Tíminn - 16.05.1972, Qupperneq 18

Tíminn - 16.05.1972, Qupperneq 18
18 TÍMINN Þriðjudagur. 16. maí. 1972 Þcssi mynd var tekin af Wallace og eiginkonu hans, eftir glæsilegan kosningasigur hans í Flórida I siö- asta mánuði. Kona hans heitir Cornelia og ber ættarnafnið Snively. Þau gengu i hjónaband tveim vikum eftir að Wallace var kjörinn ríkisstjóri i siöara sinn. OFBELDIÐ GEGN OFBELDINU IGÞ-Reykjavik. George C. Wallace er fimmtiu og tveggja ára gam- all. Hann fæddist 26. ágúst i Clio i Alabama. Hann lauk lögfræðiprófi og starfaði um skeið sem aðstoðarsaksóknari Alabamafylkis, en var fljót- lega kjörinn á fylkisþingið. Hann reyndi að ná kjöri sem fylkisstjóri árið 1958, en fóll þá. Hann sigraði i fylkis- stjórakosningunum árið 1962 og var fylkisstjóri til ársins 1967. Lögum samkvæmt gat hann ekki boðið sig fram aft- ur, en fyrri kona hans, Lur- leen, náði þá kjöri, en hún lézt úr krabbameini áriö 1968, áður en embættistið hennar var á enda runnin. Hún náöi kjöri með miklum yfirburðum. Wallace kvæntist aftur, og var kona hans, Kornelia, nærstödd, er hann varð fyrir skotunum. George C. Wallace er yfir- lýstur andstæðingur kynþátta- jafnréttis, og hefur stjórn- málabarátta hans einkum ein- kennzt af þeirri staðreynd. Honum hefur tekizt að vinna málstað sinum fylgi utan suðurrikja Bandarikjanna, þar sem kynþáttavandamálið er ekki eins sterkur pólitiskur þáttur i lifi manna og i suður- hlutanum. Hann hefur lofað þvi i kosningabaráttunni núna, að verði hann valinn sem forsetaframbjóðandi demókrata þá mun ,,þjóðin eygja nýja von”. Þetta er i þriðja sinn, sem George C. Wallace freistar þess að verða frambjóðandi demókrata i forsetakosning- um. Arið 1964 háði hann próf- kjör i þremur rikjum. En hann dró sig i hlé, þegar repúblikanar ákváðu að bjóða Barry Goldwater fram til forseta. Wallace leit svo á, að stjórnmálastefnur þeirra væru i engu ólikar. George C. Wallace bauð sig fram utan flokka árið 1968, og hlaut þá 13.5% greiddra at- kvæða, eða miklu minna en þeir Richard Nixon og Hubert H. Humphrey. Þegar George C. Wallace tilkynnti framboð sitt nú þver- tók hann ekki fyrir það, að hann kynni að verða i fram- boði utan flokka, en hann sagðist heldur ekki ætla sér að styðja neinn frambjóðenda demókrata eða republikana. Helzt árásarefniö i þeirri kosningabaráttu, sem hann hefur nú háð, er tilskipuð sam- vist svartra og hvitra i skóla- vögnum. Þá hefur hann sagt demókrötum, sem löngum hafa átt miklu fylgi að fagna i suðurrikjunum, aö hefji þeir sig ,,ekki til flugs og fljúgi i rétta átt biði þeirra ekkert annað en samfelldur ósigur á kjörstað.” Þótt ekki hafi blásið byrlega fyrir George C. Wallace i bandariskum stjórnmálum, hefur hann þó komizt lengst i þeirri kosningabaráttu, sem nú stenduryfir. 