Tíminn - 20.07.1972, Blaðsíða 7

Fimmtudagur. 20. júli 1972
TÍMINN
7
Vii
Ctgefandi: Framsóknarflokkurinn
: Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: l»ór-
: arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson.S:
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsbiaðs Timans).|::::
: Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisiason,. Ritstjórnarskrif-;::
stofur í Edduhúsinu við Lindargötu, símar 18300-18306.|:|:
Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiðsiusfmi 12323 — auglýs-:|::
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurisimi 18300. Áskriftargjald::::
225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-i;:,
takið. Blaðaprent h.f.
Orkumálin nyrðra
Nokkur ágreiningur hefur nú risið um þá
ákvörðun að hefja nú þegar lagningu raflinu
frá Skagafirði til Akureyrar og samtengja
þannig rafveitukerfi vestur- og austurhluta
Norðurlands. Ýmsir áhrifamenn á Norðurlandi
vestra telja, að skynsamlegra hefði verið að
tengja Skeiðfossvirkjun við veitukerfi Skaga-
fjarðar og leggja i nokkra stækkun Skeiðfoss-
virkjunar.
Það er yfirlýst stefna rikisstjórnar Ólafs Jó-
hannessonar að tengja saman orkuveitukerfi
landsins, m.a. með þvi að leggja linu frá orku-
verunum á Suðurlandi til Norðurlands. Það á
að tryggja betri nýtingu raforkunnar, jafna
möguleikana til uppbyggingar iðnaðar um land
allt og gefa svigrúm til að ráðast i hagkvæm-
ustu stórvirkjanir, er myndu fullnægja þörfun-
um landið um kring.
Almennt munu menn sammála um, þegar
horft er til framtiðar, að þessi hljóti að verða
hagkvæmust lausn i raforkumálum þjóðarinn-
ar, og skapa þegnunum mest jafnrétti i orku-
málum.
Virkjunarrannsóknir i heild eru enn of
skammt á veg komnar til þess að unnt sé að
setja upp skynsamlega framkvæmdaáætlun i
orkumálum þjóðarinnar til langs tima. Rann-
sóknum á virkjunaraðstöðu og hagkvæmni
orkuvers i Jökulsá eystri er t.d. ekki nægj-
anlega langt komið enn, hvað þá athuganir á
öðrum möguleikum til stórvirkjana, sem til
umræðu hafa verið.
Linulagning frá orkuverunum á Suðurlandi
til Norðurlands hlýtur að taka sinn tima, en
orkuskortur er fyrirsjáanlegur á Norðurlandi.
Úr honum þarf þvi að bæta með skammtima-
lausn. Það er um þessa skammtimalausn, sem
skoðanir manna skiptast.
Linulögnin frá Skagafirði til Eyjafjarðar
fellur vissulega að þeirri heildarstefnu i orku-
málum landsins, sem rikisstjórnin hefur
markað. En ekki er nema eðlilegt að menn
deili um réttmæti þess, að ráðast i hana núna i
stað þess að tengja orkuveitukerfi Skagafjarð-
ar við Skeiðfossvirkjun, vegna óvissunnar um
Laxá.
Á ráðstefnu SUF á Sauðárkróki um siðustu
helgi sagði Ólafur Jóhannesson, forsætisráð-
herra, að samtenging orkuveitukerfanna á
Norðurlandi og milli Norður- og Suðurlands,
væri það, sem koma skyldi. Lina að sunnan
yrði margföld trygging og hún myndi skapa
svo mikla möguleika fyrir Norðurland, að fá-
vislegt. væri að hafna henni. Forsætisráðherra
sagði, að höfuðatriði væri að ráðast i sem hag-
kvæmastar stórvirkjanir, er gætu þjónað öllu
landinu með samtengingu veitukerfisins. Það
væri algert aukaatriði, hvar orkuverið væri, ef
raforkuþörfinni væri fullnægt um land allt. En
varðandi þá skammtimalausn, sem nú væri
um rætt, hefði hann talið skynsamlegra að
tengja Skagaf jörð við Skeiðfossvirkjun, en biða
um nokkurt skeið með lagningu linu frá Skaga-
firði til orkuveitusvæðis Laxár.Jafnframt lagði
hann áherzlu á, að rannsóknum á virkjunar-
möguleikum Jökulsár eystri yrði hraðað sem
kostur væri.
