Tíminn - 25.04.1972, Blaðsíða 11

10
TÍMINN
Þriöjudagur 25. apríl 1972
Þriðjudagur 25. apríl 1972
TÍMINN
,n
Tíminn
heimsækir
Akureyri
ÖNNUR
GREIN
Texti og myndir:
Oddur Óiafsson
Ilaraldur llansen, húsvörður Æskulýðsheimilisins við eitt af leiktækj-
unum.
Séra I’étur Sigurgeirsson.
Ingólfur Gunnarsson, afgrciöslumaður, meö hluta af þvf upplagi Tlmans,
sein hann dreifir um Akureyri og nágrenni.
Jón Jónsson við Elliheimili Akureyrar
Ingimar Eydal kennir söng I Barnaskóla Akureyrar.
I Brekkunni eru höfuðmenntaset-
ur Akureyringa. Þar eru reisuleg
bankahús, hótel, ráðhús og höfuð-
stöðvar KEA, samkomuhús,
fjórðungssjúkrahúsið, höfuð-
verzlunargatan Hafnarstræti,
iþróttahús og sundlaug, safnhús
mörg, Akureyrarkirkja, sem gnæf-
ir yfir staðinn, flóðlýst á kvöldin, og
ein höfuðprýði Akureyrar, — Lysti-
garðurinn. I eldri hluta bæjarins
eru reisuleg Ibúðarhús, sum gömul,
byggð úr timbri og bárujárni, en
vel við haldið. Ný ibúðarhúsahverfi
risa ofan til i Brekkunni og er að
myndast samfelld byggð allt upp
að Glerá.
Eins og i fyrri pistli frá Akur-
eyri, sem birtist i Timanum s.l.
laugardag, er gengið á fund nokk-
urra Akureyringa, sem gáfu greið
svör við misjafnlega fávislegum
spurningum utangarðsmanns.
Æskulýösheimili
tekiö til starfa
Um miðjan febrúarmánuð s.l.
tók til starfa Æskulýösheimilið Lón
á Akureyri. Unglingar i bænum
sóttu fast að forráðamönnum,aö
slikt heimili yrði stofnsett og þegar
krakkarnir skunduöu á fund bæjar-
stjórnar með tertu i höndunum og
fundarsamþykkt upp á vasann, var
ekki til setunnar boðiö og heimilinu
var komið á fót.
Húsvörður i Lóni er ungur maöur
Haraldur Hansen aö nafni, og er
hann eini fasti starfsmaöurinn, en
æskulýðsráft hefur yfirumsjón meft
rekstrinum. Haraldur sagfti, aft
sáralitift hafi verift um skemmtanir
og samkomur á Akureyri fyrir ung-
linga undir 16 ára aldri þar til Lón
var stofnsett. Er þaft i gömlu húsi,
sem endurbyggt var aft nokkru fyr-
ir æskulýösstarfsemina. Unnu
krakkarnir sjálfir aö talsveröu
leyti að innréttingum og sáu m.a.,
um allar skreytingar.
Haraldur sagði, að aftsókn hafi
verið mjög góð i fyrstu en hafi dal-
að nokkuð, en samt sé ekki yfir
neinu að kvarta hvaft þaft snertir.
Ýmsu er ábótavant i húsinu og hafa
krakkarnir fullan hug á.aft bætt
verði þar úr. Leiksvið er i húsinu,
en heimilið er á tveim hæðum. En
sá er galli á,að ekkert leiktjald er
til og slæm aðstaða til leiksýninga.
A efri hæðinni eru leiktæki, en
mættu vera fleiri. 1 stóra salnum á
neðri hæð fara fram dansleikir,
námskeið og ýmiss konar skemmt-
an. Er æskulýðsheimiliö opiö á
kvöldin. Um helgar eru þar dans-
leikir en á virkum dögum námskeift
i ýmsum greinum Skipulögft er
keppni i boröknattleik, tennis og
skák, námskeið haldin i hjálp i við-
lögum, gömlu dönsunum, báta-
smiði og sitthvað fleira mætti til
telja.
Haraldur segir, að þótt margt
mætti betur fara i rekstri heimilis-
ins sé mikil bót fyrir unglinga i
bænum að hafa fengið þennan
samastað og kvaðst hann vona,að
starfsemin stæði mikið til bóta,
bæði hvað varðar húsnæðið og fjöl-
breytni tækja.
