Tíminn - 19.04.1972, Blaðsíða 15

Miðvikudagur 19. april 1972.
TÍMINN
15
Nú er ball hjá bönkunum.
Banki bankanna hefur 'naldið
hanastél i formi aðalfundar og
boðað okkur fagnaðarerindið:
minni hús (helzt engin),
ódýrari farkosti (helzt hesta).
Og forstöðumenn hinna óæðri
peningshúsa feta i fótsporin
með fundina sina, þar sem
„fastir liðir eru eins og venju-
lega” skv. fundarboði: Fyrir-
mæli The Central Bank of Ice-
land um afnám vixl(a)spora i
morgunleikfimitimum, en
upptöku samræmdra radd-
æfinga i kyrrstöðu með sér-
stakri áherzlu á orðið NEI.
Hér á landi eru ýmist rikis-
bankar (Búnaðarbanki
Islands, útvegsbanki Islands,
Landsbanki Islands) eða
einkabankar i formi hluta-
félaga (Alþýðubankinn h/f,
Iðnaðarbanki tslands h/f,
Samvinnubanki íslands h/f,
Verzlunarbanki Islands h/f)
og gilda um þá alla sérstök
lög. Sameiginlegt þessum
bönkum er, að þeir eru sjálf-
stæðar stofnanir, er lúta sér-
stakri stjórn skv. lögunum.
Allir bankarnir, að Alþýðu-
bankanum h/f undanskildum,
hafa útibú i Reykjavik og viðs-
vegar um landið. Auk þessara
peningastofnana starfa viða
sparisjóðir. Einnig hafa kaup-
félög sérstaka-r innlánsstofn-
anir. Sérstök lög gilda um
Söfnunarsjóð Islands.
Sérstöðu meðal banka hefur
Seðlabankinn. Hann á t.d. ekki
„eigið húsnæði," og er nú
búinn að banna sjálfum sér að
byggja. En það gerir ekkert
til, þvi hann hefur tryggt sér
einkarétt á að kaupa einu
vixiltegundina, sem hér eftir
verður á markaðinum: Sam-
þykkjandi, RIKIÐ og
ábekingur, ÞJOÐIN, öll á einu
bretti.
Seðlabanki Islands (The
Central Bank of Iceland) var
stofnaður með lögum frá 1961
og tók við öllum eignum og
skuldum Landsbanka Islands,
seðlabankans. Hann er sjálf-
stæð stofnun, er lýtur sér-
stakri stjórn skv. lögunum, en
er eign rikisins og ber rikis-
sjóður ábyrgð á öllum skuld-
bindingum hans.
Hlutverk Seðlabankans er
að annast seölaútgáfu og
vinna að þvi að peningamagn i
umferð og framboð lánsfjár sé
hæfilegt miðað við þaö, að
verðlag haldist stöðugt og
framleiðslugeta atvinnuveg-
anna sé hagnýtt á sem fyllstan
oghagkvæmastanhátt, aðefla
og varðveita gjaldeyrisvara-
sjóð er nægi til þess að tryggja
frjáls viðskipti við útlönd og
fjárhagslegt öryggi þjóðarinn-
ar út á við, að kaupa og selja
erlendan gjaldeyri, að fara
með gengismál og hafa um-
sjón og eftirlit með gjaldeyris-
viðskiptum, að annast banka-
viðskipti rikissjóðs og vera
rikisstjórninni til ráöuneytis
um allt, er varðar gjaldeyris
og peningamál, aövera banki
annarra banka og peninga-
stofnana, hafa eftirlit með
bankastarfsemi og stuðla að
heilbrigðum verðbréfa- og
peningaskiptum, aðgera sem
fullkomnastar skýrslur og
áætlanir um allt, sem varðar
hlutverk hans og að annast
önnur verkefni sem samrým-
anleg eru tilgangi hans sem
seðlabanka.