1 prófkosning- um i Florida fékk hann 42% af atkvæðum demókrata, og var langt yfir ofan alla aðra demó- kratiska frambjóöendur, eina tiu að tölu. Hann hefur, i kosn- ingabaráttu sinni ráðist harkalega á fjármálabrask og látið i 1 jós umhyggju fyrir réttindum litilmagnans. Þá vill hann ekki telja sig á móti kynþáttamisrétti, heldur seg- ist hann vera aðskilnaðar- maður. „Hatursmaður kyn- þátta er á móti manni einungis af þvi hann er svartur. Hann er þvi á móti sköpunarverki Guðs. Aftur á móti er að- skilnaðarmaður sá,sem fellur vel við alla, þótt hann viti jafnframt, að Guð gerði sina aðgreiningu með þvi að gera einn hvitan og annan svartan i upphafi.” Þannig hljóðar kyn- þáttastefna Wallace og áhang- enda hans. Hvað sem þessu liður, þá hefur Wallace þvingað demó krata til a.ð einbeita sér meira að spurningunni um lög og reglu og réttindum fylkjanna gagnvart alrikisstjórninni i Washington. Þó að George C. Wallace og áhangendur hans hafi sam- kvæmt framanskráðu borið skaparann fyrir sig um skipt- ing manna i hvitt og svart, þá er það óhagganleg staðreynd, að Wallace hefur verið sjálf- skipaður forustumaður þeirra öfgaafla, sem neitað hafa bandariskum svertingjum um sjálfsögð mannréttindi, og staðið i vegi fyrir þvi eftir megni^að vilji stjórnvalda um rýmri réttindi svertingja næðu fram að ganga. Sem fylkis- stjóri Alabama stóð George C. Wallace i anddyri Alabama- háskóla til að hindra inngöngu tveggja svartra stúdenta, og það var hann, sem skipaði fylkislögreglunni að beita valdi til að stöðva mótmæla- gönguna frá Selma til Mont- gomery. Kjörorð hans i fylkis- stjórakosningunum 1962 var: Kynþáttaaðskilnað nú kynþáttaaðskilnað á morgun — kynþáttaaðskilnað um alla eilifð. 1 þeirri baráttu, sem svartir menn hafa háð fyrir réttindum sinum hafa menn á borð við Martin Luther King látið lifið. Liklegt má telja, að þeir haturseldar, sem kveiktir voru af mönnum eins og George C. Wallace hafi eigi átt litinn þátt i þvi hver urðu ævi- lok þeirra Kennedy-bræðra. En nú hafa öfgarnar mætt öfgunum með þeim afleiðing- um að líf George C. Wallace hangir á bláþræði. FJÁRLAGAHÆKKUNIN Framhald af bls. 1. er að uppistöðu til aukið framlag til almannatrygginga. Núverandi stjórnarandstaða hafði það eitt til málanna að leggja, þegar fjárlögin voru til afgreiðslu, að auka útgjöld rikis- sjóðs verulega. Hins vegar kom engin tillaga frá hennar hendi um að draga úr útgjöldunum. Samkv. framansögðu má vera ljóst, að 2/3 af hækkun útgjalda á fjárlögum 1972, er arfur frá við- reisnarstjórninni. Reyndar er þessi arfur nokkuð meiri,er betur er að gáð, eins og nú skal rakið. Fyrst er þess að geta, að viðreisnarstjórnin skildi eftir sig miklar skuldir á ýmsum fram- kvæmdaliðum rikissjóðs, er hún fór frá völdum, t.d. var unnið fyrir 80% hærri fjárhæð að hafnarframkvæmdum á árinu 1971, en gert var ráð fyrir i fjárlögum bess árs. Við þetta lenti rikissjóður i 80 milljón kr. skuld við hafnargerð- irnar, sem að verulegu leyti varð að greiða með fjárveitingu á fjár- lögum þessa árs. Þá er þess að geta, að rikis- sjóður á, samkvæmt skóla- kostnaðarlögunum, að greiða sinn hluta i stofnkostnaði barna- og gagnfræðaskóla með jöfnum greiðslum á fjórum árum. 1 einu kjördæmi landsins, hafa verið 3 fjárfrekir skólar i byggingu, frá árinu 1969. Siðasta