Hér er gott að vera
Við Elliheimili Akureyrar hittum
við skörulegan mann, mikinn vexti,
sem bar með sér að hafa ekki alltaf
átt jafn náðuga daga og nú i ellinni.
Ég heiti nú Jón og er bara Jónsson,
sagði maðurinn, þegar hann var
tekinn tali.
— Ég flutti hingað norftur þegar
heilsan bilaöi og hef verið á Elli-
heimilinu i hálft annað ár. Hér er
gott að vera, húsakynni afbragðs-
góð og atlæti ágætt. A Elliheimilinu
eru um 70 vistmenn, og komast vist
færri að en vilja. En utan vift bæinn
er rekið annaö elliheimili og þar er
aösóknin vist einnig meiri en hægt
er aö anna.
Ég hef stundaft sjó mestan part
ævinnar, sagöi Jón. Ég hef verift
búsettur hér fyrir norftan mestalla
mina ævi, en siftan flutti ég suftur
og bjó i Kópavogi þangaft til ég fór
hingaft norftur aftur og hér liftur
mér vel.
Elliheimili Akureyrar er
skammt frá Fjórftungssjúkrahús-
inu, og nýtur gamla fólkift þjónustu
þess þegar á þarf aft halda.
Öflugt æskulýðsstarf
Kirkjan á Akureyri hefur rekift
öflugt æskulýftsstarf um aldar-
fjóröungsskeiö, og þótt margir hafi
lagt þar hönd á plóginn, mun ekki
ofmælt^aft séra Pétur Sigurgeirsson
sé frumkvöftull aö þessu starfi og
hann hefur lengstum verift drif-
fjöftrin i þvi.
Timinn lagfti þá spurningu fyrir
séra Pétur, hvert hafi verift upp-
hafið að æskulýðsstarfinu á
Akureyri. — Ég kom hingaft fyrst 1.
marz 1947, og vigftist sem aöstoftar-
prestur til séra Friftriks, sem
vegna heilsubrests gat ekki sinnt
fullu starfi. Ég haföi ekki annað að
gera, og var þá búinn að ljúka
framhaldsnámi erlendis. A
árunum 1944 til '46 kynntist ég
æskulýftsstarfsemi lúthersku
kirkjunnar i Ameriku. Þegar ég fór
aft starfa sem prestur fékk ég
löngun til að efna til skipulegs
starfs með fermingarbörnunum á
veg áfram eftir ferminguna og
hjálpa þeim til að rækja
fermingarheit sitt. Má þvi segja,að
það sé framhald af þvi starfi, sem
hver prestur vinnur i sinu presta-
kalli með fermingarundirbúningi
og sjálfri fermingunni. Hjá okkur
hefur fermingin jafnvel verið
skoðuð einskonar innganga eða.
vigsla til æskulýðsstarfsins og þau
fermingarbörn, sem vilja, ganga
þá i Æskulýðsfélagið.
Séra Friðrik náði heilsu sinni að
nokkru aftur og við störfuðum
saman hér i kirkjunni. 1 júni 1948
var stofnað nýtt prestsembætti og
sótti ég um og var kosinn. Sama ár
kvæntist ég eiginkonu minni Sól-
veigu Ásgeirsdóttur, og hefur hún
ávallt siðan stutt mig með ráðum
og dáð i þessu starfi minu. Siðan
hef ég setið hér á Akureyri, sem er
einstaklega góöur staður. 1 sam-
bandi við kirkjulegt starf fæ ég
yfirleitt áheyrn hjá hverjum sem
vera skal. Bæjaryfirvöld eru ávallt
reiðubúin að styðja starfift hvenær
sem er.
1 upphafi var séra Friðrik meft i
þessu æskulýftsstarfi, og fleiri góftir
menn hafa siöan starfaft mikiö.
Eftir aldarfjórftungsstarfsemi lifir
æskulýösstarfift enn góftu lifi. Nýjir
hópar bætast vift um hverja
fermingu, og aftrir ganga eftlilega
úr eftir þvi sem aldurinn segir til
um og skólaganga hættir. Á siftari
árum sjá unglingarnir sjálfir aft
verulegu leyti sjálfir um daglegt
starf. Aldursmunur skiptir Æsku-
lýftsfélaginu I þrjár deildir.
Þab sem aft okkur prestunum
snýr, skiptum vift séra Birgir
Snæbjörnsson starfinu meft okkur,
en hann er einstakur samstarfs-
maftur.
Mikil áherzla er lögft á sunnu-
dagaskólann og þar aöstoöa
félagar i æskulýftsfélögunum.
