Tíminn - 18.04.1972, Síða 8

8
TÍMINN
Þriðjudagur 18. april 1972.
1111—
■
TIMABÆRT AÐ
.KANNA ORSAKIR
FOLKSFLUTNINGAN NA
EB-Iteykjavik.
A fundi i Kameinuðu Alþingi s.l.
þriðjudag, mælti Eysteinn Jóns-
son (F) fyrir tillögu til þings-
alyktunar um, að rikisstjórnin
beiti sér fyrir framkvæmd þjóð-
félagslegra rannsókna á orsökum
fólksflutninga frá hinum ýmsu
landshlutum til þéttbýlissvæð-
anna við Faxaflóa, en Eystcinn
flytur þessa tillögu ásamt þremur
öðrum þingmönnum Fram-
sóknarflokksins.
1 framsöguræðu sinni sagði
Eysteinn, að á undanförnum ára-
tugum hefðu hinir miklu búferla-
flutningar verið eitt helzta ein-
kenni islenzkrar þjóðfélagsþró-
unar. Fólksflutningar til höfuð-
borgarsvæðisins hefði skapað
margþætt vandamál og þau settu
mjög svip á alla islenzka þjóð-
félagsgerö.
Alþingi og rikisstjórnin og
ýmsir aðrir aðilar hefðu ýmislegt
gert tilaðreyna að draga úr þess-
ari öru þróum. Sjálfsagt hefðu
ýmsar framkvæmdir haft sin
áhrif i þá átt, en samt sem áður,
hefði ekki fullur árangur náðst,
að flestra dómi, i þvi að halda
jafnvægi i byggð landsins.
Byggð hefðu veriö hafnar-
mannvirki, samgöngur efldar, at-
vinnufyrirtækjum hefði verið
komið á fót, menntunaraðstaða
bætt, en þrátt fyrir þetta, rýrnaði
hlutfallslegur íbúaf jöldi lands-
byggðarinnar, miðað við þétt-
býlissvæðin við Faxaflóa, Færi
svo fram sem horfði i þessum efn-
um, hlyti fækkandi ibúafjöldi til-
Eysteinn Jónsson
tölulega úti á landsbyggðinni að
þýða, að örðugra yrði um nýtingu
landsgæöanna en vera ætti, og af
þvi myndi leiða aukinn vanda á
sviöi framleiðslu, bæði til lands
og sjávar.
Mörg dæmi sýndu og sönnuðu,
að þótt næg og mikil atvinna
væri fyrir hendi, gæti Ibúum
byggöarlaga allt að fækkað.
Þessi dæmi hefðum við i reynd.
Auðvelt væri að geta sér til um
orsakir oft á tiðum i þessu sam-
bandi, en venjulega yrði þar um
tilgátur að ræða,
— Ég geri fastlega ráð fyrir þvi
að i þessu sambandi séu að verki
ýmsir þættir, sem við fram að
þessu höfum tæpast gert okkur
nægilega vel grein fyrir. Þetta
finnst okkur flutningsmönnum og
þess vegna höfum við lagt i það að
flytja þessa þingsályktunar-
tillögu og teljum við, að það sé
full ástæða til að skoða það með
öðrum hætti, en áður hefur verið
gert, sagði Eysteinn.
Á undanförnum árum hefði
þjóðin eignazt unga og áhuga-
sama fræðimenn i félagsvis-
indum og komið hefði verið á fót
námsbraut i þeirri grein við
Háskólann. Flutningsrhönnum
tillögunnar fyndist, að nú væri
kominn timi til þess, að fram færi
visindaleg athugun á þvi, hvaða
öfl væru hér aðallega að verki i
sambandi við þessa miklu fólks-
flutninga.
— Við erum áreiðanlega öll
sammála um, aö hér er ,/ um
vandamál að ræða og þyrfti að
koma við skynsamlegum breyt-
ingum iþessuefni, en óneitanlega
er það fyrsta skilyrðið til að geta
gert nægilega skynsamlegar ráð-
stafanir til þess að bæta úr, að
mönnum séu orsakirnar fyllilega
ljósar. Og við höfum áreiðanlega
nú mönnum á að skipa, sem geta
framkvæmt athuganir af þessu
tagi með betri árangri en áður
hefur verið auðið, hafa betri skil-
yrði til að fá um þetta upplýs-
ingar, sem geti varpað yfir þetta
skærara ljósi en áður hefur verið
unnt — og þvi er tillaga okkar
fram komin, sagði Eysteinn JÓns-
son að lokum.
Jón Skaftason í þingræðu:
MJÖG MIKILS VIRÐI AÐ
HAFSBOTNSSTOFNUN SAM
EINUÐU ÞJÓÐANNA VERÐI
HÉR STAÐSETT
EB — Reykjavik.
A fundi i Sameinuðu Alþingi s.l.
