Tíminn - 16.05.1972, Qupperneq 10

10
TÍMINN
Þriðjudagur. 16. mal. 1972
TILRAUNASKÓLI
í REYKJAVÍK
—■
■
Enn deilt um staðsetningu Tækniskólans:
HEILDARÁLITSGERÐ UM
DREIFINGU STOFNANA UM
LANDIÐ NAUÐSYNLEG
- sagði Jónas Jónsson
EB-Reykjavik
Enn urðu umræður um
staðsetningu Tækniskóla islands
á fundi I neðri deild Alþingis s.l.
miðvikudag. Magnús Torfi
ólafsson, manntamálaráðherra
kvaðst styðja frumvarpiö eins og
efri deild, gekk frá því en frum-
varpið gerir nú ráö fyrir tveimur
tækniskólum, i Reykjavik og á
Akureyri, og að kannaðir verði
möguleikar á þvi, að tækniháskóli
risi i framtiðinni á Akureyri.
Gylfi Þ. Gislason iagðist enn
gegn þvi að tækniskólanum veröi
valinn staöur á Akureyri. Hér
væri um sérhæfðasta skóla
landsins að ræða. Þess vegna
myndi það koma niður á gerðum
hans, yröi hann fluttur noröur.
Gylfi sagði, að það væri heilbrigö
stefna að dreifa stofnunum um
landsbyggðina, og fyllilega kæmi
til greina að flytja t.d. Fiski-
félagið og Búnaðarfélagið til
Akureyrar.
Gisli Guðmundsson. (F) sagöi
það fróðlegt að hlýða á ræðu
Gylfa, „vegna þess, að ég minnist
viðræðna, bæði á fundi og utan
fundar, sem ég og fleiri áttum
með honum um þessi mál 1963.
Það varð þá að samkomulagi i
bili, að inn i þau lög, sem þá voru
samþykkt yrðu sett ákvæði um aö
stefna skyldi að þvi að koma upp
fullkomnum tækniskóla á Akur-
eyri, og þetta stendur i lögunum
frá þeim tima. Ráðherrann, sem
átti að framkvæma þessi ákvæði
laganna var Gylfi Þ. Gislason.
Hann hafði til þess 7 ár. Hins
vegar hef ég ekki orðið var við,að
árangur hafi orðið þar af. Og nú
er Gylfi Þ. Gislason kominn
Gisli Guömundsson.
Jónas Jónasson.
á þa skoðun að það sé
ekki grundvöllur fyrir tækni-
skóla á Akureyri yfir höfuð, það
skorti skilyrði. Má ég benda þing-
manninum á, að Akureyri er
álika f jölmenn nú eins og Reykja-
vik var, þegar Háskóli tslands
var settur þar á stofn 1911. Má ég
benda á það, að Akureyri er orðin
mikill og vaxandi iðnaðarbær, má
ég benda á það, að i skyrslu, sem i
upphafi hefur verið lesið upp úr
hér á þingi, var gerð grein fyrir
þvi, að tæknimenntuðum
mönnum farifjölgani á Akureyri.
Má ég benda á það, að fyrir 40
árum var verið aö ræða um að
koma upp menntaskóla á Akur-
eyri. Þá voru færð nákvæmiega
sömu rök gegn þvi, og Gylfi Þ.
Gislason var að færa gegn tækni-
skóla á Akureyri, þ.e. að það
myndi verða skortur á kennurum,
en reynslan sýndi allt annað.
Reynslan sýndi, að Mennta-
skólinn á Akureyri hefur starfslið,
aö ég ætla fullkomlega sambæri-
legt við hliðstæðar mennta-
stofnanir hér syðra”.
Að lokum vakti Gisli athygli á
þvi að hann futti fyrr i vetur til-
lögu um að þingið lýsti þeim vilja
sinum, að Tækniskóli íslands yrði
fluttur til Akureyrar. Óskaði hann
eftir þvi, að menntamálanefnd
neðri deildar,sem hefur tillöguna
til meðferðar, tæki afstöðu til
hennar.
Jónas Jónsson (F) sagði m.a.að
nauðsynlegt væri að gera sér
grein fyrir þvi að ætti að dreifa
stofnunum um landið, ætti fyrst
og fremst að sjá til þess, að setja
nýjar stofnanir niður, þar sem
heppilegt væri talið út frá þvi
sjónarmiði, og i öðru lagi kæmi þá
til greina að flytja mjög ungar
stofnanir, sem ekki hefðu fest
rætur sinar. Það yrði alltaf mjög
mikli r erfiðleikar viö að flytja
stofnanir, sem rótgrónar væru á
sínum stöðum.