Sömuleiðis halda þeir uppi meö
okkur guftsþjónustum, sem viö
nefnum æskulýftsmessur, og eru aö
jafnaði einu sinni i mánuöi. Þá
notum viö sérstakt messuform,
sem upphaflega var samift fyrir
æskulýösdag þjóftkirkjunnar, og er
leitast vift,að söfnuðurinn taki sem
mestan þátt i guösþjónustunni.
Aö sumarlagi höfum við æsku-
lýösmót, sem gefift hafa gófta raun
og eru þá gagnkvæmar heimsóknir
æskulýftsfélaga á Norfturlandi.
Þetta æskulýösstarf byggist fyrst
og fremst á þvi loforfti vift ferm-
ingu, aft unglingarnir leitist vift aft
hafa Jesú Krist aö leifttoga lifsins.
Viö náum ekki ungu fólki inn i
fastan ramma guftsþjónustunnar.
Við verðum að mæta unga fólkinu
eins og það er á hverjum tima og
reyna að skilja það. Ahugi hinna
eldrihefur verið stöðugur og það er
okkur hvatning að finna, að þetta
er það sem fólkið metur.
— Við séra Birgir höfum okkur til
aðstoðar eldri leiðtoga við
Æskulýðsstarfið. Kennararnir
Rafn Hjaltalin og Magnús Aðal-
. björnsson, sjá um sunnudagaskóla-
starfið og hafa umsjón. yngstu
deildarinnar, sem hefur aðsetur
sitt i kapellu kirkjunnar. Birgir
Helgason söngkennari, annast alla
söngstjórn og orgelleik i barna-
starfinu, en hann stjórnar barna-
kór skólans i Brekkunni. Þessir
menn komu allir ungir drengir inn i
æskulýðsstarfið.
Ekki er hægt að segja,að dofnað
hafi yfir starfinu með timanum.
Það er alltaf að vakna meiri skiln-
ingur á eðli trúarinnar, þótt hann
komi ekki fram i venjulegum
kirkjugöngum, þá er áhuginn á trú-
málum fyrir hendi. Þaft er bara að
manni takist að skapa það form,
sem þeir kunna aft meta. Viö náum
varla ungu fólki inn i þaft trúar-
form, sem eldri kynslóftir notuðu.
Breytingarnar eru svo stórstigar,
að ungt fólk skilur kannski ekki
kirkjuna, eins og hún er nú. En það
er að vakna til skilnings á gildi
trúarinnar og hvers virfti hún er.
Þegar vift litum á heiminn i dag
finnum vift hvergi hald, en einn er
sá grundvöllur, sem hægt er aft
standa á og unga fólkift á sameigin-
legt meft kristinni trú. Þaö er
friftarviljinn.
Fá dagblöðin á morgnana
Til litils væri aft gefa út dagblöft,
ef þeim væri ekki dreift fljótt og vel
til kaupenda- og liggur oft mikil
vinna og skipulagning á bak vift
blaftadreifinguna. Dagblöft sin fá
Akureyringar fyrir og um hádegi á
hverjum degi. Fara þau með morg-
unfluginu norður og er yfirleitt
byrjað aft dreifa þeim fyrir kl. 11.
Afgreiftslumaður Timans á
Akureyri er Ingólfur Gunnarsson.
Rekur hann blaðadreifingu sina
sem sjálfstætt fyrirtæki og hefur
gert siftan 1961.
Þótt mikið sé selt af blaftinu hér á
Akureyri, sagfti Ingólfur, fer til-
tölulega miklu meira af Timanum
út um allar sveitir, og er ekkert
blað sem er eins útbreitt um
sveitirnar. Talsvert mikil sölu-
aukning hefur verið á blaftinu frá
áramótum, efta aðallega siðan
farið var aft offsettprenta þaft, og
heldur söluaukningin enn áfram.
Litið er selt af blöðum hér i lausa-
sölu, mest fer til áskrifenda og
einnig eru blöðin seld i bóka-
verzlunum og i Blaðaturni. En yfir
sumarmánuðina þegar ferða-
mannastraumurinn er hvað mestur
tvöfaldast lausasala allra blaða
hér.
Um blaðaútgáfu hér er það að
segja, að Dagur kemur alltaf
reglulega út og fer i nær hverja
ibúð i bænum og viðar á Norður-
landi, en hin blöðin fengu einhvern
krankleika eftir kosningarnar, og
koma aðeins út með höppum og
glöppum.