þriðjudag, mælti Jón Skaftason
(F) fyrir tillögu þeirri, er liann
flytur um; að rikisstjórnin láti at-
huga nú þegar möguleika á þvi,
að fá væntanlegri llafbotnsstofn-
un Sameinuðu þjóðanna ákveðinn
samastað hér á landi.
í frámsöguræðu sagði Jón m.a.,
að i umræðum þeim, sem fram
hefðu farið i Hafbotnsnefnd Sam-
einuðu þjóðanna, hefði aö jafnaði
veriö út frá þvi gengið að koma
Hafbotnsstofnun SÞ á laggirnar
sem fyrst. Yrði hlutverk hennar
að fara með málefni hins alþjóð-
lega hafbotnssvæðis i umboði SÞ,
þ.e. að sjá um að þeim alþjóða-
samningum, sem samþykktir
yrðu um vinnslu auðlinda svæðis-
ins yrði framfylgt, annast ef til
vill sjálf einhverja vinnslu þeirra,
gefa út vinnsluleyfi til einstakra
rikja og fá settar reglur til þess að
koma i veg fyrir mengun sjávar
o.s.frv. Nokkrar deilur hefði stað-
ið um það á vettvangi SÞ hversu
mikið valdsvið þessarar stofn-
unar skyldi vera og aðhylltust
flest þróunarrikin, að vald hennar
yrði mikið og viðtækt, t.d. að-
hylltust þau flest, að stofnunin
ynni að mestu leyti sjálf þau auð-
Jón Skaftason
æfi af hinu alþjóðlega hafbotns-
svæði. sem þar væru fyrir, en
iðnaðarrikin i Evrópu, Banda-
rikin og fleiri, vildu hins vegar
ganga skemmra i þessum efnum
og hefði verið um þetta nokkuð
mikið deilt.
Siðan sagði Jón Skaftason m.a:
— A þessu stigi mála, verður
ekkert fullyrt um, hvað ofan á
verður i þessum efnum og ekki
verður heldur sagt með visáto nú,
hvenær stofnun þessi kemst á
laggirnar, en þó telja flestir það
sennilegast að það verði á þessum
áratug. Með tillögu þeirri, sem ég
hef hér flutt er lagt til, að Alþingi
samþykki að skora á rikisstjórn-
ina að hef jast nú þegar handa um
að reyna að fá stofnun þessa hing-
að til Islands. Aö minu viti eru
verulega miklir isl. hagsmunir
bundnir þvi að þetta megi takast.
Augljóst er að stofnun þessi verð-
ur, er timar liða fram, voldug og
stór, hjá henni munu væntanlega
starfa fjöldi innlendra og er-
lendra visindamanna auk annars
starfsfólks, sem gæfi miklar
gjaldeyristekjur i þjóöarbú
okkar, verði stofnun þessi stað-
sett hér. En auk þess, og þaö sem
er meira virði er, að hér myndi
risa alþjóðleg rannsóknarstöð i
fremstu röð, sem legði linur um
skynsamlega nýtingu hafsbotns-
ins og um nýtingu auðæfa sjávar-
ins og hverjir eiga meira undir
skynsamlegum vinnubrögðum i
þeim efnum en einmitt Islend-
ingar, sem byggja afkomu sina á
sjávarafla meira en nokkur önnur
þjóð i heiminum?
Ný lýðveldis-
stjórnarskrá 74?
- Tillaga frá Gísla Guðmundssyni
EB—Reykjavík.
Gisli Guðmundsson (F) hefur
lagt fyrir Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um að stofnaö verði til
cndurskoðunar á „stjórnarskrá
lýðveldisins islands" og fela
rikisstjórninni að skipa til þess tiu
menn samkvæmt tilnefningu
eftirgreindra aðila: Aiþingi til-
nefni fimm, lagadeild Háskólans
tilnefni tvo, Hæstiréttur tilnefni
þrjá og einn þeirra sem formann
nefndarinnar. Nefndin Ijúki störf-
um svo fljótt sem unnt er og skili
tillögum sinum til Alþingis. Skal
að þvi stefnt, að lýðveldis-
stjórnarskrá geti tekið gildi 1974.
I greinargerð með tillögunni
segir Gisli:
„Nokkuð er um það rætt, að
breyta þurfi starfsháttum
Alþingis. Stjórnarskráin mótar
að miklu leyti skipan þingsins og
störf. Hana þarf að endurskoða og
setja þá lýðveldisstjórnarskrá, er
þjóðinni var heitið. Tillögu til
þingsályktunar um slika endur-
skoðun flutti Karl Kristjánsson,
þáverandi alþingismaður á
Alþingi 1966, og var þar reynt að
búa þannig um, að tryggt mætti
telja, að endurskoðunin færi
fram, ef tillagan yrði samþykkt.
