Tíminn - 25.05.1972, Qupperneq 2
2
TÍMINN
Fimmtudagur 25. mai 1972.
Lækningamáttur
hverahitans
Gisli Sigurbjörnsson, for-
stjóri Elli- og hjúkrunarhcim-
ilisins Grundar, skrifar nýlega
grcin i Heimilispóstinn, sem
cr blað fyrir vistfólk og starfs-
fólk heimilisins, þar sem hann
ræðir m.a. um lækningamátt
heita vatnsins, — Gisli segir
m .a:
,,1'órður Sveinsson, prófcss-
or og yfirlæknir á geðveikra-
hælinu Klcppi, vakti fyrstur
m a n n a a t h y g I i m i n a á
lækningamætti beita vatnsins.
Var cg lengi veikur af asthma,
en hann gaf mér góð og holl
ráð, sem að miklu gagni
komu. Var Þórður prófessor
einn af þessum sjaldgæfu
gæfumönnum, sem hafði
áliuga á ótal framfaramálum,
eitt þeirra var lækningamátt-
ur hverahilans, leirs, gufu og
licila vatnsins.
I»ess vegna var það skömmu
eftur að við hófum starfið
austur i llvcragerði, fyrir nær
tultugu áruin, að ég fckk mcð
aðstoð hr. Peter von Siemens,
sein nú er aðalforstjóri risa-
fy rirtækisins Siemens i
l>ý /, k a I a n d i, prófessor
l.ampert hingað til lands.
Hrófcssor II. I.ampert var
yfirlæknir Weserbergland-
klinik, llöxter, en sú stofnun
er mjög þekkt fyrir alls konar
baðlækningar, in.a. á bækl-
unarsjúkdóin um ,löm un og
fíifít-
Tvisvar sinnum kom
prófessor l.ampcrt ásamt
konu sinni hingað til lands og
fór nokkuð um landið og
kynnti sér ýmis hverasv., en
við vorum að liugsa um að
koma upp haðstað — kurort —
likt og gert er viða um lönd.
Siðan hafa margir erlendir
menn, flestir l>jóðverjar,
komið þessara erinda á okkar
veguin. Justus I.iebig háskól-
inn i Giesscn hcfur scnl hingað
lækna og aðra visindamenn að
okkar beiðni og margir aðrir
liafa einnig komið hér við
sögu. Nöfn þessara manna
verða ekki ncfnd að þessu
sinni nema citt — prófessor
Gg. Iler/og — en hann
hjálpaði inér vcl og lengi allt
til dauðadags".
Heilsu lindarbær
1 grein Gisla Sigurbjörns-
sonar segir ennl'remur:
„Þáverandi ráöherra,
lng óll'ur Jónsson, skipaði
nefnd i máliö og skilaði hún
fljótt nefndaráliti.
„Mörg ár eru liðin. Skýrslur
og álitsgeröir voru margar
gerðar af erlendum visinda-
ntönnum og sendar viðkont-
andi stjórnvöldum. Tvívegis
hafa verið gerðar teikningar
af hóteli — sanatorium — og
margt verið ritað og rætt, en
ekkert gerðist. Ástæðan er
einfaldlega sú, að áhugi og
skilningur Itafa ekki verið fyr-
ir hendi á heilsulindarbæ.
Skilningurimi kcntur, þegar
útlendingarnir fara að konia
fleiri og gripa í tómt. Og nú
Itafa okkur islendingum veriö
gefnir peningar frá útlöndum,
nær tólf ntilljónir króna, til
þess að fá úllcndinga til þcss
að scgja okkur,hvað við eigunt
að gera. Að visu eigunt við að
geta lagt orð i belg, og nýlega
hefur verið auglýst eftir
mönnum til þess aö vinna að
þessu máli, seitt talið er undir
ferðamál.
Ég skildi lengi vel ekki
þessadeyfðog áltugaljysi alls
þorra ntanna, en nú veit ég
betur. Málið var ennþá ekki
komið á dagskrá, en kemst
það Ifklega eftir citt eða fleiri
ár, þegar búið er að fá álits-
gerðir aftur, — þeim, sem fyr-
ir liggja var aldrei sinnt.
A að hreinsa
Þingvöll
fyrir 1974?
