálfsagt að láta hann annast
fræðslustarfið. „Hann hlýtur að
geta sagt krökkunum til”, sagði
fólkið. Þá voru unglingavandmál
óþekkt hugtak i minni sveit.
Nú er öldin önnur — nýr timi
runninn upp i islenzku þjóðlifi.
Námsgreinarnar, sem gamli
þurfalingurinn var að stauta inn i
unglingana á morgni tuttugustu
aldarinnar, oftast með tilætluðum
árangri, þær kenna nú háskóla-
menntaðir menn, en oft án
árangurs.
Nú situr kennarinn úttroðinn af
háleitri þekkingu með sálfræði-
legar vangaveltur andspænis hóp
af þvi nær fullvöxnu fólki, sem
naumlega getur lesið sitt móður-
mál, og alls ekki túlkað huesun
1 nokkrum þáttum mun hér i
blaðinu verða brugðið upp svip-
myndum úr dagsönn skólanna og
hlustað á viðhorf kennara og
nemenda. Væri vel, ef einhverjum
yrði af þvi ljósara en áður, hvað
komið gæti fyrir þann skattpening
borgaranna, sem til þessarar starf-
semi er varið.
Frá Ármúlaskóla
Skólastjóri Ármúlaskólans er
Magnús Jónsson.
Skólinn tók til starfa haustið 1951,
og þá sem verknámsskóli i húsi
Jóns Loftssonar á Hringbraut 121.
En þar var aðeins húsrými fyrir
piltana. Stúlkunum var kennt á
efstu hæð Austurbæjarskólans.
Nú er þetta breytt orðið.
Nemendur skólans stunda bæði
verknám og bóknám, en hann er
aðei'ns fyrir þá, sem lokið hafa
skyldunámi, starfrækir 3. og 4.
bekk gagnfræðastigsins.
Auk þess starfar við skólann ein
hjálpardeild.
Bóknáms- og verknámsdeildir
hafa sama námsefni i islenzku,
ensku, dönsku og reikningi, en
verknámsdeildirnar hafa minna i
almennum lesgreinum. Verkleg
kennsla hjá þeim er frá 10-15
stundir á viku.
Þótt oft sé talað um húsnæðis-
skortfyrir skólahaldið i landinu, þá
mun þó mega telja, að nokkuð vel
hafi verið að unnið hvað snertir
uppbyggingu skólahúsnæðis, sé
miðað við fólksfjöldann, en náms-
aukningin er svo gifurleg.
Vitanlega ber að stefna að ein-
setningu i skólunum. Mikill mis-
brestur er orðinn á heimanámi,
enda misjöfn aðstaða nemenda til
að rækja það svo vel sé. Það væri
þvi feykileg bót að fá lestrarað-
stöðu i skólunum. En allar þjóðir,
sem hafa einsettan skóla, skapa þá
aðstöðu jafnframt. Auk þess er i
einsettum skóla miklu betri vinnu-
dagur.
Að loknum starfsdegi skólans
mætti þá nýta húsnæðið til félags-
legra þarfa, og kæmi það vafalaust
mörgum að góðu gagni.
— Þetta er tuttugusta og annað
árið, sem ég hef á hendi stjórn
þessa skóla. A þeim tima hefur
auðvitað margt breytzt, en mann-
gerð nemendanna finnst mér þó
svipuð þvi sem var.
Hitt er svo annað mál, að ýmsar
félagslegar ástæður eru allt aðrar
og peningaráð unglinganna meiri.
Unglingarnir eru að verða
sjálfstætt þjóðfélag i þjóðfélaginu
— þjóðfélag, sem setur sér sin eigin
lög og reglur. Og það er ekki vist,
að félagsleg og réttarfarsleg við-
horf þessara tveggja þjóðfélaga
séu ávallt þau sömu.
Ymsar breytingar á viðhorfum
unga fólksins eru áhrif erlendis frá
og unglingavandamál eru hér, þótt
Eysteinn Björnsson, kennari
Nemendur i vetur eru 742 i 29
bekkjardeildum, sem skiptast i
Landsprófsdeildir
Verzlunardeildir
Almennar bóknámsdeildir
og Verknámsdeildir.

ÍD.
Ragna Jónsdóttir, kennari