Tíminn - 21.06.1972, Side 6

6
TÍMINN
Miövikudagur 21. júni 1972.
Jón Helgason skritar:
Hvað gerist á þriggja
sólarhringa landnáms-
hátíð hnndrað þúsnnd
manna á Þingvöllum 74?
Þjóðhátið hefur verið haldin i
Reykjavik, höfuðborg tslands.
Lokaþætli hennar þarf ekki að
lýsa frekar en þegar hefur verið
gert i öllum fjölboðum. Hér nægir
aö segja það eitt, að þessar sam-
kundur hafa farið hriðversnandi
með hverju dri og aldrei keyrt svo
um þverbak sem nú. Þúsundum
saman spyrja menn sjálfa sig og
aðra, hvaða vit sé i þvi að taka
stórfé úr sameiginlegum sjóði
borgarbúa og verja þvi til þess að
stofna til hneykslis, sem leiðir böl
og smán yfir samfélagið og d ekk-
ert sér til samjafnaðar i sögu
þjóðarinnar, þótt leitað væri meö
logandi ljósi, og mun gera þessa
dvergþjóð hér i norðurhöfum
fræga að endemum, eymd og
vesalmennsku i nálægum lönd-
um. Og þetta gcrðist á þeim þjóð-
hátiðardegi, sem sérstaklega var
helgaður nýju sjátfstæðismáli, —
útfærslu landhelginnar, — er við
eigum lif okkar, framtiö og af-
komu undir, að vel takist. Þannig
var l'ramlag þessa fólks til þess
að sýna manndóm tslendinga á
slikri stundu.
t framhaldi af þvi, sem gerðist
hér i miöborg Reykjavikur að
kvöldi þjóðhátiðardagsins og að-
laranótl 18. júni er ekki úr vegi að
hugsa ofurlitið fram i timann, ef
menn hafa ekki með öllu lagt fyr-
ir róða þann munað að leyfa sér
að hugsa. Uppi eru miklar ráða-
gerðir um slórkostlega þjóðhátið
árið 1974, þegar ellefu hundruð ár
eru liðin l'rá landnámi Ingólfs
Arnarsonar. Boðað hefur verið,
að þá verði haldin á Þingvöllum
hátið i þrjá daga samfellt, og get-
ið hefur verið til, að þangað muni
safnast hundrað þúsund manns,
er ekki mun fjarri lagi, ef af þvi
verður, er til virðist stofnað.
Nú leyfi ég mérað spyrja: Hafa
menn leitt hugann að þvi, til
hvers hér er verið efna? Hniga aö
þvi nokkur skynsamleg rök, að á
annan veg muni fara eftir tvö ár,
heldur en farið hefur á svonefnd-
um þjóðhátiðum i Reykjavik á
undanförnum árum, þar sem si-
fellt hefur sigiö meira og meira á
ógæfuhlið, unz hámarki forsmán-
ar og mannlegrar lægingar var
náð nú á dögunum?
Étg hygg, að það sé hollt og
skynsamlegt aö staldra við nú
þegar og horfasl i augu við það, >
upp á hverju liklegt sé, aö við sé-
um að fitja með þriggja daga dvöl
hundrað þúsund manna á Þing-
völlum sumarið 1974. Ég get ekki
að minu leyti imyndað mér, að is-
lenzkt samfélag taki þeim sinna-
skiplum á tveim árum, að það
samkomuhald verði með öðrum
brag en þjóöhátiðarónefnan um
daginn, heldur bendi allt til þess,
að þessi þriggja sólarhringa land-
námshátið verði hrikalegasta öl-
æðissamkunda, er til hefur verið
boðað, sennilegast ofboðslegri en
veröldin hefur áður kynnzt. Að
minnsta kosti hef ég ekki heyrt
orð um þaö frá þjóðhátiðarnefnd
eða stjórnarvöldum, allt frá þvi
fyrst var farið að undirbúa þessa
þjóðhátið, hvaða töfraráðum á að
beita til þess að koma i veg fyrir
Krá Þingvöllum.
slikt. Mér er nær að halda, að
menn hafi næsta lftiö leitt hugann
aö þessu.
