Tíminn - 14.07.1972, Side 1

IGNIS
UPPÞVOTTAVÉLAR
SIMI: 19294 SÍMI: 26660
V

156. tölublað — Föstudagur 14. júl! 1972 — 56. árgangur
kæli-
skápar:
RAFTÆKJADEILD
Hafnarstræti 23
Simar 18395 & 86500
v
„Skákhneyksli aldarinnar”
Fischer ófáanlegur til að tefla, Spasskí dæmd skákin og tvísýnt um framhaldið
Spasskf er seztur in 11 i bilinn eftir biðina á sviðinu i Laugardalshöllinni,
sýnilega langþreyttur á keipum áskurandans — eins og allir aðrir.
— Timamynd: GE.
ÞÓ—Reykjavik.
Nú er tvisýnl um framhald
..skákeinvigis aldarinnar”, þvi aö
Bobby Fischer inætti ekki til
leiks i gær, og var Spasski þvi
dæmdur sigurinn, eftir að
klukkan var búinn að ganga i I
klukkustund á Fischcr.
Laugardalshöllin var þéttsetin
áhorfendum, er skákin átti að
byrja kl. 17 i gær. Heimsmeistar-
inn Spasski var mættur rétt fyrir
kl. 17, og tók hann sér sæti við
skákborðið. A slaginu fimm, var
klukkan sett af stað, og ekki var
Fischer kominn. Eftir þvi sem
minúturnar liðu jókst spennan i
höllinni, og áhorfendur fóru að
gerast órólegir. — Allt i einu
heyrðist einhver hvisla að Fisch-
er kæmi fljótlega, þvi að lög
reglubill biði hans út við Hótel
Loftleiðir. Þá fréttist lika, að
Friðrik Ólafsson heföi farið út á
Loftleiðir til að telja Fischer á að
koma.
En allt kom fyrir ekki. Fischer
lét ekki sjá sig. Þegar klukku-
stund var liðin af leiktimanum,
gekk yfirdómarinn Lothar
Schmid fram á sviðiö og tilkynnti,
að Spasski hefði verið dæmdur
sigur i skákinni,— Hurfu þá allir á
braut úr Laugardalshöllinni, og
þegar Spasski gekk út i Bronco-
jeppann, sem hann hefur til um-
ráða, var hann þungur á svipinn
og langt frá þvi að vera sigur-
glaður.
Rétt upp úr kl. 5 þegar ljóst var,
að Fischer ætlaði ekki að láta sjá
sig, var komiö á beinu sambandi
við Loftleiðahótelið. Var talað við
lögfræðing og hjálparmenn
Fischers en ekkert gekk. Var þá
stungið upp á þvi, að Friörik
Ólafsson færi út á Hótel Loftleiðir
og reyndi að telja Fischer á að
koma.
Friðrik fór strax út á Loftleiöir,
og fór hann beint upp á herbergi
Fischers. Bankaði hann á dyr, og
Fischer spurði hver það væri.
Framhald á 3. siðu.
EINS ARS AFMÆLI
RlKISSTJÚRNARINNAR
i dag er eitt ár liöiö siðan
núverandi rikisstjórn
settist aö völdum. 14. júlí
1971 myndaði ólafur
Johannesson þá stjórn
þriggja flokka, sem siðan
hafa farið með völd í land-
inu.
Á þessum afmælisdegi
stjórnarinnar verður birt
reglugerð sú, sem sett
hefur verið um útfærslu
f iskveiðilögsögunnar í
fimmtiu sjómilur.
Á tíundu og elleftu síðu
blaðsins er viðtal við Ólaf
Jóhannesson forsætisráð-
herra.
ÞATTUR HÉRAÐSSÖGUNNAR MILLI ÞILS
OG VEGGJAR í GÖMLU HÚSI
Pétursborg hcitir hús á
Blönduósi i þeim hluta kaup-
túnsins, sem er innan Blöndu,
og stendur þar húsa næst ánni
frammi við sjávarkambinn.
Þetta hús er ekki allt, þar sem
það er séð. Það á sér leyndar-
dóm, að visu frekar forvitni-
legan en óttalegan, þvi að þaö
geymir milli þils og veggjar
næsta snaran þátt úr sögu
héraðsins.
