Tíminn - 21.04.1972, Blaðsíða 7

Laugardagur 22. apríl 1972.
TÍMINN
7
lífgefcmtH; Frawí6ktta r«okKurírtn
:::.::Fr*mkværnda»tÍérrt:::Kriítþ>n::Bfln:edtkfsS6n.;:::ftj:títjátfltt:ÞArflí'irtl): ::■:::•
Þárarinsson [áþL Artdrás KfWjártSSÞrt, Jón Hfl)$fl»rtf thdrtSE
G. Þorsteinsson og TámftS Karlsson> Au$týs)ngastjórl: Stetrt-
yrífrtor Gíslason. Ritsfíórnarskrifstntur i -EddUÍTIJSÍrtU, sftrtflr
léaóo — 19306. Skrifstofur Bapkastræff 7. «- AfgretSsfysfmi
13353. Augtýsiagasfmi 19533, ASrar skrffstofvr simf T83O0,
>:sssxÁtkríftargjald: :kt>: :32$;ðQ: :á:: :máru>Sc: JnnantandflixíxIaUsasö-lv::::::::
kr. «v«r flintflktö. — BlaSaprent h.t. (Gffflfltt
Stjórnlaus og stefnulaus
stjórnarandstaða
Ef það er nokkuð sérstakt, sem einkennir nú-
verandi stjórnarandstöðu annað en það, að hún
er frábærlega léleg, þá er það stjórnleysi og
stefnuleysi. Stjórnarandstaðan hefur á sér
öðru fremur þann svip að vera fálm og fum, án
málefnalegrar afstöðu. Hún vill bersýnilega
látast vera hörð og einbeitt, og sleppa ekki
neinu tækifæri til ádeilna á rikisstjórnina.
Niðurstaðan af þessu verður sú, að ádeilurnar
verða skipulagslausar og marklausar, þar sem
eitt rekur sig á annars horn.
Eitt dæmið um þessi vinnubrögð er uppþot
Jóhanns Hafstein utan dagskrár i sameinuðu
þingi i tilefni af þvi, að rikisstjórnin hafði veitt
leyfi til að lengja flugbraut á Keflavikurvelli.
Gylfi Þ. Gislason tók siðar undir þetta af mikl-
um móði. En eftir að öll ósköpin voru liðin hjá,
kom það eitt i ljós, að báðir stjórnarandstöðu-
flokkarnir voru innilega sammála leyfis-
veitingunni! Annað dæmið um svona vinnu-
brögð er ræðan, sem Jóhann Hafstein flutti ut-
an dagskrár um, að ráðherrarnir væru of oft i
sjónvarpinu. í þetta skipti reyndist Gylfi Þ.
Gislason svo hygginn að fylgja ekki Jóhanni
eftir, þótt yfirleitt geri hann það dyggilega.
Það er nefnilega staðreynd, að ráðherrar i
fyrrverandi stjórn voru miklu meiri heima-
menn i sjónvarpinu en núverandi ráðherrart
Þannig mætti halda áfram að rekja dæmin
um það, hve misheppnuð og mótsagnakennd
stjórnarandstaðan er. Ekkert dæmi er þó
ömurlegra en framganga Geirs Hallgrimsson-
ar, varaformanns Sjálfstæðisflokksins, i
skattamálunum. Á alþingi heldur Geir miklar
ræður um það, að tekjuskattarnir og fasteigna-
skatttarnir séu orðnir alltof háir. 1 borgar-
stjórninni hækkar hann svo útgjaldaáætlun
borgarinnar upp úr öllu valdi gegn mótmælum
hinna ábyrgari Sjálfstæðismanna, eins og Al-
berts Guðmundssonar. Tilgangur Geirs með
þessu er sá, að fá þannig tilefni til að hækka út-
svörin um 10% og fasteignagjöldin um 50%.
Ætlun hans er svo sú, að reyna að kenna rikis-
stjórninni um þessar óþörfu og miklu skatta-
hækkanir. Hér er ekki verið að hugsa um
greiðslugetu skattþegnanna, heldur að reyna
að ná sér niðri á rikisstjórninni.
Annað dæmi um mótsagnakennda og
óábyrga stjórnarandstöðu er sú framkoma
Gylfa Þ. Gislasonar að deila harðlega á hækk-
un fjárlaganna, en flytja svo siðan einsamall
tillögur um að hækka þau á þriðja hundrað
milljónir króna!
En slikur er allur ferill núverandi stjórnar-
andstöðu. Hún einkennist af marklausum upp-
hlaupum, mótsögnum og ábyrgðarleysi. Þetta
stafar af þvi, að stjórnarandstöðuna skortir
bæði stjórn og stefnu og gildir það jafnt um
báða stjórnarandstöðuflokkana. Það er þvi
ekki undarlegt, þótt óánægja magnist nú óðum
innan stjórnarandstöðuflokkanna vegna þess-
arar framgöngu foringjanna.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Helvi Sipila þykir
líkleg til að duga vel
Hún er einaf þremur nýjumaðstoðarframkvæmdastjórumS.Þ.