Yfirstjórn Seðlabankans er i
höndum ráðherra þess, sem
fer með bankamál, og banka-
ráðs, en aö öðru leyti er stjórn
bankans i höndum þriggja
manna bankastjórnar. Banka-
ráðið skipa 5 menn, kosnir
hlutbundinni kosningu af Al-
þingi til 4 ára i senn ásamt
jafnmörgum til vara. Banka-
stjórarnir þrir eru skipaðir af
ráðherra, að fengnum tillög-
um bankaráðs, og kýs banka-
stjórnin sér formann til ekki
skemmri tima en eins árs i
senn. Bankastjórar mega ekki
vera i stjórn annarra peninga-
stofnanna eða fyrirtækja eða
gegna öðrum störfum, sem
ekki má skoða i beinum
tengslum við starf þeirra við
bankann, nema samþykki
ráðherra komi til.
B.b.G.
Fyrir helgina var opnaður litrikur gæzluvöllur I Kópavogi,og er hann
við Þverbrekku. Viðopnunina voru bæjarstjórnarmenn og bæjarstjóri I
broddi fylkingar, en börnin fengu kók. Vöilurinn er vel búinn leiktækj-
um, og ber þarna mikiö á hjólböröum eins og þessi mynd bér irieð sér,
en á henni er ungur Kópaborgbúi I hjólbarðarólu. Stór hluti af leikvelli-
num er ollumalarborinn, og mun þaö vera nýlunda hér. (Tfmamynd
Gunnar).
42 daga á leiðinni
Klp-Reykjavik laugardag.
Japanska skipið Chyiaku Maru,
sem kyrrsett var i Keflavik á
miðvikudaginn, hélt þaðan áleiðis
til Japan seint i færkveldi.
Hafði þá borizt fimm milljón
króna trygging fyrir skemmdum,
sem það olli i Þorlákshöfn, er það
sigldi þar á bryggjuna með þeim
afleiðingum, að um 30 tonn af oliu
runnu i sjóinn.
Skipið var hér að lesta frysta
loðnu, og á nú langa siglingu fyrir
höndum. Taldi skipstjórinn, að
hann yrði a.m.k. 42 daga á leið-
inni heim, en hann þarf að sigla
skipinu suður fyrir Afriku, þar
sem Súesskuröurinn er enn lok-
aður. Munar það miklu á vega-
lengd fyrir skip, sem kemur
svona langt að.
um Handritastofnunina
A 5. þúsund húsmæður skrif-
uðu undir laugardagslokun
SB—Reykjavik , /
Alls 4304 húsmæður á
Reykjavikursvæðinu hafa með
undirskrift sinni látið I ljós stuð-
ning viö þá kröfu verzlunarfólks,
aö laugardagar veröi fridagar
Hólmfríður Löwe hefur gengizt
fyrir undirskriftasöfnun þessari
og afhenti hún staflann I gær
Magnúsi L. Sveinssyni, skrif-
stofustjóra Verzlunarmanna-
félags Reykjavlkur.
Sagði Hólmfriður að husmæður
á Reykjavikursvæðinu vildu
heldur hafa verzlanir opnar á
mánudögum, en laugardögum og
hefði hún farið af stað með þessa
undirskriftasöfnun, eftir að
nokkrar húsmæður voru staddai
á heimilli hennar og málið hafð
komið til umræðu.
Magnús sagðist vilja takc
fram, að þessi undirskriftasöfnur
væri ekki á neinn hátt á vegun fé
lagsins, en hann myndi æskjs
þess, að staflinn yrði sýndui
Kaupmannasamtökunum.

Frumvarp fram komið
Stofnunar Arna Magnússonar I
vörzlu og umsjón rikisstjórnar-
innar og Háskóla tslands.
1 frumvarpinu segir, að stofn-
unin verði háskólastofnun með
sérstakri stjórn og sjálfstæðum
fjárhag og heyri undir mennta-
málaráðherra, en undir rikis-
stjórnina um varðveitingu og um-
sjón með handritum þeim og
skjalagögnum, sem til Islands
verði flutt frá Danmörku.
