Tíminn - 13.05.1972, Blaðsíða 9
TÍMINN
Laugardagur 13. mal 1972.
Laugardagur 13. mal 1972.
TÍMINN
Efling Framsóknarflokks-
ins er sjálf forsenda
- þess, að landinu verði stjórnað í anda félagshyggju
Káöstefna FUF i Reykjavik i
lok siöasta mánaðar um Fram-
sóknarflokkinn i nútiö og framtiö
var mjög fjölsótt og vakti inikla
athygli. i niöurlagi þeirrar álykt-
unar, sem ráðstefnan gerði, cr
lögð scrstök áherzla á mikilvægi
þess aö tryggja, að landinu
veröi i framtiöinni stjórnaö i anda
félagshyggju, að Framsóknar-
flokkurinn veröi efldur sem mest.
Itáöstefnuna setti Uorsteinn
Ályktun
ráðstefnunnar
i lok ráöstcfnunnar var gerö
ályktun.
Fyrri hluti ályktunarinnar var
horinn upp af Ólafi Ilagnari
(Irimssyni en niöurlag hennar, er
fjallar um eflingu Framsóknar-
flokksins var borinn upp sem viö-
aukatillaga frá lJorsteini
Geirssyni, formanni FUF i
Keykjavik.
Alyktun þessi var samþykkt
sam hljóöa.
Káðstefna FUF i Reykjavik,
haldin 29. og 30april,um Fram-
sóknarflokkinn i nútið og framtiö
fagnar þvi,að flokkurinn hefur
nú tekiö viö forystu um stjórn
landsins, og fagnar samþykkt
nýafstaöins aöalfundar miö-
stjórnar flokksins við ákvörðun
framkvæmdastjórnar ,,um aö
gerast aöili að stofnun nefndar
fjögurra flokka, sem hafi þaö
hlutverk aö kanna og gera til-
lögur um á hvern hált verði bezt
mótað sameiginlegt stjórnmála-
afl alira þeirra, sem aðhyllast
hugsjónir jafnaðar, samvinnu og
lýðræöis”. Ráöstefnan treystir
þvi.að störf nefndarinnar veröi til
aö treysta grundvöll núverandi
stjórnarsamstarfs.
Ráöstefna FUF i Reykjavik
haldin 29. og 30.april, um Fram-
sóknarflokkinn i nútið og fram-
tið fagnar samþykki nýafstaðins
aðalfundar miðstjórnar flokk-
sins við ákvörðun framkvæmda-
stjórnar ,,um aö gerast aðili að
stofnun nefndar fjögurra flokka,
sem hafi þaö hlutverk aö kanna
og gera tillögur á hvern hátt
verði bezt mótaö sameiginlegt
stjórnmálaafl allra þeirra.sem
aðhyllast hugsjónir jafnaðar,
samvinnu og lýðræðis.”
Jafnframt telur ráöstefnan
nauðsynlegt, að i viðræðum um
mótun þessa sameiginlega
stjórnmálaafls verði lögð áherzla
á grundvallarstefnu Fram-
sóknarflokksins eins og hún var
mótuð af siöasta flokksþingi. I
þeirri grundvallarstefnu er lögö
höfuðáherzla á verndun og
eflingu menningarlegs, efnalegs
og stjórnarfarsiegs sjálfstæöis
þjóöarinnar og lýst yfir eftirfar-
andi stefnugildum:
„jafnrétti og jafnræöi allra
þegna þjóðfélagsins,
— félagslegri samstöðu um
lausn þjóðfélagsvandamála,
— skipulegri uppbyggingu
efnahagslifsins og nýtingu
islenzkra auðlinda,
— jafnri aðstöðu til menntunar,
— framför landsins alls,
— auknum almannatrygg-
ingum,
— óskertum yfirráðarétti
landsmanna yfir atvinnutækjum,
— viðnámi gegn yfirdrottnun
fjármagns og óeölilegum af-
skiptum rikisvalds,
— útrýmingu misréttis milli
stetta og kynja og milli þegn-
anna eftir búsetu.”