Við skulum sleppa öllum hug-
leiðingum um það, hvers konar
auglýsing slikt yrði á landi og
þjóð og siðferði og menningar-
ástandi þess fólks, sem á hér
heima, á þeirri stundu, þegar
augu mikils hluta heims munu
beinast að okkur, öðrum stundum
fremur, og sægur útlendra
manna, sem aðstöðu hafa til þess
að móta það orð, er af okkur fer,
verður vitni að öllu, sem til titla
og tiðinda ber. En ég leyfi mér þá
djörfung að nefna, að vandfund-
inn er staður á öllu landinu, þar
sem aragrúa ógáðs fólks er meiri
hætta búin en einmitt á Þingvöll-
um. Þar eru háir hamraveggir,
úfið hraun hyldjúpar gjár við
hvert fótmál, svo að segja. Fari
svo, að þessi Þingvallahátið veröi
allsherjar drykkjusamkunda,
kannski ekki aðeins sambærileg
við þau forundur, er nokkurn veg-
inn algáðir Reykvikingar, sem
hættu sér um Austurstræti og
Aðalstræti á sunnudagsnóttina
siðustu, urðu vitni að, heldur
margfalt hrikalegri og langvinn-
ari i samræmi við mannfjölda og
timalengd, getur jafnvel guð vors
landsekki, hversu fagurlega sem
þjóðsöngurinn verður sunginn, af
stýrt dauðaslysum og limlesting-
um, ef til vill miklu hroðalegri en
nokkurn órar nú fyrir.
Fólk vitnar ef til vill til þess, að
árið 1930 var alþingishátiðin hald-
in á Þingvöllum og stóð dögum
saman með veg og sóma. En
haldi einhver, að það sé sönnun
þess, að nú muni einnig vel rætast
fram úr öllu, þekkir hann ekki
þann mun, sem er á háttum og
hugarfari þá og nú. Árið 1930 var
þjóðin tiltölulega bindindissöm og
drykkjuskapur unglinga var ná-
lega óþekkt fyrirbæri. Þá voru i
landinu aðeins örfáar vinbúðir,
þar sem ekki fengust nema létt
vin, og þeim var lokað fyrirvara-
laust alllöngu áöur en hátiðin var
haldin. Vinveitingastaður var
ekki til nema einn á öllu landinu,
nýopnaður, og þó að nokkuð væri
um smygl og heimabrugg, var
það hégómi einn i samanburði við
það áfengisflóð, er nú streymir
um óteljandi flóðgáttir. Þetta var
ekki meira en svo, að nokkrir
menn gátu verið fullir næstu daga
eftir skipskomur og svo i réttum
kaupfélag Dvrfirðinga
ÞINGEYRI
selur flestar útlendar og innlendar
vörur, svo sem oliur, salt og vatn til
skipa. — Tekur i umboðssölu allflest-
ar framleiðsluvörur.
UMBOÐ FYRIR:
SAMVINNUTRYGGINGAR
ANDVÖKU —
Liftryggingafélag
REKUR:
HRAÐFRYSTIHÚS
FISKIMJÖLSVERKSMIÐJU
SLÁTURHÚS — ÚTGERÐ
og á tveim eða þrem sumarsam-
komum. Menn gátu þess vegna
ekki verið ölvaðir á alþingishátið-
inni, þótt vilji hefði verið til þess,
enda sást þar ekki vin á nokkrum
manni, svo sem allir geta boriö
vitni um, er þar voru sjálfir. En
langmestu máli skiptir, að svo að
segja hver einasti maður kom
þangað með þvi hugarfari, sem
bannfærði áfenga drykki, til þess
að eiga þar nokkur dægur i vimu
gleði og hrifningar, lausir við
hversdagsannir fábreytilegs
þjóðfélags, með það rikast i huga,
að allt færi fram með sæmd.
Við getum ekki litið fram hjá
þvi, ef við erum skyni gæddar
verur, að nú er þessu ekki að
tjalda. Við höfum margendur-
teknar, áþreifanlegar sannanir
fyrir þvi að svo er. Þess vegna
skoraég á þá, sem eiga um þessi
mál að fjalla, að gæta þess, hvar
þeir standa meðan timi er til, og
flana ekki að þvi, er ekki getur
orðið til annars en svivirðu og
ógæfu. Þó að Islendingar séu
slembilukkuþjóð, sem lætur vaða
á súðum, hæfir ekki, að þeir sem
tekizt hafa á hendur mikla
ábyrgð, sigli þann sjó fyrir-
hyggjulaust.
Þess vegna er ekki seinna
vænna að spyrja hreinlega:
Hvaða varnir eru á takteinum
gegn þvi, að þriggja sólarhringa
landnámshátiö hundrað þúsund
manna á Þingvöllum verði ekki
ægileg slysahátið pieð hryllilegu
yfirbragöi? Hafi ekki verið lögö á
ráð um slikar varnir svo öruggar,
að þær bregöist ekki, er eins
hyggilegt að draga saman seglin,
hvort sem okkur er það ljúft eða
leitt.
VORUAFGREIÐSLUR
vorar eru
LOKAÐAR
í dag frá kl. 12 - 4 vegna jarðarfarar.
H. F. Eimskipafélag íslands