Tíminn - 08.07.1972, Side 7

Laugardagur 8. júli 1972
TÍMINN
7
Útgefandi: Frátnsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-g;:;:-::
:j:: arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Timans).
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislasoni. Ritstjórnarskrif-;::::;:;:;:
stofur í Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300-18306.:;;;;;;;:;;
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiösluslmi 12323 — auglýs-;;;:;:;:;:;
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurísimi 18300. Askriftargjald;:;:;:;:;:;
225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein•&&&
takið. Blaðaprent h.f.
Álögur Geirs
í grein Kristjáns Benediktssonar borgar-
ráðsmanns um tekjustofnalögin og Reykja-
vikurborg, sem nýlega birtist hér i blaðinu, var
það itarlega rakið, hvernig áróður Sjálfstæðis-
flokksins á Alþingi hefði orðið orsök þess, að
borgarstjórnarmeirihlutinn lagði aukaskatta á
Reykvikinga. Kristján bendir á, hvernig út-
gjöld fjárhagsáætlunarinnar hafi verið hækkuð
að óþörfu milli umræðna um 200 millj. króna.
Hann segir siðan:
„Sjálfstæðisflokkurinn, og þó alveg sérstak-
lega borgarstjórinn i Reykjavik, beittu sér
mjög hart á móti hinum nýju tekjustofnalög-
um, þegar þau voru til meðferðar á Alþingi.
Borgarstjórinn reyndi að telja Reykvikingum
trú um, að lögunum væri fyrst og fremst beint
gegn Reykjavikurborg og með þeim væri nán-
ast verið að svipta borgina fjárhagslegu sjálf-
stæði. Nauðsynlegt var þvi að gripa fyrsta
tækifæri til að sanna þessa kenningu.
I þessu tafli virðist það ekki hafa skipt máli i
augum borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins,
eða þeirra, sem þar ráða ferðinni, hvort reyk-
viskir skattgreiðendur yrðu að borga 200
milljónum meira eða minna i útsvör og
fasteignagjöld.”
Kristján Benediktsson vék i þessu sambandi
að sérstöðu minnihlutaflokkanna. Honum fór-
ust orð um hana á þessa leið:
,,Borgarfulltrúar Alþýðuflokksins, Alþýðu-
bandalagsins, Framsóknarflokksins og
Samtakanna höfðu algjöra samstöðu um af-
greiðslu fjárhagsáætlunarinnar. Gerðu þeir
grein fyrir sameiginlegri afstöðu sinni i langri
og itarlegri bókun, þar sem m.a. var bent á:
að mjög mikið skorti á, að nægilegs
sparnaðar gæti i rekstri borgarinnar og þvi
verði skattheimtan óhóflega mikil,
að þrátt fyrir, að 380 milljónum hafi verið létt
af borgarsjóði vegna nýju tekjustofnalaganna,
lækki rekstrargjöld frá desemberáætlun aðeins
um 250 millj. króna. Rekstrargjöld hafi þvi
verið hækkuð um 130 millj. frá þvi i desember
sl.,
að framlag til eignaaukningar hafi frá
desemberáætlun verið hækkað um 85 millj. og
verði stærri hluta af tekjum borgarsjóðs varið
til framkvæmda en nokkru sinni áður i sögu
borgarinnar,
að sums staðar eru laun áætluð starfsmönn-
um, sem ekki fyrirfinnast,
að með þvi að auka framkvæmdaféð um 50%
frá árinu 1971 i stað 100% og viðhafa gætni i
allri meðferð fjármuna borgarinnar, hefði
mátt komast hjá að leggja 50% aukaálagið á
ibúðarhúsin og ibúðarhúsalóðirnar svo og að
innheimta útsvörin með álagi.”
Þannig færðu fulltrúar minnihlutaflokkanna
rök að þvi, að hægt hefði verið að auka
framkvæmdaféð um 50% án þess að nota
heimildina til að leggja 50% á fasteignagjald
ibúðarhúsnæðis og 10% á útsvörin. Þessi rök
tók ihaldsmeirihlutinn ekki til greina m.a.
vegna áróðurs Sjálfstæðismanna á Alþingi.
Þ.Þ.
Vladimir Alexeef aðmíráll:
Samkomulag um að
hindra árekstra á sjó
Verulegt spor í átt til batnandi sambúðar stórveldanna
Nixon ineð sovézkum leiðtogum. Viö hlið hans situr Podgorný
forseti, en fyrir aftan standa m.a. Breshneff og Kosygin.
