Tíminn - 24.05.1972, Síða 8

TÍMINN
Miðvikudagur 24. mai. 1972.
1
Starfshættir skóla og að-
staða til líkamsræktar
Sagt frá þingræðu Vilhjálms Hjálmarssonar um það efni
KB- Ileykjavik.
Kins <>n fyrr var hér i
hlaðinu hefur Vilhjálmur lljálm-
arsson (K) laj(t fram á Aljiinj'i tiI-
liij'u til þingsályktunar um að
skura á rikisstjórnina að láta
rannsaka aftstiiðu til likainsrækt-
ar i skólum landsius <>g vinnu-
álaj'ift i skólunum.
— Skólarnir eru tvimælalaust
lanf'stærsta starfsviftift i landinu,
næst á eftir heimilunum sjálfum,
sagfti Vilhjálmur, þef>ar hann
mælti fyrir þessari tiiliif'u i sift-
ustu viku. — Nýlej>a hefur verift
safíl frá þvi i fréttum, aft (öi þós.
manns liali verift i skólum hér á
landi i vetur. I'elta er unfít fólk,
sem er i mótun. Miklu varftar fyr-
ir.andlef'an ofí likamlej'an þroska
þess,aft vel takist meft skólaárin.
I'enar þar vift bætist,aft i skól-
unum ræftst f'jarnan livert verftur
vifthorf þess til þjóftfélaf'sins, þá
má öllum vera Ijóst, aft mikift cr i
liófi.
Vilhjólmur ræddi einnig kostn-
aftarhliftina, fjármagnskostnaft-
inn og vinnu nemenda og kennara
og sagfti,aft þaö varðafti alþjóft
meira en flest annaft, hvaft fram
færi innan veggja skólanna. baft
væri þvi eftlilegt aö um málift væri
fjallaö á Alþingi.
Ryöja verður
nýjar brautir
Vilhjálmur gerfti grein fyrir
ástæftunum, sem lágu til flutn
ings tillögunnar, vitnafti i samtöl
vift foreldra ungmenna á ýmsum
skólastigum, og I umræftur frá
siftasta Alþingi, m.a. vitnafti hann
i ræftu Eysteins Jónssonar þá. En
Eysteinn haffti gagnrýnt mjög til-
högun heimavinnu i ýmsum
skólum, og aft lokum komizt svo
aft orfti:
,,Þaft verftur aft ryftja nýjar
brautir meft hjálp þeirrar
reynslu, sem aftrar þjóftir hafa.
Ég þekki fólk, sem á heima á
Norfturlöndum og á unglinga i
skólum, sem eru þannig settir, aft
þeir fara á morgnana um kl. 8 aft
heiman og koma svo heim aftur
um kl. 4., hafa þá lokift dagsverki
oftast nær. Þetta er eins og annaft
lif. Þetta er eftlilegt lif.
Hjá okkur likist þetta engu eftli-
legu lifi. Þaö er nánast eins og
martröft. Vift erum náttúrlega
samdauna þessu og þaft þarf
sjálfsagt mikift átak til þess bara
aö sjá þetta, gera sér grein fyrir
þessu. Þvi þaft liggur hér i landi
aö ætla unglingum miklu meira
verk en fullorftnu fólki,. Og niður-
staftan er lika eftir þvi oft á
tiftum"
Mikill munur á heima-
verkefnum pilta og stúlkna
Vilhjálmur sagfti, aft þaft heffti
enn hvatt sig til að flytja þessa til-
lögu að hann heffti i vetur orftift
persónulega vitni aö einu afbrigfti
vinnuálags i skólum, sem heffti
vakift furftu sina og beinlinis
óhug. Þaft væri i handavinnudeild
Kennaraháskóla tslands, en hann
heffti i vetur fylgzt allnáift meft
störfum nokkurra nemenda þar,
Varftandi vinnuálagift væri eink-
um tvennt, sem sér fyndist óeöli-
legt. t fyrsta lagi afskaplega mik-
ill munur á heimaverkefnum
pilta og stúlkna, enda þótt bæfti
kynin stefndu aft sömu réttindum.
