Tíminn - 21.07.1972, Blaðsíða 3
Föstudagur. 21. júli 1972 TÍMINN 3
Friðrik Ólafsson skrifar
um fimmtu skákina
8. —, e5
9. d5
Hv: Spasski.
Sv: Fischer.
Nimzoindversk vörn.
1. d4.
Þetta var einnig upphafs-
leikurinn i 1. og 3. skákinni.
Spasski vill greinilega láta
reyna á drottningarpeðs-
byrjunina, þrátt fyrir tapiö i 3.
skákinni.
1. —, Rf6
2. c4, e6
3. Rc3,
1 fyrsta skipti býöur Spasski
upp á nimzo-indverska vörn. I
hinum skákunum báöum lék
hann að bragði 3. Rf3.
3. —, Bb4
Þessi leikur markar upphaf
nimzo-indverskrar varnar.
4. Rf3
Þeir sem gjörþekkja nimzo-
indverska vörn, telja varleg-
ast fyrir hvit að leika hér 4.e3
sem gefur möguleika á
sveigjanlegri taflmennsku.
4. —, c5
5. e3, Rc6
6. Bd3, Bxc3 +
Fischer velur hér afbrigði,
sem þýzki stórmeistarinn,
Hubner hefur gert vinsælt á
siðustu árum. Hugmyndin er
að fresta hrókeringu, þar til
séð verður hvar aðalátökin
eiga sér stað. Svartur getur þá
eftir atvikum hrókerað langt
ef kóngurinn er öruggari þeim
megin en á þann hátt hafa
einmitt margar skákir teflzt
þar sem þessu afbrigði er
beitt. Fyrst efnir svartur til
átaka af miðborðinu, en reynir
siðan að hindra kóngssóknar-
áform hvits.
7. bxBc3 d6
8. e4
8. Rd2 kemur einnig sterk-
lega til greina, en á þann hátt
tefldust m.a. skákirnar
Taimanov—Hubner i Mallorca
1970 og Friðrik-Anderson i
Reykjavikurmótinu 1972.
Hlutverk leiksins er að við-
halda spennunni á miðborð-
inu.
ET-Reykjavik
Fimmta einvigisskákin var
tefld i gærkvöldi. Fischer hélt
uppteknum hætti og mætti of
seint að taflborðinu, en það virtist
þó ekki há honum. Skákin varð
fljótlega nokkuð flókin og var
erfitt að meta skákstöðuna.
Spasski eyddi miklum tima
framan af og lenti þvi i tima-
hraki, er á leið.
Að loknum 20 leikjum fór að
siga á ógæfuhliðina fyrir heims-
meistarann. Taflstaða hans varð
þröng og Fischer notfærði sér það
með þvi að styrkja stöðu sina. i
23. leik bauð áskorandinn upp á
uppskipti á hrókum, scm heims-
meistarinn þáði. Við það skýrðist
staðan og i ljós kom, að Fischer
stóð mun betur.
i 27. leik geröust þó ósköpin.
Heimsmeistaranum sjálfum yfir-
sást og lék illilega af sér: Dc2.
Fischer var að sjálfsögðu ekki
lengi að notfæra sér þetta og lék:
Bxa4. Við það var staða Spasskis
gjörsamlega hrunin og skákin þvi
gjörtöpuð. Stuttu seinna birtist á
Úr þvi aö hvitur var búinn
að leika 33^e4 i 8. leik, er
naumast uní annan leik að
ræða. Miðborðsstaðan er nú
algjörlega föst og óhreyfanleg
og átökin berast út á kóngs-
vænginn.
9. —, Re7
Áður fyrr var jafnan leikið
9. —, Ra5, sem þótti ekki svara
kröfum stöðunnar. Hilbner
endurlifgaði afbrigðið með þvi
að leika 9. —, Re7, og riddar-
inn finnur sér vettvang á
kóngsvængnum, þar sem
átökin munu standa.
10. Rh4
Skarpari leik er ekki að
finna i þessari stöðu. 10. g3
hefur ekki gefið góða raun,
eins og nokkrar skákir i
Beverwijk-mótinu 1971 gefa til
kynna og má þar taka sem
dæmi skákina Najdorf-
Hvíbner, sem tefldist á eftir-
farandi hátt: 10. g3, h6 11.