Helvi Sipila
BERSÝNILEGT er, að
miklar breytingar eru að
verða á yfirstjórn Sameinuðu
þjóðanna auk þeirrar, að nýr
aðalframkvæmdastjóri, Kurt
Waldheim, hefur tekið við for-
ustu þeirra. Völdin þar eru
ekki sizt i höndum hinna ýmsu
aðstoðarframkvæmdastjóra,
sem hafa umsjón með vissum
deildum og málaflokkum og
starfa meira og minna sjálf-
stætt i umboði aðalfram-
kvæmdastjórans. 1 náinni
framtið munu þrir nýir að-
stoðarframkvæmdastjórar
taka við stjórn þeirra deilda,
sem mest annast stjórnmál,
nýlendumál og félagsmál.
Bandarikjamaðurinn Brad-
ford Morse mun verða stjórn-
málalegur aðstoðarfram-
kvæmdastjóri, sem hefur um-
sjón með allsherjarþinginu
sem aðalverkefni, Kinverjinn
Tang Ming-chao verður st-
jórnmálalegur aðstoðarfram-
kvæmdastjóri, sem hefur ný-
lendumál sem sérverkefni, og
finnska konan Helvi Linnea
Sipila verður aðstoðarfram-
kvæmdastjóri, sem fær
félagsmál og mannréttindi
sem sérverkefni. Hún verður
fyrsta konan, sem gegnir svo
valdamiklu embætti hjá Sam-
einuðu þjóðunum og hefur þvi
tilnefninghennar i þessa stöðu
vakið sérstaka athygli. Sumir
segja, að hún hafi verið til-
nefnd vegna þess, að rétt hafi
þótt að veita Finnum sárabót
vegna þess, að Max Jacobson,
sendiherra þeirra hjá S.Þ.,
náði ekki kosningu sem aðal-
framkvæmdastjóri. En þótt
eitthvað kunni að vera hæft i
þvi, er það jafnvist(að á vett-
vangi Sameinuðu þjóðanna
hefur skipan frú Sipila mælzt
vel fyrir og hún þykir vera vel
að þessu embætti komin.
ÞAÐ hefur verið venja, að
stórveldin hefðu aðstöðu til að
velja óbeint einn aðstoðar-
framkvæmdastjóra, en tala
þeirra getur verið breytileg.
Þannig hefur jafnan einn af
aðstoðarframkvæmda-
stjórunum verið rússneskur
og annar bandariskur. Sæti
Bandarikjanna losnaði þegar
blökkumaðurinn heimsfrægi,
Ralph Bunche, lézt á siðast-
liðnum vetri. Bandarikja-
stjórn gaf Waldheim kost á að
velja á milli ýmissa manna.
Niðurstaðan varð sú, að hann
valdi Bradford Morse.
Frank Bradford Morse er
rétt fimmtugur að aldri,
fæddur og uppalinn í Massa-
chusetts. Hann var i hernum á
striðsárunum, byrjaði sem
óbreyttur liðsmaður, en var
orðinn yfirforingi, þegar
striðinu lauk. Þá hóf hann
laganám i Boston og lauk þvi
1949. Hann var lagakennari
þrjú næstu árin, en gerðist
siðar fulltrúi hjá Saltonstall,
sem var þá annar af öldunga-
deildarþingmönnum Massa-
chusetts. Morse var þvi i
Washington næstu árin. Arið
1960 bauð hann sig fram til
fulltrúadeildar Bandarikja-
þings i kjördæmi i Massa-
chusetts og náði kosningu.
Hann hefur verið endurkosinn
jafnan siðan. A þingi hefur
hann mjög látið utanrikismál
til sin taka. Hann var einn af
fyrstu andstæðingum Viet-
namstyrjaldarinnar i fulltrúa-
deildinni. Það vakti þvi tals-
verða athygli 1968, þegar hann
gerðist stuðningsmaður
Nixons sem forsetaefnis, en
rök Morses voru þau, að Nixon
væri eini maðurinn sem gæti
fengið ihaldsmenn i Banda-
rikjunum til að sætta sig við
heimflutning bandariska
hersins frá Vietnam. Eftir að
Nixon hafði hlotið útnefningu,
gerðist Morse kosningastjóri
hans i Nýja Englandi. Ekki
tókst honum þó að ná nægum
árangri fyrir Nixon i kjör-
dæmi sinu, en þar fékk Morse
sjálfur 60% atkvæða, en Nixon
ekki nema 33%. Það mun hafa
verið von Morses að verða
aðstoðarutanrikisráðherra, en
af þvi hefur ekki orðið. Skipun
Morses i stöðu aðstoðar-
framkvæmdastjóra hjá S.Þ.
hefur yfirleitt mælzt vel fyrir.
