Tíminn - 16.07.1972, Blaðsíða 12

12L
TÍMINN
Sunnudagur 16. júli 1972
SÉHA BJÖRN O. BJÖRNSSON
— skegglaus er hann ekki vitund
likur Hemingway.
forgörðum hreiður, sem
maríuerla hafði gert sér við
kirkjuburstina. bessi maður
var Andrés Eyjólfsson i Siðu-
múla.
Sjálfa kirkjuna var búið að
reisa, en turninn vantaði á
hana. Um vorið þegar það
skyldi gert, uppgötvaöist
hreiður maríuerlunnar. And-
rés var fljótur til úrskurðar:
Þaö kom ekki til mála, að viö
neinu væri hreyft á meðan það
gat verið búskap meriuerl-
unnar til baga. Það var turni
æðra, að hún nyti friðhelgi og
kæmi ungum sinum farsæl-
lega á flug. Hún var fugl i full-
um, órjúfanlegum griðum.
Þess eru reyndar líka mörg
dæmi, þótt ekki séu tilgreind
hér, aö hólmar eru skildir eftir
við plægingu, af þvi að fuglar
eiga sér þar hreiður, og eink-
um mun oft koma fyrir við
skurðagerð, að vikið er frá
fyrirætlunum vegna fugla á
hreiðri — sveigt frá fyrir-
hugaðri stefnu skurða og þar
fram eftir götunum. Má þar
nefna, að fyrir fáum árum
áttu jaðrakanar hreiður fast
við skurð, er grafinn var gegn-
um mýri i Bæjarsveit. Þar
mátti hliðra til með þvi móti
að setja allan ruðninginn upp
á hinn bakkann. öllum til
ánægju, er við þetta voru riðn-
ir, komu jaðrakanarnir ung-
um sinum upp.
Guð og allar vættir landsins
hljóta að meta svona hugul-
semi, ekki siður en það, sem
hrafninum er gott gert. En
einkum og sér i lagi ber verkið
sjálft i sér það endurgjald,
sem er meira en þess virði, er
til er kostað: Sem sé hugar-
yndi og þolanlega samvizku.
Gagnorðar mannlýsingar, Hemingway í
Reykjavík, hreiður við kirkjuburst
Sumum mönnum finnst þeir
hafa' himin höndum tekið, ef
þeir eignast fiðrildi, kuðung
eða stein, sem gerir safnið
þeirra fjölskrúðugra og fyllra.
Aðrir fara mjúkum og ástúð-
Iegum höndum um gamlar og
fágætar bækur, líkt og þeir
strjúki kinn elskaðrar unn-
ustu. Mér þykir ósköp gott,
þegar mér er miðlað efni, sem
á heima i þessum þætti, eða
bent á hugsanlegan efnivið.
Svona eru áhugamái mann-
anna margvisleg — og þó
miklu fjölþættari en sagt verð-
ur I þeim orðum, sem hér
rúmast.
En þetta verður að nægja
sem inngangur að þvi, sem á
borð verður borið þennan dag-
inn.
Um athyglisgáfu
og gagnorða frásögn
Alkunn er frásögn Laxdælu-
höfundar af þvi, er Þorgils
Hölluson fór að Helga Harð-
beinssyni og leyndist með
flokk sinn i grennd við seliö i
Sarpi i Skorradal.Smalamað-
ur Helga sá, hvar þeir vestan-
mennirnir sátu að dögurði i
skóginum og lýsti hverjum
einum nákvæmlega fyrir hús-
bónda sínum.
Undir lok heimsstyrjaldar-
innar siðari skrifaði Kristleif-
ur Þorsteinsson á Stóra-
Kroppi, þá nálægt niræðu, lýs-
ingu á kirkjudegi i Reykholti á
árunum kringum 1870. Sagði
hann, hvar hver og einn hafði
sæti i kirkjunni og lýsti þeim
að ásýnd og klæðaburði eins
og smalamaðurinn I Laxdælu,
og sagði auk þess skil á lyndis-
einkunn þeirra, að minnsta
kosti sumra hverra.
Að undanförnu hefur margt
verið rætt um skákeinvigið,
sem hér loks hófst eftir langt
þóf og leiðindaþref. Um þaö
hafa verið fundir miklir og
strangir, þar sem bæði koma
við sögu heimsfrægir menn út-
lendir og forystumenn islenzk-
ir i skákiþróttinni. Skyldi ein-
hver ungur maður, sem sat
álengdar, vera gæddur þeirri
athyglisgáfu og svo traustu
minni, að hann geti farið i
þessa slóð, rakið hvar hver sat
og lýst honum á glöggan og
eftirminnilegan hátt að ára-
tugum liðnum?