Ennfremur var i grundvallar-
stefnu flokksþingsins talið nauð-
synlegt að„ fara nýjar leiðir til
aðgera lýðræðið virkara i fram-
kvæmd og tryggja áhrif þegn-
anna, ekki aðeins i kosningum til
löggjafarþings og sveitarstjórna,
heldur og i skólum, hagsmuna-
samtökum, fyrirtækjum og rikis-
stofnunum."
Að lokum tekur ráðstefnan
undir með ályktun miðstjórnar
SUF, þings SUF og ungra manna
i flokksstjórn SFV, að kjarni við-
ræönanna um mótun hins sam-
eiginlega stjórnmálaafls verði á
næstu mánuöum „itarleg könnun
á málefnalegri samstööu og hug-
sjónagrundvelli.”
Jafnframt skorar ráðstefnan á
alla Framsóknarmenn og aðra
velunnara flokksins, að efla
Framsóknarflokkinn sem mest,
þvi efling hans er besta trygg
ingin fyrir þvi, að landinu verði
stjórnað i framtiðinni i anda
félagshyggju.
Geirsson, formaður FUF. Ráð-
stefnustjóri var Friðjón Guð-
rööarson. Ólafur Jóhannesson,
forsætisráðherra, flutti ávarp.
Krindi fluttu á ráðstefnunni Ey-
steinn Jónsson, Guðmundur
Þórarinsson og Iiannes Jónsson.
I niöurlagi erindis sins sagði
Hannes Jónsson m.a.:
Fra msóknarflokkurinn cr
frjálslyndur u m bótaf lokkur,
byggður upp á grundvclli megin-
sjónarmiöa hinna vaxandi is-
len/.ku miðstétta og félags-
hyggjumanna. Hann vill standa
vörð um sjálfstæði, frelsi og
fullveldi islenzka rikisins, tryggja
islendingum lýðveldisstjórnar-
form á grundvelli lýöræðis og
þingræðis og þar með stuðla að
frelsi, jafnrétti og öryggi borgar-
anna innan ramma löghundins
skipulags. Hann vill beita sér fyr-
ir dreifingu ríkisvaldsins og efna-
hagslega valdsins. Til þess að
stuðla að hagvexti, framleiðni,
framleiösluaukningu og alhliða
framförum lands og lýðs, vill
liann koma á samvinnuhagkerfi á
islandi. Jafnframt þvi vill hann
stuöla að stofnun velferðarþjóð-
félags, félagslegu öryggi, réttlæti
og aukinni menningu i landinu.
Hann telur mikilvægt að sætta
striöandi andstæður og hags-
munahópa og leita jafnvægis i
cfnahags- og stjórnmálum.
Að sjálfsögðu vil ég taka fram,
að þau megingildi, sem felast i
þessu orðalagi á gildakerfi Fram-
sóknarflokksins eða langtima-
markmiðum hans, mætti setja
eitthvað öðru visi fram án þess að
túlkunarmöguleikar þeirra
breyttust að nokkru verulegu
leyti. Þannig hefur t.d. Eysteinn
Jónsson sett fram gildakefi
Framsóknarflokksins á mjög
stuttan og greinargóðan hátt án
þess að nota sérstakl. tækniheiti
stjórnfræði eða stjórnfræðilegrar
félagsfræði. Hann sagði svo um
langtimamarkmið flokksins-i sinu
merka erindi um sögu megin-
stefnu Framsóknarflokksins, sem
flutt var á vegum Félagsmála-
stofnunarinnar 21. marz 1965.
„Framsóknarflokkurinn vill
byggja upp á islandi sannkallað
frjálst lýðræðis- og menningar-
þjóðfélag efnalega sjálfstæöra
inanna, scm leysa sameiginleg
verkefni eftir lciöum samtaka,
samvinnu og félagshyggju. Þjóö-
félag, þar sem manngildið er
metið meira en auðgildið, og
vinnan, þekkingin og framtakiö
er sett ofar og látið vcga meira en
auðdýrkun og fésýsla”.
