Tíminn - 02.07.1972, Blaðsíða 6
6
TÍMINN
Sunnudagur 2. júli 1972
Menn og hestar
,,Betra á dauðlegi heimurinn eigi",
— sagði Einar Benediktsson
hennar iðjagrænt. Hann er austan
Rangár og sunnan Hellu. Hann
stendur i slakka á bökkunum upp
eru rofnir til aust. eru til skjóls
rofnir til austurs, eru til skjóls
fyrir vindum úr þeirri áttinni. Til
norðurs og suðurs er gróið land,
og hið næsta vellinum hefur verið
komið fyrir hibýlum manna og
hrossa. Við norðurendann búa
menn i tjöldum og við suður-
endann eru hross i hólfum.
Kynbótahrossa er betur gætt.
Merarnar eru geymdar ásamt af-
kvæmum, i girðingu skammt frá
hesthúsi Geysismanna, en grað-
hestar i húsunum sjálfum.
Þegar okkur bar að garði upp
úr hádeginu var engan mann að
finna i höfuðstöðum aðalstarfs-
manna mótsins, skólanum á
Hellu, utan Sigurðs Ólafsson úr
Laugarnesi i Reykjavik, sem þar
var gestkomandi. Hann tjáði
okkur, að nú væru allir meiri-
háttar menn að horfa á graö-
hesta. Það stóðu yfir dómar og
færu þeir fram á svæði skammt
frá meragirðingunni.
Hnegg og frýs, hófaskellir, og .
kumr i hestum og skvaldur i
mönnum, sem skeggræddu um
byggingu gangfimi og ætterni
hrossanna heyrðist hvarvetna.
Stundu'm svolitill
hrifningarglampi i augum og
nokkur mjúklát orö um geðprýði,,
blessaðrar skepnunnar”,
stundum háösgretta og áherzlu-
rik orð um helvitis kuidann og
kergjuna i „Þrælnum” Annars
finnst þeim, sem þetta ritar,
Norölendingar miklu orðljótari
um leiðinlega lynta hesta en
sunnanmenn.
Hvað um það — nú erum við
staddir innan um stóðhesta,
knapa og i sumum tilfelium
eigendur. Og i flasið á okkur
kemur vörpulegur maður. Riöur
hann stórum hesti og stæðilegum
steingrásokkóttum með ljósu
tagli Þeir fara mikinn. Þar er
komið yfirvaldiö i Vik, Einar
Oddsson sýslumaður. Hestur og
maður eru báðir Skagfirðin^ar að
ætt. Lokkur heitir klarinn,
kominn út af úlfsstaðablakk i
föðurætt, en Flatatungukyni i
móðurætt.
Sýslumaður riður um svæðið og
dómnefndin fylgir honum eftir
með augunum innan úr Rússa-
jeppa, en þar hnipra nefndar-
menn sig vegna vætunnar, sem
ofan fellur úr himninum. Lokkur
virðist ekki kunna þessu of vel,
kannski er hann litið taminn,
kannski leiðist honum veðrið og
mannfjöldinn. Þetta gengur svo-
litið brösótt fyrst, en þeir gera
aðra tilraun og gengur þá betur.
Svona vill það ganga hjá fleiri
enda kunna stóðhestar öðru betur
en að vera notaðir til reiðar. Þeir,
sem nú er verið að sýna, eru allir
ungir, og þeim fylgja ekki af-
kvæmi nema þá til gamans.
Lokkur er ekki nema 6 vetra og
hefur kannski komið með bil, það
er þó ekki vist. En hitt er vist, að
sumir hestar eru ekki sjálfum sér
likir eftir langa biltúra.
En áfram er sýnt og metiö.
Þarna eru samankomnir verð-
andi ættfeöur sunnlenzkra
hrossa, þvi að sumir hestar veröa
fjarska kynsælir. Hestur á af-
kvæmi með fjölda mera, sem
aftur leiðir til þess, ef þessi stóð-
hestur ber af öðrum, þá vilja allir
meraeigendur helzt, að merar
þeirra þýðist hann. Þetta getur
svo leitt til þess aöklárgreyiðþurfi
að standa i þvi aö fylja hryssur si
og æ. Á þessu móti á Hörður frá
Kolkuósi margt afkomenda
meðal stóðhesta, þvi að hver vill
ekki eiga nýjan Hörð eða betrung
hans. En hér er lika næsta mikið
af ljósum hestum. Þessir ljósu
hestar eru ættaðir af Suðurlandi,
margir frá Uxahrygg, t.d Gulur
karlinn Héðinsson, 3 vetra
gamall fjörkálfur, sem hefur
gaman af að leika sér, auk þess
sem hann er eldfljótur á stökki.