Rh4, g5. 12. Rg2, Da5. 13. Db3,
Bh3. 14. 0-0, 0-0-0 og svartur
náði undirtökunum smám
saman.
10. —, h6
11. f4! ?
Fram að þessu hafa báðir
teflendur haldið sig innan
ramma „teoriunnar” en
Spasski bryddar hér upp á
nýjum leik i stöðunni. Hann
hugsaði sig mjög lengi um
þennan leik og tel ég varla
vafa leika á þvi, að hann er
árangurinn af hugarstarfi
Spasski’s yfir borðinu. Leikur-
inn felur i sér mannsfórn, sem
Fischer afræður að hafna.
11. —, Rg6 !
Fischer ákvað eftir nokkra
umhugsun að visa mannsfórn-
inni á bug, enda mundi hún
reynast mjög hættuleg. Lik-
legt framhald gæti orðið: 11.
—, exf4 12. Bxf4, g5 13. e5, Rg4
14. e6!, Rf6 15. Bg3! og staða
svarts er iskyggileg. Aðrar
leiðir koma að sjálfsögðu til
sjónvarpsskerminum: „Hvitur
gefst upp.”.
Eftir þennan (e.t.v. ódýra)
sigur Fischer, er staðan jöfn i
heimsmeistaraeinviginu: 2 1/2
vinningur gegn 2 1/2.
Gangur skákarinnar
Spasski lék í byrjun
drottningarpeðinu fram um tvo
reiti — sami leikur og i hinum
tveimur skákunum, þar sem hann
stýrði hvitu mönnunum. Upp kom
Nimzó-indversk vörn, eins og i
lstu einvigisskákinni. Fyrstu 10
leikirnir voru skv. „teoriu” —
Spasski fékk þó tvipeð á
drottningarvæng, sem óneitan-
lega virkaði sem veikleiki.
t 11. leik tefldi Spasski f-peðinu
fram um tvo reiti — vissulega
djarfur leikur — en hann gaf
heimsmeistaranum nokkuð
rýmri stöðu.
Miðtaflstaðan varð nokkuð
flókin og erfitt fyrir „leikmenri"
að vega hana og meta. Báðir
aðilar gáfu þó höggstað á sér og
greina en þær viröast einnig
hagstæðar hviti.
12. Rxg6, fxg6
13. fxe5
Hinn möguleikinn var 13. 0-
0, sem breytir ekki miklu um
gang skákarinnar. Hvitur
kemst ekki hjá þvi til lengdar
að stofna til uppskipta á e5.
13. —, dxe5
14. Be3, b(í
15. 0-0, 0-0
Það var vist kominn timi til
að huga að öryggi biessaðra
kónganna.
16. a4
Við skulum doka við um
stund og virða fyrir okkur
stöðuna.
Hvitur ræður yfir biskupa-
parinu, sem undir flestum
kringumstæðum er talið hag-
ræði en sá er gallinn á gjöf
Njarðar að staðan er full lokuð
til að það fái notið sin. Hviti
biskupinn á d3 er fangi sinna
eigin peða og kollega hans á e3
er ekki miklu betur settur, þvi
að hann steytir alls staðar á
varnargarði svörtu peðanna.
Af þessum sökum er hvitur
dæmdur til aðgerðarleysis og
talar það sinu máli um næstu
leiki hans. Svarta taflið er á
hinn bóginn miklu liðlegra og
athafnafrelsi svörtu mann-
anna að mestu óhindrað.
Biskupinn er t.d. með hvita
peðið á a4 i skotmáli en getur
auk þess tekið þátt i átökum á
hinum vængnum. Svarti ridd-
arinn er einnig frjáls og
óbundinn og er raunverulega
lykilmaður svarts i stöðunni,
eins og framvinda skákarinn-
ar ber með sér. Það fer þvi
varla á milli mála, að svartur
hefur undirtökin i stöðunni og
ræður atburðarásinni.
Spurningin er aðeins sú, hvort
þessir stöðuyfirburðir hans
séu afgerandi, en það leiðir
framhald skákarinnar i ljós.