Hér kemur bréf frá „Náttúru-
verndarmanni”, og vikur hann
þar allhressilega að fyrirbæri,
sem allmjög hefur verið á dag-
skrá siðustu árin og sætt mikilli
gagnrýni, en verið hljótt um sið-
ustu missiri. Hann er einnig all-
stórhuga og telur ekki fráleitt, að
þjóðin sjálf eigi að gripa þarna i
tauma. En svona er bréfið:
„Landfari góður.
Ég var að lesa nýútkomið hefti
af Samvinnunni og get ekki stillt
mig um að hripa þér nokkrar lin-
ur af tilefni þessa nýja heftis, sem
fiallar að mestu um gróðurvernd
og mengunarmál.
Mig langar til að þakka ritstjór-
anum, Siguröi A. Magnússyni,
fyrir það að gera þessi mál að
meginefni þessa Samvinnuheftis,
og ekki siður þeim ágætu höfund-
um, sem um málið fjalla. Þar er
margt orð i tima talað. Ég vil
hvetja alla þá mörgu Islendinga,
sem bera þessi mál fyrir brjósti,
til þess að lesa þetta Samvinnu-
hefti.
Þá langar mig til þess að taka
upp i þetta bréf smákafla úr inn-
gangsorðum ritstjórans, Sigurðar
A. Magnússonar, þar sem hann
minnist á vandræðamál. Hann
segir:
„Eitt er það þó, sem vert er að
ámálga hér og itreka enn einu
sinni af marggefnu tilefni. Þing-
vallahneykslinu, sem fjallað var
rækilega um hér i Samvinnunni
haustið 1967, hefur tæplega verið
hreyftopinberlega á liðnum fimm
árum, og margt bendir til þess, að
ráðamenn þjóðarinnar — einnig
þeir nýju valdhafar, sem kenna
sig við réttlæti, jöfnuð og félags-
hyggju ætli að láta það viðgang-
ast áfram, að helgasta reiti og ó-
véfengjanlegri sameign allrar
þjóðarinnar sé spillt með þeim
vægast sagt ógeðslega hætti, sem
öllum landsmönnum er kunnur.
Það á að kalla Þingvallanefnd til
saka fyrir að veita nokkrum
privatmönnum áframhaldandi
heimild til að eiga sumarbústaði i
þjóðgarðinum á Þingvöllum. Það
á að kalla Þingvallanefnd til saka
fyrirað leyfa byggingu sumarbú-
GARÐ /j
sláttuvélar
MAJOR
mótorsláttu-
vélar
Sláttubreidd:
51 cm (20”)
Mótorstœrð:
3,5 hestöfl/
SÆNSK
GÆÐA
VARA
Ótrúlega
hagstætt verð:
KR. 8.600-9.000
Útsölustaðir:
DOMUS
Laugavegi
KRON
Hverfisgötu
Véladeild S.í.S.
Ármúla 3
Sambandið
Suðurlandsbraut 32
Hveragerði verður heilsu-
lindarbær, hjá því verður ekki
koinizt, þrátt fyrir allt”.
En þótt Gisla liafi enn ekki
tekizt að gera llveragerði að
slikum heilsuiindarbæ og hann
liefur fyrirhugaðj óx merkileg
starfsemi upp úr þessum at-
hugunum hans, en það er
rannsóknarstofnunin I Neðra-
Asi, sem Gisli hefur veitt for-
stöðu og hefur fengið ýmsa
merka visindamenn til að
gera hér rannsóknir á sviði
ræktunarmála. Siðar inun gef-
ast tækifæri til að greina betur
frá þeirri starfsemi.
Þ.Þ.
BÆNDUR
15 ára drengur, sem
hefir fengist dálitið
við sveitastörf, óskar
að komast á gott
sveitaheimili i sum-
ar. —Upplýsingar i
sima 13635 Og 86056.
Auglýsið í Tímanum
staða i Gjábakkalandi. Siðan á að
vikja öllum nefndarmönnum og
starfsmönnum nefndarinnar frá
störfum með skömm og skipa
nýja nefnd heiðarlegra og vamm-
lausra manna, sem láta hvorki
kaupa sig, múta sér né með öðr-
um hætti fá sig til þeirrar svi-
virðu, sem of lengi hefur verið
þoluð á Þingvöllum.
Frá öllu þessu ætti að vera búið
að ganga áöur en þjóðhátiðarárið
1974 gengur i garð. Aö öðrum
kosti verður hátiðahald á Þing-
völlum varla meira en billegt
grin. Það yrði vissulega veglegri
og merkilegri afmælisgjöf að
færa þjóðinni aftur Þingvöll ó-
mengaðan árið 1974, heldur en
reisa hinn fáránlega sögualdar-
b æ eða fylla hibýli manna með
veggskjöldum og öðru ámóta
glingri”.
