Tíminn - 09.04.1972, Blaðsíða 17

Sunnudagur 9. aprít 1972.
TÍMINN
17
Jónas Jónsson frá Brekknakoti:
„Miklir menn erum við,
minn”-en mikið þarf um
Sú hugmynd hefur komið fram
á Alþingi, að gera gjaldmiðilt
okkar, krónuna, nokkurs virði, og
var mál til komið. Björn Pálsson
leggur til að gildi hennar tifaldist,
hverjar 10 krónur verði að einni,
jafnt i skuld sem eign.
Það skal viðurkennt, að ég veit
ekki gjörla, hvernig þessu yrði
komið i framkvæmd, eða hver
árangurinn kynni að verða i
einstökum tilvikum, en ég eygi þó
þarna hálmstrá til bjargar i
miklum vanda, og geri mér von
um, að hálmstrá það geti reynzt
haldreipi þjóð á mjög hættulegri
leið. Þessi litilsvirta, ótrygga,
islenzka króna hefur skaðað þjóð
okkar svo, að ekki verður metið.
Eg hef ekki heyrt eða séð
greinargerð þingmannsins, en
þykist vita, að ekki hafi hann
brostið rökin.
Það má öllum ljóst vera, að
smæð krónunnar og ótryggð hefur
valdið þvi, að ekki er lengur
öruggt að segja: „Græddur er
geymdur eyrir”, — heldur frekar
hitt: „Glataður er geymdur
eyrir”. Það er ógurlegt áfall,
undirstaða velmegunar i brotum.
Spariféð „gufar upp” við
gengisfellingarnar, sem um skeið
voru árlegir viðburðir, og sumir
vænta enn, þá og þegar. Og þá
finnst mörgum sjálfsagt, og það
eina rétta, að fjárfesta eða eyða
sem skjótast þvi, sem inn kemur
eða aflað er. Mun þetta viðhorf
ekki vera ein aðalorsök þess, að
börn og unglingar fá iðulega stóra
(tölulega) seðla i hendur og vasa,
oft sér til stórtjóns á margan hátt,
og er þetta ekki oft bara litilsvirt
og vanmetin gjöf, um að þau þyk-
jast eiga heimtingu á „eins og
hinir”?
Mun ekki almennari og vaxandi
áfengisneyzla að nokkru af sömu
rótum runnin, þar sem þó margir
þykjast drekka til þess að efla
rikiskassann, bjarga föðurland-
inu! Hafið þið heyrt það — og
heyrt nokkuð fáranlegra?
Hugsunin er e.t.v. ekki orðin
skýr, eitt og annað gleymist, t.d.
bilskaðarnir, dauðaslysin o.fl.
Hvar er svo heiðarleikinn,
ábyrgðarkenndin , dreng-
skapurinn? Avisanir, falsaðir
vixlar, streyma fram i umferð,
lofa miklu, en geta ekkert efnt.
Skemmdarverkin við innbrot og
ýmis tækifæri sýna svo gegndar-
laust vanmat á verðmætum,
jafnvel helgidómum, fyrirlitn-
ingu á eignarréttinum og vissu
um sitt ábyrgðarleysi — hvað
sem gert er. Það vantar greini-
lega eitthvað i uppeldið — og
hvarvetna má — að nokkru —
rekja rætur meinanna til
vesældar krónunnar okkar,
virðist mér.
— En flott skal það vera, hátt
skal lifað! Sjáið húsin, ibúðirnar,
vélarnar. húsbúnaðinn! Frænd
um okkar á Norðurlöndum of-
býður við kynninguna. Og hvaða
smáþjóð skyldi eiga annað eins
safn banka og þeirra útibúa,
sannarlega glæsilegar hallir?
Bankamenn eru liklega svo vanir
,að. fara með svimháar upphæðir,
það hlýtur að mega byggja flott
ýfir hrúguna!
Enn af sama tog — „glataður er
geymdur eyrir” — munu svo
hinar æ tiðari ferðir til Costa del
Sol, og annarra suðlægra staða,
án tillits til kunnugleika á eigin
landi, gæðum þess og fegurð.