Og i öftru lagi aft daglegur vinnu-
timi stúlkna væri þaft langur aft
engu tali tæki.
Vilhjálmur lljálmarsson
Vinnutiminn
Hann kvaftst hafa orftift vitni
þess, aft fariö heffti verift á fætur á
milli kl. 7 — 7 1/2 á hverjum
morgni sex daga i viku og setift
vift heimaverkefni alla eftirmift-
daga og öll kvöld fram til kl. 1 og 2
á nóttunni, einnig oftast eitthvað
unniftá sunnudögum lika. Þannig
heffti það gengift frá haustnóttum
og fram á þennan dag. í greinar-
gerö heffti hann talaft um 80 klst.
vinnuviku, en vinnutimi stúlkn-
anna i þessum skóla hefði i vetur
a.m.k. verift i raun miklu lengri
en þvi næmi. Þegar vift bættist, aft
hér væri um mjög einhliða vinnu
aft ræfta, og aft alls engar leik-
fimisiftkanir væru um hönd hafð-
ar, þá væri ekki á góðu von.
— Hvernig halda menn, aft
ástand þessara nemenda heilsu-
farslega séft sé orftift eftir 7 mán-
afta „törn” á þennan hátt, sem ég
hef lýst?” sagfti Vilhjálmur.
Hann kvaftst siftastur manna vilja
mæla meft iftjuleysi ungmenna,
en af þvi að skólanám væri auft-
vitaft vinna eins og hvaft annað,
sem menn legftu fyrir sig á
ýmsum æviskeiftum, þá ættu
menn aft geta orftið sammála um
þaft, að ekki ætti að gera svona
ólikar kröfur um vinnutima og af-
köst til fólks á skólaaldri, en til
fullorftins fólks almennt.
Vilhjálmur kvaðst nefna þetta
dæmi úr Kennaraháskólanum, af
þvi að hann þekkti það svo vel, en
eins og þegar hefði komift fram,
þá áliti hann að hér væri viða
pottur brotinn.
Tími til kominn
aö leita úrbóta
Varftandi þann lift tillögunnar,
sem fjallafti um aðstöftu til
likamsræktar i skólum, lagfti Vil-
hjálmur áherzlu á þjóftlifsbreyt-
ingar, sem orftið hefftu i þá stefnu
að draga úr likamlegri áreynzlu á
ótal sviðum. Þvi þyrfti aft vera
vel á verfti. tþróttaaftstafta væri
dýr en óvist væri lika aft nægi-
legrar hagsýni væri gætt við gerft
skólamannvirkja.
Sem dæmi um skipulagsleysi i
húsnæftismálum skóla og óhæfi
lega aftbúö nemenda lýsti hann
þrengslunum i menntaskólanum
gamla og kvaft þaft mikla þver-
stæftu, þegar ungmennum úr
ágætum og raunar stundum
óhæfilega stórum ibúöum okkar
tslendinga væri þjappaö saman i
svo þröngar skólastofur, aft engu
tali tæki og nefndi einstök dæmi
um þrengslin i skólanum.
Vilhjálmur minnti á, aft lengi
heffti verift i löggjöf ákvæfti um,
aft allir skólanemar skyldu fá ein-
hverja lágmarkskennslu i leik-
fimi efta annarri likamsrækt.
Kominn væri timi til að gera sér
grein fyrir(hvaö á skorti aö þessu
væri fullnægt og leita siftan leiða
til úrbóta. Þótt iþróttamannvirki
væru dýr ættum vift aö geta komift
þeim upp, ef gætt væri fullrar
hagsýni i gerft skólamannvirkja
yfir höfuft.