Meðan Nixon forseti
dvaldist í Moskvu, voru
undirritaðir ýmsir samn-
ingar milli Bandarikj-
anna og Sovétríkjanna,
m.a. samningur um ráð-
stafanir til að útiloka
árekstra á hafinu. Einn
þeirra manna, sem unnu
að þessari samninga-
gerð, var Alexeef aðmír-
áll, sem er næstæðsti
maður i foringjaráði
rússneska flotans. Hann
hefur ritað eftirfarandi
grein fýrir APN um
þetta samkomulag:
VIÐ ÍBÚAR Sovétrikjanna
höfum þá trú, að vilji þjóða
Evrópulanda og þeirra afla á
Vesturlöndum, sem styðja
með raunhæfum aðgerðum
heilbrigða þróun mála á
meginlandinu, muni bera
sigurorð af formælendum
sjónarmiða hins kalda striðs.
Samt sem áður er góður vilji
og sameinað átak allra rikja
til að draga úr spennu i al-
þjóðamálum, m.a. málefnum
Evrópu, nauðsynlegt, eigi að
takast að koma á varanlegum
friði á jörðunni. Af þessum
sökum settust sovézkir full-
trúar fúslega andspænis
Bandarikjamönnum við
samningaborðið, en formaöur
bandarisku samninga-
nefndarinnar var John Warn-
er, einn af æðstu mönnum
Bandarikjaflota.
Eins og öllum er kunnugt,
lauk viðræðufundum þessum
svo, að undirritaður var
samningur milli rikisstjórna
Sovétrikjanna og Bandarikj-
anna um ráðstafanir til að
koma i veg fyrir árekstra á
hafinu eða yfir þvi. Var samn-
ingur þessi undirritaður i
Moskvu hinn 25. mai sl.
Þjóðir Sovétrikjanna eru
ekki i neinum vafa um að
gagnkvæmir samningar milli
Sovétmanna og Bandarikja-
manna á ýmsum mikilvægum
sviðum alþjóðamála geti ekki
einungis tryggt hagkvæmt
samstarf með margvislegu
móti, heldur og átt meirihátt-
ar þátt i varðveizlu friðar.
Með þetta i huga ber að
meta áðurnefndan samning.
VIÐ eigum að segja
hvaða áhrif samningurinn
muni hafa sérstaklega á gang
alþjóðamála á Miðjarðar-
hafssvæðinu, eða til dæmis
Atlantshafssvæðinu, nú eða
hvort hann muni draga úr
spennunni i samskiptum þjóða
i Evrópu, — þá er nauðsynlegt
að einfalda sjónarmið okkar
að þvi er varðar þessi vanda
mál. 1 þeirri einföidun er erfitt
að draga upp mynd i einstök-
um atriðum af ákvæðum
samnings þessa. Þess vegna
ætla ég að skýra fáein samn-
ingsatriðanna.
Hafa verður i huga, að i nú-
timaflota rikja á borð við
Sovétrikin og Bandarikin er
mikill fjöldi afarfullkominna
yfirborðs- og neðansjávar-
skipa og flugsveitir búnar
skæðustu vopnum. Þess vegna
geta vanhugsaðar aðgerðir og
ákvarðanir, sem jafnvel eru
teknar án ihugunar, haft i för
með sér alvarlegar afleiðing-
ar, og það fyrir alla aðila.
Miðjarðarhafið er, eins og
Atlantshafið, mjög fjölfarin
siglingaleið. Þar sigla um sjó
fjölmörg flutningaskip, rann-
sóknaskip og ýmsar fleytur
aðrar af ýmsu þjóðerni. Þess
vegna er afar brýnt að fjalla
um það vandamál, sem bundið
er tryggingu siglinga á höfum
úti, og ekki hvað sizt á þeim
hafsvæðum, sem næst liggja
Evrópu.
Ekkert var þvi eðlilegra en
að aðalathygli samningsaðila
beindist i viðræðunum að þeim
tillögum, sem ekki snertu á
neinn hátt hagsmuni þriðja
aðilans, annarra landa, með
öðrum orðum: tillögum, sem
vörðuðu siglingar skipa af öll-
um þjóðernum á úthöfunum.