Eysteinn Jónsson flytur erindi sitt á ráðstefnunni. Við fundarhoröið sitja Iiannes Jónsson, hlaðafulltrúi, ólafur Jóhannesson, forsætisráðherra, Friðjón
Guðröða-rson.ráöstefnustjóri. Alfreð Þorsteinssonvaraform. FUF, Kristján B. Þórarinsson, stjórnarmaður i FUF og Þorsteinn Geirsson, formaður FUF.
FRAArtSOKNARFLOKKURINN
í NÚTÍÐ OG FRAArtTÍÐ
Félag ungra Framsóknar-
manna i Reykjavik gekkst
fyrir ráðstefnu um
„Framsóknarflokkinn i
nútið og framtið” að Hótel
Loftleiðum 29. og 30. april
s.l. Var ráðstefnan mjög
fjölsótt, en samtals munu
hátt á annað hundrað
manns hafa sótt ráð-
stefnuna, bæði Fram-
sóknarfólk úr Reykjavik og
utan að landi.
í þessari opnu eru viðtöl
við nokkra ráðstefnugesti,
birtur útdráttur úr erindi
Hannesar Jónssonar,
blaðafulltrúa, og ályktun,
sem samþykkt var á ráð-
stefnunni.
fSLENZKUR FLOKKUR, SEM
MÓTAR STEFNU SÍNA EFTIR
ÍSLENZKUM STAÐHÁTTUM
Eftir erindi sitt um Framsóknarflokkin-og langtimamarkmiö hans, sat Hannes Jónsson, blaöafulltrúi
fyrir svörum ásamt Tómasi KarlSsyni, ritstjóra, Erlendi Einarssyni, forstjóra og Siguröi Gizurarsyni.
Ómar Kristjánsson stjórnar-
inaður i FUF var einn þeirra, er
sat fyrir svörum um skipulags-
mál flokksins.
Hvernig fannst þér ráðstefnan
um Framsóknarflokkinn i nútið
og framtið takast?
Þegar það er haft i huga, að i
flestum félögum verða menn nú
til dags varir við vissa fundar-
þreytu eða áhugaleysi, geta
ungir Framsóknarmenn verið
mjög ánægðir með þessa glæsi-
legu ráðstefnu.
Ert þú ánægður með stöðu
Framsóknarflokksins i dag?
Staða Framsóknarflokksins i
dag undir forsjálli stjórn Ólafs
Jóhannessonar, og sem forystu-
flokkur i farsælli rikisstjórn er
öllum flokksmönnum til sóma.
Hver er þin skoðun á stefnu
Framsóknarflokksins?
Eins og fram kom i stórmerku
erindi Hannesar Jónssonar, þá er
Framsóknarflokkurinn frjáls-
lyndur umbótaflokkur, sem hefur
jafnrettishugtak, samvinnu og
lýðræöis að aðalsmerki. Hann er
islenzkur flokkur, sem hefur
mótað stefnu sina að islenzkum
staðháttum, en ekki erlendu hug-
myndakerfi um draumalandið.
Hann er flokkur, sem afneitar
kreddukenningum til vinstri og
hægri. Ég lit á Framsóknar-
flókkinn sem m iöflokk, sem
stefnir að réttlátri samkeppni
samvinnu, einka-og rikisrekstar.
Fannst þér. að i frjálsu
umræðunum kæmi fram einhugur
um stefnu flokksins?
Greinilegt er, að menn eru ein-
huga um stefnu flokksins. Þó tel
ég að flokkurinn verði að taka
skýrari afstöðu til sameininga-
málsins i stað þess að láta örfáa
menn túlka hana að eigin geð-
þótta. Svo verð ég að segja, að
fátt er hjákátlegra en að heyra
menn tala án afláts til þess eins
að láta á sér bera, slikir menn eru
þvi miður til i flestum félögum.
Hvað með samstarf Fram-
soknarflokksins og samvinnu-
félagana?
Reynslan sannar, að barátta
Framsóknarflokksins fyrir fram-
gangi samv.félaganna um land
allt, hefur orðið launþegum til
ómetanlegs gagns, þess eru mörg
dæmi^að samvinnuhreyfingin
hefur verið uppbyggjandi at-
vinnulifs i sumum byggðarlögum,
vona ég að svo verði áfram.