Hver veit? Það komast þeir
að raun um, sem ofan moldar
verða á 21. öldinni.
Hemingway
endurbor-
inn i nokkra daga
Sú var tiðin, að Ernest
Hemingway var á hvers
manns vörum. Andlit hans
kom fólki næsta kunnuglega
fyrir sjónir, þvi að oft og viða
birtust af honum myndir. Nú
hefur maður um skeið lifað
statt og stöðugt i þeirri trú, að
hann væri dauður og dottinn
upp fyrir (nema hvað verk
hans lifa náttúrlega — þaö
kæmi hundur i skáldin, ef litið
væri fram hjá þvi). Svikult
minni segir, að hann hafi
geispað golunni fyrir tiu til tólf
árum.
ANDRÉS EYJÓLFSSON
— Siöumúlabóndinn, sem
frestaði turnbyggingunni.
Þess vegna kann einhverj-
um að hafa brugðið hálfvegis i
brún, þegar hann snarast ljós-
lifandi inn um dyr i Reykjavfk
með snöggklippt skeggið, ná-
kvæmlega eins og við sáum
hann á myndunum i blöðunum
hér á árunum. Og svo kynnir
sig — á islenzku: Má ég nefna
nafn mitt — Ernest Heming-
way. Þá fór ég nú fyrst að
klóra mér i höfðinu.
En biðum við: Við nána að-
gæzlu kom i ljós, að bak við
Hemingway-skeggið leyndist
séra Björn 0. Björnsson, sem
gerði sér það til gamans að
kynna sig á þennan veg eftir
siendurtekin ummæli kunn-
ingjanna, sem ekki komast
hjá að sjá, hversu nauðalfkir
mennirnir eru.
En avi, avi! Þegar ljós-
myndarinn var búinn að setja
úrvalsfilmu i myndavélina
sina núna einn daginn i vik-
unni og ætlaði að mynda hinn
endurborna Hemingway, svo
að allir mættu sjá, að þetta,
sem hér hefur verið sagt, er
ekki bara spaug, þá var séra
Björn sléttrakaður.
Svona er að bregða ekki
nógu fljótt viö: Hann haföi
rakað sig daginn áður, þvi að
hann hafði komizt að raun um,
að það er dálitiö þreytandi tií
lengdar að láta alla hafa orð á
hinu sama, hvenær sem kunn-
ingja er mætt, auk allra hinna,
sem sneru sér við á götunni til
þess að stara á manninn. Og
þó að gaman geti verið að
sliku svona snöggvast, þá er
það ekki skemmtilegt til lang-
frama.
Þess vegna er það lika, að
margir verða þreyttir á
frægöinni, enda þótt þeir hafi i
eina tið keppt eftir henni.
Mariuerluhreiðrið og
kirkjuturninn i
Siðumúla
Fornt máltak segir, að guð
borgi fyrir hrafninn, og það er
gömul og gróin trú, að þeim
hefnist, er niðast á þeim, sem
ekki fá vörnum við komið,
hvort heldur það eru menn eða
dýr, sem verða fyrir barðinu á
þeim. Að leika grátt við minni
mátt er að minnsta kosti órækt
merki um ógiftusamlegan
farm manna i sinni andlegu
lest.
Sem betur fer hafa margir
tileinkað sér næma, rótgróna
tillitssemi við það, sem lifir og
hrærist i kringum þá, og slfkir
menn horfa ekki i það, þótt
slik tillitssemi valdi þvi, að
þeir verða að vikja frá fyrir-
ætlunum sinum eða breyta
þeim, sér til baga og
kostnaðarauka á stundum.
Björn rithöfundur Blöndal i
Laugarholti er um þessar
mundiraðlesa bók sina, Ham-
ingjudaga, i útvarpið. Þar
sagði á dögunum frá kirkju-
bónda i Borgarfirði, sem hætti
við að reisa turn á kirkjuna
sökum þess, að þá hefði farið
KRISTLEIFUR
ÞORSTEINSSON
— hver verður jafnlangminnug-
ur og hann árið 2040?
!$SAugiysingadeild
Hittumst í kaupféíagínu
MEÐ VEIZLU
í FARANGRINUM