Ætli við tslendingar nálgumst
ekki heimsmetið i þvi eins og
fleira.
Átti nokkur Norðurlandaþjóðin
fjölmennari eða glæsilegri hóp en
við á ráðstefnunni i Helsingfors
um daginn? Við eigum nógu
margar krónurnar, eins og sjá
mátti lika, þegar boðið var i geir-
fuglinn sáluga og svo aftur i glað-
lifandi heimsmeistarann i skák!
Er það ekki glæsilegt (e.t.v. lika
undarlegt) að hafa náð metinu
þar, — að þessi litla, reynslu-
fátæka þjóð skuli vera með hæsta
(raunverulega svo) tilboðið i
skákmeistaraeinvigið! En „ekki
er sopið kálið, þótt i ausuna sé
komið” og ekki heldur séö, hvað
kálið er mikið.
Ekki veit ég um viðbrögð
alþingismanna gagnvart tillögu
Björn Pássonar. Sumir bera tak-
markað traust til þeirra yfirleitt,
vildu helzt fara svipað að með þá
og litlu krónuna! A þvi sviði
nálgumst við liklega eitt heims
metið enn: 200 þúsund ibúar
landsins með 60 manna þing.
Myndi ekki gildi þingmanna
vaxa, — gengið hækka — ef þeim
væri fækkað i 40 -eða svo? ÞEIR
hefðu þá varla tima eða skap til
að láta ákvörðun um sölu einnar
litillar jarðar i sveit veltast fyrir
sér á þingfun'dum i 5 ár!
Væri ekki lika heppilegra — eða
sjálfsagt — að þess væri krafizt,
að alþingismenn hefðu ekki mörg
járn i eldinum, ýmis önnur störf,
sem sinna þarf, lika um þing-
timann? Hvað hafa margir vara-
þingmenn setið á Alþingi i vetur?
Hvað skerðast laun
alþingismanns við það, að hann
kallar varamann sinn til þingsetu
og fer að sinna öðrum (sinum)
störfum? Og hver eru svo kjör
varaþingmannsins, sem kallaöur
er af öðru landshorni — stundum
— til þingstarfa 2 — 20 daga, eða
hvað það nú verður langur timi?
Og þyrftu ráðherrar ekki að
losna alveg við þingsetu — ekki
vera alþingismenn — flytjandi
bara sin frumvörp og erindi þar
— annars lausir við þingstörfin?
Þeir þyrftu þá liklega siður
„hjálparkokk”.
Segja má, að við fslendingar
Brákaður reyr' „The raging
moon” á frummálinu.
Leikstjóri: Bryan Forbes, kvik-
myndari: Tony Imi.
Handrit byggt á sögu eftir Peter
Marshall.
Brezk frá 1970.
Sýningarstaður: Háskólabió,
islenzkur texti.
Forbes tekur hér til meðferðar
efni sem ekki hefur verið mikill
gaumur gefin. Þ.e. hvernig fólk
með skerta getu likamlega getur
lifað eðlilegu og hamingjusömu
lifi. Honum tekst nokkuð vel.og
þar eiga þau Nanette Newman og
Malcom McDowell ekki litinn
þátt. Við hljótum að spyrja sjálfa
okkur eftir þessa mynd hvort vel-
ferðarþjóðfélag geti fátt annað
gert fyrir svona fólk en að loka
það inn á hælum þar sem per-
sónufrelsi þeirra er mjög skert.
Eirðarleysi unga mannsins er
afar vel lýst þegar hann enda-
þveitir hjólastólnum kvöld eftir
kvöld um herbergið, eins og
maður æðir fram og aftur i st-
jórnlausri kvöl. Astarsamband
þeirra Jill og Bruce er lýst á mjög
nærfarinn hátt og myndin er öll
blessunarlega laus við væmni.
Endir myndarinnar kemur
nokkuð flatt upp á áhorfandann,
skiljanlegur engu að siður. Það
sýnir mikla von á framtiðina að
láta Bruce ekki bugast, þvert á
móti áttar hann sig á þvi,að nú
fyrst reynir á þolrifin.