T.K.
ERLENT YFIRLIT
Eagleton nýtur fylgis verka-
lýðsleiðtoga og katólskra
Því er spáð, að hann muni duga McGovern vel
HVER sem úrslit forseta-
kosninganna i Bandarikjunum
verða, er ekki óliklegt, að
amerisk blöðeigi eftir að
velja George McGovern
mann ársins 1972. Enginn
stjórnmálamaður hefur komið
meira á óvart á árinu en hann,
eða er liklegur til að gera það.
Um siðustu áramót sýndu
skoðanakannanir, að hann
hafði einna minnst fylgi þeirra
forsetaefna demókrata, sem
talað var um i alvöru. Engum
hinna Jsekktari blaðamanna
Bandarikjanna kom þá til
hugar, að hann ætti eftir að
verða frambjóðandi demó-
krata. McGovern hefur nú
ómerkt allar skoðanakannanir
og spádóma frá þeim tima og
þessvegna sakar það hann nú
miklu minna en ella, þótt
skoðanakannanir séu
andstæðar honum i sambandi
við forsetakosningarnar i
haust. Ráðunautar hans segja,
að þeir geri ráð fyrir, að hann
verði búinn að jafna metin um
miðjan október og eftir það
fari hann fram úr Nixon, en
kosningarnar fara fram i
byrjun nóvember. Vandinn sé
ekki sizt sá, að fara ekki of
fljótt fram úr Nixon.
EN McGovern hefur komið
á óvart á margan annan hátt
en að vera sigursæll i sam-
keppninni hjá demókrötum.
Hann kom m.a. á óvart, þegar
hann valdi varaforsetaefni
demókrata, en venjulega
ræður sá, sem hefur hlotið
útnefningu sem forsetaefni
flokks, hvert varaforsetaefnið
verður. Þennan rétt notaði
McGovern sér. Margir höfðu
verið tilnefndir sem varafor-
setaefni, en val McGoverns
féll að lokum á mann, sem
ekki hafði verið neitt nefndur i
þessu sambandi fyrr en á
allra siðustu stundu.
Blaöadómar benda til, að
þetta val McGoverns hafi
tekizt furðu vel.
Val McGoverns féll á
Thomas Francis Eagleton,
öldungadeildarþingmann frá
Missouri. Árið 1944 völdu
demókratar einnig öldunga-
deildarþingmann frá
Missouri, Harry S. Truman,
sem varaforsetaefni þeirra.
Hann varð siðar einn af
þekktustu forsetum Banda-
rikjanna.
THOMAS Francis Eagleton
er meðal yngstu þingmanna i
öldungadeild Bandarikjanna,
fæddur 4. september 1929.
Faðir hans var þekktur
lögfræðingur i St. Louis. Segja
má, að uppeldi Eagletons hafi
snemma beinzt að þvi að
undirbúa hann undir þátttöku i
stjórnmálum. Ef til vill rekur
það að einhverju leyti rætur til
þess, að faðir hans var tals-
vert pólitiskur og reyndi einu
sinni að ná kosningu sem
borgarstjóri i St. Louis.
