Tíminn - 21.06.1972, Blaðsíða 15

TÍMINN
15
Miðvikudagur 21. júni 1972.
Kaupfélögin eiga sér rætur í frelsisbaráttu
19. aldar. Þau eru alíslenzk að uppruna,
því að ljóst er, að forvígismenn þeirra
þekktu ekki í upphafi erlendar fyrirmynd-
ir, sem um var að ræða (félag vefaranna
í Rochdale). Þeir voru fátækir menn en
ókúgaðir, framsýnir og djarfir. Þeir leystu
vandamál viðskiptanna af eigin ramleik
samkvæmt eigin hugmyndum. Þessir
brautryðjendur skildu, að viðskiptalegt
og fjárhagslegt sjálfstæði var undirstaða
þjóðfrelsisins.
Saga samvinnufélaganna er snar þáttur í
heillandi endurreisnarsögu þjóðarinnar í
nærfellt heila öld. Kaupfélögin eru í dag
kjarni íslenzkra byggða, hvarvetna um
landið. Það er eðlileg afleiðing af lýðræðis-
legu skipulagi þeirra. Þau eru sameign
fólksins á hverjum stað, tæki þess til að
tryggja sér hagkvæm og réttlát viðskipti.
Afrakstur samvinnuverzlunar rennur til
fólksins sjálfs, ýmist sem endurgreiddur
arður eða afl þeirra hluta, sem gera skal
á hverjum stað: atvinnu, samgangna, féTt
lagsmála, menningarmála.
Kaupfélögin skapa tryggingu fyrir því, að
þeir fjármunir, sem fólk vinnur fyrir hörð-
um höndum, komi því sjálfu að fullum
og beinum notum. Fjármagn verður ekki
flutt burt af heimastöðvum, né eignir
þeirra seldar, nema með vilja hins
menna félagsmanns: bóndans, ver.
mannsins, sjómannsi:
ins, sem á kaup
anlegt vald um rekstur þei
kjörna fulltrúa sína á fundum félái
og í stjórn þess. í samvinnufélagi hafa á
ir jafnan atkvæðisrétt og allir sömu skil-
yrði til áhrifa. Þau starfa fyrir opr
tjöldum. Umræður á fundum þeirra er
frjálsar og öllum heimil gagnrýni. Gruna-
völlur þessara miklu samtaka, sem fólkið
hefur myndað sér til þess að leysa vanda-
mál daglegs lífs, er lýðræði og jafnrétti.
Samvinnufélögin eru íslenzk að uppruna
og alinnlent fyrirtæki. Fjármagn þeirra
er eign fólksins sjálfs, rekstur þeirra und-
ir eftirliti og úrskurðarvaldi hins al-
menna félagsmanns. Þau eru í heild
stærsta fyrirtæki landsins og hafa þess
vegna öðrum fremur bolmagn til að efla
ent framtak, óháð hvers konar er-
utdeild. Lýðræðisskipulag þeirra
au geta aldrei orðið öðrum
sá mikli fjöfai landsmanna,
ir þau, vill eigið framtak í eigin
Vegna sögu sinnar, skipulags og
félagsmanna eru þau einn af
stu hornsteinum íslenzks lýðræðis.
Njótið arðs af eigin viðskipt-
i fyrirtækjum. Eflið hlutdeild
félaginu með því að ganga í
l. Með vakandi þátttöku í sam-
fufélagi eigið þér kost á að tryggja
yður réttlát viðskipti.
SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
Nokkur atriði
um íslenzku kaupfélögin