Tíminn - 10.05.1972, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 10. mai 1972
TÍMINN
11
iflRSTJÓRN:
S-MIÐBORG
EÐliM OG
TAVERKUM
19. Skemmtibátahöfn við Skerja-
fjörð
20. Baðströnd sérstakrar gerðar
við Skerjafjörð, o.s.frv.
Nokkrum af þessum
byggingum hefur þegar verið
ákvcðinn staður á svæðinu og
sumar byggðar, en það er einn
þáttur tillögunnar, að innbyrða
þær i hið nýja miðborgarskipu-
lag.
Ennfremur skal skilgreint sem
efnisatriði tillögunnar, að svæðið
verði hannað þannig, að útsýni til
norðurs verði ekki skert, og ekki
til vesturs við Skerjafjörðinn, en
stórt opið miðsvæði kjarnans gefi
rými fyrir viðamiklar stækkanir
al hoggmyndum hinna fremstu
listamanna vorra i þeirri grein —
þannig að listaást og listsköpun
þjóðarinnar verði látin gefa hinni
nýju miðborg það andriím, sem
ekki eigi sinn líka á öðrum
stöðum.
Fjögur meginatriöi
Kristján sagði, að tillagan fæli i
áér fjögur meginatriði, eins og
hún bæri með sér:
1. Að boðið verði út til
almennrar samkeppni um
tillögur að skipulagi nýrrar mið-
borgar.
2. Að horfið verði alveg frá
þeirri stefnu, að hanna á svæðinu
litinn miðborgarkjarna til fárra
áratuga — en tekin þess i stað sú
stefna að skapa miðborg, sem
tæki mið af þróun borgarinnar
um næstu aldir — þ.e. með miklu
meiri langtimasjónarmið en rætt
hefur verið um.
3. Það er efnisatriði tillög-
unnar, að hanna skuli opið mið-
borgarsvæði, þar sem hin fagra
fjallasýn til norðurs og sjávarsýn
til vesturs á hluta svæðisins
fengju að njóta sin.
4. Að settar yrðu upp gifurlega
stórar höggmyndir á svæðinu,
sem gæfu þvi alveg sérstakt og
sér-islenzkt andrúm — þannig, að
sá sem staddur væri i miðborg
Reykjavikur sæi og fyndi glögg-
lega sérkenni landsins og sér-
kenni islenzkrar menningar.
Siðan gerði Kristján nánari
grein fyrir þessum meginþáttum
tillögunnar og sagði:
útboö
Með þvi að bjóða út skipu-
lagningu svæðisins og bjóða fram
sæmileg verðlaun, má gera ráð
fyrir, að margar eftirtektar-
verðar hugmyndir komi fram.
Það er lika sanngirnismál gagn-
vart arkitektum og skipulags-
mönnum, svo og hverjum þeim
öðrum, sem áhuga hafa á skipu-
lagsmálum borgarinnar, að þeim
gefist kostur á að leggja til mála
um svo mikilsvert framtiðarmál,
sem hér um ræðir.
Það er lika sanngirnismál
gagnvart nútíðar- og framtiðar-
ibúum borgarinnar og landsins
alls, að ekki sé til sparað og lögð
verði fram vinna og hugmynda-
auðgi sú, sem hér mætti að gagni
koma.
Hér er ekki verið aö tjalda til
einnar nætur. Hér er mál, sem
alla þjóðina varðar i nútið og
framtið.
Langtímasjónarmiö
Hér tel ég, að langtimasjónar-
mið þurfi að rikja, sagði Kristján,
og annað megin atriði tillögunnar
felst i þvi, að skipuleggja miklu
stærra svæði, en áður hefur verið
rætt um.
Hér er um grundvallar stefnu-
atriði að ræða. Ég veit, að margir
munu telja, að ódýrara mundi að
skipuleggja miklu minna svæði,
sem mætti duga til skamms tima
t.d. til 30 til 60 ára.
Ég tel, að með þvi væri farið
inn á alranga braut.
Rök min fyrir þessu eru m.a.
þau, er nú skal greina:
Með þvi að skipuleggja allt
svæðið i einu, gefst gullið tækifæri
til að mynda þann höfuðborgar-
kjarna, sem gæti sett stórbrotinn
og mjög sérkennilegan svip á
höfuðborg vora um næstu aldir.
Svæðið er nógu stórt til þess. Og
þaðersérlega hentugt til þessara
nota. Það býður upp á
skipulagningartækifæri, sem
óviða i heiminum munu eiga sinn
lika.
Að þvi er kostnaðarhliðina
snertir, tel ég, að hafa beri i huga,
að það er svo dýrmætt
menningarlega séð, að eiga fagra
og sérkennilega miðborg, að það
verður ekki metið til fjár.
En einnig fjárhagslega mundi
það margborga sig, e.t.v. á einu
og sérhverju ári i framtiðinni, að
hafa nógu sérkennilegan og fagr-
an miðborgarkjarna. Það mundi
draga ferðamenn að landinu — ef
sú sýn, sem þar gæfist, og það
andrúm, sem þar rikti, væri nógu
ógleymanlegt. Einmitt þetta
bjóða aðstæður upp á að skapað
verði.
Auk þessa yrði að sumu leyti
ódýrara að skipuleggja stærri
svæði i einu, með þvi að það auð-
veldar fyrirkomulag vega-
mannvirkja til að komast að og
frá miðborgarkjarnanum.
Auk alls þessa er engin ástæða
fyrir oss, sem lifum á skamm-
ærri, liðandi stund, að hafa
áhyggjur af fjárhag borgarbúa á
ókomnum áratugum eða öldum.
Vér, eins og aðrar menningar-
þjóðir siglum nú hraðbyri inn i
allsnægtaþjóðlifið, já, ofgnóttar-
þjóðlifið.
Og þess vegna munu afkom-
endur vorir ekki kunna oss þakkir
fyrir, ef vér eyðileggjum hið gull-
na tækifæri, sem hér býðst, vegna
smáveægilegra fjárhagssjónar-
miða vorrar samtiðar.
Efnahagsmálahönnuðir fram-
tiðarinnar munu ekki verða i
vandræðum með þau fjárhags-
legu atriði, sem við þarf til að
byggja glæsilega miðborg.
Ég vil skjóta þvi hér inn, að þær
tillögur og þær rannsóknir^em nú
þegar hefur verið unnið að á
umræddu svæði — hafa alls ekki
verið unnar fyrir gýg. Einmitt af
þvi( að búið er að vinna þær að
ýmsu leyti vel, er nú grundvöllur
til að bjóöa hönnunina út — að
sjálfsögðu meö nokkurri undir-
Framhald á bls. 15
Alda aldanna eftir Einar Jónsson