16. —, a5
Hindrar allar frekari að-
gerðir hvits á drottningar-
vængnum.
17. Hbl, Bd7
18. Hb2, IIb8
höfðu jafnframt sóknarmögu-
leika. (Timinn var Fischer mjög i
hag á þessu timabili, i fyrstu 18
leikina notaði hann aðeins 35 min.
á móti tæpum 90 min Spasskis)
Þegar á skákina leiö lokaðist
skákstaða Spasskis —en að sama
skapi varð rýmra um stöðu
Fischers. Uppskipti á hrókum ein
földuðu stöðuna nokkuð, þótt
linurnar væru hvergi nærri
skýrar. Eftir 25 leiki hafði
Fischer nokkru betur að sögn
Friðriks Ólafssonar.
Tveim leikjum seinna kom þó i
ijós að yfirburðir Fischers voru
algjörir. 1 26. leik sótti hann fram
með riddara til f4 og setti á
drottningu Spasskis. Heims-
mcistarinn varð þvi að
forða henni og gerði það vissu-
lega! Lék hann drottningunni til
c2, en kvað um leið upp dauða-
dóminn yfir sér i þessari viður-
cign. Askorandinn var ekki seinn
á sér og drap a-peð and-
stæðingsins með biskup sinum.
Kom þaðsýnilega sem reiðarslag
yfir Spasski og gaf hann honum
19. Hbf2,
Þessi tvöföldun hvitu hrók
anna á f-línunni leiðir einungis
til uppskipta á hrókum, sem
opinberar enn betur veikleika
hvitu stöðunnar. Til greina
kom að stefna sameinuðum
mætti hvitu hrókanna að veik-
leikanum á b6.
19. —, De7
20. Bc2, g5
Liður i áætlun, sem miðar
að þvi að koma svörtu drottn-
ingunni i ógnandi aðstöðu á g6.
21. Bd2, DeS
22. Bel,
Siðustu 3 leikir hvits leiða
það i ljós hversu litið hann get-
ur aðhafst. Hann hlýtur að
biða átekta og sjá hvað svart-
ur ætlast fyrir.
22. —. Dg6
23. Dd3, Rh5
Riddarinn fer nú að láta að
sér kveða. Það er hann sem
fullkomnar verkið.
24. HxH + , HxH
25. HxH + , KxH
26. Bdl, Rf t
27. I)c2 ??
Hroðalegur afleikur i erfiðri
stöðu. Nauðsynlegt var 27.
Dbl. Næsti leikur svarts kom
heimsmeistaranum algjör-
lega i opna skjöidu.
ABCDEFGH
27. —, Bxal !
Heimsmeistarinn gafst upp
enda staðan algjörlega von-
laus. Eftir 28. Dxa4, Dxe4 get-
ur hann ekki varizt öllum
þeim hótunum sem að steðja.
F.Ó.
skákina eftir stuttan
umhugsunartima, enda staðan i
moium (sjá skýringar F.Ó.)
Drottningarleikurinn var
hreinn afleikur, þvi að ýmsir
aðrir heppilegri leikir komu til
grcina (I)e3,Df3 eða Dbl.) Tima-
hrak hefur cflaust ráðið nokkru
um afleikinn (28 min á 13 leiki)
en aldrie fást fullnægjandi skýr-
ingar á þessum mistökum
heimsmeistarans, nema að
honum
Hitt skiptir máli i þessu sam-
bandi, að Fischer tefldi mjög vel
og stóð i raun mun betur að vigi,
þólt fyrrnefndur afleikur hefði
ekki komið til.
Snúum okkur þá að hinni
„veraldlegu” hlið einvigisins:
Meö sex bréf í vasanum!