Augljóst er, að margir vita
deili á þeim reglum, er gilda
um ferðir skipa og siglingu i
nálægð annarra skipa. Þessar
reglur eru kunnar sem al-
þjóðasamþykktir, er koma
eiga i veg fyrir árekstra á höf-
um úti. Þess vegna er ákvæð-
um samningsins, sem undir-
ritaður var i Moskvu, ætlað að
auka ábyrgð skipstjórnar-
manna á hersnekkjum með
hliðsjón af almennum reglum,
sem um siglingar gilda.
I SAMNINGNUM er kveðið
svo á, að aðilar geri ráðstaf-
anir til að sjóli.ðsforingjar við-
komandi landa virði fullkom-
lega bókstaf og anda þeirra al-
þjóðareglna, sem gilda og
koma eiga i veg fyrir árekstra
skipa á höfum úti, en þetta er
að sjálfsögðu mikilvægt atriði
i sambandi við það að hindra
meiriháttar hernaðarárekstra
— reyndar mikilvægt skilyrði
þessa.
Á vorum dögum eru herskip
oft á tiðum langtimum saman
viðsfjarri bækistöðvum sinum
og flotalægi, og þess vegna er
endurnýjun birgða skipanna á
höfum úti mjög þýðingarmikið
atriði i þessu sambandi. Ég
minntist á þetta atriði hér
vegna þess, að þeir eru ekki
margir i hópi almennings,
sem gera sér grein fyrir þvi,
að tilfærsla birgða og vista
milli skipa á höfum úti er ekki
auðveld, jafnvel þótt veður sé
gott og sjór kyrr. Hvernig til
tekst er ekki einungis kom-
ið undir hæfni og verklagni
skipverja, heidur lika, og ekki
siður þvi, að skip, sem leið
eiga um og hjá, hindri ekki
birgðaflutningana á einn eða
annan hátt. í samningnum er
gert ráð fyrir, að skip samn-
ingsaðila eigi að haga siglingu
sinni svo, að þau hindri á eng-
an hátt störf manna um borð i
skipunum, sem fram hjá er
siglt og ekki geta vikið úr vegi
vegna starfa skipverja við
birgðaflutningana.
AÐ OKKAR áliti er sam-
komulagið, sem náðist um að
banna ýmsar hættulegar að-
gerðir, sem alþjóðalög ná ekki
til, mjög mikilsvert. Þetta nær
fyrst og fremst til þess, að
óleyíilegt skal vera að miða
byssum eða beina flug-
skeytum, sprengjuvörpum
eða öðrum vopnum i áttina að
skipum hins aðilans, er fram
hjá sigla. Ljóst er, að slikar
aðgerðir geta leitt til gagnað-
gerða um borð i skipinu, sem
fyrir þessu verður, i sjálfs-
varnarskyni. Þá telst það
einnigtil hættul. aðgerða að
varpa einhverjum hlut i áttina
að skipi hins aðilans, sem
fram hjá siglir, og að nota
kastljós eða sterka ljósgjafa
til þess að lýsa upp brú skips,
hins aðilans á siglingu. Sl ikt
gæti aðeins blindað skip-
stjórnarmenn á vakt eða aðra
menn á skipinu, og þannig
hindrað stjórn skipsins.
1 UMRÆÐUNUM var mikið
rætt um vandamál i sambandi
við gagnkvæm samskipti her-
flugvéla eða flugvélar og skips
á úthöfunum. Ekki eru til
neinar almennt viðurkenndar
alþjóðareglur um þetta. Varð-
andi þetta atriði höfðu sendi-
nefndirnar einkum hliðsjón af
ákvæðum annarrar greingr
Genfarsamkomulagsins frá
1958 um úthöfin, þar sem sagt
er, að þegar flogið sé yfir út-
haf, skuli tekið tillit til réttar
annarra rikja til þess að njóta
frelsis á hafinu.
Ef flugvél flýgur lágt yfir
skip á hafi úti, skerðir það
stórlega frelsi skipsins til at-
hafna. Á undanförnum árum
hafa bandariskar herflugvélar
sveimað yfir skipum okkar og
skapað hættuástand, er hefði
getað haft i för með sér
hryggilegar afleiðingar. Báðir
aðilar hafa nú orðið sammála
um að ryðja úr vegi þessum
siglingahindrunum.
ÉG VIL LEGGJA áherzlu á,
að samkomulagið felur i sér
mörg fyrirmæli, sem
stjórnendur skipa og flugvéla
eru skyldugir til að fara eftir
Frh. á bls. 15