greiðsluár rikissjóðs .vegna þessara skóla, átti þvi að vera 1972. t árslokl971, er rikissjóður átti að vera búinn að greiöa 3/4 af heildarframlagi sinu, hafði hann ekki greitt nema ca 45%. Vegna þessara vanskila viðreisnarstjórnarinnar hefðu fjárlög ársins 1972 þurft að hækka um 40 — 50 milljónir króna, en ekki reyndist unnt að taka i þau fjárlög allan þann arf. Gert er ráð fyrir þvi, að iþrótta- sjóður greiði 40% af stofnkostnaði iþróttamannvirkja. Til þessara framkvæmda hafði iþróttasjóður á siðari fjárlögum viðreisnar- stjórnarinnar 5 milljónir kr. á ári. Skuldir hans voru orðnar 74 milljónir króna, er viðreisnar- stjórnin lét af völdum. Jafngilti sú fjárhæð 15 ára fjárveitingu viðreisnarstjórnarinnar. A núgild andi fjárlögum er fjárveitingin hækkuð um 160% eða i 13 milljónir króna. Er þá komið að þætti fyrr- verandi landbúnaðar- og sam- g ö n g u r á ð h e r r a , Ingólfs Jónssonar. Meðal margra bréfa, sem hann skrifaði á siðustu 3—4 dögum, sem hann sat i land- búnaðarráðuneytinu eftir afsögn viðreisnarstjórnarinnar, er bréf til Búnaðarbanka tslands, þar sem bankanum var lofuð greiðsla af fjárlögum ársins 1972, vegna Bændaskólans á Hvanneyri að fjárhæð 7,5 milljónir króna. A stjórnarárum þessa land- búnaðarráðherra, hafði honum tekizt að útvega mest 5 millj. kr. til skólabyggingarinnar á Hvann- eyri, var það á árinu 1971. Var hann þvi með bréfinu, að ráðstafa skólanum fé fram i timann, sem nam 1 1/2 árs fjárveitingu. Ekki hafði landbúnaðarráðherrann samráð við fjármálaráðherra viðreisnarstjórnarinnar um þetta afrek sitt. Hér skal nefnt efni annars bréfs, er fyrrverandi land- búnaðarráðherra skrifaði á valdadögum sinum. Það var einnig til Búnaðarbankans. Hét hann þar stofnlánadeild land- búnaðarins öllu þvi fjármagni, sem deildin þyrfti til útlána á árinu 1971, umfram eigið ráð- stöfunarfé. Þessi fjárþörf varð 180 millj. kr. 1 framkvæmda- áætlun Í971 voru stofnlánadeild- inni ætlaðar 60 millj. kr., eða 1/3 af fjárþörfinni. Frekari urðu ekki efndir Ingólfs Jónssonar. Það féll þvi I hlut núverandi rikistjórnar að útvega 120 millj. kr., svo að stofnlánadeildin gæti annað verk- efnum sinum árið 1971. Af stjórnarandstöðunni er það talið bera vott um eyðslu og lélega fjármála stjórn, að stofn- lánadeildinni eru nú útvegaðar 200 millj. kr. á framkvæmda- áætlun til þess að sinna verk- efnum ársins 1972. Að visu er það stórt stökk frá 60 millj. hans Ingólfs, en ég vil ætla að farsælla muni reynast að annast fjár- útvegunina þegar heiidarfjár- öflun til fjárfestingarsjóða er gerð með framkvæmdaáætlun, heldur en með þvi að slá vixillán, eins og gert hefur verið á undan- förnum árum. Sýnist mér/að þessi mikla fjárþörf stofnlánadeildar- innar beri vott um athafnasemi og framfarahug i islenzkum land- búnaði, er það gleðilegt. Enn skal getið um bréf, sem Ingólfur Jónsson skrifaði Búnaðarbankanum, þar sem hann gaf fyrirheit um 5 millj. kr. til veðdeildar bankans á árinu 1971, til viðbótar við þ'að, s'em deildinni var ætlað á fram- kvæmdaáætlun Jiess