Blaðasala og gatnahreinsun
Blaðaturninn á Raðhústorgi er
fyrirtæki, sem ekki á sinn lika á
landinu. Þar eru á boðstólum flest
blöð og skemmtitimariLsem gefin
eru út, og ekkert annað. Eigandi
Blaðaturnssins er Pálmi Ólafsson,
sem byrjaði þetta starf fyrir 9 ár-
um. Ég hef opið bæði á morgnana
og kvöldin, þegar dagblööin koma
aö sunnan sagði Pálmi. En annars
er ég götusópari, og byrja á þvi
starli kl. 5 á morgnana og fer svo
að sópa aftur um miðjan daginn
þegar morgunsölunni lýkur.
Það kostar mikla vinnu að halda
götunum hér hreinum. Sérstaklega
er mikið að hreinsa á laugardags-
morgna. Þá eru glerbrot og alls
konar drasl út um allt. Það gera
aðkomumennirnir. Þeir skemmta
sér gjarnan hér á Akureyri á föstu-
dagskvöldum. En stundum er nú
lika mikið af glerbrotum á götun-
um þótt fáir aðkomumenn séu i
bænum. En kostur er við aðkomu-
mennina, að þegar þeir eru margir
á sumrin, er blaðasalan mikiu
meiri.
Fullkomin kjörbúð í
ibúðarhverfi
Fyrir rúmum átta árum opnaði
KEA stóra kjörbúð við Eystri-
Brekku og er þar stærsta verzlun
sinnar tegundar i bænum. En
þarna hefur á undanförnum árum
sprottið upp mikil byggð ibúðar-
húsa, sem enn er i vexti. Svana
Svanbergsdóttir, verzlunarstúlka,
sagöi, að leitazt væri við að hafa
þar á boðstólnum allar tegundir
matvöru, nýlenduvöru og yfirleitt
allt það, sem þarf til daglegs
heimilisreksturs. Þurfa þvi hús-
mæður, sem búa i nágrenninu ekki
að fara niður i bæinn til að verzla
nema að mjög takmörkuðu leyti.
Akureyringar kaupa alla sina
mjólk i matvöruverzlunum. Aðeins
ein mjólkurbúö er i bænum, sem er
i Mjólkursamlaginu. Fer öll
mjólkursala fram á vegum KEA
sem rekur matvöruverzlanir um
allan bæ.
800 börn i barnaskóla
Barnaskóli á Akureyri i 100 ár,
nefnist litil bók, sem nýlega er
komin út, og er þar rakin barna-
fræðsla á Akureyri i eina öld, og
gerð grein fyrir þeim skólum, sem
starfað hafa á timabilinu, en i bæ,
sem verið hefur i jafnörum vexti og
Akureyri þarf að byggja barna-
skóla eftir þvi sem byggðin dreifist
og mannfólkinu fjölgar.
Þegar við sækjum Barnaskóla
Akureyrar heim, var skólastjórinn,
Tryggvi Þorsteinsson, með
nemendur i sjötta bekk uppi á
Hliöarfjalli, þar sem fram fór
þriggja daga skiöanámskeiö, en
það er fastur liöur i starfi skólans.
Er skólastjóri jafnan fararstjóri en
kennarar fara með bekkjum
sinum, og er sjöttu bekkjar-
deildunum skipt niður i tvo hópa,
svo að sem bezt not verði af
kennslunni. Yngri bekkir fara
einnig oft I skiðaferðir en ekki
nema einn dag i senn.
Páll Gunnarsson, yfirkennari gaf
þær upplýsingar.að eins og i öðrum
skólum á Akureyri væri tvisett i
allar skólastofur. 1 Barnaskóla
Akureyrar eru börnin til 13 ára
aldurs, en eru þá send i Gagn-
fræðaskólann, og ljúka skyldu-
náminu þar.
Bekkjadeildir i Barnaskóla
Akureyrar eru nú 30 og stunda alls
800 nemendur nám þar, og eru
kennarar 28 með skólastjóra.
Barnaskólinn hefur komið þvi
nýmæli i framkvæmd, að koma á
fót vettvangsskóla og er sú starf-
semi að Hólavatni i Eyjafirði og
einnig i sumarbúðunum við Vest-
mannsvatn. t Vettvangsskólanum
dvelja nemendur i efsta bekk i
nokkra daga meö kennurum sinum
við náttúruskoöun,leiki og iþróttir.
Nemendur i Barnaskóla Akureyrar rafta sér upp áður en gengið er inn