Málið veröi skoöað
alveg sérstaklega
— Ég minnti á þaft i upphafi
máls mins, aft skólamálin eru
með vissum hætti mjög i deigl-
unni. Það eru byggft mörg skóla-
hús, þvi að við þurfum að gera
hvort tveggja, hafa undan fjölg-
uninni og ljúka þvi að byggja upp
kennsluaðstöðu, fyrir æskuna al-
mennt, þvi aft skólahús, fremur
en aftrar byggingar, voru auft-
vitaft ekki til hér fyrir nokkrum
áratugum. Það er stefnt aft þvi,
að gera námsefnift hagnýtara,
taka uppnýjarkennsluaftferöir og
beita nýrri skipan i skólastarfinu
i heild á einstökum skólastigum.
Þaft má þvi kannski spyrja sem
svo, til hvers er þá aft vera aft
flytja tillögu á borð við þessa,
sem ég hef lagt hér fram, tillögu
um áérstaka rannsókn á aftstöðu
til lfkamsræktar óg á vinnu álagi
i skólunum. Þvi til vil ég svara
þessu:
f fyrsta lagi álit ég ástandið á
þessum væng mjög alvarlegt og
svo alvarlegt aft hópar ungs fólks
á ýmsum skólastigum hafa litla
efta enga aðstöftu til likamsrækt-
ar, hvað stórir hópar get ég
náttúrlega ekki gert mér grein
fyrir. Á það unga fólk beinlinis á
hættu aö bifta varanlegt heilsu-
tjón, bæfti vegna óskynsamlegra
vinnubragfta og meðfylgjandi
streitu og svo vegna skorts á
likamsrækt, vegna hreyfingar-
leysis i bókstaflegum skilningi.
í öftru lagi tel ég,aft meft góftum
vilja sé unnt aft afmarka þessi
atriði, sem tillagan fjallar um og
aft mögulegt áe þannig aft gera sér
grein fyrir ástandinu á þessum
sviftum og hefjast handa um úr-
bætur fyrr en ella væri, ef beftiö
væri nifturstöftum af þeim
almennu athugunum og aft-
gerftum, sem nú fara fram og ég
hef áöur vikift aft.
Ég tel, aö hér sé um þaft alvar-
legt mál aft ræfta, og þó jafnframt
þaft einangraft, aft þaft beri aft
veita þvi þann forgang aö skofta
þaft alveg sérstaklega.
lll
I.ÍÍ—

Frá Húsmæðraskólanum
Hallormsstað
Samhliða almennri húsmæðrafræðslu
starfar við skólann næsta skólaár sérstök
deild fyrir stúlkur, sem vilja búa sig undir
störf við gistihús, mötuneyti og likar
stofnanir. Inntökuskilyrði gagnfræðapróf
eða hliðstæð menntun og 18 ára aldur.
Nánari upplýsingar gefur skólastjórinn
Guðbjörg Kolka, Hallormsstað.
FISKIskíp TIL SÖLJU
350, 270, 250, 100, 65, og 10 tonna.
Höfum kaupendur að flestum stærðum fiskiskipa.
Sérstaklega vantar okkur báta af stærðum 10-40
tonn.
MIOSTÖÐIN
KIRKJUHVOLI
SÍMAR 26260 26261
Starfstúlknafélagið Sókn
FÉLAGSFUNDUR
verður haldinn fimmtudaginn 25. mai kl. 9
eh. i Lindarbæ (niðri). Fundarefni:
1. Staða konunnar i atvinnulifinu, gestir
frá Rauðsokkahreyfingunni mæta á
fundinum. Vilborg Harðardóttir flytur
framsöguerindi.
2. Rætt um sumarstarfið, orlofsferðir o.fl..
Mætið vel og stundvislega.
Starfstúlknafélagið Sókn.

Hálinað
erverk
þá hafið er
sparnaður
skapar
veromati
Samvinnubankiim
Erlingur Bertelsson
héraösdómslögmaftur
KIRKJUTORGI6
Simar 15545 og 14965
ii
UR OG SKAfiTGRIPIR
KORNELÍUS
JONSSON
SKÚLAVÖRÐUSTlG 8
BANKASTRÆTI6
^■»18588-18600