Flokkar verða að hafa
langtímamarkmið sín til
sífelldrar endurskoðunar
Ómar Kristjánsson
Meðal þeirra fjölmörgu, er sátu
ráðstefnu FUF um Framsóknar-
flokkinn i nútið og framtiö, var
Siguröur Gizurarson, hrl.
— Hvernig fannst þér ráð-
stefna FUF um Framsóknar-
flokkinn takast?
— Mér fannst hún takast ágæt-
lega. Það er ekki of sterkt að orði
kveðið, þó að sagt sé, að ólgandi
áhugi hafi komið fram á umræðu-
efnum. Þótt á slikri tveggja daga
ráðstefnu verði naumast brotin til
mergjar yfirgripsmikil viðfangs-
efni, getur hún þó orðið neistinn
að almennri umræðu um hug-
sjónalegan grundvöll Fram-
sóknarflokksins og þannig orðið
til stórgagns.
— Hvað vilt þú segja um lang-
timamarkmið Framsóknar-
flokksins? Eru menn á eitt sáttir
um, hver þau séu eða er þar
endurskoðunar þörf?
— Nei, sem betur fer eru menn
ekki á eitt sáttir um þau. Til þess,
að flokkur geti verið i lifrænum
tengslum við fólkið i landinu og
þarfir þess, hlýtur hann að hafa
langtimamarkmið sin til sifelldr-
ar endurskoðunar, þau hljóta
ávallt að vera i deiglunni. Það
gegnir þar þvi sama og um stór-
skip á langferðarsiglingu. Auö-
vitað eru tiðar beygjur út af strik-
inu óheppilegar og til að seinka
ferðinni, en þegar fyrir annes er
komið, verður þó að marka stefn-
una að nýju, að taka nýtt strik.
— Hvar finnst þér þá skórinn
kreppa einkum i dag varðandi
stefnumörkun Framsóknar-
flokksins?
— Að minu áliti þarf að koma
skýrar fram en hingað til, i
hvaða merkingu menn nota hin
stóru orð eins og félagshyggja,
einstaklingshyggja, skipulags-
hyggja o.s.frv. 011 virðast þessi
orð tákna, að hugsun manna ein-
kennist af einhverri grundvallar-
stefnu. Þetta er islenzkun á svo-
kölluðum „ismum”, sem ekki
verður þverfótað fyrir, hvorki
vestan tjalds né austan.
— Telurðu þá, að Framsóknar-
flokkurinn ofnoti eða misnoti
þessi orð?
— Framsóknarflokkurinn gerir
það eflaust ekki frekar en aðrir
flokkar að misnota þessi hugtök
eða ofnota. Hugtakaruglingurinn
virðist mér vera almennur i is-
lenzkum stjórnmálum. Mönnum
hættir til að nota þessi orð á sama
hátt og gert var fyrir 40 árum.
Þá bjó alþýða manna viöast
hvar við örbirgð- Uppúrfátækt-
inni sköguðu fáeinir auðmenn,
sem bjuggu við allsnægtir. Þá
varð það almenningi til láns, að
félagsleg úrræði náðu fram að
ganga til að jafna hag manna og
að lyfta þeim, sem minna höfðu
mátt sin, til bjargálna. A þessum
tima stóð styrrinn milli félags-
hyggju fjöldans, sósialisma og
einstaklingshyggju stórlaxanna.
Við lifum ekki lengur á þessum
timum. Framsóknarflokkurinn
Sigurður Gizurarson
og eins hinir vinstri flokkarnir
verða að gera sér þess grein.
Hugtök eins og félagshyggja og
einstaklingshyggja eru afstæð.
Efling markaðs- og efnahags-
bandalaga okkar tima er stórfelld
félagshyggja, sem auðveldlega
getur kæft heilar þjóðir i hafi
heildarinnar ef ekki er farið að
með gát. Framsóknarflokkurinn
hefur einmitt varað við hvatvis-
legri félagshyggju smáþjóðar I
þeim efnum. Þar sem heilum
þjóðum getur stafaö lifshætta af
félagshyggjunni, þá þarf ekki að
leiða löngum getum að þvi, að
velferð einstakra þegna er einatt
búin ógn af opinberum samsteyp-
um.