Þá segir m.a. aö tilgangur
stofnunarinnar sé að vinna að
aukinni þekkingu á máli, bók-
menntum og sögu Islenzku
þjóðarinnar fyrr og siðar.
Litli drengurinn
Hólmfrfður Löwe afhendir Magnúsi L. Sveinssyni, Skrifstofustjóra Verzlunarmannafélagsins undirskrifta-
staflann (Timamynd GE) *
EB — Reykjavík.
Rikisstjórnin lagði I gær fyrir
Alþingi frumvarp tii laga um
Stofnun Arna Magnússonar á ts-
landi — Handritastofnun tslands.
Tilefni þessa frumvarps var sátt-
máli I)ana og tslendinga, sem
fullgiltur var 1. april 1971, um
flutning á hluta af handritum
Flóttinn frá raunveruleikanum
- bók um ávana og fíknilyf
OÓ-Reykjavik.
Flóttinn frá raunveruleikanum,
alþýðlegt fræðslurit um ávana-
og fiknilyf, nefnist litil bók,sem
dr. Vilhjálmur G. Skúlason, hefur
sett saman, og skýrir nafnið efni
hennar. Kemur bókin út á næst-
unni, en útgefendur eru Afengis-
varnarráð og heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið.
Dr. Vilhjálmur sagði, er blaða-
mönnum var kynnt bókin, að þeg-
ar slik lyfjamisnotkunaralda
gengur yfir heiminn, eins og raun
ber vitni, sé nauðsynlegt að
kanna ollum almenningi um þær
hættur, sem stafa af misnotkun
lyfjanna og sagðist hann vona, að
þessi bæklingur mætti vera lóö á
þeirri vogarskál, að hrekja fikni-
lyfjavandamáliö af höndum Is-
lendinga.
Mikilvægt er að svifta þeim
leyndardómshjúp af lyfjum og
lyfjanotkun, sem þessi efni hafa
verið hulin. Það eru engir töfra-
menn, sem framleiða lyf i dag, og
vitað er um verkanir einstakra
lyf ja og þær hættur sem kunna að
stafa af ofnotkun þeirra. Með þvi,
aö kynna almenningi hætturnar
og af hverju þær stafa, ætti að
vera hægt að koma i veg fyrir of-
notkun. Það á ekki að ýkja skað-
semi lyfjanotkunar, en heldur á
ekki að gera litið úr ofnotkun.
Bæði sjónarmiðin eru öfgar. Sé
skaösemi lyfja ýkt, er hætt við að
i ijós komi, að um vísvitandi
blekkingu sé að ræða og i þvi ligg-
ur lika hætta. Bezt er að segja
sannleikann ein og bezt er um
hann vitað á hverjum tima. út frá
þessu sjónarmiöi er bókin skrif-
uð, og leitazt viö að gera efni
hennar sem aögengilegast öllum
almenningi.
Bókinni er skipt I þrjá kafla*
Hugleiðingar um ávana- og fikni
lyf og Flokkun ávana- og fikni-
lyfja og lýsing á eiginleikum
þeirra. Er siðasta kaflanum skipt
þannig r Inngangur, sterk og
verkjadeyfandi lyf, róandi lyf,
örvandi lyf, lyf, sem valda of-
skynjunum eða skynvillum og
leysiefni.
Bókin er gefin út i 10 þús. ein-
tökum og verða 6 þúsund þeirra
gefin i skóla og stofnanir, en
annað selt i bókabúðum og er
veröið 50 kr. fyrir eintakið.
enn með
vitundarlaus
ÞÓ—Reykjavik.
Litli drengurinn, sem legið
hefur á Landspitalanum ■ frá þvi
aö kviknaði i Ibúðarhúsi á Hellis-
sandi, er ekki kominn til meðvit-
undar ennþá. Að sögn lækna
Landspitalans er liðan drengsins
óbreytt frá þvi I gær, og er hann
ekki úr allri hættu.