Nú hefði sú hugmynd lengi
verið uppi, að tækniskóli gæti átt
rétt á sér á Akureyri. Væri þetta
auðvitað út frá þeirri stefnu, að
rétt væri að dreifa stofnunum um
landið. Nú heföi ekki verið gerð
heildarathugun á þvi, hvaða
stofnanir ættu að vera annars
staðar en i Reykjavik, Þess vegna
væri ákaflega hætt við þvi, að
hvert mál, sem kæmi til umræöu
á þessu stigi, hlyti svipaðar mót-
tökur eins og t.d. lýsti sér I ræðu
Gylfa Þ. Gislasonar. Ef fyrir lægi
ein heildaráætlun um þa*>
hvernig ætti að byggja upp i-ndið
með hinum ýmsu nai'°»ynle8}1
stofnunum þyrfti ek’1' að koma til
deílna i nvert skipti
sem mál e;‘is °S Jietta kæmi
fyrir.
Sejníia i ræðu sinni, sagöi
j^.ias, að auðvitað væri ekki hægt
að byggja upp tækniskóla á Akur-
eyri nema með föstu kennara-
liöi að langmestu leyti. Þar væru
þó verkfræðingar og tækni-
fræðingar, eitthvað á' annan tug
manna i hvorum þessara hópa.
Byggingar væru þær sömu sem
þyrfti fyrir skólann, hvort sem
hann væri á Akureyri i Reykjavik
eða annars staðar.
I lok ræðu sinnar sagði Jónas,
að dálitið undarlegt væri, að
þegar sótt væri á það, aö Tækni-
skólinn yrði á Akureyri , þá væri
eins og verið væri að taka svolitiö
af þrýstingnum með þvi að setja
inn i frumvarpið, að hluti skólans
mætti vera á Akureyri.
Væri ekki eðlilegra og verk-
drýgra, að skólinn væri þar allur?
EB-Reykjavik.
Stjórnarfrumvarp um stofnun
tilraunaskola, er nefnist
sameinaður framhaldsskóli, var
s.l. föstudag lagt fyri Alþingi.
Samkvæmt þessu frumvarpi
verður skólinn I Reykjavik og
rekinn af rikinu og Reykjavikur-
borg. Lagt er til(að ríkissjóöur
greiði 60% af stofnkostnaöi
skólans, en 40% greiðist af
Reykjavikúrborg. A skólinn aö
vera fyrir nemendur, sem hafa
lokiö skyldunámi og veiti skólinn
þeim tiltekin réttindi til sérnáms I
framhaldsskólum eöa háskóla
svo og menntun og þjálfun I
ýmsum starfsgreinum.
1 greinargerð frumvarpsins
segir, að veröi það að lögum verði
stofnað til nýs skóla i tilrauna-
skyni, sem ætlað sé að annast
menntun allra nemenda ákveöins
skólahverfis á tilteknu aldurs-
stigi án tillits til fyrirhugaðar
námsbrautar hvers og eins, og
sameini skólinn þannig i eina
heild hinar ýmsu tegundir skóla á
framhaldsstigi. Ennfremur segir
i greinargerðinni:
,,Þar sem hér er um að ræða
frávik frá þvi skipulagi, sem nú
er lögboðið, er nauðsynlegt að
afla tilraun þessari laga-
heimildar.
Markmið þeirrar tilraunar,
sem felst i stofnun sliks skóla, er
sumpart hagkvæmara ytra
skipulag, en þó umfram allt
breytingar á hinu innra skóla-
starfi, er miðaö að þvi að auka
jafnrétti nemenda með ólika
hæfileika og ólik áhugaefni og að
draga úr þvi vanmati og van-
EB-Reykjavik.
Talsvcrðar deilur hafa orðið á
Alþingi um stjórnarfrumvarpiö
um Sölustofnun lagmetisiðnaðar-
ins, einkum um stjórn stofnunar-
innar, en lagt er til i frumvarpinu,
að opinberir aöilar skipi meiri-
hluta stjórnarinnar.
Efri deild þingsins afgreiddi
frumvarpið i siðustu viku, og b-8;
ar það kom til 1. umræð'’ ‘“eöri
deild s.l. miðviki>'íci8' sa8ði
Magnús Kjartae'3011 iönaðarráð-
herra, þega>- ',ann §erði Þar 8rein
fyrir .fr-‘nvarPinu, að þar sem
Pijcí-^jóði væri ætlað að leggja
rfam stór óafturkræf framlög til
stuðnings sölustofnuninni, væri
eðlilegt að hið opinbera hefði
meirihluta i stjórn hennar, en i
frumvarpinu er lagt til að rikis-
sjóður greiði 25 millj. kr. ár hvert
i þessu skyni næstu fimm árin.
Ráðherrann sagði ennfremur,
að ef einkaaöilar ættu að fá meiri-
hluta i stjórninni, væri hann
þeirrar skoðunar, að gera þyrfti
þær breytingar á frumvarpinu, að
einkaaðilar legðu fram meiri-
hluta fjármagnsins til stofnunar-
innar i staö rikissjóðs. Gæti þessi
breyting verið á þann veg, að
framlag rikissjóðs yrði t.d. 10
millj- kr. hvert ár, og framlag
einkaaðila 15 millj. kr.
Björn Pálsson (F) sagði, að at-
vinnurekendur ættu að hafa
meirihluta i stjórn Sölustofnunar-
innar, og hann taldi hæfilegt að
rikissjóður greiddi aðeins 5
milljónir kr. á ári til hennar.