Þegar Eagleton var á ellefta
ári, fór hann með föður sinum
á flokksþing republikana, en
þeir urðu báðir vonsviknir þar
og gengu eftir það i flokk
demókrata. Þegar Eagleton
var 16 ára fór faðir hans með
hann til Fulton til að hlusta á
Winston Churchill, en þar
flutti hann hina frægu ræðu,
þegar hann likti landamærum
milli austurs og vesturs i
Evropu við járntjald, en það
orð hefur verið notað fram á
þennan dag. Eftir að hafa
lokið menntaskólanámi,
settist Eagleton i lagadeild
Harvardháskóla og lauk
þaöan prófi 1953. A námsárum
sinum fylgdist hannn vel með
stjórnmálum og gerði sér m.a.
sérstakt far um að fylgjast
með baráttu Adlai Stevensons
i forsetakosningunum 1952.
Það er sammerkt um þá
McGovern og Eagleton, að
þeir voru báðir á þessum tima
miklir aðdáendur Stevensons.
EFTIR að hafa lokið prófinu
við lagadeild Harvardháskóla,
hélt Eagleton heimleiðis og
hóf lögfræðistörf i St. Louis.
Jafnframt hóf hann þátttöku i
stjórnmálum af verulegu
kappi. Hann var kjörinn sak-
sóknari i St. Louis 1956 og
fjórum árum siðar var hann
kjörinn rikissaksóknari eða
dómsmálaráðherra i
Missouri. Hann er yngsti
maðurinn, sem hefur gegnt
þvi embætti. Arið 1964 var
hann svo kosinn vararikis-
stjóri i Missouri og 1968 setti
hann markið ekki lægra en að
feta i fótspor Trumans og
verða annar af öldunga-
deildarþingmönnum
Missouris. Þrir menn kepptu i
prófkjörinu. Eagleton fékk
37% atkvæðanna og nægði það
honum til að sigra Long, sem
var fráfarandi öldunga-
deildarþingmaður. Hann
sigraði svo frambjóðanda
repúblikana i sjálfum
kosningunum með 37 þús.
atkvæðamun.
ÞÓTT Eagleton hafi ekki
setið nema fjögur ár i
öldungadeildinni, hefur hann
vakið þar verulega athygli, en
ungir menn eiga þar oft erfitt
uppdráttar. Hann hefur verið
harður andstæðingur
Vietnamstyrjaldarinnar, enda
lagði hann mikla áherzlu á
andstöðu sina viö hana, er
hann keppti um öldunga-
deildarþingsætið. Hann hefur
þótt mjög umbótasinnaður i
innanlandsmálum og jafnvel
talinn róttæk ari en
McGovern á mörgum sviðum.
Þetta hefur þó ekki aflað
honum verulegrar mótspyrnu,
þvi að Eagleton hefur lag á að
halda svo á málum, að hann
egnir menn ekki til harðrar
mótspyrnu. Hann er sagður
sérlega þægilegurog glaðvær i
umgengni og kann vel að haga
orðum eftir umhverfi sinu.
Ræðumaður þykir hann góður
og er það spá þeirra, sem
þekkja hann, að hann muni
reynast McGovern vel i
kosningabaráltunni. Ástæðan
til þess, að McGovern valdi
hann sem meðframbjóðanda
sinn er sögð einkum sú, að
hann er vel látinn af leiðtogum
verkalýðshreyfingarinnar, en
það er McGovern ekki. Þá er
Eagleton kalólskur og þykir
það liklegt til að afla
McGove'rn fylgi katólskra
kjósenda.
Þegar Eagleton tók við
útnefningunni á flokksþinginu,
sagðist hann gera sér vel grein
fyrir þvi, hve mikilvægt
embætti varaforsetans væri
og hann myndi þvi ekki nota
það, ef það félli i hans hlut, til
að vekja auknar deilur og
varpa auri á andstæöinga.
Eagleton átti hér við Agnew
varaforseta, sem er þekktur
fyrir ósanngjarnan og óvægi-
legan málflutning.
Standi Eagleton sig vel i
kosningabaráttunni, á hann
vafalaust eftir að koma meira
við sögu, þótt honum heppnist
ekki aö veröa varaforseti i
þetta sinn.
Þ.Þ.
Eagleton og McGovern á flokksþinginu eftir að Eagleton hefur veriö kjörinn varaforseti