Tillögu svipaðs efnis og i sama
formi flutti svo flutningsmaður
þessarar tillögu á Alþingi 1967,
1969 og 1970. Ekki náðu þessar
tillögur fram að ganga, en þeim
fylgdu itarlegar greinargerðir
og um þær voru fluttar fram-
söguræður. Er hér með vísað til
þeirra gagna, prentaöra og
óprentaðra, i skjölum þingsins.
Tillagan er að þessu sinni flutt
að mestu óbreytt eins og hún var
á siðasta þingi (1970), og skal þaö
hér endurtekið, sem um hana var
þá sagt i greinargerð, að hún er
ekki flutt sem flokksmál, enda
Gisli Guðmundsson
hefur fiutningsmaður ekki fariö
fram á, að henni verði veitt
flokksfylgi. Flutningsmanni er
kunnugt um annan þingmann,
sem haft hefur i hyggju að flytja
endurskoðunartillögu á þessu
þingi. (Það hefur nú verið gert af
Gunnari Thoroddsen (S) — innsk.
EB) Hafa þessir tveir þingmenn
rætt nokkuð um endurskoðunar-
málið sin á milli, en niðurstaða
þeirra viðræðna er sú, að fluttar
eru a.m.k. tvær tillögur með þeim
mismun á efni og formi, sem
fram kemur i þingskjölunum. En
æskilegt væri, að við meðferö
endurskoðunarmálsins i nefnd
gæti tekizt sem viðtækast sam-
starf á Alþingi um margnefnda
endurskoðun og setningu nýrrar
lýöveldisstjórnarskrár er verða
megi traustari hornsteinn lands-
byggðar og þjóðarsjálfstæðis en
stjórnarskrá sú, er nú gildir.
Fiskvinnsluskóli verði
Vestmannaeyjum
Guðlaugur Gislason (S),
Garðar Sigurðsson (AB) og
Agúst Þorvaldsson (F) hafa
lagt fyrir Alþingi tillögu til
þingsályktunar um að rikis-
stjórnin hlutist til um, að
stofnaður verði fiskvinnslu-
skóli i Vestmannaeyjum á
hausti komanda.
Samstarfsnefnd um
björgunarmál
Ragnhildur Helgadóttir (S)
og Páll Þorsteinsson (F) hafa
lagt fyrir Sameinað Alþingi
svohljóðandi þingsályktunar-
tillögu:
„Alþingi ályktar aö fela
rikisstjórninni að skipa sam-
starfsnefnd fulltrúa hinna
ýmsu hjálparsveita og
björgunaraðila i landinu til aö
vinna að skipulagningu björg-
unarmála. I nefndinni verði
fulltrúar frá þessum aðilum:
Almannavörnum, flugbjörg-
unarsveitum, Flugmála-
stjórn, Landhelgisgæzlu
Landssambandi hjálparsveita
skáta, lögregluyfirvöldum og
Slysavarnarfélagi Islands.
Dómsmálaráðherra skipar
formann nefndarinnar”
Fjárstyrkur vegna
Ólympíuleikanna
Lögð hefur verið tillaga fyrir
Sameinað þing um, að Alþingi
álykti aö skora á rikisstjórnina að
veita fé úr rikissjóði til að standa
undir” óhjákvæmilegum og
nauðsynlegum kostnaði við
undirbúning og þáttöku islenzkra
iþróttamanna i Ólympiuleikunum
i Munchen i sumar” eins og segir
i tillögunni. Skal fjárveiting
ákveðin að fengnum tillögum
Ólympiunefndar islands og
iþróttasambandsins. Flutnings-
menn tillögunnar eru þeir Ellert
B. Schram og Matthias A.
Matthiesen.
Jón Björnsson gestur Skagfirðingafélagsins
Skagfirðingafélagið i
Reykjavik heldur sumarfagnað i
Þjóðleikhúskjallaranum siðasta
vetrardag, miðvikudaginn 19.
april.
Eins og undanfarin ár verður
dagskrá kvöldsins helguð skag-
firzku efni, og að þessu sinni
verða kynnt lög eftir Jón Björns-
son, söngstjóra og tónskáld á
Hafsteinsstöðum. Mun tónskáldið
verða gestur samkomunnar.
Flutning dagskrár annast Skag-
firzka söngsveitin undir stjórn
Snæbjargar Snæbjarnar, en
einsöngvararnir Guðrún Snaé-
bjarnar, Þórunn ólafsdóttir
Gunnar Björnsson, Friðbjörn G.
Jónsson og Marius Sölvason
koma fram með kórnum. Undir-
leik annast Ólafur Vignir
Albertsson. Að miklum hluta er
hér um aö ræða frumflutning á
verkum tónskáldsins.
Jón á Hafsteinsstöðum er
öllum Skagfirðingum mjög hug-
stæður vegna óvenjulegs
dugnaðar i störfum að söng- og
tónlistarmálum héraðsbúa. Hann
var t.d samfellt 40 ár söngstjóri
Karlakórsins Heimis.