Landhelgisbarátta Islendinga
er helzta dæmið um þá einstakl-
ingshyggju, sem vinstri stjórnin
heldur uppi gunnfána fyrir
gagnvart félags- og heildar-
hyggju stórþjóðanna. Útfærsla
landhelginnar miðar að þvi að
helga litla einstaklingnum úti i
Atlantshafi einkarétt til fiskimiö-
anna i kringum Island. Einmitt i
báðum þeim stórmálum, sem ég
hef hér minnzt á, hafa vinstri
flokkarnir islenzku haldið uppi
miklu meiri einstaklingshyggju
en Sjálfstæðisflokkurinn, sem
hefur annaðhvort viljað hafa
meira samráð við stærri heildir
eða að biða eftir ákvörðunum
þeirra.
— Ertu ekki með þessu að upp-
hefja slagorð, sem hefur verið
einkaeign Sjálfstæðisflokksins?
Gildir ekki annað um stærri heild-
ir eins og þjóðfélag en einn ein-
stakan þegn innan þjóðfélags?
— Það er alrangt, að einstakl-
ingshyggja sé einkaeign Sjálf-
stæðisfiokksins. öllu máli skiptir
að nefna hlutina réttum nöfnum. I
reynd hefur Sjálfstæðisflokkurinn
haldið uppi mikilli félagshyggju
að minnsta kosti hefur búning-
urinn verið sá. Hann hefur gengið
lengra i opinberum rekstri en t.d.
sósialdemókratar á hinum Norð
urlöndunum. Þótt vinstri flokk-
arnir séu vinstra megin við
Sjálfstæðisflokkinn, leiðir ekki
af þvi með neinni rökrænni nauð
syn, að þeir verði að ganga enn
lengra en Sjálfstæðisflokkurinn i
rikisrekstri. F’élagshyggja og
rikisrekstur eru ekki markmið i
sjálfu sér, heldur aðeins tæki til
að ná góðum árangri, ef ljóst má
vera að lokinni athugun málefnis,
að það.sé heillavænlegasta leiðin
til að efla hagsæld almennings.
Ég vil benda á það, að Fram-
sóknarflokkurinn og einnig hinir
vinstri flokkarnir hafa átt þátt i
stórkostlegri eflingu einstak-
lingshyggju með stofnsetningu
Húsnæðismálastjórnar. Markmið
þeirrar stofnunar er að hjálpa
hverjum og einum fjölskylduföð-
ur á Islandi til að eignast öruggt
heimili undir eigin þaki. Með
pessari opinberu ráðstöfun er
eignarhvötinni gefin heilbrigð og
jákvæð útrás. Hún stuðlar stór-
lega að þeirri einstaklingshyggju
hvers islenzks alþýðumanns að
geta orðið kóngur eða drottning i
eigin kastala, eigin ibúð með full-
um eignarráöum. Og vissulega
stuðlar slik einstaklingshyggja
allra að meiri hamingju al-
mennings, auk þess sem hún
gerir þegnana ábyrgari gagnvart
þjóðfélaginu og stuðlar að sköpun
og varðveizlu þjóðfélagslegra
verðmæta.
— Ef ég skil orð þin rétt, ertu
þá ekki að upphefja einstaklings-
hýggjuna en að niðurlægja fé-
lagshyggjuna?
— Nei, alls ekki. Ég tel dag-
legan vanda og jafnframt lang-
timamarkmið Framsóknar-
flokksins vera að finna rétt jafn-
vægi milli félagshyggju og ein-
staklingshyggju, milli einka-
hyggju og heildarhyggju. Það
verður ekki gert nema með vand-
legri athugun á þvi, hvaða ein-
staklingsbundin verðmæti eru i
húfi, hverju sinni sem ætlunin er
að gripa til félagslegra úrræða.
En eins og Húsnæðismálastjórnin
er gott dæmi um, má stuðla með
félagslegum úrræðum að sköpun
og viðhaldi einstaklingsbundinna
verðmæta, og þá þegar á heildina
er litið stuðla að meiri almennri
hagsæld.