Mér finnst að visu, að ritstjór-
inn taki óþarflega djúpt i árinni
um þá menn, sem i Þingvalla-
nefnd hafa setið, og vil ekki gera
orð hans um þá að minum, en hins
vegar hefur hann lög að mæla um
máliö sjálft. Sumarbústaðirnir á
Þingvöllum eru smán þjóðarinn-
ar, blettur á viðhorfi hennar til
mesta þjóðminningarstaðar
landsins, ósamræmanlegur sjón-
armiði um verndun Þingvalla. Þó
er ég alls ekki á móti sumarbú-
stöðum, þar sem hægt er að koma
þeim fyrir, án þess að þeir séu
skemmdarverk.
Það er tvennt, sem ég hef ætið
undrazt i sambandi við þessa
sumarbústaði og tilvist þeirra.
Annað er það, hvernig sú Þing-
vallanefnd, sem Alþingi hefur fal-
ið það trúnaðarstarf fyrir þjóðina
alla, er innan rifja, þegar hún gat
fengið sig til þess að veita þessi
sumarbústaðaleyfi. Þessir menn
geta varla hafa hugsað það til
botns með samvizku sinni, i
hverju þessi trúnaður þeirra var
fólginn? Fróðlegt væri lika að sjá
það i erindisbréfi þessarar nefnd-
ar, hvar það er talið til þessa
trúnaðarstarfs að úthluta sumar-
bústaðalóðum i þjóðgarðinum og
á samliggjandi rikislandi. Þessu
hefur nefndin aldrei svarað, né
heldur sýnt þjóöinni heimildir
sinar til verksins. Og þó ekki væri
nema þögnin um þetta i allri hrið-
inni, mætti reka hana fyrir mér.
Hitt atriðið, sem ég hef undrazt,
er innrétting þeirra manna, sem
þarna hafa fengið sumarbústaða-
lóðir, hvernig þeir geta fengið sig
til þess að búa þarna i þjóðgarð-
inum i óþökk meginhluta þjóðar-
innar, hvernig þeir geta litið
framan i nokkurn mann með það
afbrot á baki. Menn, sem eiga
einhverja félagssam vizku,
mundu hafa skilið og ekki hafa
fundið frið með sjálfum sér, fyrr
en þeir bættu fyrir þetta og fjar-
lægðu hundakofa sina. Þá hefðu
þeir fyrst átt að geta á heilum sér
tekið, ef nokkur mannslund væri i
þeim.
Ég tek undir það með ritstjóra
Samvinnunnar, að við eigum að
hreinsa þennan blett af ásynd
Þingvalla fyrir byggðarafmælið
1974. Þingvallanefnd ætti auðvit-
að að hafa forystu um það, og að
þvi ætti að fara með opinberu ráði
og allri friðsemd, en sitji nefndin
bak við þagnarmúrinn áfram,
ætti Alþingi að mæla fyrir um
þetta hreinsunarverk, og bregðist
Alþingi lika, gæti þjóðin hert á
málinu með undirskriftum. Ég vil
ekki að sinni mæla með þvi, aö
notuð sé Miðkvislaraðferðin við
að hreinsa Þingvöll, en vissulega
finnur maður slikri aðferð margt
til réttlætingar, þegar hugsað er
um þessa hluti, sem mikill meiri-
hluti þjóðarinnar fordæmir, og
engar umbætur fást á, hvernig
sem látið er. En fyrst og siðast vil
ég biðja Þingvallanefnd að birta
þjóðinni þær opinberu heimildir i
erindisbréfi, er réttlæta verknað
hennar og úthlutun sumarbú-
staðalóða á þvi landi, sem henni
var falið að gæta.
Náttúruverndarmaður”.
UNGLINGS PILTUR 14-18 ÁRA
óskast i sveit, helzt vanur.
Upplýsingar i Arnarnesi við Eyjafjörð
simi 96-32109 eða i Reykjavik i sima 32026.
QUICK FÓTB0LTASKÓR
Malarskór:
Tornado, stærð 7-13, verð kr. 1565,00
Popular, stærð 3-8, verð kr. 1045,00
Leður-fótboltaskór (möl), stærð 37-43, verð kr.
605,00.
Sportvöruverzlun
Ingólfs Oskarssonar
Klapparstig 44 — Simi 11783 — Reykjavík