Megingallinn er,að maður verður
eiginlega að lita tvisvar á nafn
leikstjórans til þess að fullvissa
sjálfan sig um að þessi mynd sé
hans verk. Þó að skorti hér
ismeygilega fyndni „The wrong
box” er það skiljanlegt, verkið
gefur ekki tilefni til þess, kald-
hæðni Bruce á hér við, þá saknar ■
maður þessa sérstaka hand-
bragðs sem er á „Seance on a wet
afternoon” (var einmitt sýnd i
Háskólabiói, fyrsta mynd Forbes
sem var sýnd hér og „The L-
shaped room”. Það er enginn still
yfir þessari mynd sem einkennir
hana frá öðrum, en það hefur
verið greinilegt handbragð
Forbes á öllun hinum sem ég hef
séð. Hvað um það þetta er hugljúf
og blið ástarmynd, allir sem ekki
eiga við fötlun eða lömun að
striða hefðu gott af að sjá, þó ekki
væri til annars en temja sér betri
framkomu við þá sem eiga um
sárt að binda.
P.L.
BÆNDUR
ATHUGIÐ
Höfum kaupendur að:
Vörubilum.
Fólksbilum.
Dráttarvélum og búvélum.
Öllum árgerðum og
tcgundum.
BÍLA, BÁTA OG
VERÐBRÉF ASALAN.
Við Miklatorg.
Simar 18675 og 18677.
Bókhaldsvinna
Get bætt við mig
bókhaldsvinnu fyrir
minni fyrirtæki.
Upplýsingar i sima
19436.
Kópavogsbúar
Ungpólitískufélögin i Kópavogi efna til umræðufundar um Her-
inn og N.A.T.O. i félagsheimili Kópavogs þriðjudaginn 11. april
kl. 21,oo
Frummælendur verða:
Pétur Einarsson. (FUF)
Sigurður Einarsson. (FUF)
Herbert Guðmundsson. (FUS)
Ólafur Flóventsson. (FUS)
Guðmundur Hallvarðsson. (FK)
Eyjólfur Emilsson. (FK)
Sigurður Konráðsson. (SFV)
Halldór S. Magnússon. (SFV)
Fundarstjóri: Frjálsar fyrirspurnir.
Gunnar Steinn Pálsson.
Hrólfur
að bæta
lifum i „vellerðarþjóðfélagi” i
efnalegu tilliti, og er það gleðilegt
út af fyrir sig. En kunnum við
okkur hóf? Sniðum við okkur
stakk eftir vexti? Mér virðist
svarið vera neitandi hjá mörgum.
Smæð og gengisleysi krónunnar á
hér höfuðsök. öryggisleysi
hennar veldur eyðslu i óhófi,
hirðuleysi um fjármuni og
vanmati á gildi peninga yfirleitt,
óheiðarleika i viðskiptum og
sönnum drengskap. „Skitt með
þær fornu dyggðir”, er sagt.
Hér verður að ráða bót á, svo
fliótt sem auðið er, — ef ekki með
ráði Björns Bálssonar, þá ein-
hverju öðru betra, ef fólkið, þjóðin,
á að njóta trausts og virðingar,
bæði innbyrðis og út á við, þ.e.: að
lifa sæmilega i sinu ágæta landi.
„Brekknakoti” 9—10. marz 1972.
Jónas Jónsson.

ENSK
FELAGSMERKI
Póstsendum
SpORTVÖRUVERZLUN
INGÓLFS ÓSKARS
SONAR
Klapparstig 44 — slmi 11783
Reykjavik

STERLING
óskar eftir að ráða nokkra flugstjóra
og aðstoðarflugmenn strax
Þeireinir koma til greina, sem hafa eða hafa haft réttindi á BC
6B, Lockheed Electra eða Fokker Friendship (F-27).
Skriflegar umsóknir ásamt hæfnisvottorðum og meðmæium
sendist til:
5TERLING AIRWAYSYs
Köbenhavns Lufthavn-Syd 2791, Dragör, Danmark.
GlflEflDflE
í GtflEf IDflE
/ími 49400
er ávallt i farar-
broddi. Ef þér
viljiö gera góð
kaup og fylgjast
með tízkunni, þá
kynnið yður hvað við
höfum á boðstólum.