KOSNINGASAMVINNA SKYNSAMLEGRI
EN ÓRAUNHÆFT SAMEININGARHJAL
Alfreö Þorsteinsson, borgar-
fuiltrúi, var einn þeirra, sem sat
ráðstefnuna.
— Hvernig þótti þér ráðstefnan
takast?
— Ég var að mörgu leyti
ánægður með hana, einkum og
sér i lagi vegna þess, hve fjölsótt
hún var. Það bendir til þess, að.
það sé lifandi stjórnmálaáhugi
meðal ungs Framsóknarfólks.
Yfirlitserindi þeirra Eysteins
Jónssonar og Guömundar G.,
Þórarinssonar voru fróðleg og
veittu innsýn í starfsemi
flokksins fyrr og nú. Sömuleiöis
var erindi Hannesar Jónssonar,
blaðafulltrúa, athyglisvert um
margt, enda þótt menn greindi á
um skoðanir þær, sem Hannes
setti fram.
— Hvert er álit þitt á stööu
Framsóknarflokksins?
— Ef veriö er að fiska sérstak-
lega eftir þvi, hvort að ég áliti
flokkinn vinstri flokk eða hægri
flokk eða öllu heldur, hvort hann
sé vinstri sinnaöur eða hægri
sinnaður, þá held ég, að bezta
svarið við þvi sé, að stefna Fram-
sóknarflokksins áé hvorki til
hægri né vinstri — heldur beint
fram, eins og Hermann Jónasson
komst eitt sinn að orði. Fram-
sóknarflokkurinn er frjálslyndur
umbótaflokkur, sem hafnar
öfgum til hægri og vinstri. Og
persónulega finnst mér vara-
samt, þegar fámennir hópar
innan stórs stjórnmálaflokksgera
tilraun til aö koma eíns konar
kreddustimpli á hann. Eðli
málsins samkvæmt getur Fram-
sóknarflokkurinn unnið með
hvaöa öðrum stjórnmálaflokkum
á Islandi sem er, svo framarlega,
sem trygging fæst fyrir þvi, að
stefna hans nái fram að ganga.
Þess vegna var mjög eölilegt,
þegar Framáóknarflokkurinn
hafði verið lengi i stjórnarand-
stöðu ásamt vinstri flokkunum,
að hann tæki upp samvinnu við þá
eftir siðustu kosningar. Þá sam-
vinnu ber að efla á alla lund.
— Hve langt á að ganga i slíkri
samvinnu. A að leggja flokkinn
niður og sameina hann vinstri
flokkunum?
— Það er barnalegt að hugsa
sér að leggja Framsóknarflokk-
inn niður. Hitt er svo annað mál,
að mér finnst ekkert á móti þvi að
kanna gaumgæfilega alla mögu-
leika á nánara samstarfi flokk-
anna. Jafnvel er hugsanlegt, aö
þeir geti boðið sameiginlega fram
við næstu bæjar- og sveitar-
stjórnakosningar, t.d. hér i
Reykjavik. Er talsverður áhugi á
sliku meðal borgarfulltrúa minni-
hlutaflokkanna, er mér óhætt aö
segja, en eins og kunnugt er, hafa
þessir flokkar meirihluta
atkvæöa á bak viö sig, enda þótt
Sjálfstæðisflokkurinn hafi, vegna
ó’hagstæðrar skiptingar
atkvæðanna, meirihluta
borgargulltrúa.
Þetta mál þarf nánari
könnunar við, og langeðlilegast,
að um það sé fjallað af hálfu,
þeirra manna, sem flokkarnir
hafa kosið serstaklega til þess.
Það er nær að snúa ser að ræki-
legri athugun á sliku samstarfi i
stað þess óraunhæfa hjals aö unnt
sé að sameina Framsóknar-
flokkinn einhverjum öðrum flokki
á þessu kjörtimabili. Kosninga-
samvinna er möguleg, en
sameining Framsóknarflokksins
og annarra flokka er óhugsandi á
næstu misserum.
Alfreð Þorsteinsson
Arangur slikrar kosningasam-
vinnu og undirtektir kjósendanna
hljóta svo að verða algerlega r-
áðandi um það,hvert framhaldið
yrði um hánari samvinnu þessara
flokka.