Rétt eftir hádegið i gær rakst ég
á Guðmund G. Þórarinsson og
Guðmund Einarsson, verk-
fræðing, i anddyri Loftleiða-
hótelsins. Guðmundur (forseti) er
Framhald á bls. 19
Enn um
sameiningarmál
Theódór Norðkvist skrifar
forsíðugrein i siðasta tölublað
isfirðings, blað Framsóknar-
manna i Vestfjarðakjördæmi,
um „sameiningarmálið" og
starfsemi Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri marina á isa-
firði. Grein Theódórs er svo-
hljóðandi:
„Að frumkvæði Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna
standa nú yfir samningavið-
ræður um myndun meirihluta
i bæjarstjórn isafjarðar milli
Sjálfstæðisflokks, Alþýðufl. og
SFV. Út af fyrir sig er ekki
nema gott eitt um það að
segja, ef takast má að mynda
ábyrgan meirihluta innan
bæjarstjórnarinnar, og þvi er
ekki að neita,að vöntun sam-
stæðs meirihluta og skortur á
nægjanlcgum undirbúningi
hcfur um of rikt við nicðferð
og afgreiðslu margra mikil-
vægra niála það sem af er
kjörtimahilsins. Hitt kann að
vcfjast fyrir mörgum, að
flokkur, scm hefur það að yfir-
lýstu lakmarki að sameina
alla vinstri inenn i einum
flokki, skuli ganga fram fyrir
skjöldu i að afhenda Sjálf-
starilisflokknuin meirihluta-
vald i isfirzkum bæjarmálum.
i siðustu bæjarstjórnar-
kosningum buðu Samtökin
fram i fyrsta sinn og unnu um-
talsverðan sigur. Kosninga-
barátta þcirra bar keim af al-
þekktu auglýsingabragði bis-
nessfy rirtækis i Reykjavik:
„Viltu breyta, þarftu að
bæta." Það átti að brcyta is-
len/.ku flokkakerfi og bæta is-
len/.ka pólitik. Ekki skal
lagður dómur á það,hvcrnig
siðbótin i pólitikinni hefur tek-
i/.t hjá þeim, en hætt er við.að
mörgum kjósendum flokksins
þyki .citthvað hafa farið út
skeiðis i „sameiningarmálun-
um” og að núv. vinnuhrögð
flokksins séu ekki alveg i sam-
ræmi við það^sem þeir kusu
hann til.
Þvi skal ckki ncitað að Sam-
tökin gerðu, að loknum kosn-
ingum, eina tiiraun til að
koma á meirihlutasamstarfi
vinstri flokkanna i bæjar-
stjórn, cnda ekki ócölilegt, að
þau liefðu forgöngu um slikt
sem sigurvegarar kosning-
anna og stærsti vinstri flokk-
urinn i bænum. Sú tilraun mis-
tókst, aðallega vcgna ósam-
komulags milli Alþýðuflokks-
ins og SFV. Fyrir lágu drög að
málcfnasamningi, sem gátu
orðið grundvöllur að nieiri-
hlutasamstarfi milli vinstri
flokkanna fjögurra. Það var
m.a.kveðið á um að gera þyrfti
umhætur á fjármálastjóru
bæjarins, auka hagræðingu og
áætlanagcrð stærri verkefna
og endurskoða starfsmanna-
hald og stjórnkerfi bæjarins
og stofnana hans. Um þetta
voru allir fiokkarnir sam-
mála. Þaðsem fyrst ogfremst
strandaði á var innhyrðis
ósamkomulag milli Al.fl. og
SFV. um það, hversu langt
skyldi ganga i endurskoðun
starfsmannahaldsins og neit-
un SVF á þeirri kröfu Al.fl. að
Samtökin, scm stærsti flokk-
urinn innan væntanlegs meiri-
hluta, skyldu tilnefna úr sin-
um röðum forseta bæjar-
stjórnar.
Afleiðingin af þessari
sundurþykkju Alþ.fl. og Sant-
takanna varð sú, að Alþ.fl.
slcit viðræðunum i fússi og tók
að ræða við Sjálfstæðisflokk-
inn um myndun meirihluta,
sem hann siöan heyktist á
þegará hólminn kom. Frams-
flokkurinn og Alþ.bandalag
höfðu siðan samvinnu við
SFV. um kosningu i bæjarráð
og ncfndir og tryggðu þar með
öðrum fulltrúa SF'V sæti i
Framhald á bls. 19
Staðan í einvíginu er nú jöfn:
Heimsmeistarinn lék af sér
og tapaði þar með skákinni