árs. Fyrir- heitinu gleymdi hann hins vegar. Ndverandi rikisstjórn útvegaði veðdeildinni 20 millj. kr. til útlána á árinu 1971, svo að deildin gat að mestu sinnt verkefnum sinum það ár, þrátt fyrir getu- leysi fyrrverandi landbúnaðar- ráðherra. A framkvæmdaáætlun 1972 eru deildinni ætlaðar 35 millj. kr. og 3 millj á fjárlögum. Einnig hefur lifeyrissjóður bænda lánað veðdeildinni verulega fjárhæð. Þegar samgönguráðherrann Ingólfur Jónsson, lét af völdum, skorti 140 millj. kr. á, að tekjur vegaáætlunar nægðu fyrir gjöldum, og voru þá skuldir vegna vegagerðar 12 hundruð mitlj. kr. I ráðherratið Ingólfs Jónssonar hafa tekjustofnar vegasjóðs stöðugt hækkað. Hins vegarféll fjárveiting á fjárlögum að mestu niður á stjórnartið hans. Nú greiðir rikissjóður 200 millj. kr. til vegaframkvæmda og tekur að auki að sér að verulegu leyti afborganir og vexti af lánum vegasjóðs, sem vegasjóður greiddi áður. Einnig tekur rikissjóður stór lán til vegafram Kvæmúa samkv. vegaáætlun, sem nú er verið að ganga frá á Alþingi. Þeirra þáttáskila, sem núverandi rikisstjórn hefur valdið með stórauknum fjár- framlögum til vegamála, munu landsmenn njóta og meta. Byggingasjóður rikisins hefur liðið af sömu fjárvöntun og lýst hefur verið hér að framan. Til þess að hann gæti annast verkefni sin á siðastliðnu ári, varð núver- andi rikisstjórn að útvega honum 100 millj. kr. bráðabir^ðalán frá Seölabanka Islands. Stjórnarandstæðingar hafa verið all háværir út af fram- kvæmda og fjáröflunaráætlun ársins 1972. Þó hefur það farið svo sem við fjárlaga- afgreiðsluna, að engin ábending hefur komið frá þeim til lækkunar. Samanburður á fram- kvæmda- og fjáröflunaráætlun milli áranna 1971 og 1972 er óraunhæfur, þar sem opinberar framkvæmdir og fjáröflun til opinberra sjóða árið 1971 fór langt fram úr framkvæmda- og fjáröflunaráætlun þess árs. Mér er ljóst, að mikið fjármagn þarf vegna framkvæmda- og fjáröflunaráætlunarinnar 1972, þar sem mikill framkvæmdavilji og bjartsýni rikir hjá þjóðinni og enn gætir arfsins. Virkjana- framkvæmdum verður að halda áfram. Skipasmiðar verður að efla. Lifsnauðsyn er, að frysti- iðnaði okkar verði komið i samkeppnisfært horf, svo að mörkuðum okkar i Banda- rikjunum verði ekki stefnt i hættu. Þessu verkefni hafði viðreisnarstjórnin ekkert sinnt. Til allra þessara framkvæmda þarf mikið fjármagn. Rikis- stjórnin er að vinna að útvegun þess, þrátt fyrir úrtölur stjórnar- andstöðunnar, sem lúta að þvi að annast eigi þessar framkvæmdir, en ekkert að sjá fyrir f járöflun til þeirra. Reyndar er harla litið samræmi i þessum málflutningi stjórnarandstæðinga, þegar litið er til þess, hvernig Sjálfstæðis- menn spenna bogann i þeim sveitarfélögum, þar sem þeir fara með völd, svo sem Reykja- vik og Garðahreppi. Þar ætla Sjálfstæðismenn að reyna að ná sér niðri á rikisstjórninni með þvi að skattleggja þegna sina eins þungt og þeim er frekast unnt á sama tima og þeir tala um ofsköttun og ofþennslu i þjóð- félaginu.

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.