Þetta hús var reist fyrir
niutiu árum, 1881-1882, er enn
voru ekki risnar nema örfáar
byggingar við ós Blöndu og
gömlu selstöðuverzlanirnar að
hreiðra þar um sig. Það var
lengi framan af verzlunarhús
Höpfnersverzlunar, og komst
siðan i eigu Evalds
Hemmerts, sem var
verzlunarstjóri Höpfners i
Höfðakaupstað og siðar á
Blönduósi.
Verzlunarbækur i stað tróðs
1 kringum 1930 keypti Pétur
Guðmundsson frá Hnjúkum
húsið, og af honum fékk það
nafnið, er það siðan ber:
Pétursborg. Hann fékk smið,
Björn Einarsson, frá Siðu til
þess að innrétta það til
ibúðar, hafði þar matsölu og
lét ferðamönnum i té gistingu.
Þá varð að einangra það, en á
þessum árum var venjan að
hafa reiðing, torf og mómold
að tróði i veggjum húsa —
jafnvel hey.
Evald Hemmert hafði lengi
búið i næsta húsi, þar sem
verið hafði bústaður
verzlunarstjóra Höpfners. og
hafði hann fram að þessum
tima geymt ókjörin öll af
gömlum verzlunarbókum og
verzlunarskjölum . Nú
hugkvæmdist mönnum að
nota verzlunarbækurnar, sem
margar voru býsna þykkar og
efnismiklar, til einangrunar.
Þær munu þó aðeins hafa
verið settar i suðurstafn
hússins.
Fjörutiu ár milli þils og
veggjar
Annað verra hefði getað
hent þessar bækur, þvi að
afganginum, smábókum og
skjölum, lét Hemmert sökkva
i brunn, sem enn sér votta
fyrir þarna skammt frá, og
ryðja mold yfir. Likur eru sem
sé til þess, að bækurnar, sem
notaðar voru eins og tróð til
einangrunar, séu að mestu
leyti óskemmdar, eða að
minnsta kosti litt skemmdar,
þarna á milli þils og veggjar i
stafninum. Er það til
sannindamerkis, að tekizt
hefur að ná þaöan nokkrum
bókum, sem órotnar eru,
nema yztu blöðin. En um
afdrif þess, sem i brunninn
fór, þarf ekki að spyrja.
Ómetanlegar heimildir um
hagsögu Ilúnaþings __
Núverandi eigendur þessa
húss eru Jósafat Sigvaldason
og Óskar Jóhannesson, frá
Fagranesi, og er það i suður
endanum, eignarhluta
Ósk^rs, sem bækurnar eru.
Þeirn hefur lengi verið
kunnugt um þessar bækur
þarna. Aftur á móti eru þeir
allir látnir, er gerst máttu um
þetta vita: Pétur frá Hnjúk-
um, sem lét breyta húsinu,
Björn frá Siðu og varðveizlu-
maður bókanna um langan
tima, Evald Hemmert.
Eigi að siður má ganga að
þvi visu, að bak við þilin i
Pétursborg leynist aragrúi
bóka, sem hefur að geyma
ómetanlega vitneskju um
viðskiptavenjur, kjör og
lifnaðarhætti Húnvetninga á
verzlunarsvæði Blönduóss,
sennilega bæði fyrir og eftir
aldamót. Þar er það skráð,
hvað þeir tóku út i Höpfners-
verzlun og hvað þeir lögðu inn,
og af þvi má ráða, hvernig
efnahagur þeirra hefur verið,
hvernig matvenjum hefur
verið háttað á heimilum
þeirra og margt annað, sem
mun þykja þeim mun fýsi-
legra að vita sem lengra liður
fram,jafnt þeirra, sem góðum
efnum voru búnir, sem hinna,
er börðust i bökkum.
Þarna eru með öörum
orðum fólgnar hinar
dýrmætustu heimildir um
hagsögu héraðsins.
J.H.
Sýnishorn úr verzlunarbók, sem Jósafat Sigvaldason I Pétursborg náði úr stafni hússins:
Hluti af viðskiptareikningi / Arna á Geitaskarði hjá Höpfnersverzíun árið 1902.