Og svo er hér annar hestur ljós,
sem heitir Flosi. Hann á heima i
Sandgerði, en er ættaður frá
Brúin yfir Rangá dunar undir hófuin iausahesta.
Skeiövöllurinn nýi á Hellu.
iléðinn frá Vatnagarði
Kjórðungsmót hcstamanna-
fclaganna á Suður og Suðvestur-
landi stendur nú yfir á Ilellu.
Ilestamannafélagið Geysir ber
veg og vanda af mótinu. Geysis-
lelagar hafa af stökum dugnaði
og þegnskap lagt löglega hring-
hraut um 900 metra langa i þessu
skyni. Ilún er þannig úr garði
gerð, að reynt er eftir mætti að
likja eftir sandleiru, en hesta-
inenn hafa af fáu meira unað en
slikunt reiðvegum, þvi svo eru
þeir þéttir, að hófur rétt markar
þá og jörðin dunar undir.
Jarðvegurinn á
Rangárbökkum er sandborin
mold. Ofan á hana er sett möl og
þar ofan á allnýstárlegt efni, leir-
blandaður vikur, en hann hefur
ekki verið notaður til slikra hluta
l'yrr, og er sú von manna, að vel
reynist.
Fjórðungsmótin hafa fram til
þessa verið haldin fjórða hvert
ár, nema þegar borið hefur upp á
Bilarnir vikja, en hrossin lialda sinu striki
landsmót. Þá hefur bilið lengst i
fimm ár. Nú hafa orðið
breytingar i þá átt að mótin verða
tiðari. Til marks um það er mótið
á Vindheimamelum um næstu
helgi, en þar var lika haldið mót i
fyrrasumar.
Mönnum utan fjórðungs gefst
ekki kostur á að koma með kyn-
bótahross eða góðhesta til
keppni, en aðrar keppnisgreinar
eru öllum opnar.
Sunnlendingafjórðungurinn er
hér talinn ná frá Lómagnúpi að
Skarðsheiði, svo að margir móts-
gesta eru langt að komnir.
Undanfarna viku hefur Suðurland
þvi verið kvikt af reiðmönnum og
hópum lausra hesta, sem þeir
hafa með i förum til skipta á lang-
ferð og til kappreiða þegar móts-
stað er náð.
Félagar úr Gusti i Kópavogi
lögðu upp á laugardag i fyrri viku
og riðu inn i Þórsmörk. Þaðan
héldu þeir svo aö Hellu aðfaranótt
föstudags. Fáksfélagar lögöu upp
frá Reykjavik á þriðjudag, gistu á
Villingavatni i Grafningi á þriðju-
dagsnótt, riöu þaðan i Skálholt og
komu svo til Hellu fimmtudags-
kvöld.
Nokkrir þeirra láta sér ekki
nægja að halda til Vindheima-
mela á fjóröungsmótiö þar, þegar
mótinu á Hellu lýkur, enda býður
i grun aö feröalögin sem hesta-
mennskunni fylgja veiti einna
mesta fullnægju, þótt vitaskuld sé
spennandi að hleypa i köpp á
þingum.
Viö brugöum okkur austur að
Hellu á fimmtudaginn til þess að
sjá hverju fram yndi meö siöasta
undirbúning mótsins. Viö vorum
hálfóheppin meö veöur, fyrri
hluta dagsins, þvi aö þá rigndi
töluvert. Sumir bændur, sem
staddir voru austur þar, horföu
upp i himininn og sögðu, að hann
væri að gera rosa. Ekki reyndust
hrakspármenn þessir sannspáir,
þvi heldur létti til upp úr klukkan
fimm.
Völlur þeirra Geysismanna er
glæsilegur á að sjá, brautin renni-
slétt, ljósgrá og næsta nágrenni