Björn sagði ennfremur m.a., að
rikið ætti ekki að leggja of mikið
upp i hendurnar á mönnum. Það
ætti að spara meira en það gerði.
Taldi Björn bezt, að menn ynnu
rækslu á tilteknum náms-
brautum, sem skiptingu náms-
brauta á aðskildar og ólikar
skólagerðir hættir til að hafa i för
með sér.
Jafnframt stefnir tilraunin að
þvi að gefa nemendum tækifæri
til að velja sér námsbraut i sem
fyllstu samræmi viö þann áhuga
og getu, sem vaxandi þroski
þeirra á framhaldsskólaaldrinum
kann að leiða i ljós, og að hverfa
frá þeirri hefð, að nemendum sé
við ákveðinn aldur skÍDað i skóla.
þar sem þeir eru i eitt skipti fyrir
öll útilokaðir frá tilteknum náms-
brautum. Sameining sem flestra
námsbrauta i einni skólastofnun
auðveldar mjög flutning milli
námsbrauta og eykur þannig
tækifæri nemenda til að velja sér
endanlegan námsferil og starfs-
feril við sitt hæfi.
Megineinkenni hins sameinaða
framhaldsskóla er þvi, að
nemendur hans geta valið um
fjölbreytt nám og mismunandi
námsbrautir, hvort heldur til
undirbúnings undir störf i hinum
ýmsu greinum atvinnulifsins eða
undir áframhaldandi nám i sér-
skólum og háskóla eða öðrum
menntastofnunum á háskólastigi.
Sem dæmi um námsbrautir má
nefna menntaskólanám,
verzlunarnám, hússtjórnarnám,
og iðn, iðju- og tækninám. Þótt
svo sé til ætlazt, að skólinn bjóði
kennslu allt að stúdentsprófi, er
jafnframt gert ráð fyrir skemmri
námsferlum, allt eftir eðli þess
náms, er nemendur stunda og
kröfum þeirra starfa eða sér-
náms sem þeir stefna að.”
sig upp sjálfir i stað þess s'
heimta alltaf fé frá rikin>> l n-
gæti rikið sparað 100 kr-> ef
það greiddi aðei>’-' 0 millj. kr. á
ári til Sölus1"'nunarinnar■
I lok -^011 sinnar sagði Björn
p^j^on, að hann yrði ekkert hrif-
..m af þvi f ef t.d. Magnús
Kjartansson iðnaðarráðherra
skipaði einhvern yfir hann á búi
hans fyrir norðan.
Pétur Pétursson (A) sagðist
vera meðmæltur þvi, að hið opin-
bera hefði meirihluta i stjórn
stofnunarinnar næstu fimm árin.
Sagði Pétur, að með frumvarpinu
væri stefnt i rétta átt.
Karvel Pálmason (SFV) áleit,
að i meginatriðum væri stefnt i
rétta átt með frumvarpinu. Hins
vegar kvaðst hann vera andvigur
þvi, að hið opinbera hefði meiri-
hluta i stjórn stofnunarinnar.
Garðar Sigurðsson (AB) sagði,
að óskiljanlegt væri, hvernig
Karvel Pálmason, sem kenndi sig
við flokk vinstri manna, gæti tek-
iðundir þá skoðun, að einkaaöilar
hefðu meirihluta i stjórn stofnun-
ar, sem rikissjóður legði allt fjár-
magn til.
Lárus Jónsson (S) sagði m.a.,
að með frumvarpinu væri verið
að gera merkilega tilraun til að
koma á samvinnu milli framleið-
enda og rikisins.
Guðlaugur Gislason (S) lagöi
áherzlu á, að framleiðendur hefðu
meirihluta stjórnarinnar, þótt
rikið legði stofnuninni til 25 millj.
kr. á ári.
Pétur Sigurðsson (S) taldi eðli-
legt, að á meðan rikið legöi fjár-
magn fram til stuðnings stofnun-
inni, hefði það hönd i bagga með
stjórn hennar.
GISTIHUS - HEIMAVISTARSKOLAR
Til sölu þvottahúsavélar.
Upplýsingar á kvöldin i sima 19584.
KAUP — SALA
Það er hjá okkur sem úrvalið er mest af eldri gerð hús-
gagna, Við staögreiöum munina, þó heilar búslóöir séu.
Húsmunaskálinn Klapparstig 29 og Hverfisgötu 40b s.
10099 Og 10059.
Nauðungaruppboð
á v.b. Hólmsteini AR-27, áður auglýst i
Lögbirtingablaðinu 22. og 29. október og 3.
nóvember 1971, fer fram um borð i bátn-
um sjálfum við bryggju á Stokkseyri
föstudaginn 19. mai n.k. kl. 16,00.
Uppboðið fer fram til lúkningar opinber-
um sveitargjöldum til Stokkseyrarhrepps
að undangegnum lögtökum 21. april 1971
og 8. april 1972.
Sýslumaður Árnessýslu.
Deilt um skipun
stjórnar Sölustofnunar
lagmetisiðnaðarins