Katólskir hafa það þó gegn
honum, að hann sé nýlega frá-
skilinn.
ÞAÐ ÞÓTTI sjálfsagt, eftir
að Kina fékk aftur sæti sitt hjá
Sameinuðu þjóðunum, að einn
af aðstoðarframkvæmda-
stjórunum yrði kínverskur, en
talsverður dráttur varð á
útnefningu hjá Pekingstjórn-
inni. Að lokum tilnefndi hún
Tang Ming-chao, en tilnefning
hans er þó að því leyti brot á
reglum S.Þ., að hann er kom-
inn yfir eftirlaunaaldur hjá
S.Þ. Tang er 62 ára, en hjá
S.Þ. fara menn á eftirlaun,
þegar þeir verða sextugir.
Pekingstjórnin mun ekki sizt
hafa tilnefnt Tang með tilliti
til þess, að hann þekkir vel til i
Bandarikjunum, en hann
hefur verið þar langdvölum.
Hann var á árunum 1945-1949
ritstjóri kínversks dagblaðs,
sem kom út i New York og
kynntist þá mörgum
ameriskum forustumönnum.
A striðsárunum hafði hann
einnig haft samband við ýmsa
þeirra og gefið þeim, að þvi
talið er, mikilvægar upp-
lýsingar um kinversk málefni.
Tang hélt heim til Kina 1950
eftir að kommúnistar höfðu
sigrað þar og hefur siðan
gegnt þar ýmsum mikil-
vægum trúnaðarstörfum.
Hann var einn af aðal-
fulltrúum Kina á allsherjar-
þinginu siðastl. haust og vakti
þar m.a. athygli sökum þess,
að hann sireykti kinverskar
sigarettur og gaf sig meira á
tal við fólk en aðrir fulltrúar
Kinverja. Dóttir hans, sem er
fædd i Brooklyn, var einn
helzti túlkurinn I Pekingför
Nixons. Hún var kölluð Nancy
meðan hún var i Banda-
rikjunum, en ber nú nafnið
Tang Wen-Sheny .
Auk þeirra Morse og Tang
eru tveir aðrir stjórnmála-
legir aðstoðarframkvæmda-
stjórar hjá S.Þ.. Annar þeirra
er Rússi, en hinn Argentinu-
maður.
FRÚ Helvi Linnea Sipila
hefur orðið merkan feril að
baki á sviði alþjóðamála. Hún
er fædd 1915 og lauk lagaprófi
1939. Hún vann við ýms lög-
fræðistörf i opinberri þjónustu
næstu árin. Eftir 1950 hefur
hún þó mest látið ýms félags-
mál til sin taka og átt sæti i
fjölmörgum nefndum, sem
hafa fjallað um það efni, t.d.
um hjúskaparlög, barna-
vernd, aðstoð við þróunar-
löndin. A árunum 1960 — 68
átti hún sæti i þeirri nefnd
Sameinuðu þjóðanna, sem
fjallar um stöðu og réttindi
kvenna, og tók aftur sæti i
henni I fyrra. Siðan 1966 hefur
hún átt sæti i sendinefnd
Finnlands á allsherjarþingum
S.Þ. og jafnan starfað i þriðju
nefndinni svokölluðu, en hún
fjallar um félagsmál, menn-
ingarmál og mannréttindi. Á
siðasta allsherjarþingi var
hún formaður nefndarinnar,
en varaformaður árið áður.
Hún þekkir þvi orðið vel til
þessara mála á vettvangi S.Þ.
Þá hefur hún starfað mikið i
ýmsum óopinberum alþjóð-
legum samtökum, t.d. for-
maður alþióðafélags kvenlög-
fræðinga a árunum 1954 —
1956, átt sæti I stjórn alþjóða-
samtaka kvenskáta 1957 —
1966, formaður i Zonta--
samtökunum 1968—70, vara-
formaður I Alþjóðaráði
kvenna siðan 1970 o.s.frv.
Heima i Finnlandi hefur hún
svo tekið þátt i mörgum sam-
tökum, t.d. verið forseti finn-
skra kvenskáta 1951—69 og
formaður finnska kvenna-
ráðsins siðan 1967. Siðan 1965
hefur hún verið formaður i
finnsku flóttamannanefndinni.
Jafnhliða þessu hefur hún svo
stjórnað heimili sinu, en hún
er gift og fjögurra barna
móðir.
Starfsferill frú Sipila sýnir
glöggt,að hún hefur unnið sér
mikla tiltrú og þvi vænta ekki
siður karlar en konur mikils af
henni I hinu nýja starfi hen-
nar. Þ.Þ.